بهمنظور بررسی اثر کاربرد سالیسیلیک اسید و جیبرلیک اسید بر شاخصهای جوانهزنی و تغییرات پروتئین، کاتالاز و پرولین بذر کلزا تحت شرایط تنش مس، آزمایشی بهصورت فاکتوریل، در قالب طرح کاملاً تصادفی و با 3 تکرار انجام شد. عامل اول شامل 4 سطح تنش سولفات مس (صفر، 10، 20 و 30 میلیگرم در لیتر) و عامل دوم شامل 4 سطح، پیشتیمار بذر با 50 میلیگرم در لیتر سالیسیلیک اسید و جیبرلیک اسید، هیدروپرایم و بذر بدون پیشتیمار (شاهد) بود. نتایج نشان داد با افزایش در سطوح تنش سولفات مس شاخصهای جوانهزنی (درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی، درصد گیاهچه طبیعی، طول گیاهچه و بنیه بذر) کاهش یافت و استفاده از سالیسیلیک اسید، جیبرلیک اسید و هیدروپرایم سبب افزایش در شاخصهای جوانهزنی شد. بالاترین درصد جوانهزنی (94 درصد)، سرعت جوانهزنی (75/30 بذر در روز)، درصد گیاهچه طبیعی (17/86 درصد)، طول گیاهچه (53/10 سانتیمتر) و بنیه بذر (08/9) از تیمار بذر با اسید سالیسیلیک بهدست آمد. تنش فلز سنگین مس (سولفات مس) سبب افزایش در میزان پرولین (35 درصد) و آنزیم کاتالاز (37 درصد) و کاهش در میزان پروتئین (65 درصد) شد ولی پیشتیمار بذر سبب افزایش در میزان پرولین و آنزیم کاتالاز و پروتئین در مقایسه با بذر پیشتیمار نشده در شرایط تنش و عدم تنش شد. در این پژوهش پیشتیمار بذر با سالیسیلیکاسید موجب افزایش شاخصهای جوانهزنی، فعالیت آنزیم کاتالاز، پرولین و پروتئین نسبت به تیمار شاهد شد.
بهمنظور ارزیابی اثر کیتوزان بر جوانهزنی و برخی ویژگیهای بیوشیمیایی گیاه دارویی ماریتیغال در شرایط تنش شوری، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه علوم و تکنولوژی بذر دانشگاه شاهد تهران در سال 1394 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل سطوح تنش شوری (صفر، 4، 8 و 12 دسیزیمنس بر متر) و سطوح مختلف کیتوزان (صفر، 25/0، 5/0، 75/0 و 1 درصد) بودند. نتایج نشان داد که تنش شوری موجب کاهش درصد جوانهزنی، ضریب جوانهزنی، سرعت جوانهزنی، شاخص وزنی و طولی بنیه بذر، طول ریشهچه، ساقهچه و گیاهچه و بیوماس کل و افزایش متوسط زمان جوانهزنی گردید. پیشتیمار بذر با کیتوزان تا غلظت 5/0 درصد سبب افزایش صفات ضریب جوانهزنی، شاخص وزنی بنیه بذر و طول ساقهچه شد. بیشترین میزان کلروفیل کل و پروتئین کل در پیش تیمار بذر با سطوح 5/0 درصد کیتوزان در شوری صفر دسی زیمنس بر متر (شاهد) به دست آمد. با افزایش تنش شوری، میزان فعالیت آنزیمهای کاتالاز و پراکسیداز افزایش داشت، بهطوری که بیشترین فعالیت این دو آنزیم در سطح تنش شوری 12 دسی زیمنس بر متر در پیشتیمار با 5/0 درصد کیتوزان به دست آمد. نتایج نشان داد که تیمار بذر با کیتوزان 5/0 درصد میتواند اثرات مضر تنش شوری را بر برخی صفات در گیاهچه ماریتیغال کاهش داده و رشد گیاهچه را بهبود بخشد.
چکیده مبسوط
مقدمه: آلودگی فلزات سنگین امروزه یکی از مشکلات مهم محیط زیست میباشد. این دسته فلزات با تجمع در زنجیره غذایی خطرات بسیار زیادی برای بشر و جانداران دارند. در بین فلزات سنگین سرب بهعنوان خطرناکترین فلز سنگین آلاینده محیط زیست بوده که بیشتر از طریق صنایع ساخت باطریهای سربی، افزودنیهای رنگ و بنزین، حشره کشها، کودهای شیمیائی، اگزوز اتومبیل و لحیم کاری وارد محیط زیست میگردد. از اینرو این پژوهش بهمنظور بررسی اثر سرب بر خصوصیات جوانهزنی و تغییرات بیوشیمیایی دو رقم گندم (ارقام چمران و کوهدشت) به اجرا درآمد.
مواد و روشها: بهمنظور ارزیابی خصوصیات جوانهزنی و تغییرات بیوشیمیایی دو رقم گندم تحت شرایط تنش سرب با استفاده از مدل سیگموئیدی سه پارامتره، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصافی با سه تکرار انجام شد. عامل اول شامل دو رقم چمران و کوهدشت و عامل دوم شامل 6 تنش نیترات سرب (صفر، 25/0، 50/0، 75/0، 1 و 5/1 میلیگرم در لیتر) بود.
یافتهها: نتایج نشان داد با افزایش سطوح نیترات سرب درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی، درصد گیاهچه طبیعی، طول گیاهچه، وزن خشک گیاهچه و بنیه گیاهچه برای هر دو رقم کاهش یافت. نتایج مربوط به برازش مدل سیگموئیدی سه پارامتره نشان داد که حداکثر میزان صفات اندازهگیری شده و غلظتی از تنش سرب که صفات اندازهگیری شده به 50 درصد نهایی رسیدند مربوط به رقم چمران بود. بالاترین درصد جوانهزنی (96 درصد)، سرعت جوانهزنی (23 بذر در روز)، درصد گیاهچه طبیعی (33/93 درصد)، طول گیاهچه (07/13 سانتیمتر)، وزن خشک گیاهچه (07/0 گرم) و بنیه گیاهچه (18/12) مربوط به رقم چمران و شرایط بدون تنش بود ولی با رقم کوهدشت اختلاف معنیداری نداشت. بهطورکلی با افزایش شدت تنش سرب از صفر به 5/1 میلیگرم بر لیتر، درصد جوانهزنی برای ارقام چمران و کوهدشت بهترتیب کاهشی 82 و 93 درصدی و درصد گیاهچه طبیعی کاهشی 95 و 100 درصدی را نشان داد. با افزایش شدت تنش فلز سنگین سرب میزان پرولین و آنزیم کاتالاز در هر دو رقم افزایش یافت. در هر دو رقم با افزایش شدت تنش میزان پروتئین بهشدت کاهش یافت.
نتیجهگیری: بهطورکلی نتایج نشان داد که تنش سرب بهطور معنیداری بر شاخصهای جوانهزنی و کاتالاز، پرولین و پروتئین گندم تأثیر داشت. در نهایت میتوان بیان داشت که در مناطق با تجمع فلز سنگین سرب میتوان با انتخاب رقم مناسب تا حدودی خسارات ناشی از تنش سرب را جبران نمود که از بین دو رقم چمران و کوهدشت جهت کشت در چنین شرایطی رقم چمران بهنظر مناسبتر میباشد.
جنبههای نوآوری:
چکیده مبسوط
مقدمه: استفاده از تناوب در مدیریت زراعی یک روش برای کاهش اثرات مضر تککشتی میباشد، ولی مواد بهجامانده از بسیاری گیاهان ممکن است اثرات دگرآسیبی برای گیاه بعدی داشته و میزان عملکرد را کاهش دهد. در میان گیاهان مختلف، گیاهان خانواده شببوئیان به دلیل داشتن گلوکوزینولات، اثرات دگرآسیبی قوی را از خود نشان میدهند. خردل وحشی بهعنوان علف هرز 30 محصول زراعی در 52 کشور جهان، دارای یکسری اثرات آللوپاتیک میباشد که مانع از جوانهزنی گیاهان دیگر میگردد. در گلوکوزینولات ترشح شده از خردل وحشی موادی مانند تیوسیانات یونیک وجود دارد که مانع از رشد ریشه و اندام هوایی در بسیاری از گیاهان میگردد. همچنین ترکیبات فرار مانند ایزوپرونیدها و بنزوئید آزاد شده از تجزیه بافت گیاهان خانواده براسیکاسه ممکن است باعث کاهش رشد بسیاری از گیاهان شود. در بسیاری از مطالعات مشخص شده است که مواد دگرآسیبی در غلظتهای بالا قادر به مهار رشد بسیاری از گیاهان میباشند، ولی در غلظتهای پایین میتوانند حتی نقش تحریککنندگی رشد گیاهان را هم به دنبال داشته باشند. مطالعه حاضر به بررسی اثر عصاره آبی اندامهای هوایی و ریشه خردل وحشی روی خصوصیات جوانهزنی بذر و رشد گیاهچه جو میپردازد.
مواد و روشها: بهمنظور بررسی اثر دگرآسیبی خردل وحشی بر خصوصیات جوانهزنی و رشدی گیاهچه جو، آزمایشی فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در آزمایشگاه گیاهشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام در سال 1393 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل 5 غلظت عصاره آبی (صفر، 10، 30، 50 و 70 درصد) حاصل از اندام هوایی و زمینی خردل وحشی بود که در دو آزمایش جداگانه در مرحله جوانهزنی و گیاهچهای گیاه جو رقم آبیدر مورد مطالعه قرار گرفت. در بخش جوانهزنی بذر صفات سرعت و درصد جوانهزنی گیاه جو تحت تأثیر عصاره آبی خردل مورد ارزیابی قرار گرفت. در بررسی اثر عصاره آبی خردل بر گیاهچه جو نیز صفات وزن و اندازه ریشه و ساقه، میزان کلروفیل برگ، تغییرات پرولین و تغییرات قندهای محلول اندازهگیری شد.
یافتهها: نتایج آزمایش نشان داد که بالاترین درصد و سرعت جوانهزنی گیاه جو (به ترتیب با 100 درصد و 5/19 بذر در روز) در تیمار شاهد و کمترین آنها (به ترتیب با 40 درصد و 5/9 بذر در روز) در اثر عصاره اندام زیرزمینی خردل وحشی با غلظت 70 درصد مشاهده گردید. بیشترین کاهش در طول و وزن بخش هوایی و زمینی گیاه جو در بالاترین غلظت عصاره مشاهده شد. میزان کلروفیل a از 39/2 میلیگرم بر گرم بافت تر گیاه در تیمار شاهد به 66/1 میلیگرم در گرم بافت تر گیاه در تیمار غلظت 70 درصد کاهش یافت. بیشترین میزان پرولین اندام هوایی گیاه جو (8/66 میکرمول بر گرم وزنتر) در تیمار 70 درصد عصاره مشاهده شد. نتایج به دست آمده از این مطالعه نشان داد که خاصیت دگرآسیبی خردل وحشی میتواند بهعنوان یک سامانه کنترل کننده مهم در جوانهزنی و مراحل اولیه رشدی گیاه جو در بوم نظامهای زراعی باشد.
نتیجهگیری: بهطورکلی نتایج حاصل از آزمایش نشان میدهد که در کوتاهمدت عصاره خردل وحشی اثر سمی بر جوانهزنی و رشد جو دارد، بطوریکه عصاره آبی خردل تقریباً بر تمامی صفات اندازهگیری شده گیاه جو تأثیر منفی میگذارد. اثرات مضر دگرآسیبی گیاه خردل وحشی، تحت تأثیر غلظت عصاره، متغیر است، بطوریکه بیشترین آسیب در گیاه جو در بالاترین غلظت عصاره آبی (70%) مشاهده گردید. بههرحال بهمنظور شناسایی ترکیبات دگرآسیب خردل وحشی و اثر آن در ارقام مختلف گیاه جو نیاز به تحقیقات بیشتری میباشد.
جنبههای نوآوری:
1-عصاره آبی گیاه خردل وحشی، درصد جوانهزنی و رشد گیاه جو را کاهش داد.
2-عصاره آبی گیاه خردل وحشی باعث افزایش میزان پرولین و قندهای محلول در گیاه جو شده و میزان کلروفیل در این گیاه را کاهش داد.
صفحه 1 از 1 |
کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله پژوهشهای بذر ایران می باشد.
طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق
© 2024 CC BY-NC 4.0 | Iranian Journal of Seed Research
Designed & Developed by : Yektaweb