مریم جانعلی زاده، احمد نظامی، حمیدرضا خزاعی، حسن فیضی، مرتضی گلدانی،
جلد ۳، شماره ۱ - ( (بهار و تابستان) ۱۳۹۵ )
چکیده
پرایمینگ بذر توسط میدان‌های مغناطیسی (مگنتو پرایمینگ) به‌عنوان راهکاری اکولوژیک، مؤثر و ارزان قیمت برای بهبود خصوصیات جوانه‌زنی و سبز شدن گیاهان مطرح است. به‌منظور بررسی رفتار جوانه‌زنی کنجد تحت تأثیر میدان‌های مغناطیسی، آزمایشی در سال ۱۳۹۳ به‌صورت طرح کاملاً تصادفی با ۲۲ تیمار (عدم قرارگیری در معرض میدان مغناطیسی (شاهد) و ۲۱ تیمار مگنتو پرایمینگ) و با سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. بذرهای کنجد به‌صورت توده‌ای درون یک کیسه پلاستیکی نازک قرار گرفته و سپس توسط میدان‌های مغناطیسی با شدت (۲۵، ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ میلی تسلا) و زمان‌های قرارگیری مختلف (۱۰، ۲۰، ۳۰، ۶۰ و ۱۲۰ دقیقه برای هر شدت) تیمار شدند. به‌منظور بررسی خصوصیات جوانه‌زنی کنجد تحت تأثیر میدان مغناطیسی دائم، از نوارهای مغناطیسی با قدرت ۳ میلی تسلا در زیر هر پتری در طول مدت آزمایش استفاده شد. نتایج نشان داد که میدان‌های مغناطیسی اثر معنی‌داری بر درصد جوانه‌زنی نهایی نداشتند. پرایمینگ بذرها با میدان مغناطیسی با شدت ۵۰ میلی تسلا به مدت ۲۰ دقیقه منجر به افزایش سرعت جوانه‌زنی نسبت به تیمار شاهد شد اما کلیه سطوح تیمار ۱۰۰ میلی تسلا منجر به کاهش سرعت جوانه‌زنی نسبت به تیمار شاهد شدند. در این آزمایش بیشترین طول ریشه‌چه، طول گیاهچه و نیز شاخص طولی بنیه گیاهچه متعلق به تیمار ۷۵ میلی تسلا به مدت ۶۰ دقیقه و بیشترین وزن خشک گیاهچه و شاخص وزنی بنیه گیاهچه متعلق به تیمار ۱۰۰ میلی تسلا برای ۲۰ دقیقه بود. درجه‌بندی تیمارها نشان داد که قرار گرفتن بذرها به مدت یک ساعت در معرض میدانی با شدت ۷۵ میلی تسلا و نیز ۱۰ دقیقه در معرض ۲۵ میلی تسلا بهترین نتایج را به دنبال دارند.
