جستجو در مقالات منتشر شده


58 نتیجه برای موضوع مقاله: اکولوژی بذر

سیدجلیل میرمحمود، محمدجواد احمدی‌ لاهیجانی، یحیی امام،
جلد 1، شماره 2 - ( 11-1393 )
چکیده

تنش اسمزی از مهمترین تنشهای غیرزیستی است که موجب محدودیت رشد و کاهش عملکرد کلزا می‌‌گردد. این پژوهش به منظور بررسی نقش پرایمینگ بذر با سایکوسل بر تحمل تنش اسمزی در گیاه کلزا در مرحله جوانه‌زنی و رشد اولیه گیاهچه، به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سال 1391 در دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل پرایمینگ بذر با سایکوسل در سه سطح شاهد (بدون پرایمینگ) و پرایمینگ با محلول های سایکوسل با غلظت 5/2 و 5/3 گرم در لیتر و اعمال تنش اسمزی در پنج سطح شاهد (بدون تنش) و تنش های 3/0-، 6/0-، 9/0- و 2/1- مگاپاسکال با استفاده از پلی اتیلن گلیکول بودند. تنش اسمزی به‌طور معنیداری سبب کاهش درصد جوانه زنی (1/15 درصد)، سرعت جوانه‌زنی (3/15 درصد)، طول ریشه چه (5/29 درصد)، طول گیاهچه (6/31 درصد)، وزن تر ساقه چه (6/ 37 درصد)، وزن تر ریشه چه (4/22 درصد) و شاخص ویگور (بنیه) (9/39 درصد) و افزایش نسبت وزن تر ریشه چه به ساقه چه و نسبت طول ریشه چه به ساقه چه به‌ترتیب میزان 8/6 و 3/24 درصد نسبت به شاهد شد. پرایمینگ بذر با سایکوسل موجب کاهش اثرات منفی تنش اسمزی در تمامی ویژگی‌های اندازه‌گیری شده گردید. اگرچه سایکوسل تأثیر مثبتی بر سرعت و درصد جوانه زنی بذر کلزا در شرایط بدون تنش و تنش اسمزی نداشت، لیکن، تأثیر مثبت غلظت 5/3 گرم بر لیتر به‌طور معنی داری بیشتر از غلظت 5/2 گرم بر لیتر بود. با توجه به تأثیر مثبت پرایمینگ بذر کلزا با سایکوسل در کاهش اثرات سوء ناشی از تنش اسمزی، پژوهشهای بیشتر در مورد تأثیر پرایمینگ بذر با سایکوسل بر تحمل به تنش اسمزی در شرایط مزرعه قابل توصیه است.


منصور تقوایی، ندا علی اولاد،
جلد 1، شماره 2 - ( 11-1393 )
چکیده

تریتی‌‌پایرم یک گیاه یک‌ساله مناسب جهت تولید علوفه در مناطق خشک و نیمه خشک معرفی شده است. اثرات تنش خشکی بر بنیه اولیه لاین‌های اولیه تریتی‌‌پایرم در کشت گلدانی در محیط آزاد به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1391 مورد بررسی قرار گرفت. فاکتورها شامل تنش خشکی در چهار سطح (شاهد یا رطوبت معادل 100 درصد ظرفیت مزرعه، رطوبت در حد 75، 50 و 25 درصد ظرفیت مزرعه) و لاین‌‌های اولیه تریتی‌پایرم در 13 سطح ((St/b)(Cr/b)F4، (Ma/b)(Cr/b)F4، (Ma/b)(Cr/b)F3، (Ka/b)(Cr/b)F2، (Ka/b)(Cr/b)F3، (Ka/b)(Cr/b)F5، (Ka/b)(Cr/b)F6، La(4b,4d)/b، St/b، Cr/b، La/b، Ka/b ، Az/b) بود. نتایج نشان داد که تنش خشکی تأثیر معنی‌‌داری بر صفات گیاه داشت. به‌طوری که طول ساقه، طول ریشه، وزن خشک ساقه، ریشه و گیاه، شاخص بنیه طولی و شاخص بنیه وزنی گیاه را به طور معنی‌‌داری کاهش داد. مقایسه میانگین‌‌ها نشان داد که لاین‌‌های اولیه (Az/b)(Cr/b)F5 و Az/bبه‌ترتیب حساس‌‌ترین و متحمل‌‌ترین لاین به تنش خشکی در مرحله رشد اولیه می‌‌باشد. اگرچه پاسخ لاین‌‌های تریتی‌‌پایرم به سطوح مختلف خشکی متفاوت بود؛ اما نتایج نشان داد که لاین‌‌های اولیه تریتی‌‌پایرم در مرحله سبزشدن به تنش خشکی حساس هستند.


امین صالحی، اسد معصومی اصل، علی مرادی،
جلد 2، شماره 1 - ( 6-1394 )
چکیده

بیلهَر یا کندل کوهی (Dorema aucheri) یکی از گیاهان خانواده چتریان و دارای ترکیبات فلاونوئیدی و کومارینی می‌باشد. از آنجایی که تکثیر این گیاه در رویشگاه‌های طبیعی از طریق بذر صورت می‌گیرد و با توجه به خواب عمیق بذر، بررسی روش‌های مختلف شکست خواب بذر، برای حفاظت از این گونه ضروری به نظر می‌رسد. در این تحقیق، روش‌های مناسب شکست خواب بذر بیلهر با استفاده از روش‌های سرمادهی، شستشو و اسید جیبرلیک بر روی بذور جمع‌آوری شده این گیاه از استان کهگیلویه و بویراحمد مورد مطالعه قرار گرفت. به این منظور، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی، با چهار تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج در سال 1390 انجام شد. عامل اول شامل طول دوره سرمادهی (سرمادهی مرطوب به مدت زمان‌های 3 و 4 هفته)، عامل دوم شامل اسید جیبرلیک (صفر و 1500 پی‌پی‌ام) و عامل سوم شامل شستشو (شستشو با آب مقطر و عدم شستشو) بودند. نتایج نشان داد که تیمار سرمادهی به مدت چهار هفته به همراه شستشو و اسید جیبرلیک 1500 پی‌پی‌ام بیشترین سرعت جوانه‌زنی و شاخص بنیه گیاهچه را داشت. همچنین بیشترین وزن خشک محور زیر لپه و محور بالای لپه در این تیمار به دست آمد. این در حالی است که برای صفات درصد جوانه‌زنی، طول محور بالای لپه و طول محور زیر لپه هیچ یک از اثرات سه‌گانه و دوگانه معنی‌دار نشد. در صفت درصد جوانه‌زنی بذور سرمادهی شده به مدت 4 هفته در مقایسه با 3 هفته جوانه‌زنی بهتری داشتند. نتایج به دست آمده از آزمایش نشان دهنده این موضوع است که بذور بیلهر مورد مطالعه دارای درجاتی از خواب فیزیولوژیک بودند.


لیلا اصلانی، مصطفی مبلی، محمد سلیمانی،
جلد 2، شماره 1 - ( 6-1394 )
چکیده

اثر اسپرمیدین بر جوانه‌زنی بذور سه رقم خیار تحت تنش سرما، به صورت آزمایش فاکتوریل 3×4 در قالب طرح کاملا تصادفی در چهار تکرار مطالعه شد. فاکتور اول شامل چهار غلظت صفر (شاهد)، 1/0، 5/0 و 1 میلی‌مولار اسپرمیدین و فاکتور دوم شامل سه رقم خیار ’امپراتور‘، ’امیران‘ و ’رشید‘ بود. به این منظور تعداد 50 عدد بذر هر رقم خیار بر روی کاغذ صافی و درون پتری‌دیش‌های استریل قرار داده شد و به هر پتری‌دیش محلول اسپرمیدین مربوط به همان تیمار اضافه شد. تمام پتری‌ها تا پایان دوره آزمایش درون انکوباتور در دمای 13 درجه ‌سلسیوس نگهداری و در طول مدت آزمایش تعداد بذور جوانه زده در هر روز شمارش شد. در پایان آزمایش ویژگی‌های درصد جوانه‌زنی، طول ساقه‌چه و ریشه‌چه، وزن تر و خشک ساقه‌چه و ریشه‌چه اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که تیمار بذور رقم ’رشید‘ با اسپرمیدین در غلظت 1/0 میلی‌مولار باعث افزایش درصد جوانه‌زنی، طول ساقه‌چه و ریشه‌چه، وزن تر و خشک ریشه‌چه در مقایسه با شاهد شد. تیمار بذور با غلظت 1 میلی‌مولار اسپرمیدین اثرات بازدارنده‌ای بر کلیه ویژگی‌های اندازه‌گیری شده در رقم ’رشید‘ داشت. اما در رقم ’امیران‘ تنها باعث کاهش درصد جوانه‌زنی، طول ساقه‌چه و ریشه‌چه، وزن تر و خشک ریشه‌چه شد.


حمید شریفی، محمد خواجه‌حسینی، محمدحسن راشد محصل،
جلد 2، شماره 1 - ( 6-1394 )
چکیده

وجود خواب در بذرهای گیاهان تیره چتریان یکی از مهم‌ترین دلایلی است که کشت و اهلی کردن آن‌ها را با مشکل مواجه کرده است. جهت ارزیابی خواب بذور هفت گونه دارویی مهم از تیره چتریان، در تابستان 1390 از رویشگاه‌های طبیعی آن‌ها در استان لرستان جمع‌آوری گردید، و جوانه‌زنی آن‌ها در آزمایشی با طرح کاملاً تصادفی و در چهار تکرار 25 تایی بذر مورد ارزیابی قرار گرفت. در آزمایش بررسی جوانه‌زنی در آب مقطر گونه‌های آوندول (Smyrnium cordifrolium)، چویل (Ferulago angulata)، کرفس وحشی (Kelussia odoratissima) و کندل کوهی (Dorema aucheri) فاقد جوانه‌زنی، حال ‌آنکه گلپر (Heracleum persicum) دارای 30%، زیره لرستانی (Bunium luristanicum) 96% و غازیاقی (Falcaria vulgaris) 97% جوانه‌زنی از خود نشان دادند. برای شکستن خواب بذر گونه‌های با جوانه‌زنی کمتر از 30 درصد تیمارهایی شامل سرمادهی مرطوب به مدت زمان‌های 2، 4، 6، 8، 10 و 12 هفته، اسید جیبرلیک با دو غلظت 250 و 500 میلی‌گرم در لیتر، تیمار ترکیبی (اسید جیبرلیک 250 میلی‌گرم در لیتر با تیمار 4 هفته سرمادهی و تیمار ترکیبی اسید جیبرلیک 500 میلی‌گرم در لیتر با تیمار 4 هفته سرمادهی) و نیترات پتاسیم 2/0 درصد اعمال گردید. نتایج نشان داد برای گلپر سرمادهی مرطوب 6 هفته (71%)، و برای گونه‌های کندل کوهی (90%)، کرفس وحشی (63%) و چویل (97%) تیمار 12 هفته سرمادهی مرطوب مؤثرترین تیمارهای شکستن خواب بذرها بودند. همچنین بذر گونه‌های گلپر و کندل کوهی دارای خواب فیزیولوژیکی متوسط و گونه‌های چویل و کرفس وحشی داری خواب فیزیولوژیکی عمیق بودند.


حمید شریفی، مرتضی گلدانی،
جلد 2، شماره 2 - ( 12-1394 )
چکیده

رنگ پوسته بذر به‌عنوان یک شاخص ساده و مهم، بر درصد جذب آب، خواب و جوانه‌زنی بذر مؤثر است. گیاه خردل بذرهایی با رنگ پوست متفاوت تولید می‌کند، به‌منظور بررسی تأثیر رنگ پوسته بذر و تیمارهای مختلف بر خواب، درصد و سرعت جوانه‌زنی بذرهای خردل (Sinapis arvensis L.) آزمایشی به‌صورت دوعاملی در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل دو نوع بذر با رنگ پوسته متفاوت (قهوه‌ای و سیاه) و تیمارهای شکستن خواب (شاهد، نیترات پتاسیم 2/0 درصد، اسید جیبرلیک 250 و 500 پی‌پی‌ام و تیمار یک، دو و سه هفته پیش سرمادهی) بودند. نتایج آزمایش نشان داد که در بذرهای سیاه درصد و سرعت جوانه‌زنی بیشتر از بذرهای قهوه‌ای بود اما میزان خواب بذرهای قهوه‌ای بیشتر از بذرهای سیاه بود. تیمار یک هفته پیش سرمادهی بیشترین تأثیر بر شکست خواب بذرها را داشت به‌طوری‌که در این تیمار درصد جوانه‌زنی برای بذرهای سیاه و قهوه‌ای به ترتیب 75 و 58 درصد و سرعت جوانه‌زنی در بذرهای سیاه و قهوه‌ای به ترتیب 54/0 و 43/0 بود. تیمار اسید جیبرلیک 500 پی‌پی‌ام کمترین تأثیر را در بین تیمارهای اعمال شده داشت، در این تیمار درصد جوانه‌زنی برای بذرهای سیاه و قهوه‌ای به ترتیب 16 و 7 درصد بود. همچنین، درصد جذب آب در بذرهای قهوه‌ای بیشتر از بذرهای سیاه بود، به‌طوری ‌که بذرهای قهوه‌ای بعد از گذشت سه ساعت 1/105 درصد و بذرهای سیاه بعد از گذشت سه ساعت 3/74 درصد آب جذب کردند. به‌طور کلی، نتایج نشان داد که بذرهای هترومورفیک خردل دارای تنوع در طول مدت خواب، جوانه‌زنی و درصد جذب آب هستند.


مینا ارست، علی طویلی، سعید شجاعی،
جلد 2، شماره 2 - ( 12-1394 )
چکیده

سطح وسیعی از کشور ایران پوشیده از شن‌های روان است که همواره لزوم کنترل و تثبیت بیولوژیکی با کاشت گونه‌های سازگار با شرایط سخت در این مناطق به چشم می‌خورد. گونه درخت شنی یا گرگ خار (Ammodendron persicum) گونه‌ای سازگار با شرایط بیابانی است. در این تحقیق جهت بررسی تأثیر تیمارهای مختلف بر تحریک جوانه‌زنی و شکست خواب بذر گونه گرگ خار آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی در آزمایشگاه، به مدت 30 روز، با 10 تیمار، شامل تیمارهای جیبرلیک اسید با غلظت 300 پی‌پی‌ام در زمان 48 ساعت، خراش‌دهی بذر با اسید سولفوریک غلیظ در دو زمان 20 و 30 دقیقه و تلفیق آن‌ها با خراش‌دهی با سمباده، خراش‌دهی بذرها با جیبرلیک اسید با غلظت 300 پی‌پی‌ام به مدت 48 ساعت و تلفیق آن با خراش با کاغذ سمباده، آب داغ (80 درجه سانتی‌گراد) در دو زمان 5 و 10 دقیقه، خراش‌دهی به‌وسیله کاغذ سمباده و شاهد (آب مقطر) انجام شد. نتایج حاصله نشان‌دهنده افزایش درصد جوانه‌زنی در آزمایشگاه در حدود 90 درصد با اعمال تیمار ترکیبی اسید سولفوریک به مدت 30 دقیقه با خراش‌دهی سمباده می‌باشد. تیمارهای آب گرم در دو زمان 5 و 10 دقیقه و اسید جیبرلیک اسید 48 ساعته و تلفیق آن با خراش‌دهی با سمباده نیز با اختلاف معنی‌دار نسبت به نمونه‌ی شاهد، افزایش درصد جوانه‌زنی را به ترتیب 45/15، 45/8، 17/10 و 68/28 را به همراه داشتند. همچنین تیمار اسید غلیظ به مدت 30 دقیقه افزایش بنیه بذر را به مقدار 510 در نمونه‌های آزمایشگاه به همراه داشت. بدین ترتیب تیمار ترکیب سمباده و خیساندن بذور در اسید غلیظ طی 30 دقیقه به‌عنوان بهترین تیمار انتخاب شد.


بیتا اسکویی، اسلام مجیدی هروان، آیدین حمیدی، فواد مرادی، علی مقدم،
جلد 2، شماره 2 - ( 12-1394 )
چکیده

این آزمایش در سال 1392 در دو منطقه شامل: مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل (مغان) و مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال کرج به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارها عبارت بودند: تاریخ کاشت در سه سطح (20 اردیبهشت، 4 خرداد و 19 خرداد)، رطوبت بذر در زمان برداشت، در چهار سطح (30، 25، 20 و 15 درصد) و اندازه بذر، در سه اندازه بذری پهن، گرد و متوسط. صفات مورد مطالعه شامل آزمون جوانه‌زنی استاندارد، متوسط زمان لازم برای جوانه‌زنی، شاخص وزنی و طولی بنیه گیاهچه، درصد جوانه‌زنی در آزمون ظهور ریشه‌چه و آزمون سرما، بود. نتایج نشان داد که با تأخیر در کاشت کیفیت بذرهای تولیدی کاهش یافت، این کاهش با برداشت دیرهنگام بارزتر دیده شد و میزان کاهش در بذرهای گرد بیش از اندازه‌های پهن و متوسط بود. حداقل درصد جوانه‌زنی و بنیه در بذرهای اندازه گرد حاصل از تاریخ کاشت سوم و رطوبت برداشت 15 درصد مشاهده شد. لذا توصیه می‌شود جهت تولید بذر، کشت ذرت قبل از هفته اول خردادماه پایان یابد و زمانی که رطوبت بذرهای تولیدی به 30 درصد رسید برداشت بلال آغاز گردد و از تأخیر در زمان برداشت خودداری شود.


مهرآذر اشرف، کمال سادات اسیلان، فرید گل زردی، شهرام نظری، رامین صالحی،
جلد 2، شماره 2 - ( 12-1394 )
چکیده

به‌منظور بررسی واکنش جوانه‌زنی بذر و رشد اولیه دو جمعیت کرج و اهواز علف هرز خرفه در شرایط مختلف محیطی، سه آزمایش جداگانه انجام شد. در آزمایش نخست، تأثیر پنج سطح غرقاب شامل عدم غرقاب، 1، 2، 4 و 8 روز، آزمایش دوم تأثیر اسیدیته‌های مختلف در هفت سطح شامل 4، 5، 6، 7، 8، 9 و 10 و آزمایش سوم اثر دماهای بالا در نه سطح شامل 60، 80، 100، 120، 140، 160، 180، 200 و 220 درجه سانتی‌گراد بر درصد و سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه و همچنین وزن‌تر گیاهچه دو جمعیت کرج و اهواز خرفه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که در هر دو جمعیت مورد مطالعه کلیه صفات جوانه‌زنی تحت تأثیر دوره‌های غرقاب، اسیدیته و دماهای بالا قرار گرفتند. نتایج نشان داد که با افزایش طول دوره غرقاب تمامی صفات مورد بررسی در هر دو جمعیت کرج و اهواز کاهش یافت، به‌طوری که با افزایش طول دوره غرقاب به 8 روز رشد خرفه در هر دو جمعیت به‌طور کامل متوقف شد. همچنین نتایج حاکی از آن است که با افزایش اسیدیته از 4 به 7، درصد و سرعت جوانه‌زنی تدریجاً افزایش یافت. بررسی تأثیر سطوح مختلف دماهای بالا بر جوانه‌زنی خرفه در هر دو جمعیت نشان داد که یک رابطه معکوسی بین افزایش درجه حرارت آون و صفات مورد بررسی وجود دارد. به‌طوری که با افزایش دمای آون درصد و سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و طول ساقه‌چه و وزن‌تر گیاهچه دو جمعیت را به‌طور معنی‌داری کاهش یافت. این نتایج حاکی از آن است که شناخت اکولوژی و بیولوژی بذر علف هرز خرفه باعث ارائه راهکارهای جدید در جهت توسعه استراتژی‌های مدیریت درازمدت، بهبود سیستم‌های مدیریتی، پیش‌بینی الگوی جوانه‌زنی و سبز شدن گیاهچه این علف هرز می‌گردد.


سامان شیدائی، حسین حیدری شریف آباد، آیدین حمیدی، قربان نورمحمدی، علی مقدم،
جلد 2، شماره 2 - ( 12-1394 )
چکیده

به‌منظور ارزیابی زوال بذر سویا رقم ویلیامز در استان اردبیل تحقیقی به‌صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سال 1392 اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل سه قوه نامیه 80%، 85% و 90%، سه میزان رطوبت اولیه بذر شامل رطوبت 10%، 12% و 14% و دو شرایط نگهداری بذر در انبار متداول مرکز تحقیقات کشاورزی مغان و انبار کنترل شده در کرج در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد بذرهای با رطوبت اولیه بالا به‌طور معنی‌داری درصد گیاهچه‌های عادی، سرعت جوانه‌زنی و شاخص بنیه گیاهچه پایین‌تری داشتند. همچنین مشخص گردید که بین دو سطح رطوبتی 10 و 12% تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد؛ بنابراین، رطوبت بذر سویای 12 درصد رطوبت مناسبی برای نگهداری بذر می‌باشد. افزایش رطوبت بذر به بیش از 12 درصد سبب زوال سریع‌تر بذر سویا گردید، به‌طوری که بذرهای با محتوی رطوبتی اولیه بالا به‌ویژه در شرایط انبار کردن نامناسب کیفیت خود را سریع‌تر از دست داده و در شرایط مزرعه‌ای به دلیل کاهش تراکم نهایی سبب کاهش عملکرد گردید. نگهداری بذرها در شرایط کنترل شده سبب کاهش سرعت زوال بذرها گردید. همچنین افزایش درصد رطوبت بذر در شرایط انبار معمولی مغان اثر مضر بیشتری بر روی کیفیت بذر گذاشت و اثر رطوبت بذر به‌همراه دما و رطوبت نسبی بالای محیط در انبار مغان سبب تشدید زوال بذر سویا گردید. نتایج این آزمایش نشان دادند بذرهای با قوه نامیه بالا پس از انبار کردن کیفیت بذر بالاتری داشتند ولی رطوبت بذر و شرایط انبار کردن عوامل مهم‌تری نسبت به قوه نامیه اولیه می‌باشند به‌طوری‌که اثر قوه نامیه در بذرهای نگهداری شده با رطوبت بالا در انبار مغان معنی‌دار نبود.


شهرام نظری، محمدعلی ابوطالبیان، فرید گل زردی،
جلد 3، شماره 1 - ( 6-1395 )
چکیده

پرایمینگ بذر یکی از روش‌های بسیار مؤثر در بهبود جوانه‌زنی و استقرار گیاهچه است. به‌منظور تعیین بهترین تیمارهای هیدروپرایمینگ و اسموپرایمینگ بر ویژگی‌های جوانه‌زنی بذر کلزا آزمایش‌های جداگانه‌ای در سال 1393 در آزمایشگاه فنآوری بذر دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج انجام شد. آزمایش اول، هیدروپرایمینگ بذرهای سه رقم کلزا (اُکاپی، زرفام و طلاییه) با بهره‌گیری از آب معمولی بود که در سطوح زمانی 0، 2، 6، 10، 14، 20 و 24 ساعت آبگیری انجام شد. آزمایش دوم شامل سه رقم کلزا، شش غلظت سولفات روی (0، 035/0، 1/0، 4/0، 1 و 4 گرم در لیتر) و طول دوره پرایمینگ در پنج سطح (0، 6، 10، 14 و 18 ساعت) بود. هر دو آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و با چهار تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج مقایسه میانگین اثر متقابل رقم و مدت زمان هیدروپرایمینگ نشان داد که بیشترین درصد جوانه‌زنی در هر سه رقم اُکاپی، زرفام و طلاییه به ترتیب با 99، 95 و 80 درصد در هیدروپرایم 10 ساعت مشاهده شد. همچنین در ارتباط با سرعت جوانه‌زنی، بهترین سرعت جوانه‌زنی مربوط به رقم طلاییه در هیدروپرایم 10 ساعت بود. بیشترین شاخص طولی بنیه بذر و شاخص وزنی بنیه بذر به ترتیب با 55/1050 و 56/4 در رقم اُکاپی در سطح چهارم هیدروپرایم مشاهده شد. اثرات متقابل رقم، غلظت سولفات روی و مدت زمان اسموپرایمینگ بر کلیه صفات مورد بررسی بجز وزن خشک ساقه‌چه و شاخص وزنی بنیه بذر، اثر معنی‌دار نداشت. نتایج مقایسه میانگین اثرات متقابل سه‌گانه نشان داد که بیشترین وزن خشک ساقه‌چه با 11/0، 057/0 و 055/0 گرم و همچنین شاخص وزنی بنیه بذر به ترتیب در ارقام اُکاپی، زرفام و طلاییه در غلظت 035/0 گرم در لیتر سولفات روی و در مدت زمان 10 ساعت مشاهده شد. نتایج به دست آمده از این مطالعه نشان داد هیدروپرایمینگ و پرایم با سولفات روی موجب بهبود کارکرد بذر کلزا می‌شود.


مرجان دیانت، سید میثم حسینی،
جلد 3، شماره 1 - ( 6-1395 )
چکیده

به‌منظور مطالعه عکس‌العمل جوانه‌زنی بذر نوک لک‌لکی به سطوح دمایی آزمایشی به‌صورت طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار و 12 سطح دمایی (0، 3، 5، 7، 10، 12، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 درجه سانتی‌گراد) انجام شد. نتایج نشان داد که اثر تیمارهای مختلف دمایی روی خصوصیات جوانه‌زنی بذر نوک لک‌لکی معنی‌دار است به‌طوری که بالاترین درصد جوانه‌زنی در دمای 15 درجه سانتی‌گراد به دست آمد؛ اما با افزایش بیشتر دما این شاخص کاهش یافت و در 40 درجه سانتی‌گراد کاملاً متوقف شد. بر اساس رگرسیون خطی بین سرعت جوانه‌زنی و دما، دماهای کمینه، بیشینه و بهینه نوک لک‌لکی به ترتیب 0، 18/37 و 20/15 درجه سانتی‌گراد به دست آمد. همچنین تفاوت معنی‌داری در طول ساقه‌چه در محدوده 5 تا 30 درجه سانتی‌گراد مشاهده نشد که نشان داد در مقایسه با طول ریشه‌چه حساسیت کمتری به دما دارد. بالاترین وزن‌تر گیاهچه نیز در دمای 20 درجه سانتی‌گراد حاصل شد که تفاوت معنی‌داری با دماهای 10، 12 و 20 درجه سانتی‌گراد نداشت. از نتایج فوق استنباط می‌شود که گیاه نوک لک لکی می‌تواند در مناطق مختلف کشور در دامنه وسیعی از شرایط آب و هوایی رشد کند اما مناطق معتدل را ترجیح می‌دهد. نتایج این تحقیق جهت درک نیازهای دمایی جوانه‌زنی و بهبود توسعه راهکارهای مدیریتی نوک لک‌لکی مهم خواهد بود.


الماس نعمتی، حمید شریفی، محمد گردکانه، زینب شریفی،
جلد 3، شماره 1 - ( 6-1395 )
چکیده

به‌منظور شکستن خواب بذر در هندوانه ابوجهل (Citrulus colocynthis) و خارمریم (Silybum mrianum) بذرهای این دو گونه در تابستان 1393 از رویشگاه‌های طبیعی آن‌ها در شهرستان کوهدشت (استان لرستان) جمع‌آوری و برای هر گونه آزمایش‌های جداگانه‌ای، در قالب طرح کاملاً تصادفی با 14 تیمار و 4 تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه انجام شد. تیمارهای به کار رفته شامل تیمار سرمادهی مرطوب (شاهد، 10، 20، 30، 40، 50، 70 و 90 روزه در دمای چهار درجه سانتی‌گراد)، تیمار جیبرلیک اسید در غلظت‌های 200، 400، 600 و 800 پی‌پی‌ام، تیمار تلفیقی جیبرلیک اسید با غلظت 400 پی‌پی‌ام به همراه سرمادهی به مدت 30 روز 70 روز بودند. نتایج به دست آمده نشان داد که در هر دو گونه با افزایش مدت زمان سرمادهی و افزایش غلظت جیبرلیک اسید، درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی و شاخص بنیه بذر بهبود یافت و نسبت به شاهد تفاوت معنی‌داری پیدا کردند. بهترین تیمار شکستن خواب برای بذرهای هندوانه ابوجهل سرمادهی مرطوب 90 روزه و برای خارمریم جیبرلیک اسید 800 پی‌پی‌ام بود. نتایج حاصل از تیمارها نشان داد که بذرهای این دو گونه دارای ترکیبی از خواب فیزیولوژیکی (مربوط به مواد بازدارنده داخل بذر) و خواب فیزیکی (مربوط به پوسته سخت) بودند.


سید مهدی جوادزاده، پرویز رضوانی مقدم، محمد بنایان اول، جواد اصیلی،
جلد 3، شماره 2 - ( 12-1395 )
چکیده

گیاه چای ترش یکی از گیاهان مهم دارویی و صنعتی از خانواده پنیرکیان است که در سطح وسیعی از استان سیستان و بلوچستان کشت می‌شود. در یک مطالعه آزمایشگاهی، تأثیر درجه حرارت‌های مختلف بر جوانه‌زنی بذرهای گیاه چای ترش مورد بررسی قرار گرفت و درجه حرارت‌های کمینه، بهینه و بیشینه جوانه‌زنی آن‌ها، به‌صورت طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار تعیین شد. برای این منظور تیمارهای دمایی 5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40، 45 و 50 درجه سانتی‌گراد در نظر گرفته شد. دماهای ویژه جوانه‌زنی بذر بر اساس سه مدل خطوط متقاطع، مدل پنج پارامتری بتا و مدل چندجمله‌ای درجه دو برآورد شد. صفات مورداندازه‌گیری عبارت بودند از درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی و میانگین زمان جوانه‌زنی که اثر دما بر تمامی صفات مورد اندازه‌گیری معنی‌دار بود. نتایج به‌دست‌آمده از تجزیه رگرسیون داده‌ها نشان داد که بهترین مدل در ارتباط با دمای ویژه این گیاه مدل پنج پارامتری بتا بود و با توجه به نتایج به‌دست‌آمده از این مدل، می‌توان گفت که دمای کمینه و بهینه چای ترش به ترتیب 04/4 و 83/29 درجه سانتی‌گراد است.
 


شهرام نظری، رضا دیهیم فرد، جواد فرجی،
جلد 3، شماره 2 - ( 12-1395 )
چکیده

شناخت الگوهای جوانه‌زنی و سبز شدن علف‌های هرز و شناخت عوامل مؤثر بر آن در برنامه‌های مدیریتی علف هرز سودمند می‌باشد. به‌منظور بررسی اثرات دما، طول دوره غرقاب و تنش شوری بر جوانه‌زنی و سبز شدن علف هرز سلمه‌تره آزمایش‌های جداگانه‌ای در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. نتایج آزمایش دما نشان داد که بیشترین درصد جوانه‌زنی با 87، 93 و 88 درصد به ترتیب در دامنه دمایی 15، 20 و 25 درجه سانتی‌گراد بود. بیشترین سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه و وزن خشک گیاهچه در دمای 20 درجه سانتی‌گراد به دست آمد. همچنین سطح مطلوب شاخص بنیه بذر با 29/796 در دمای 20 درجه سانتی‌گراد بود. نتایج مدل رگرسیونی طول دوره غرقاب نشان داد درصد جوانه‌زنی در تیمار شاهد و طول دوره غرقاب به مدت دو روز به ترتیب با 93 و 90 درصد دارای حداکثر مقدار بود ولی با افزایش طول دوره غرقاب تا مدت زمان‌های 8 و 10 روز غرقاب درصد جوانه‌زنی متوقف شد. همچنین نتایج مقایسه میانگین مؤید آن است که با افزایش طول دوره غرقاب، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه، وزن خشک گیاهچه و شاخص بنیه بذر کاهش معنی‌داری داشت. بررسی اثر تنش شوری نشان داد که بیشترین درصد و سرعت جوانه‌زنی و وزن خشک گیاهچه در تیمارهای شاهد و غلظت 50 میلی‌مولار مشاهده شد که با افزایش غلظت کلرید سدیم این مؤلفه‌ها روند نزولی داشت تا این‌که در محدوده 300 تا 400 میلی‌مولار صفات مورد بررسی متوقف شد. طول ریشه‌چه و ساقه‌چه نیز به ترتیب از 51/10 و 23/9 سانتی‌متر در تیمار شاهد به 57/3 و 47/2 سانتی‌متر در غلظت 250 میلی‌مولار کلرید سدیم کاهش یافت. نتایج اثر شوری نشان داد که حداکثر شاخص بنیه بذر با 84/851 در تیمار شاهد مشاهده شد که با افزایش غلظت نمک به بالاتر از 250 میلی‌مولار این شاخص متوقف شد. در نهایت نتایج نشان داد که دمای 20 درجه سانتی‌گراد، دمای مناسب جوانه‌زنی سلمه تره بوده و وجود تنش‌های شوری و غرقاب می‌تواند باعث کاهش شاخص‌های رشدی این علف هرز در مراحل جوانه‌زنی و گیاهچه‌ای شود.
 


امید انصاری، فرشید قادری فر، فرزاد شریف زاده، علی مرادی،
جلد 3، شماره 2 - ( 12-1395 )
چکیده

این تحقیق به‌منظور بررسی اثر دماهای مختلف بر جوانه‌زنی و تعیین دمای کاردینال جوانه‌زنی (دمای پایه، مطلوب و بیشینه جوانه‌زنی) چاودار کوهی، در دماهای 3، 5، 10، 15، 20، 25، 30 و 35 درجه سانتی‌گراد به اجرا درآمد. جهت کمی‌سازی واکنش سرعت جوانه‌زنی بذر چاودار کوهی به دما از 3 مدل رگرسیون غیرخطی دوتکه‌ای، دندان مانند و بتا استفاده شد. نتایج نشان داد که دما علاوه بر درصد جوانه‌زنی بر سرعت جوانه‌زنی نیز اثرگذار است. در مقایسه 3 مدل استفاده‌شده با توجه به پارامترهای RMSE، CV، SE و نمودار خط 1:1، مناسب‌ترین مدل جهت تخمین دماهای کاردینال چاودار کوهی مدل دندان مانند و بتا گزارش شد؛ اما به‌دلیل بالا بودن SE برای دمای پایه و تخمین منفی دمای پایه در مدل بتا می‌توان از بین دو مدل دندان مانند و بتا، مدل دندان مانند را به‌عنوان مناسب‌ترین مدل گزارش کرد. دمای پایه، مطلوب تحتانی، مطلوب فوقانی و سقف با استفاده از مدل دندان مانند به‌ترتیب بین 70/2 تا 17/3، 27/21 تا 00/30 و 00/35 تا 05/35 درجه سانتی‌گراد متغیر بود؛ بنابراین با استفاده از مدل دندان مانند و پارامترهای تخمین زده شده می‌توان از این مدل در تهیه و ارزیابی مدل‌های پیش‌بینی جوانه‌زنی استفاده کرد.
 


غلامحسن رنجبر، حسین غدیری،
جلد 3، شماره 2 - ( 12-1395 )
چکیده

جهت کمی‌سازی میزان سبز شدن کوشیا (Kochia indica) تحت سطوح مختلف دما، شوری و عمق کاشت، آزمایشی به‌صورت کنترل‌شده در مرکز ملی تحقیقات شوری یزد در سال 1392 انجام شد. تیمارها شامل رژیم دمایی روز/شب: 20/10، 25/15، 30/20، 35/25 و 40/30 درجه سانتی‌گراد، پنج سطح شوری: 2، 6، 10، 14 و 18 دسی‌زیمنس بر متر و کاشت بذر در عمق صفر (سطح خاک)، 5، 10 و 15 میلی‌متر بود. درصد سبزشدن نهایی، شاخص سرعت سبز شدن و تعداد روز موردنیاز تا سبز شدن 50% از بذرها اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین درصد سبز شدن نهایی به ترتیب در دمای روز/شب 25/15 و 40/30 درجه سانتی‌گراد به دست آمد. میزان سبز شدن نهایی در شوری‌های 6، 10، 14 و 18 دسی‌زیمنس بر متر به ترتیب 9، 22، 36 و 57% کمتر از تیمار 2 دسی‌زیمنس بر متر بود. همچنین میزان سبز شدن نهایی در عمق‌های کاشت 5، 10 و 15 میلی‌متر، به ترتیب 30، 44 و 72% کمتر از تیمار قرار دادن بذر در سطح خاک بود. تجزیه رگرسیونی نشان داد که درصد سبز شدن نهایی به‌صورت خطی با افزایش سطوح شوری و عمق کاشت کاهش یافت. در حالی که زمان لازم برای حصول 50% سبز شدن (T50) با افزایش سطوح شوری و عمق کاشت افزایش یافت، به‌طوری که بیشترین میزان T50 مربوط به شوری 18 دسی‌زیمنس بر متر و عمق کاشت 15 میلی‌متر بود. افزایش در میزان شوری و عمق کاشت با کاهش معنی‌دار شاخص سرعت سبز شدن همراه بود. در مجموع با استفاده از یک رابطه رگرسیونی لجستیک، میزان سبز شدن بذر K. indica در هر روز پس از کاشت در ترکیبات مختلف شوری و دما کمی شد تا بتوان دامنه گسترش این گیاه را تحت این شرایط پیش‌بینی نمود.
 


مصطفی علی نقی زاده، محمد خواجه حسینی، سید احمد حسینی، محمد حسن راشد محصل،
جلد 3، شماره 2 - ( 12-1395 )
چکیده

به‌منظور بررسی رفتار جوانه‌زنی و روش‌های شکستن خواب بذر توده‌های مختلف علفهای هرز سلمه‌تره، پیچک و دم‌روباهی سبز، سه آزمایش فاکتوریل دوعاملی جداگانه در سال 1393 در آزمایشگاه زراعت دانشگاه ولیعصر رفسنجان انجام گرفت. عامل اول بذرهای علف‌های هرز مورد بررسی از باغ‌های پسته 5 منطقه رفسنجان (مرکزی، انار، کشکوئیه، کبوترخان و نوق) بود. عامل دوم تیمارهای شکستن خواب بذرهای سلمه‌تره شامل شاهد (آب مقطر)، نیترات پتاسیم در غلظت‌های 500 و 1000 پی‌پی‌ام، خراش‌دهی با اسید سولفوریک غلیظ در زمان‌های 5 و 10 دقیقه و سرمادهی مرطوب در زمان‌های 1، 3 و 5 هفته، تیمارهای شکستن خواب بذرهای پیچک شامل شاهد، خراش‌دهی با سمباده، خراش‌دهی با اسید سولفوریک در زمان‌های 20 و 30 دقیقه و خراش‌دهی با آبجوش در زمان‌های 15 و 30 دقیقه و تیمارهای شکستن خواب بذرهای دم‌روباهی سبز شامل شاهد، اسید جیبرلیک در غلظت‌های 250، 500 و 1000 پی‌پی‌ام، نیترات پتاسیم در غلظت‌های 500 و 1000 پی‌پی‌ام، سرمادهی مرطوب در زمان‌های 1، 3 و 5 هفته بودند. آزمایش‌ها برای هر گونه به‌طور مجزا به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار اجرا گردید. نتایج نشان داد که توده بذری، روش‌های شکستن خواب و برهمکنش توده بذری و روش‌های شکستن خواب اثر معنی‌داری بر درصد جوانه‌زنی و متوسط زمان جوانه‌زنی بذرهای علف هرز هر سه گونه داشت به‌طوری که تیمار 5 هفته سرمادهی مرطوب در بذرهای سلمه‌تره توده نوق با میانگین جوانه‌زنی 97 درصد و متوسط زمان جوانه‌زنی 22/1 روز، تیمار خراش‌دهی با سنباده در بذرهای پیچک توده کبوترخان (98 درصد) و تیمار 1000 پی‌پی‌ام اسید جیبرلیک در بذرهای دم‌روباهی سبز توده کبوترخان (60 درصد) بالاترین درصد جوانه‌زنی را داشتند و سریع‌تر جوانه زدند. همچنین با افزایش وزن هزار دانه علف‌های هرز مورد بررسی، درصد جوانه‌زنی نیز افزایش یافت.
 


زهرا محمد زاده نصر آباد علیا، احمد مهتدی،
جلد 4، شماره 1 - ( 6-1396 )
چکیده

علف‌های هرز تهدید جدی برای کشاورزی محسوب می‌شود. استفاده از ویژگی دگرآسیبی گیاهان به‌ویژه گیاهان دارویی، نقش مهمی در مدیریت و کنترل علف‌های هرز ایفا می‌کند و می‌تواند فرصت مناسبی برای پیدایش علف‌کش‌های طبیعی و نسل جدیدی از بازدارنده‌های رشد باشد. این تحقیق به‌منظور بررسی توان دگرآسیبی عصاره آبی بومادران بر دو علف هرز خردلی کاذب و جوی هرز وحشی انجام گرفت. دو آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در دو بخش آزمایشگاهی و کشت گلدانی انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل عصاره‌ی آبی اندام‌های (گل، برگ و ریشه) گیاه بومادران در 4 سطح 1، 2 و 5 درصد و شاهد (آب مقطر) بودند. نتایج نشان داد که بیشترین درصد جوانه‌زنی جوی هرز و خردلی کاذب در تیمار شاهد به ترتیب 100 و 91 درصد بود و جوانه‌زنی آن‌ها تحت عصاره‌های برگ و گل بومادران با غلظت 5 درصد به صفر رسید. غلظت‌های بالاتر از 2 درصد عصاره‌ی بومادران سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه را در جوی هرز وحشی و خردلی کاذب به‌طور معنی‌داری نسبت به شاهد کاهش داد. بر اساس یافته‌های این تحقیق عصاره‌ی برگ و گل بومادران دارای اثر دگرآسیبی قوی بوده و جوانه‌زنی بذرهای جوی هرز وحشی و خردلی کاذب و هم‌چنین رشد آن‌ها را به میزان زیادی کاهش داد که این امر می‌تواند در تولید علف‌کش‌هایی با منشأ طبیعی مورداستفاده قرار گیرد.

جنبه‌های نوآوری:
  1. عصاره آبی بومادران جوانه‌زنی و رشد جوی هرز وحشی و خردلی کاذب را به میزان زیادی کاهش می‌دهد.
  2. از عصاره آبی بومادران جهت تولید علف‌کش‌هایی با منشأ طبیعی می‌توان استفاده کرد. 

زهرا عجریب‌زاده، حمیدرضا بلوچی، علیرضا یدوی، امین صالحی،
جلد 4، شماره 1 - ( 6-1396 )
چکیده

 
به‌منظور بررسی تأثیر دگرآسیبی عصاره آبی نه گونه علف هرز بر شاخص‌های جوانه‌زنی بذر و رشد گیاهچه انیسون، آزمایشی در سال 1393 در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج به اجرا در آمد. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل که شامل تأثیر عصاره آبی نه گونه علف هرز به‌عنوان فاکتور اول در غلظت‌های مختلف از عصاره آبی (10، 20، 30، 40 و 50 گرم در لیتر) به‌عنوان فاکتور دوم در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که برهمکنش عصاره آبی علف‌های هرز مختلف با غلظت‌های متفاوت تأثیر معنی‌داری بر درصد و سرعت جوانه‌زنی، طول و وزن ریشه‌چه و ساقه‌چه و بنیه بذرهای انیسون در سطح احتمال خطای یک درصد داشت. بیشترین اثرات دگرآسیبی بر درصد و سرعت جوانه‌زنی انیسون در غلظت 10 گرم در لیتر عصاره آبی علف‌های هرز جغجغک و آلاله وحشی و در غلظت 20 و 30 گرم در لیتر عصاره آلاله وحشی و ازمک و در غلظت 40 و 50 گرم در لیتر عصاره آلاله وحشی، ازمک، کاهو وحشی و جغجغک مشاهده شد و جوانه‌زنی بذر انیسون را به صفر رساند.

جنبه‌های نوآوری:
  1. بررسی اثر دگرآسیبی نه گونه علف‌هرز رایج در منطقه کهگیلویه و بویراحمد بر جوانه‌زنی بذر گیاه انیسون.
  2. بررسی اثر غلظت‌های مختلف عصاره آبی علف‌هرز بر شاخص‌های جوانه‌زنی انیسون.
 

صفحه 1 از 3    
اولین
قبلی
1
 

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله پژوهشهای بذر ایران می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Iranian Journal of Seed Research

Designed & Developed by : Yektaweb

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.