5 نتیجه برای تنش شوری
اعظم رومانی، سید محمدرضا احتشامی،
جلد 1، شماره 1 - ( 3-1393 )
چکیده
به‌منظور بررسی اثر سطوح مختلف تنش شوری بر صفات جوانهزنی و رشد اولیه بذر شنبلیله، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان انجام شد. تیمارهای مورد استفاده شامل: سطوح مختلف تنش شوری (0، 2/0-، 4/0-، 6/0-، 8/0-، 1-، 2/1-، 4/1-، 6/1- و 8/1- مگاپاسکال) ناشی از کلرید سدیم بودند. نتایج به‌دست آمده نشان داد که با افزایش سطوح شوری درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی، انرژی جوانهزنی، شاخص میزان جوانهزنی، درصد آب بافت گیاهچه، طول گیاهچه، وزن تر و خشک گیاهچه و شاخص بنیه بذر به‌طور معنی‌داری کاهش یافت. اگر چه سطوح شوری (2/0- و 4/0- مگاپاسکال) از طریق تحریک رشد اولیه، میزان وزن خشک و تر گیاهچه را نسبت به شاهد افزایش دادند. به‌علاوه کاهش میزان جوانهزنی، روندی افزایشی را نسبت به تیمار شاهد داشت. بررسی نتایج ضرایب همبستگی بین صفات مورد مطالعه نشان داد که بین درصد جوانهزنی با دیگر مؤلفه‌های جوانهزنی به‌جز میزان کاهش جوانهزنی همبستگی مثبت و معنی‌داری برقرار بود. به‌طورکلی نتایج آزمایش نشان داد که بذر شنبلیله در زمان جوانهزنی، میزان شوری تا 2/1- مگاپاسکال (9/38 دسی‌زیمنس بر متر) را می‌تواند تحمل کند.
راهله احمدپور، نظام آرمند، سعید رضا حسین زاده،
جلد 2، شماره 2 - ( 12-1394 )
چکیده
به‌منظور بررسی برهمکنش سطوح مختلف عصاره آبی ورمی کمپوست و تنش شوری بر شاخص‌های جوانهزنی نخود (رقم کرج) آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل: 4 سطح مختلف از عصاره ورمی کمپوست شامل (صفر، 5، 10 و 20 درصد حجمی) و 4 غلظت شوری: صفر، 30، 60 و 90 میلی مول بر لیتر کلرید سدیم بود. نتایج نشان داد بین سطوح مختلف عصاره ورمی کمپوست و تنش شوری اختلاف معنی‌داری (در سطح احتمال 1 درصد) از نظر درصد جوانهزنی، طول ساقه‌چه و وزن خشک ساقه‌چه وجود داشت. تنش شوری در سطح 90 میلی مول بر لیتر کلرید سدیم منجر به کاهش معنی‌داری در کلیه صفات مورد بررسی نسبت به شرایط بدون تنش شوری شد. برهمکنش عصاره ورمی کمپوست و تنش شوری تأثیر معنی‌داری (در سطح احتمال 5 درصد) بر میزان سرعت جوانهزنی، طول ریشه‌چه، وزن خشک ریشه‌چه و آندوسپرم مصرفی داشت. عصاره ورمی کمپوست با سطح 5 درصد حجمی در تیمارهای تنش شوری ملایم (30 میلی مول بر لیتر کلرید سدیم) و بدون تنش شوری، موجب افزایش معنی‌داری در میزان طول ریشه‌چه، وزن خشک ریشه‌چه و آندوسپرم مصرفی نسبت به سطح صفر شد.
علی قاطعی، قاسم پرمون، زهرا امین دلدار، هادی قمری،
جلد 2، شماره 2 - ( 12-1394 )
چکیده
به‌منظور بررسی اثر هیدروپرایمینگ بذر بر مؤلفه‌های جوانهزنی و رشد بذر ماش (رقم هندی) تحت شرایط تنش شوری، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل با طرح پایه کاملاً تصادفی با 3 تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه رامین اجرا شد. در این آزمایش تیمارها شامل اندازه متفاوت بذر ماش در دو سطح (کوچک و بزرگ) در شرایط هیدروپرایمینگ در سه سطح (1، 5/1 و 3 ساعت) و تنش شوری در 4 سطح (صفر، 3، 6 و 9 میلی‌موس) درنظر گرفته شد. نتایج نشان داد که با افزایش تنش شوری تمامی مؤلفه‌های جوانهزنی مورد بررسی در این آزمایش کاهش یافت، اما میزان این کاهش برای بذرهایی که مدت زمان بیشتری پرایم شده، کمتر بود. همچنین در تمامی صفات مورد مطالعه در این آزمایش بذرهای کوچک نسبت به بذرهای با اندازه بزرگ‌تر واکنش بهتری را نشان دادند. به‌طور کلی هیدروپرایم بذرهای ماش باعث بهبود مؤلفه‌های جوانهزنی در شرایط تنش شوری شد. نتایج این آزمایش نشان داد که در شرایط نامساعد محیطی از جمله تنش شوری، می‌توان با اعمال تیمار هیدروپرایمینگ در بذر ماش، شرایط متابولیکی بهتری ایجاد نمود. این تغییرات سبب بهبود و تسریع جوانهزنی و همچنین استقرار بهتر گیاهچه‌ها می‌شود.
اسد معصومی اصل، زهره چهابکاری، سکینه خلیلی، رضا امیری فهلیانی،
جلد 4، شماره 1 - ( 6-1396 )
چکیده
تنش شوری از جمله تنش‌های محیطی است که کشت برنج را محدود می‌کند. بررسی وضعیت تحمل و حساسیت در بوته‌های نسل تفرق، یکی از راه‌های دستیابی به ارقام متحمل می‌باشد. به‌منظور بررسی تأثیر تنش شوری (80 میلی‌مولار کلرید سدیم) روی نتاج نسل دوم حاصل از تلاقی سه رقم برنج (دولار با 304 و غریب با 304) و مقایسه آن‌ها با والدین و دسته‌بندی آن‌ها از نظر تحمل به شوری، ابتدا آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار انجام شد تیمارها شامل والدین تلاقی به‌همراه دو رقم یاسوج و کامفیروز بود و سپس ارقام شاهد به‌همراه نتاج نسل دوم به‌صورت آگمنت با طرح پایه کاملاً تصادفی بررسی گردیدند. در مرحله جوانهزنی، رقم دولار در تمامی صفات اندازه‌گیری‌شده به‌جز درصد جوانهزنی، دارای کمترین مقدار بوده و نسبت به شوری رقمی حساس بود، ولی ارقام غریب و کامفیروز نسبت به شوری متحمل بودند. در هر دو تلاقی، نتاج نسل دوم برای صفات اندازه‌گیری شده تنوع نشان دادند. مقدار وراثت‌پذیری عمومی (به ترتیب برای تلاقی دولار با 304 و غریب با 304) برای صفات طول ساقه‌چه (5/98% و 96%)، طول ریشه‌چه (8/90% و 86%) و وزن‌تر ساقه‌چه (8/95% و 7/92%) بالا بود و در نتیجه می‌توان در مورد این صفات انتخاب را بر اساس فنوتیپ انجام داد. مقدار وراثت‌پذیری عمومی برای صفات وزن‌تر ساقه‌چه و طول ریشه‌چه در نتاج نسل دوم حاصل از تلاقی رقم دولار با رقم 304 بیشتر از نتاج نسل دوم تلاقی غریب با 304 بود. با توجه به وضعیت نتاج نسل دوم و وراثت‌پذیری به‌دست‌آمده، می‌توان نتیجه گرفت که از بین دو تلاقی مزبور، تلاقی دولار با 304 برای اصلاح برنج از نظر تحمل به شوری در مرحله جوانهزنی مفیدتر می‌باشد.
جنبه‌های نوآوری:
- برای اولین بار طرح آگمنت در تحقیقی آزمایشگاهی برای بررسی ژنوتیپ‌های بدون تکرار در نسل تفرق استفاده شد.
- بررسی تحمل و حساسیت ژنوتیپ‌ها با توجه به تعریف بازه‌های آماری انجام شد.
- معرفی تلاقی برتر جهت تکرار در سطح مزرعه شد.
علی نامور، رئوف سیدشریفی، هاشم هادی،
جلد 4، شماره 2 - ( 12-1396 )
چکیده
به منظور بررسی واکنش ارقام مختلف گندم به تنش شوری در مرحله ی جوانه زنی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار به اجرا درآمد. فاکتورهای مورد بررسی شامل هشت رقم گندم (سای سونز، گاسپارد، فینکان، ام-وی 17، چمران، سرداری، آتیلا4 و آذر2) و شش سطح شوری ناشی از کلریدسدیم (صفر، 25، 50، 100، 150 و 200 میلی‌مولار) بودند. نتایج حاکی از آن بود که شوری بر تمامی صفات مورد مطالعه (طول ریشه چه و ساقه چه، وزن ریشه چه و ساقه چه، وزن بذر باقیمانده پس از جوانه زنی، وزن گیاهچه، طویلترین ریشه چه و ساقه چه، میانگین تعداد ریشه چه در هر بذر، نسبت وزن ریشه چه به ساقه چه و یکنواختی، سرعت و درصد جوانه زنی) اثر معنی داری داشت. با افزایش میزان شوری تمامی صفات مورد مطالعه، به جز وزن گیاهچه، وزن بذر باقیمانده پس از جوانهزنی و نسبت وزن ریشه چه به ساقه چه روند کاهشی نشان دادند. بالاترین میزان این صفات از شوری 200 میلی‌مولار به دست آمد. رقم نیز اثر معنی داری بر صفات مورد مطالعه (به جز وزن گیاهچه و وزن بذر باقیمانده پس از جوانه زنی) داشت. رقم چمران دارای بالاترین میانگین تعداد ریشه چه در هر بذر، نسبت وزن ریشه چه به ساقه چه، سرعت و درصد جوانه زنی بود. بیشترین طول ریشه چه و طویلترین ریشه چه به رقم سرداری و بیشترین طول ساقه چه و طویلترین ساقه چه به رقم آذر 2 تعلق داشت. آتیلا 4 بیشترین میزان وزن ریشه چه و ساقه چه را به خود اختصاص داد. به طور کلی می توان اظهار داشت که ارقام چمران، سرداری، آذر 2 و آتیلا 4 نسبت به سایر ارقام تحمل بیشتری در مقابل تنش شوری از خود نشان دادند.
جنبه های نوآوری:
- معرفی ارقام گندم با تحمل بیشتر به شرایط شوری در مرحله جوانهزنی.
- مطالعه ی هشت رقم مختلف گندم از نظر شاخص‌های جوانهزنی در شرایط تنش شوری.
