دانشگاه محقق اردبیلی ، t.saadat2020@gmail.com
چکیده: (355 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه: تنشهای محیطی از جمله شوری منجر به تولید بیش از حد گونههای فعال اکسیژن میشود که در سطوح بالا میتواند باعث آسیب اکسیداتیو، اختلال در عملکرد غشای لیپیدی، غیرفعال کردن آنزیمها و مانع از فعالیتهای متابولیک گیاه شود. شوری از طریق تنش اسمزی، سمیت یونی، کمبود جذب عناصر ضروری و آب، تولید رادیکالهای آزاد، تخریب غشای سلولی و کاهش تقسیم سلولی رشد گیاهچه را تحت تأثیر قرار میدهد. پرایمینگ بذر روشی سریع، آسان، کمهزینه و مؤثر برای بهبود جوانهزنی است. پرایمینگ، تیمار بذر قبل از کاشت است که در آن بذرها به طور کامل درون محلولهای ویژه غوطهور میشوند و تا زمان استفاده بعدی خشک میشوند. پرایمینگ بذر به جوانهزنی کمک کند تا تنش شوری را با خنثی کردن سمیت یونی یا با ارتقای سازوکارهای دفاعی کاهش دهد. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر پرایمینگ بذر با ویتامین U (S- متیل متیونین) روی جوانهزنی و خصوصیات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاهچه آفتابگردان تحت تنش شوری اجرا گردید.
مواد و روشها: آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار در دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1402 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل چهار سطح شوری (صفر، 50، 100 و 150 میلیمولار کلریدسدیم) و سه سطح ویتامین U (صفر (آب مقطر)، 2 و 4 میلیمولار) بود.
یافتهها: نتایج نشان داد که شوری شاخصهای جوانهزنی و رشد شامل سرعت و درصد جوانهزنی، میانگین جوانهزنی روزانه، طول گیاهچه، وزن خشک گیاهچه و شاخص طولی و وزنی گیاهچه را کاهش داد، ولی پرایمینگ بذر با سطوح مختلف ویتامین U بهویژه سطح 4 میلیمولار این صفات را بهبود بخشید. سرعت جوانهزنی روزانه حدود 25 درصد نسبت به شاهد شوری بیشتر بود و در پرایمینگ با ویتامین U نسبت به شاهد (آب مقطر) حدود 32 درصد کاهش نشان داد. فعالیت آنزیم کاتالاز، پراکسیداز، سوپراکسید دیسمیوتاز و محتوای پرولین گیاهچه حاصل از بذرهای پرایمینگ یافته با ویتامین U نسبت به شاهد (آب مقطر) به ترتیب 9، 8، 32 و 47 درصد افزایش یافت. سطوح شوری محتوای کل پروتئین بذر را کاهش داد، بهطوریکه، کمترین محتوای کل پروتئین (384/0 میلیگرم بر گرم وزن تر) در شوری 150 میلیمولار بهدست آمد. میانگین مدت جوانهزنی و محتوی مالون دیآلدئید گیاهچه در پرایمینگ با غلظت 4 میلیمولار ویتامین U بدون شوری به ترتیب در حدود 73 و 21 درصد نسبت به شاهد (آب مقطر) و شوری 150 میلیمولار کاهش داشت.
نتیجهگیری: نتایج این تحقیق نشان داد که پرایمینگ بذر آفتابگردان با ویتامین U با غلظت 4 میلیمولار مؤثرترین روش برای بهبود جوانهزنی و صفات بیوشیمیایی میباشد و با تحریک آنزیمهای آنتیاکسیدانی، اثرات مضر شوری بر برخی صفات در گیاهچه آفتابگردان را کاهش داده و رشد گیاهچه را بهبود بخشد.
جنبههای نوآوری:
- پرایمینگ بذر با استفاده از ویتامین U سبب بهبود برخی شاخصهای جوانهزنی بذر آفتابگردان تحت شرایط شوری گردید.
- پرایمینگ با ویتامین U محتوای مالون دیآلدئید را کاهش و مقدار پرولین و پروتئین را افزایش داد.
- غلظت 4 میلیمولار ویتامین U تأثیر بهتری بر شاخصهای جوانهزنی و صفات بیوشیمیایی نشان داد.
شمارهی مقاله: 1
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
سایر موضوعات دریافت: 1402/11/5 | ویرایش نهایی: 1403/5/14 | پذیرش: 1402/12/15