جستجو در مقالات منتشر شده


5 نتیجه برای برنج
واکنش ارقام مختلف برنج (Oryza sativa) به سطوح مختلف شوری در شرایط آزمایشگاه
اسد معصومی اصل، رضا امیری فهلیانی، حمیدرضا بلوچی،
جلد 1، شماره 1 - ( 3-1393 )
چکیده
تنش شوری یکی از گسترده‌ترین تنش‌های محیطی بوده و عامل محدود کننده‌ رشد و نمو گیاهان زراعی است. یکی از محدودیت‌های اصلی تولید برنج، تنش شوری است. در همین راستا، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سطوح شوری پائین (5/7، 15، 5/22 میلی‌مولار) و بالا (75 ،150، 225 و 300 میلی‌مولار) به‌همراه شاهد به عنوان فاکتور اول و نه رقم برنج (دولار، حسن‌سرایی، موسی‌طارم، کامفیروز، لنجان عسکری، غریب، دم‌سیاه ممسنی، 304، چمپای محلی یاسوج) به‌عنوان فاکتور دوم با سه تکرار در آزمایشگاه زراعت دانشگاه یاسوج در سال 1390 انجام شد. نتایج نشان دادند که در سطوح شوری بالا (بیش از 75 میلی‌مولار) رقم حسن‌سرایی با حداکثر درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی و طول ساقه‌‌چه نسبت به شوری‌‌های اعمال‌شده متحمل است و رقم دم‌سیاه ممسنی با حداقل صفات مزبور کمترین تحمل را داراست؛ ولی در سطوح شوری پایین (کمتر از 5/22 میلی‌مولار) با این که ارقام حسن‌سرایی به همراه لنجان و موسی‌طارم بیشترین درصد جوانه‌زنی را دارند؛ ولی حداکثر سرعت جوانه‌زنی به رقم موسی‌طارم و حداکثر طول ساقه‌‌چه به رقم غریب تعلق دارد. بنابراین، از نظر درصد جوانه‌زنی، رقم حسن‌سرایی برتر است؛ ولی از نظر حداکثر درصد و سرعت جوانه‌زنی، رقم موسی‌طارم برتر ‌بود. پس در تنش شوری بالا نباید فقط به درصد جوانه‌‌زنی متکی بود، بلکه باید به سرعت جوانه‌‌زنی نیز توجه داشت ولی در تنش شوری پایین به علت عدم تمایز ارقام با درصد جوانه‌زنی باید صفات سرعت جوانه‌زنی و وزن خشک ساقه‌چه بیشتر مورد توجه باشند.

اثر دگرآسیبی اندام هوایی گیاه برنجاسف (Achilla wilhelmsii) و پونه (Mentha longifolia) بر شاخص‌های جوانه‌زنی گیاه بارهنگ (Plantago major)
یعقوب بهزادی، امین صالحی، حمید رضا بلوچی، فهیمه خالدی،
جلد 2، شماره 2 - ( 12-1394 )
چکیده

در سال‌های اخیر استفاده از اثرات دگرآسیبی در مدیریت علف‌های هرز نظر بسیاری از متخصصین را به خود جلب کرده است. بدین منظور دو آزمایش جهت بررسی اثر عصاره آبی گیاه دارویی برنجاسف (Achilla wilhelmsii) و پونه (Mentha longifolia (L.) Huds) بر شاخص‌های جوانه‌زنی بذر علف هرز بارهنگ در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1393 در آزمایشگاه تحقیقات بذر دانشگاه یاسوج انجام شد. تیمارها شامل صفر، 25، 50، 75 و 100 درصد غلظت‌های عصاره آبی اندام هوایی گیاه برنجاسف و پونه بود. نتایج نشان داد که اثر عصاره آبی اندام هوایی گیاه برنجاسف و پونه بر درصد و سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه، وزن‌تر و خشک ریشه‌چه و ساقه‌چه و بنیه بذر گیاه بارهنگ معنی‌دار بود. بیشترین درصد و سرعت جوانه‌زنی مربوط به تیمار شاهد (آب مقطر) بوده که با افزایش غلظت عصاره‌ها درصد و سرعت جوانه‌زنی کاهش معنی‌داری یافت. کمترین درصد و سرعت جوانه‌زنی مربوط به غلظت 100% عصاره‌های آبی بود که با غلظت 75% اختلاف معنی‌داری نداشت. در نهایت نتایج حاصل، اثرات دگرآسیبی عصاره آبی اندام هوایی گیاه برنجاسف و پونه را، به‌عنوان یک علف‌کش زیستی، روی جوانه‌زنی و رشد علف هرز بارهنگ به‌وضوح نشان داد.


بررسی تحمل به شوری بوته‌های نسل F2 حاصل از تلاقی سه رقم برنج (Oryza sativa) در مرحله جوانه‌زنی
اسد معصومی اصل، زهره چهابکاری، سکینه خلیلی، رضا امیری فهلیانی،
جلد 4، شماره 1 - ( 6-1396 )
چکیده
تنش شوری از جمله تنش‌های محیطی است که کشت برنج را محدود می‌کند. بررسی وضعیت تحمل و حساسیت در بوته‌های نسل تفرق، یکی از راه‌های دستیابی به ارقام متحمل می‌باشد. به‌منظور بررسی تأثیر تنش شوری (80 میلی‌مولار کلرید سدیم) روی نتاج نسل دوم حاصل از تلاقی سه رقم برنج (دولار با 304 و غریب با 304) و مقایسه آن‌ها با والدین و دسته‌بندی آن‌ها از نظر تحمل به شوری، ابتدا آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار انجام شد تیمارها شامل والدین تلاقی به‌همراه دو رقم یاسوج و کامفیروز بود و سپس ارقام شاهد به‌همراه نتاج نسل دوم به‌صورت آگمنت با طرح پایه کاملاً تصادفی بررسی گردیدند. در مرحله جوانه‌زنی، رقم دولار در تمامی صفات اندازه‌گیری‌شده به‌جز درصد جوانه‌زنی، دارای کمترین مقدار بوده و نسبت به شوری رقمی حساس بود، ولی ارقام غریب و کامفیروز نسبت به شوری متحمل بودند. در هر دو تلاقی، نتاج نسل دوم برای صفات اندازه‌گیری شده تنوع نشان دادند. مقدار وراثت‌پذیری عمومی (به ترتیب برای تلاقی دولار با 304 و غریب با 304) برای صفات طول ساقه‌چه (5/98% و 96%)، طول ریشه‌چه (8/90% و 86%) و وزن‌تر ساقه‌چه (8/95% و 7/92%) بالا بود و در نتیجه می‌توان در مورد این صفات انتخاب را بر اساس فنوتیپ انجام داد. مقدار وراثت‌پذیری عمومی برای صفات وزن‌تر ساقه‌چه و طول ریشه‌چه در نتاج نسل دوم حاصل از تلاقی رقم دولار با رقم 304 بیشتر از نتاج نسل دوم تلاقی غریب با 304 بود. با توجه به وضعیت نتاج نسل دوم و وراثت‌پذیری به‌دست‌آمده، می‌توان نتیجه گرفت که از بین دو تلاقی مزبور، تلاقی دولار با 304 برای اصلاح برنج از نظر تحمل به شوری در مرحله جوانه‌زنی مفیدتر می‌باشد.

جنبه‌های نوآوری:
  1. برای اولین بار طرح آگمنت در تحقیقی آزمایشگاهی برای بررسی ژنوتیپ‌های بدون تکرار در نسل تفرق استفاده شد.
  2. بررسی تحمل و حساسیت ژنوتیپ‌ها با توجه به تعریف بازه‌های آماری انجام شد.
  3. معرفی تلاقی برتر جهت تکرار در سطح مزرعه شد.

اثر پیش‌تیمارهای مختلف بر صفات جوانه‌زنی و رشد بذرهای برنج (Oryza sativa) در مقایسه با نانوذرات نقره در طی تنش خشکی
مهناز اقدسی، پویان مهربان جوبنی، طاهره نظام دوست، فاطمه تمسکنی،
جلد 4، شماره 2 - ( 12-1396 )
چکیده

این پژوهش با هدف مقایسه پیش‌تیمارها‌ی هیدروپرایمینگ، آسکوربات و کلرید کلسیم با پیش‌تیمار غلظت‌های مختلف نانوذرات نقره بر بذرهای دو رقم برنج بومی هاشمی و اصلاح شده شیرودی در طی تنش خشکی انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و صورت گرفت. فاکتور اول پیش‌تیمارهای شاهد (بدون پیش‌تیمار)، هیدروپرایمینگ، کلرید کلسیم 20 میلی‌گرم در لیتر، آسکوربات 20 میلی‌گرم در لیتر و غلظت‌های 20، 40 و 80 میلی‌گرم در لیتر نانوذرات نقره بود. فاکتور دوم تنش خشکی با پتانسیل‌های اسمزی معادل صفر، 48/1- و 91/4- بار ایجاد شده با محلول پلی‌اتیلن گلیکول 6000 بود. در گیاهان بدون تنش خشکی، پیش‌تیمار آسکوربات در رقم هاشمی و کلرید کلسیم در رقم شیرودی به ترتیب سبب کاهش 34 و 54 درصدی زمان لازم برای رسیدن به 50 درصد جوانه‌زنی (T50) شدند. در تنش ﺧﺸﮑﯽ، پیش‌تیمارهای آسکوربات و هیدورپرایمینگ بیشتر از تیمارهای نانوذرات نقره زمان لازم برای رسیدن بذرها به 50 (T50) و 90 (T90) درصد جوانه‌زنی را به‌ویژه در رقم شیرودی کاهش دادند. از طرف دیگر کلرید کلسیم نسبت به دیگر پیش‌تیمارها، نقش مهمی در افزایش صفات رشد در تیمارهای تنش خشکی داشت. غلظت‌ 40 میلی‌گرم در لیتر نانوذرات نقره تا حدودی سبب افزایش صفات رشد شده است، اما مقدار بیشتر نانوذرات نقره، تنش‌ را در دانه‌رست‌ها القا نمود. پیش‌تیمار آسکوربات از طریق کاهش رادیکال‌های آزاد اکسیژن باعث ﺑﻬﺒـﻮد مؤلفه‌های جوانه‌زنی و پیش‌تیمار کلرید کلسیم با افزایش کارایی غشاء پلاسمایی سبب افزایش رﺷـﺪ ﮔﯿﺎﻫﭽـﻪ‌ها در ﺷـﺮایﻂ ﺗﻨﺶ ﺧﺸﮑﯽ شد.

 
جنبه‌های نوآوری

  1. نانوذرات نقره سبب افزایش تنش در دانه‌رست‌های رقم‌های برنج شد.
  2. پیش‌تیمار آسکوربات و کلریدکلسیم به ترتیب سبب بهبود جوانه‌زنی و رشد گیاهچه‌های برنج در تنش خشکی شد.

اثر قارچ‌های همزیست ریشه بر مؤلفه‌های جوانه‌زنی و رشدی دو رقم بومی و اصلاح شده برنج (Oryza sativa)
همت اله پیردشتی، یاسر یعقوبیان، زهرا نوری آکندی، مهرانوش امامیان طبرستانی، سید یاسر اشرفی، فائزه وادی پور،
جلد 10، شماره 1 - ( 6-1402 )
چکیده
چکیده مبسوط
مقدمه: جوانه‌زنی و سبزشدن، حساس‌ترین مرحله رشد و نمو گیاه برنج محسوب می‌شوند. در این زمینه، استفاده از قارچ‌های افزاینده رشد به‌صورت پیش‌تیمار زیستی (بیوپرایمینگ) بذر جهت جوانه‌زنی و رشد مطلوب گیاهچه‌ها می‌تواند مفید باشد. در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر قارچ‌های همزیست ریشه بر بهبود مؤلفه‌های جوانه‌زنی و رشدی دو رقم بومی و اصلاح‌شده برنج (L. Oryza sativa) اجرا شد.
مواد و روش‌ها: این آزمایش در تابستان 1400 در آزمایشگاه تنش‌های محیطی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل 22 جدایه قارچی همزیست ریشه (جداسازی و شناسایی شده از آزمایش‌های پیشین) و شاهد (بدون تلقیح) و دو رقم بومی (هاشمی) و اصلاح شده (روشن) برنج بودند. پس از پایان دوره جوانه‌زنی، تعداد گیاهچه نرمال شمارش شده و به‌صورت تصادفی پنج عدد گیاهچه نرمال برای اندازه‌گیری طول ریشه‌چه، ساقه‌چه و گیاهچه و همچنین وزن‌تر و خشک ریشه‌چه، ساقه‌چه و گیاهچه انتخاب شدند.
یافته‌ها: بر اساس نتایج تجزیه خوشه‌ای در رقم روشن و هاشمی قارچ‌ها به‌ترتیب به چهار و سه گروه تقسیم و در هر دو رقم گروه I به‌عنوان بهترین گروه انتخاب شد، به‌طوری‌که در این گروه بیشترین اثر افزایشی بر صفات رویشی از 5 تا 59 درصد نسبت به شاهد در تیمارهای قارچی مربوط به قارچ‌های Bjerkandera adusta (ST1)، Trichoderma atroviride (SF1)، Monosporascus cannonballus (B3) و Trichoderma atroviride (SN1) در رقم روشن و Bjerkandera adusta (ST1) در رقم هاشمی بود. برترین تیمارهای قارچی در صفات جوانه‌زنی دو رقم روشن و هاشمی به‌ترتیب مربوط به Chaetomium globosum (SE2) و Bjerkandera adusta (ST1) بود.
نتیجه­گیری: در مجموع، نتایج بیانگر تأثیر مثبت بسیاری از قارچ‌های همزیست مورد مطالعه بر ویژگی‌های جوانه‌زنی و رشدی گیاهچه برنج در هر دو رقم روشن و هاشمی بود. این نتایج نشان می‌دهد که قارچ‌های همزیست از سازوکارهای مختلفی برای افزایش رشد و بهبود شاخص‌های جوانه‌زنی در گیاهان استفاده می‌کنند.

جنبه‌های نوآوری:
  1. از قارچ‌های همزیست به‌صورت پیش‌تیمار زیستی (بیوپرایمینگ) بذر جهت جوانه‌زنی و رشد مطلوب گیاهچه‌ها در برنج استفاده شد.
  2. تأثیر جدایه‌های اندوفیت بومی برای اولین بار بر ویژگی‌های جوانه‌زنی دو رقم بومی و اصلاح شده برنج مورد بررسی قرار گرفت.

صفحه 1 از 1     

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله پژوهشهای بذر ایران می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2023 CC BY-NC 4.0 | Iranian Journal of Seed Research

Designed & Developed by : Yektaweb

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.