(بهار و تابستان)
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
دانشگاه یاسوج ، amoradi@yu.ac.ir
چکیده: (168 مشاهده)
مقدمه: حبوبات از منابع مهم غذایی سرشار از پروتئین و یکی از اجزاء اصلی در تناوب زراعی است که در سال‌های اخیر، به‌عنوان یکی از گزینه‌های عمده تحقیقات گیاهی به‌شمار می‌آید. قابلیت انبارداری بذر یکی از صفات مهم در اصلاح حبوبات می‌باشد. دما، محتوی رطوبت بذر و طول دوره انبارداری از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر کیفیت بذر در مدت انبارداری هستند. شرایط نامساعد انبارداری منجر به زوال و کاهش کیفیت بذرها طی نگهداری می‌شود که به‌شدت تحت تأثیر شرایط محیطی انبارداری قرار می‌گیرد.
مواد و روش‌ها: این پژوهش در آزمایشگاه فناوری بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج در سال 1393 به صورت فاکتوریل سه عاملی در قالب طرح کاملاً تصادفی، با پنج تکرار 20 بذری اجرا شد. بذرها با محتوی رطوبت در 5 سطح (6، 10، 14، 18 و 22) درصد و دما در 4 سطح (15، 25، 35 و 45) درجه سانتی‌گراد به‌مدت 9 ماه (صفر، 30، 60، 90، 120، 150، 180، 210، 240 و 270 روز) نگهداری شدند. پس از هر بار نمونه‌گیری در پایان هر ماه انبارداری، آزمون جوانه‌زنی استاندارد درون ژرمیناتور با دمای 25 درجه سانتی‌گراد به‌مدت 10 روز و به روش کاغذ آکاردئونی انجام شد. همچنین آزمون هدایت الکتریکی مواد نشت یافته از بذرهای خیسانده شده به‌مدت 24 ساعت در دمای 20 درجه سانتی‌گراد درون ژرمیناتور نیز در چهار تکرار انجام گرفت. برخی صفات جوانه‌زنی و هدایت الکتریکی مواد نشت یافته از بذر طبق روش‌های استاندارد اندازه‌گیری شدند.
یافته‌ها: نتایج نشان داد، اثر سه‌گانه دمای انبارداری، محتوی رطوبت بذر و طول دوره انبارداری برای شاخص‌های جوانه‌زنی و هدایت الکتریکی بذر باقلا در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. روند جوانه‌زنی طی انبارداری در دمای 15 درجه سانتی‌گراد و محتوی رطوبت بذر 6 درصد پس از 270 روز انبارداری از 94 درصد به 81 درصد کاهش یافت. بهطوریکه در شرایط رطوبتی مشابه با افزایش دما از 15 به 45 درجه سانتی‌گراد پس از 270 روز انبارداری، جوانه‌زنی به 35 درصد کاهش یافت. با گذشت زمان انبارداری، هدایت الکتریکی مواد نشت یافته از بذر افزایش یافت و در دماهای بالا این افزایش بیشتر بود. ضریب‌های حیات بذر باقلا نیز پس از 9 ماه انبارداری با استفاده از معادله قابلیت حیات بذر محاسبه شد که KE،CW ، CH و CQ به‌ترتیب 39697/5-، 13041/2، 03201/0 و 000017/0 محاسبه گردید.
نتیجه‌گیری: نتایج کلی آزمایش نشان داد که با افزایش دما و رطوبت بذر در مدت انبارداری هدایت الکتریکی مواد نشت یافته از بذر افزایش داشت که این مسئله منجر به کاهش درصد زنده‌مانی بذر شد. در دمای 15 درجه سانتی‌گراد و محتوای رطوبت بذر 6 درصد نسبت به تمامی دما و رطوبت‌ها شرایط مناسب‌تری را برای زنده‌مانی بذرها در طول دوره 9 ماهه انبارداری داشتند بهطوریکه دارای کمترین هدایت الکتریکی مواد نشت یافته از بذر و در نهایت سرعت زوال بودند.
مواد و روش‌ها: این پژوهش در آزمایشگاه فناوری بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج در سال 1393 به صورت فاکتوریل سه عاملی در قالب طرح کاملاً تصادفی، با پنج تکرار 20 بذری اجرا شد. بذرها با محتوی رطوبت در 5 سطح (6، 10، 14، 18 و 22) درصد و دما در 4 سطح (15، 25، 35 و 45) درجه سانتی‌گراد به‌مدت 9 ماه (صفر، 30، 60، 90، 120، 150، 180، 210، 240 و 270 روز) نگهداری شدند. پس از هر بار نمونه‌گیری در پایان هر ماه انبارداری، آزمون جوانه‌زنی استاندارد درون ژرمیناتور با دمای 25 درجه سانتی‌گراد به‌مدت 10 روز و به روش کاغذ آکاردئونی انجام شد. همچنین آزمون هدایت الکتریکی مواد نشت یافته از بذرهای خیسانده شده به‌مدت 24 ساعت در دمای 20 درجه سانتی‌گراد درون ژرمیناتور نیز در چهار تکرار انجام گرفت. برخی صفات جوانه‌زنی و هدایت الکتریکی مواد نشت یافته از بذر طبق روش‌های استاندارد اندازه‌گیری شدند.
یافته‌ها: نتایج نشان داد، اثر سه‌گانه دمای انبارداری، محتوی رطوبت بذر و طول دوره انبارداری برای شاخص‌های جوانه‌زنی و هدایت الکتریکی بذر باقلا در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. روند جوانه‌زنی طی انبارداری در دمای 15 درجه سانتی‌گراد و محتوی رطوبت بذر 6 درصد پس از 270 روز انبارداری از 94 درصد به 81 درصد کاهش یافت. بهطوریکه در شرایط رطوبتی مشابه با افزایش دما از 15 به 45 درجه سانتی‌گراد پس از 270 روز انبارداری، جوانه‌زنی به 35 درصد کاهش یافت. با گذشت زمان انبارداری، هدایت الکتریکی مواد نشت یافته از بذر افزایش یافت و در دماهای بالا این افزایش بیشتر بود. ضریب‌های حیات بذر باقلا نیز پس از 9 ماه انبارداری با استفاده از معادله قابلیت حیات بذر محاسبه شد که KE،CW ، CH و CQ به‌ترتیب 39697/5-، 13041/2، 03201/0 و 000017/0 محاسبه گردید.
نتیجه‌گیری: نتایج کلی آزمایش نشان داد که با افزایش دما و رطوبت بذر در مدت انبارداری هدایت الکتریکی مواد نشت یافته از بذر افزایش داشت که این مسئله منجر به کاهش درصد زنده‌مانی بذر شد. در دمای 15 درجه سانتی‌گراد و محتوای رطوبت بذر 6 درصد نسبت به تمامی دما و رطوبت‌ها شرایط مناسب‌تری را برای زنده‌مانی بذرها در طول دوره 9 ماهه انبارداری داشتند بهطوریکه دارای کمترین هدایت الکتریکی مواد نشت یافته از بذر و در نهایت سرعت زوال بودند.
شماره‌ی مقاله: 1
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله پژوهشهای بذر ایران می باشد.
طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق
© 2022 CC BY-NC 4.0 | Iranian Journal of Seed Research
Designed & Developed by : Yektaweb
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.