جلد 6، شماره 1 - ( (بهار و تابستان) 1398 )
سال1398، جلد6 شماره 1 صفحات 158-145 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Hajivand Ghasemabadi F, Eisvand H R, Akbari N, akbarpour O A. (2019). Study of Germination and Seedling Growth Parameters of Three Clover Species (Trifolium spp.) under Drought and Salinity Stresses. Iranian J. Seed Res.. 6(1), 145-158. doi:10.29252/yujs.6.1.145
URL: http://yujs.yu.ac.ir/jisr/article-1-350-fa.html
URL: http://yujs.yu.ac.ir/jisr/article-1-350-fa.html
حاجیوند قاسم آبادی فروغ، عیسوند حمیدرضا، اکبری ناصر، اکبرپور امیدعلی. ارزیابی جوانه‌زنی و شاخص‌های رشد گیاهچه سه گونه شبدر (Trifolium spp.) تحت تنش‌های خشکی و شوری پژوهشهای بذر ایران 1398; 6 (1) :158-145 10.29252/yujs.6.1.145
دانشگاه لرستان ، eisvand.hr@lu.ac.ir
چکیده: (9585 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه: کشاورزی جهان به وسیله تنش‌های غیر زیستی مختلفی همچون دما، خشکی و شوری تحت تأثیر قرار گرفته است که تقریبأ 50 درصد عملکرد گیاهان زراعی را کاهش می‌دهند. در بسیاری از گیاهان علوفه‌ای جوانه‌زنی و رشد اولیه گیاهچه از حساس‌ترین مراحل رشدی آن‌ها به تنش‌های محیطی محسوب می‌شوند. پژوهش حاضر برای بررسی تأثیرات تنش‌های ایزو اسمزی خشکی و شوری بر شاخص‌های جوانه‌زنی و شاخص‌های رشد سه گونه شبدر ایرانی، لاکی و مصری اجرا شد.
مواد و روش‌ها: دو آزمایش جداگانه خشکی و شوری به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملأ تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل سه گونه شبدر شامل شبدر ایرانی، مصری و لاکی و سطوح مختلف پتانسیل‌های خشکی و شوری (صفر، 2-، 4-، 6-، 8-، 10- و 12- بار) به‌ترتیب ناشی از پلی‌اتیلن گلایکول 6000 و کلرید سدیم بود. از ظروف پتری یکبار مصرف سترون با قطر 10 سانتی‌متر برای این کار استفاده شد که درون هر کدام از آن‌ها 27 عدد بذر به روش روی کاغذ صافی کشت شدند و سپس از محلول‌های ایزو اسمز به میزان 5 میلی‌لیتر به هر کدام از آن‌ها اضافه شد و سپس ظروف پتری به ژرمیناتور با دمای 20 درجه سانتی‌گراد و رطوبت نسبی 75 درصد قرار داده شدند. پس از پایان مدت زمان آزمایش (حدود 14 روز) شاخص‌های جوانه‌زنی آن‌ها شامل درصد و سرعت جوانه‌زنی، تعداد ریشه‌های جانبی، زمان تا 50 درصد جوانه‌زنی، نسبت طولی ریشه‌چه به ساقه‌چه و تعداد گیاهچه‌های غیر عادی ثبت شدند.
یافته‌ها: تمام شاخص‌های جوانه‌زنی تحت تأثیر اثرات بازدارنده خشکی و شوری قرار گرفتند. درصد و سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه با افزایش سطوح تنش کاهش یافتند در حالی که زمان تا 50 درصد جوانه‌زنی با افزایش سطوح تنش افزایش یافت. تحت هر دو تنش خشکی و شوری تمام شاخص‌های جوانه‌زنی شبدر ایرانی از دو گونه دیگر بیشتر بود. درصد جوانه‌زنی شبدر لاکی در پتانسیل 12- بار خشکی صفر درصد بود، اما درصد جوانه‌زنی شبدر ایرانی و مصری در این سطح از تنش به ترتیب 33/70 و 33/7درصد بود. تحت تنش شوری تمام بذرهای هر سه گونه در پتانسیل 12- بار جوانه زدند. نسبت طولی ریشه‌چه به ساقه‌چه در هر دو تنش با افزایش شدت تنش افزایش و در سطوح تنش شدید کاهش یافت که کاهش آن به ترتیب در خشکی و شوری 61/58 و 100 درصد بود. تعداد انشعابات ریشه در هر دو تنش با افزایش شدت تنش افزایش و بیشترین میزان آن در شبدر مصری به ترتیب در خشکی و شوری 42/5 و 1 بود. تعداد گیاهچه‌های غیر عادی با افزایش شدت تنش شوری افزایش یافت در حالی‌که تحت تنش خشکی گیاهچه غیر عادی تشکیل نشد.
نتیجه‌گیری: مقایسه اثرات کلرید سدیم و پلی‌اتیلن گلایکول نشان داد که کلرید سدیم به دلیل اثرات سمی یا اسمزی شاخص جوانه‌زنی را بیشتر از محلول پلی‌اتیلن گلایکول کاهش داد. به نظر می‌رسد که شبدر ایرانی در هر دو تنش‌های خشکی و شوری بهترین عملکرد را دارا بود و پس از آن، در شرایط خشکی شبدر مصری و در تنش شوری شبدر لاکی بهترین عملکرد را دارا بودند.
جنبه‌های نوآوری:
- بررسی شاخص‌های جوانه‌زنی گونه‌های شبدر در شرایط ایزواسمزی خشکی و شوری
- معرفی گونه‌های شبدرمصری و لاکی به ترتیب با تحمل بیشتر به شرایط خشکی و شوری در مرحله جوانه‌زنی
نوع مطالعه: كاربردي |
موضوع مقاله:
فیزیولوژی بذر
دریافت: 1397/3/1 | ویرایش نهایی: 1399/12/23 | پذیرش: 1397/9/25 | انتشار الکترونیک: 1398/7/7
دریافت: 1397/3/1 | ویرایش نهایی: 1399/12/23 | پذیرش: 1397/9/25 | انتشار الکترونیک: 1398/7/7
فهرست منابع
1. Abberton, M.T., and Marshall, A.H. 2005. Progress in breeding perennial clovers for temperate agriculture. The Journal of Agricultural Science, 143(2-3): 117-135. [DOI:10.1017/S0021859605005101]
2. Abnous, M. 2001. Evaluation of physiological stress on germination and seedling start lentil cultivars. M.Sc. thesis, plant physiologist. Faculty of Sciences, Ferdowsi University of Mashhad, 147 p. [In Persian].
3. Agrawal, R.L. 2004. Seed technology. Oxford and IBH publishing co. LTD. New Delhi.
4. Asci, O.O. 2011. Salt tolerance in red clover (Trifolium pratense L.) seedlings. African Journal of Biotechnology, 10(44): 8774-8781. [DOI:10.5897/AJB11.596]
5. Ashraf, M., and Rauf, H. 2001. Inducing salt tolerance in maize (Zea mays L.) through seed primin with chloride salts: Growth and ion transport at early growth stages. Acta Physiologiae Plantarum, 23(4): 407-414.
https://doi.org/10.1007/s11738-001-0050-9 [DOI:10.1007/s11738-002-0037-1]
6. Boyer, J.S. 1982. Plant Productivity and Environment Science. Science, 218: 443-448. [DOI:10.1126/science.218.4571.443] [PMID]
7. De, R., and Kar, R. 1995. Seed germination and seedling growth of mung bean (Vigna radiata) under water stress induced by PEG-6000. Seed Science and Technology, 23(2): 301-308.
8. Dodd, G.L. and Donovan, L.A. 1999. Water potential and ionic effects on germination and seedling growth of two cold desert shrubs. American Journal of Botany, 86: 1146-1153. [DOI:10.2307/2656978] [PMID]
9. Eslami, S.V., Behdani, M.A., and Ali, S. 2009. Effect of salinity on germination characteristics and early seedling growth of canola cultivars (Brassica napus L.). Environmental Stresses in Agricultural Sciences, 1(1): 39-46. [In Persian with English Summary].
10. Ganjeali, A., and Bagheri, A. 2011. Evaluation of morphological characteristics of root chickpea (Cicer arietinum L.) in response to drought stress. Iranian Journal of Pulses Research, 1(2): 101-110. [In Persian with English Summary].
11. Gheidary, S., Akhzari, D., and Pessarakli, M. 2017. Effects of salinity, drought, and priming treatments on seed germination and growth parameters of Lathyrus sativus L. Journal of Plant Nutrition, 40(11): 1507-1514. [DOI:10.1080/01904167.2016.1269349]
12. Greipsson, S. 2001. Effects of stratification and GA~ 3 on seed germination of a sand stabilising grass Leymus arenarius used in reclamation. Seed Science and Technology, 29: 1-10.
13. Hosseini, H., and Rezvani Moghadam, P. 2006. Effects of drought and salinity on germination of Plantag ovata. Iranian Journal of Agronomy Research, 4(1): 15-22. [In Persian With English Summary].
14. Huang, Y., Zhang, G., Wu, F., Chen, J., and Zhou, M. 2006. Differences in physiological traits among salt stressed barley genotypes. Communications in Soil Science and Plant Analysis, 37(3-4): 557-570. [DOI:10.1080/00103620500449419]
15. ISTA, 2016. ISTA certificates. International rules for seed testing. Association (ISTA), Zurichstr. 50, CH-8303. Bassersdorf. Switzerland. [DOI:10.15258/istarules.2016.01]
16. Kafi, M., Nezami, A., Hosaini, H., and Masomi, A. 2005. Physiological effects of drought stress by polyethylene glycol on germination of lentil (Lens culinaris Medik.). Iranian Journal of Field Crops Research, 3(1): 69-80. [In Persian with English Summary].
17. Keshtiban, R.K., Carvani, V., and Imandar, M. 2015. Effects of salinity stress and drought due to different concentrations of sodium chloride and polyethylene glycol 6000 on germination and seedling growth characteristics of pinto bean (Phaseolus vulgaris L.). Advances in Environmental Biology, 9(5): 229-235.
18. Kumar, R.R., Karjol, K., and Naik, G. 2011. Variation of sensitivity to drought stress in pigeon pea (Cajanus cajan [L.] Millsp) cultivars during seed germination and early seedling growth. World Journal of Science and Technology, 1: 11-18.
19. Mayer, A.M., and Polijakoff-Mayber, A. 1989. The Germination of Seeds. 4th (Edn). Pergamo Press.Oxford, London, 270 p.
20. McDonald, C.M., Floyd, C.D. and Waniska, R.D. 1999. Effect of accelerated aging on maize and sorghum. Journal of Cereal Science, 39: 351-301. [DOI:10.1016/j.jcs.2004.01.001]
21. Michel, B.E., and Kaufman, M.R. 1973. The osmotic potential of polyethylene glycol 6000. Plant Physiology, 51: 914-916. [DOI:10.1104/pp.51.5.914] [PMID] [PMCID]
22. Murillo Amador, B., López Aguilar, R., Kaya, C., Larrinaga Mayoral, J., and Flores Hernández, A. 2002. Comparative effects of NaCl and polyethylene glycol on germination, emergence and seedling growth of cowpea. Journal of Agronomy and Crop Science, 188: 235-247. [DOI:10.1046/j.1439-037X.2002.00563.x]
23. Muscolo, A., Sidari, M., Anastasi, U., Santonoceto, C., and Maggio, A. 2014. Effect of PEG-induced drought stress on seed germination of four lentil genotypes. Journal of Plant Interactions, 9(1): 354-363. [DOI:10.1080/17429145.2013.835880]
24. Niste, M., Vidican, R., Stolan, V., Berindean, I., Criste, A., Miclfa, R., and Pop, R. 2015. The effect of salinity stress on seed germination of red clover (Trifolium pratense L.) and alfalfa (Medicago sativa L.) varieties. Bulletin of University of Agricultural Sciences and Veterinary Medicine Cluj-Napoca. Agriculture, 72(2): 447-452. [DOI:10.15835/buasvmcn-agr:11706]
25. Partheeban, C., Chandrasekhar, C., Jeyakumar, P., Ravikesavan, R., and Gnanam, R. 2017. Effect of PEG induced drought stress on seed germination and seedling characters of maize (Zea mays L.) genotypes. International Journal of Current Microbiology and Applied Sciences, 6: 1095-1104. [DOI:10.20546/ijcmas.2017.605.119]
26. Penuelas, J., Isla, R., Filella, I., and Araus, J.L. 1997. Visible and near-infrared reflectance assessment of salinity effects on barley. Crop Science, 37: 198-202. [DOI:10.2135/cropsci1997.0011183X003700010033x]
27. Radosevich, S.R., Holt, J.S., and Ghersa, C., 1997. Weed ecology: implications for management. John Wiley & Sons., New York.
28. Rauf, M., Munir, M., ul Hassan, M., Ahmad, M., and Afzal, M. 2007. Performance of wheat genotypes under osmotic stress at germination and early seedling growth stage. African Journal of Biotechnology, 6(8): 971-975.
29. Sayar, R., Bchini, H., Mosbahi, M., and Ezzine, M. 2010. Effects of salt and drought stresses on germination emergence and seedling growth of durum wheat (Triticum durum Desf). African Journal of Agriculture Research, 5(15): 2008-2016.
30. Singh, K., and Saxena, M.C. 1993. Breeding For Stress Tolerance In Cool-Season Food Legumes. Wiley Chichester, UK.
31. Soltani, A., and Maddah, V. 2010. Simple Applied Programs for Education and Research in Agronomy. ISSA press, 283 p. [In Persian].
32. Tuberosa, R., and Salvi, S. 2006. Genomics-based approaches to improve drought tolerance of crops. Trends in Plant Science, 11: 405-412. [DOI:10.1016/j.tplants.2006.06.003] [PMID]
33. Turhan, H., and Ayaz, C. 2004. Effect of salinity on seedling emergence and growth of sunflower (Helianthus annuus L.) cultivars. International Journal of Agriculture and Biology, 6(1): 149-152.
34. Weston, G.D. 1994. Crop Physiology. LST ed. Oxford: Butterworth Heinemann.
35. Zia, S., and Khan, M.A. 2004. Effect of light, salinity, and temperature on seed germination of Limonium stocksii. Canadian Journal of Botany, 82(2): 151-157. [DOI:10.1139/b03-118]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله پژوهشهای بذر ایران می باشد.
طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق
© 2024 CC BY-NC 4.0 | Iranian Journal of Seed Research
Designed & Developed by : Yektaweb
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.