(بهار و تابستان)
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
گروه زیست شناسی دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران. ، amiri_h_lu@yahoo.com
چکیده: (407 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه: دگرآسیبی همان جنگ شیمیایی گیاهان است. امروزه تلاش جهانی بشر در کشاورزی به سمت استفاده کمتر از سموم شیمیایی و معرفی روش‌های جدید زیستی برای مهار علف‌های هرز، اختصاص یافته است. از راهکار‌های پیشنهادی جهت مدیریت علف‌های هرز، می‌توان به جداسازی دگرآسیب‌رسان‌های شیمیایی از گیاهان و استفاده آن‌ها به عنوان علفکش‌های طبیعی اشاره کرد.
مواد و روش‌ها: تحقیق حاضر به منظور بررسی برخی خصوصیات جوانه‌زنی و بیوشیمیایی علف‌های هرز قاصدک (Taraxacum officinale)، بومادران (Achillea millefolium)، ترشک (Rumex acetosa)، ختمی (Althaea officinalis)، تاجخروس (Amaranthus retroflexus) تحت تأثیر غلظت‌های عصاره‌ی آبی برگ سرو خمره‌ای انجام شد. آزمایش بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار صورت گرفت. عصاره‌های آبی برگ سرو خمره‌ای در غلظت‌های صفر، 5،10،20 و 30 درصد مورد استفاده قرار گرفت.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که عصاره آبی برگ سرو خمره‌ای بر تمامی صفات مورد بررسی اثر معنی‌داری داشت و بیشترین اثر بازدارندگی مربوط به غلظت 30 درصد عصاره بود به طوریکه در علفهرز قاصدک، بومادران، ترشک، ختمی و تاجخروس درصد جوانه‌زنی (33/93، 55/88، 3/48، 36/27و 5/40 درصد)، سرعت جوانه‌زنی (100، 36/76، 28/39، 72/71و 47/57 درصد)، ضریب جوانه‌زنی (100، 6/79، 56/39، 78/71و 47/51 درصد)، شاخص جوانه‌زنی (2/57، 6/72، 61/84، 5/72و 6/85 درصد)، حداکثر درصد جوانه‌زنی(9/67، 7/48، 4/61، 9/70و 57 درصد)، ارزش جوانه‌زنی(2/43، 39، 9/46، 53و 8/59 درصد)، سرعت جوانه‌زنی روزانه (100، 5/77، 56/39، 9/70و 02/56 درصد)، شاخص بنیه بذر(9/96، 7/92، 5/97، 2/93و 1/92 درصد) و محتوای نسبی آب (1/53، 35/38، 37/35، 65/37و 1/47 درصد) به ترتیب نسبت به شاهد کاهش یافت در حالی که متوسط زمان جوانه‌زنی(6/51، 6/71، 7/50، 3/60و 5/60 درصد) و نشت یونی(23/24، 15، 33/18، 3/17و 23/20 درصد) به ترتیب نسبت به شاهد افزایش یافت. نتایج این پژوهش نشان داد که بذر گیاه قاصدک نسبت به اثرات بازدارنده عصاره آبی برگ گیاه سرو خمره‌ای از بذر سایر علف‌های هرز مطالعه شده حساس‌تر است.
نتیجه‌گیری: با توجه به حضور ترکیبات مونوترپنی از قبیل آلفا پینن، سابینن، بتا فلاندرن و دلتا کارن و همچنین ترکیبات فنولی در گیاه سرو خمره‌ای به نظر می‌رسد اثرات دگرآسیبی این گیاه عمدتا به دلیل حضور این متابولیت‌های ثانویه باشد. وجود اثرات دگرآسیبی قابل توجه عصاره آبی برگ سرو خمره‌ای در غلظت‌های بالا می‌تواند آن را به ابزاری بالقوه، کارآمد و دوستدار محیط زیست در مهار پنج گونه علفه رز مطالعه شده (قاصدک، بومادران، ترشک، ختمی، تاجخروس) در این پژوهش تبدیل کند.
جنبه‌های نوآوری:
مقدمه: دگرآسیبی همان جنگ شیمیایی گیاهان است. امروزه تلاش جهانی بشر در کشاورزی به سمت استفاده کمتر از سموم شیمیایی و معرفی روش‌های جدید زیستی برای مهار علف‌های هرز، اختصاص یافته است. از راهکار‌های پیشنهادی جهت مدیریت علف‌های هرز، می‌توان به جداسازی دگرآسیب‌رسان‌های شیمیایی از گیاهان و استفاده آن‌ها به عنوان علفکش‌های طبیعی اشاره کرد.
مواد و روش‌ها: تحقیق حاضر به منظور بررسی برخی خصوصیات جوانه‌زنی و بیوشیمیایی علف‌های هرز قاصدک (Taraxacum officinale)، بومادران (Achillea millefolium)، ترشک (Rumex acetosa)، ختمی (Althaea officinalis)، تاجخروس (Amaranthus retroflexus) تحت تأثیر غلظت‌های عصاره‌ی آبی برگ سرو خمره‌ای انجام شد. آزمایش بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار صورت گرفت. عصاره‌های آبی برگ سرو خمره‌ای در غلظت‌های صفر، 5،10،20 و 30 درصد مورد استفاده قرار گرفت.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که عصاره آبی برگ سرو خمره‌ای بر تمامی صفات مورد بررسی اثر معنی‌داری داشت و بیشترین اثر بازدارندگی مربوط به غلظت 30 درصد عصاره بود به طوریکه در علفهرز قاصدک، بومادران، ترشک، ختمی و تاجخروس درصد جوانه‌زنی (33/93، 55/88، 3/48، 36/27و 5/40 درصد)، سرعت جوانه‌زنی (100، 36/76، 28/39، 72/71و 47/57 درصد)، ضریب جوانه‌زنی (100، 6/79، 56/39، 78/71و 47/51 درصد)، شاخص جوانه‌زنی (2/57، 6/72، 61/84، 5/72و 6/85 درصد)، حداکثر درصد جوانه‌زنی(9/67، 7/48، 4/61، 9/70و 57 درصد)، ارزش جوانه‌زنی(2/43، 39، 9/46، 53و 8/59 درصد)، سرعت جوانه‌زنی روزانه (100، 5/77، 56/39، 9/70و 02/56 درصد)، شاخص بنیه بذر(9/96، 7/92، 5/97، 2/93و 1/92 درصد) و محتوای نسبی آب (1/53، 35/38، 37/35، 65/37و 1/47 درصد) به ترتیب نسبت به شاهد کاهش یافت در حالی که متوسط زمان جوانه‌زنی(6/51، 6/71، 7/50، 3/60و 5/60 درصد) و نشت یونی(23/24، 15، 33/18، 3/17و 23/20 درصد) به ترتیب نسبت به شاهد افزایش یافت. نتایج این پژوهش نشان داد که بذر گیاه قاصدک نسبت به اثرات بازدارنده عصاره آبی برگ گیاه سرو خمره‌ای از بذر سایر علف‌های هرز مطالعه شده حساس‌تر است.
نتیجه‌گیری: با توجه به حضور ترکیبات مونوترپنی از قبیل آلفا پینن، سابینن، بتا فلاندرن و دلتا کارن و همچنین ترکیبات فنولی در گیاه سرو خمره‌ای به نظر می‌رسد اثرات دگرآسیبی این گیاه عمدتا به دلیل حضور این متابولیت‌های ثانویه باشد. وجود اثرات دگرآسیبی قابل توجه عصاره آبی برگ سرو خمره‌ای در غلظت‌های بالا می‌تواند آن را به ابزاری بالقوه، کارآمد و دوستدار محیط زیست در مهار پنج گونه علفه رز مطالعه شده (قاصدک، بومادران، ترشک، ختمی، تاجخروس) در این پژوهش تبدیل کند.
جنبه‌های نوآوری:
- عصاره برگ گیاه سرو خمره‌ای دارای اثرات دگرآسیبی قابل توجهی بر جوانه‌زنی بذر گیاهان مورد مطالعه است.
- از بین بذر‌های مورد مطالعه بذر گیاه قاصدک نسبت به بقیه در برابر عصاره آبی گیاه سرو خمره‌ای حساس‌تر است.
- عصاره آبی برگ گیاه سرو خمره‌ای با آسیب به غشا‌های سلولی سبب اثرات نامطلوب بر رشد و جوانه‌زنی گیاهان مورد مطالعه خواهد شد.
شماره‌ی مقاله: 4
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
فیزیولوژی بذر
دریافت: 1402/11/29 | ویرایش نهایی: 1403/9/2 | پذیرش: 1403/4/31
دریافت: 1402/11/29 | ویرایش نهایی: 1403/9/2 | پذیرش: 1403/4/31
فهرست منابع
1. Abdalla, M.M. and El-Khoshiban, N.H. 2007. The influence of water stress on growth, relative water content, photosynthetic pigments, some metabolic and hormonal contents of two Triticum aestivum cultivars. Journal of Applied Sciences Research, 3: 2062-2074.
2. Agrawal, R. 2003. Seed Technology. Pub. Co. PVT. LTD. New Delhi. India.
3. Alsaadawi, I.S. 1992. Allelopathic research activity in Iraq. In Allelopathy: Basic and applied aspects (pp. 251-269). Dordrecht: Springer Netherlands. [DOI:10.1007/978-94-011-2376-1_16]
4. Anonymous. 2003. Handbook for Seedling Evaluation (3rd. ed.). International Seed Testing Association (ISTA), Zurich, Switzerland.
5. Arnon, D.I. 1956. Photosynthesis by isolated chloroplast IV central concept and comparison of three photochemical reaction. Biochimica et Biophysica Acta 20: 449-461. [DOI:10.1016/0006-3002(56)90339-0] [PMID]
6. Atteya, A.M. 2003. Alternation of water relations and yield of corn genotypes in response to drought stress. Bulgarian Journal of Plant Physiology, 29: 6376.
7. Babu, R.C. and Kandasamy, O.S. 1997. Allelopathic effect of Eucalyptus globulus Labill on Cyperus rotundus L. & Cynodon dactylon L. Pers. Journal of Agronomy and Crop Science, 179(2): 123-126. [DOI:10.1111/j.1439-037X.1997.tb00507.x]
8. Bajwa, A.A. 2014. Sustainable weed management in conservation agriculture. Crop Protection, 65: 105-113. [DOI:10.1016/j.cropro.2014.07.014]
9. Beres, I. and Kazinczi, G. 2000. Allelopathic effects of shoot extracts and redidues of weeds on field Crops. Allelopathy Journal, 7(1): 93-98.
10. Biswas, R., Mandal, S., Dutta, S., Bhattacharyya, S., Boujedaini, N. and KhudaBukhsh, A. 2011. Thujone-Rich fraction of Thuja occidentalis demonstrates major anticancer potential: evidence from In Vitro studies on A375 Cells. Evidence-based Complementary and Alternative Medicine, 1-16. [DOI:10.1093/ecam/neq042] [PMID] []
11. Bouchra, C., Mohamed, A., Mina, I.H. and Hmamouchi, M. 2003. Antifungal activity of essential oils from several medicinal plants against four post-harvest citrus pathogens. Phytopathologia Mediterranea, 42(3): 251-256.
12. Chéraif, I., Ben Jannet, H., Hammami, M., Khouja, M.L. and Mighri, Z. 2007. Chemical composition and antimicrobial activity of essential oils of Cupressus arizonica. Greene: 813-820 [DOI:10.1016/j.bse.2007.05.009]
13. El-Khatib, A.A., Hegazy, A. K. and Gala, H.K. 2004. Does allelopathy have a role in the ecology of Chenopodium murale. Annual Botany Fennici, 41:37-45.
14. Ellis, R.H. and Roberts, E.H. 1981. The quantification of ageing and survival in orthodox seeds. Seed Science and Technology, 9: 377-409.
15. Ellis, R. H., Covell, S., Roberts, E. H., and Summerfield, R. J. 1986. The influence of temperature on seed germination rate in grain legumes: II. Intraspecific variation in chickpea (Cicer arietinum L.) at constant temperatures. Journal of Experimental Botany, 37(10): 1503-1515. [DOI:10.1093/jxb/37.10.1503]
16. Emami, S.A., Khayyat, M.H., Rahimizadeh, M., Fazly-Bazzaz, B.S. and Assilia, J. 2005. Chemical constituents of Cupressus sempervirens L. cv. cereiformis Rehd essential oils. Iranian Journal of Pharmaceutical Sciences, 1(1): 39-42. [In Persian with English Summary].
17. Esmail, B.S. and Chong, T.V. 2002. Effects of aqueous extracts and decomposition of Mikania micrantha H. B. K. debris on selected agronomic crops. Weed Biology and Management, 2: 31-38. [DOI:10.1046/j.1445-6664.2002.00045.x]
18. Ferguson, J.J. and Rathinasabapathi, B. 2003. Allelopathy: How plants suppress other plants. University of Florida Cooperative Extension Service, Institute of Food and Agricultural Sciences, EDIS. 12. [DOI:10.32473/edis-hs186-2003]
19. Fowler, D.B., Gusta, L.V. and Tyler, N.J. 1981. Selection for winter hardiness in wheat. III. Screening methods. Crop Science, 21(6): 896-901. [DOI:10.2135/cropsci1981.0011183X002100060023x]
20. Haghanifar, S., Hamidi, A. and Ilikaee, M.N. 2018. Effect of treatment by Carboxin Thiram fungicide and Imidacoloroprid pesticide on some indicators of seed germination and vigor of maize (Zea mays L.) single cross hybrid704. Iranian Journal of Seed Science and Technology, 7(1): 65-83. [In Persian with English Summary].
21. Heivachi, M., Gholamalipour Alamdari, E., Avarseji, Z. and Habibi, M. 2023. Effect of the Lactuca serriola L. extract on the cytogenetic behaviors of Crocus sativus L. roots and its allelopathic potential. South African Journal of Botany, 160: 525-534. [DOI:10.1016/j.sajb.2023.07.026]
22. Hejazi, H. 2001. Allelopathy (autotoxicity and hetrotoxicity). Tehran University Press. 181p. [In Persian]
23. Hejl, A.M. and Koster, K.L. 2004. Juglone disrupts root plasma membrane H+ - ATPase and impairs water uptake, root respiration, and growth in soybean (Glycine max) and corn (Zea mays). Journal of Chemical Ecology, 30: 453-471. [DOI:10.1023/B:JOEC.0000017988.20530.d5] [PMID]
24. Hoang Anh, L., Van Quan, N., Tuan Nghia, L., and Dang Xuan, T. 2021. Phenolic allelochemicals: achievements, limitations and prospective approaches in weed management. Weed Biology and Management, 21: 37-67. [DOI:10.1111/wbm.12230]
25. Inderjit, D.K. and Mallik, A.U. 2002. Chemical Ecology of Plant: Allelopathy of Aquatic and Terrestrial Ecosystems. Birkhauser Verlag AG, Basal, pp. 187-192. [DOI:10.1007/978-3-0348-8109-8_12]
26. Ismaili, A., Eisvand, H.R., Rezainejad, A., Sameey, K. and Zabeti, S.M. 2012. Study of germination indices and characters and seed establishment of Myrtus communis L. Yafteh, 14(2): 71-80. [In Persian with English Summary].
27. Jabran, K., Mahajan, G., Sardana, V. and Chauhan, B.S. 2015. Allelopathy for weed control in agricultural systems. Crop Protection, 72: 57-65. [DOI:10.1016/j.cropro.2015.03.004]
28. Kumar P., Singh, Y. and Singh, U.P. 2012. Effect of cultivars and herbicides on weed growth and yield of boro rice (Oryza sativa L.). International Journal of Bio-resource and Stress Management, 3: 59-62.
29. Kupidłowska, E., Gniazdowska, A, Stępień, J., Corbineau, F., Vinel, D., Skoczowski, A., Janeczko, A. and Bogatek, R. 2006. Impact of sunflower (Helianthus annuus L. ) extracts upon reserve mobilization and energy metabolism in germinating mustard (Sinapis alba L. ) seeds. Journal of Chemical Ecology, 32: 2569-2583. [DOI:10.1007/s10886-006-9183-z] [PMID]
30. Machado, S. 2007. Allelopathic potential of various plant species on downy brome: Implications for weed control in wheat production. Agronomy Journal, 99: 127-132. [DOI:10.2134/agronj2006.0122]
31. Macias, F.A., Galindo, J.C.G., Massanry, G.M., Rodriguez, F., and Zubia, E. 1993. Allochemicals from Pilocarpus goudotianus leaves. Journal of Chemical Ecology, 19: 1371-1379. [DOI:10.1007/BF00984882] [PMID]
32. Maguire, J.D. 1962. Speed of germination, aid in selection and evaluation for seedling emergence and vigour. Crop Science, 2: 176-177. [DOI:10.2135/cropsci1962.0011183X000200020033x]
33. Makizadeh Tafti, M., Salimi, M. and Farhoudi, R. 2009. Allelopathic effect of rue (Ruta graveolens L.) on seed germination of three weeds. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research, 24(4): 436-471. [In Persian with English Summary].
34. Mazari, K.H., Bendimerad, N., Bekhechi, CH. and Fernandez, X. 2010. Chemical composition and antimicrobial activity of essential oils isolated from Algerian Juniperus phoenicea L. and Cupressus sempervirens L. Journal of Medicinal Plants, 4(10): 959-964,
35. Min, A., Liu, D.L., Johnson, I.R. and Lovett, J.V. 2003. Mathematical modelling of allelopathy: II. The dynamics of allelochemicals from living plants in the environment. Journal of Ecological Modelling, 161: 53-66 [DOI:10.1016/S0304-3800(02)00289-2]
36. Mohammadi, E., Alirazanejad, A.R., Mohammadi, S.A., Elyasi, T. and Afarigan, A. 2013. Allelopathic effect of eucalyptus leaf extract on germination and seedling growth of weed pearl. Iranian Journal of Seeed and Technology, 2(4): 57-63. [In Persian with English Summary].
37. Mohsenzadeh, S., Mohabatkar, H. and Gholizadeh, M. 2008. Aquatic extract effects of castor bean leaf and fruit on germination and seedling growth and propagation of bacteria and fungi. Pajouhesh and Sazandegi, 78: 30-33. [In Persian with English Summary].
38. Narwal, S.S. and Tauro, P. 1996. Allelopathy in pests management for sustainable agriculture. Proceeding of the International Conference on Allelopathy, Vol. I, New Delhi, India, September. 5: 67-76.
39. Nawaz Kandhro, M., Memon, H.R., Laghari, M., Baloch, A.W. and Ansari, M.A. 2016. Allelopathic impact of sorghum and sunflower on germinability. and seedling growth of cotton (Gossypium hirsutum L.). Journal of Basic and Applied Sciences, 12: 98-102. [DOI:10.6000/1927-5129.2016.12.15]
40. Nazdar, T., Mosoo Bazaz, A. and Aravii, H. 2011. Investigating the allelopathic effect of pine pine tree, silver cypress, maple and acacia on germination of yarandi and fescueka grass. 7th Iranian Horticultural Science Congress, Isfahan, Isfahan University of Technology. [In Persian with English Summary].
41. Omid Pana, N., Morad Shahi, A. and Asrar, Z. 2012. Allelopathic potential study of essential oils of Zhuceria majdae Rech on two cultivars of wheat. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 28(3): 198-209. [In Persian with English Summary].
42. Oster, U., Spraul, M. and Rüdiger, W. 1990. Natural Inhibitors of Germination and Growth, V Possible Allelopathic Effects of Compounds from Thuja occidentalis. Zeitschrift für Naturforschung, 45c: 835 -844. [DOI:10.1515/znc-1990-7-815]
43. Piresteh Anousheh, H., Emam, Y. and Saharkhiz, M.J. 2011. Evaluation of allelopathic properties of some medicinal plants on some germination and early growth characteristics of wild wheat and weed. Iranian Journal of Crop Research, 9(1): 9-17. [In Persian with English Summary].
44. Rajabian, M., Asghari, J. Mohammad, S., Ehteshami, R. and Yaghoobi, B. 2018. Evaluation the effect of herbicides on weed management and grain yield of rice genotypes in direct- seeded conditions. Iranian Journal of Field Crop Science, 49(1): 141-125. [In Persian with English Summary].
45. Ramezani, S., Saharkhiz, M.J., Ramezani, F. and Fotokian, M.H. 2008. Use of essential oils as bioherbicides. Journal of Essential Oil Bearing Plants, 11(3) 319-327. [DOI:10.1080/0972060X.2008.10643636]
46. Randhawa, M. A Cheema, Z.A. and M. Anjum, A. 2002. Allelopathic effect of sorghum water extract on the germination and seedling growth of Trianthema portulacastrum. International of Agriculture and Biology, 3: 383-384.
47. Rashed Mohasel, M.H., Gharkhloo, J. and Rastgoo, M. 2009. Allelopathic effects of saffron (Crocus sativus) leaf extract and corm on the resins of Amaranthus retroflexus and Chenopodium album. Iranian Journal of Agronomy Research, 1(7): 53-61. [In Persian with English Summary].
48. Roohi, A., Tajbakhsh, M., Saeidi, M.R. and Nikzad, P. 2009. Study the allelopathic effects of walnut (Juglans regia) water leaf extract on germination characteristics of wheat (Triticum astivum), onion (Allium cepa) and Lactuca (Lactuca sativa). Iranian Journal of Field Crops Research, 7(14): 457-464. [In Persian with English Summary].
49. Saeedipour, A., Gholamalipour Alamdari, E., Biabani, A., Avarseji, Z. and Nakhzari Moghadam, A. 2021. Evaluation of allelopathic stress of Cyperus esculentus remains on some invasive weeds. Iranian Journal of Applied Biology, 33(4): 43-60.[In Persian with English Summary].
50. Sairam, R.K., and Srivastava, G.C. 2001. Water stress tolerance of wheat (Triticum aestivum L.): variations in hydrogen peroxide accumulation and antioxidant activity in tolerant and susceptible genotypes. Journal of Agronomy and Crop Science, 186(1): 63-70. [DOI:10.1046/j.1439-037x.2001.00461.x]
51. Scavo, A. and Mauromicale, G. 2021. Crop allelopathy for sustainable weed management in agroecosystems: Knowing the present with a view to the future. Agronomy, 11(11): 1-23. 11:2104. [DOI:10.3390/agronomy11112104]
52. Sturm, D.J., Kunz, C. and Grehards, R. 2016. Inhibitory effects of cover mulch on germination and growth of Stellaria media (L.) Vill. Chenopodium album L. and Matricaria chamomilla L. Crop Protection, 90: 125-130. [DOI:10.1016/j.cropro.2016.08.032]
53. Tatari, M., Gholamalipour Alamdari, A., Orsaji, Z., and Zarei, M. 2020. Aqueous extract effect of different organs of Malva sylvestris weed on germination characteristics and photosynthetic pigments of Echinochloa crus-galli. Iranian Journal of Seed Research, 6(2): 151-161. [In Persian with English Summary]. [DOI:10.29252/yujs.6.2.151]
54. TeKrony D.M. and Egli. D.B. 1991. Relationship of seed vigor to crop yield: A Review. Crop Science, 31: 816-822. [DOI:10.2135/cropsci1991.0011183X003100030054x]
55. Yang, C.M., Lee, C.N. and Chou, C.H. 2002. Effects of three allelopathic phenolics on chlorophyll accumulation of rice (Oryza sativa) seedlings: I. Inhibition of supply - orientation. Botanical Bulletin of Academia Sinica, 43: 299-304.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله پژوهشهای بذر ایران می باشد.
طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق
© 2024 CC BY-NC 4.0 | Iranian Journal of Seed Research
Designed & Developed by : Yektaweb
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.