چکیده مبسوط
مقدمه: سرخارگل از خانواده آستراسه، گیاه دارویی مؤثر در تقویت سیستم ایمنی بدن به شمار میآید. عوامل محدودکننده رشد گیاه مادری از جمله تنش خشکی بر کیفیت جوانهزنی بذر آنها تأثیرگذار است. نقش اسید سالیسیلیک و اسپرمین در تعدیل تنش مشخص شده و انتظار میرود بر جوانهزنی بذر تولیدی گیاهان نیز مؤثر باشد.
مواد و روشها: بهمنظور بررسی بنیهی بذر سرخارگل پس از محلولپاشی گیاه مادری با اسید سالیسیلیک و اسپرمین (عدم محلولپاشی، اسید سالیسیلیک در دو سطح 75 و 150 میلیگرم در لیتر، اسپرمین در سطح 70 میلیگرم در لیتر و سطوح مختلف اسید سالیسیلیک همراه با اسپرمین) تحت سطوح مختلف رطوبت (آبیاری پس از تخلیه 20، 40 و 60 درصد رطوبت قابل استفاده) آزمایشی بهصورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه البرز موسسه جنگلها و مراتع کشور طی سال زراعی 1396-1395 به اجرا درآمد.
یافتهها: در اثر تنش خشکی درصد و سرعت جوانهزنی، طول ساقهچه و گیاهچه، وزن خشک ساقهچه، انرژی جوانهزنی و شاخص بنیه بذر کاهش یافت. نتایج نشان داد که محلولپاشی، بهتنهایی روی طول ساقهچه، ریشهچه و گیاهچه، وزن خشک ساقهچه، ریشهچه و گیاهچه، سرعت جوانهزنی، ضریب آلومتریک و شاخص بنیه بذر تأثیر معنیدار داشت. مقایسه میانگین اثر متقابل تنش خشکی در محلولپاشی نشان داد که بیشترین مقدار طول ریشهچه (8/28 میلیمتر)، وزن خشک ریشهچه (81/1 میلیگرم)، وزن خشک گیاهچه (20/6 میلیگرم) و ضریب آلومتریک (412/0) متعلق به شاهد (بدون تنش) و تیمار 150 میلیگرم در لیتر اسید سالیسیلیک + 70 میلیگرم در لیتر اسپرمین بود.
نتیجهگیری: براساس نتایج این آزمایش محلولپاشی سرخارگل با اسید سالیسلیک و اسپرمین موجب بهبود جوانهزنی بذر سرخارگل در هر دو شرایط بدون تنش و تنش کمآبی گردید و بیشترین تأثیر مثبت با کاربرد توأم غلظت بالای اسید سالیسیلیک (150 میلیگرم در لیتر) با اسپرمین (70 میلیگرم در لیتر) حاصل شد.
جنبههای نوآوری:
- بررسی نقش محلولپاشی گیاه مادری سرخارگل با اسید سالیسیلیک و اسپرمین تحت تنش خشکی بر جوانهزنی بذر
- محلولپاشی گیاهان سرخارگل با اسید سالیسیلیک و اسپرمین موجب افزایش کیفیت جوانهزنی بذر تحت تنش خشکی میگردد.