240 نتیجه برای نوع مطالعه: پژوهشي
فرهاد صادقی،
جلد 3، شماره 2 - ( 12-1395 )
چکیده
بهمنظور مطالعه اثر عناصر روی و منیزیم بر خصوصیات زراعی و جوانهزنی بذر گندم (رقم سیوند)، این پژوهش بهروش فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی در ایستگاه ماهیدشت در سالهای 1392 و 1393 انجام شد. تیمارها شامل چهار سطح روی (صفر، 20، 40 و 60 کیلوگرم در هکتار از منبع سولفات روی) و چهار سطح منیزیم (صفر، 70،140 و 210 کیلوگرم در هکتار از منبع سولفات منیزیم) بود. نتایج نشان داد، اثر عاملهای سولفات روی و منیزیم برای بیشتر صفات در سطح احتمال 1 و 5 درصد معنیدار بودند. اثر سطوح متفاوت سولفات روی نشان از برتری تیمار مصرف 60 کیلوگرم در هکتار سولفات روی برای کلیه صفات تحت بررسی بود. اثر این تیمار بر روی دو صفت مهم عملکرد دانه و درصد پروتئین بهترتیب با 10/7 تن در هکتار و 05/12 درصد نسبت به تیمار شاهد در حدود 115 و 103 درصد برتری نشان داد. اثر سطوح متفاوت سولفات منیزیم بر صفات نشان از برتری تیمار مصرف 210 کیلوگرم در هکتار سولفات منیزیم بود. اثر تیمار یاد شده بر عملکرد (84/7 تن در هکتار) و درصد پروتئین دانه (89/11 درصد) نسبت به تیمار شاهد بهترتیب 124 و 5/101 درصد برتری نشان داد. با توجه به مقدار عناصر غذایی زمین محل آزمایش و نیاز مطلوب گندم به این عناصر، تیمارهای مصرف 20 کیلوگرم در هکتار سولفات روی و 140 کیلوگرم در هکتار سولفات منیزیم از نظر بیشتر صفات تحت بررسی نسبت به سایر تیمارها برتری داشتند و از نظر اقتصادی بسیار باصرفه و قابل توصیه هستند.
شهرام نظری، رضا دیهیم فرد، جواد فرجی،
جلد 3، شماره 2 - ( 12-1395 )
چکیده
شناخت الگوهای جوانهزنی و سبز شدن علفهای هرز و شناخت عوامل مؤثر بر آن در برنامههای مدیریتی علف هرز سودمند میباشد. بهمنظور بررسی اثرات دما، طول دوره غرقاب و تنش شوری بر جوانهزنی و سبز شدن علف هرز سلمهتره آزمایشهای جداگانهای در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. نتایج آزمایش دما نشان داد که بیشترین درصد جوانهزنی با 87، 93 و 88 درصد به ترتیب در دامنه دمایی 15، 20 و 25 درجه سانتیگراد بود. بیشترین سرعت جوانهزنی، طول ریشهچه و ساقهچه و وزن خشک گیاهچه در دمای 20 درجه سانتیگراد به دست آمد. همچنین سطح مطلوب شاخص بنیه بذر با 29/796 در دمای 20 درجه سانتیگراد بود. نتایج مدل رگرسیونی طول دوره غرقاب نشان داد درصد جوانهزنی در تیمار شاهد و طول دوره غرقاب به مدت دو روز به ترتیب با 93 و 90 درصد دارای حداکثر مقدار بود ولی با افزایش طول دوره غرقاب تا مدت زمانهای 8 و 10 روز غرقاب درصد جوانهزنی متوقف شد. همچنین نتایج مقایسه میانگین مؤید آن است که با افزایش طول دوره غرقاب، طول ریشهچه و ساقهچه، وزن خشک گیاهچه و شاخص بنیه بذر کاهش معنیداری داشت. بررسی اثر تنش شوری نشان داد که بیشترین درصد و سرعت جوانهزنی و وزن خشک گیاهچه در تیمارهای شاهد و غلظت 50 میلیمولار مشاهده شد که با افزایش غلظت کلرید سدیم این مؤلفهها روند نزولی داشت تا اینکه در محدوده 300 تا 400 میلیمولار صفات مورد بررسی متوقف شد. طول ریشهچه و ساقهچه نیز به ترتیب از 51/10 و 23/9 سانتیمتر در تیمار شاهد به 57/3 و 47/2 سانتیمتر در غلظت 250 میلیمولار کلرید سدیم کاهش یافت. نتایج اثر شوری نشان داد که حداکثر شاخص بنیه بذر با 84/851 در تیمار شاهد مشاهده شد که با افزایش غلظت نمک به بالاتر از 250 میلیمولار این شاخص متوقف شد. در نهایت نتایج نشان داد که دمای 20 درجه سانتیگراد، دمای مناسب جوانهزنی سلمه تره بوده و وجود تنشهای شوری و غرقاب میتواند باعث کاهش شاخصهای رشدی این علف هرز در مراحل جوانهزنی و گیاهچهای شود.
امید انصاری، فرشید قادری فر، فرزاد شریف زاده، علی مرادی،
جلد 3، شماره 2 - ( 12-1395 )
چکیده
این تحقیق بهمنظور بررسی اثر دماهای مختلف بر جوانهزنی و تعیین دمای کاردینال جوانهزنی (دمای پایه، مطلوب و بیشینه جوانهزنی) چاودار کوهی، در دماهای 3، 5، 10، 15، 20، 25، 30 و 35 درجه سانتیگراد به اجرا درآمد. جهت کمیسازی واکنش سرعت جوانهزنی بذر چاودار کوهی به دما از 3 مدل رگرسیون غیرخطی دوتکهای، دندان مانند و بتا استفاده شد. نتایج نشان داد که دما علاوه بر درصد جوانهزنی بر سرعت جوانهزنی نیز اثرگذار است. در مقایسه 3 مدل استفادهشده با توجه به پارامترهای RMSE، CV، SE و نمودار خط 1:1، مناسبترین مدل جهت تخمین دماهای کاردینال چاودار کوهی مدل دندان مانند و بتا گزارش شد؛ اما بهدلیل بالا بودن SE برای دمای پایه و تخمین منفی دمای پایه در مدل بتا میتوان از بین دو مدل دندان مانند و بتا، مدل دندان مانند را بهعنوان مناسبترین مدل گزارش کرد. دمای پایه، مطلوب تحتانی، مطلوب فوقانی و سقف با استفاده از مدل دندان مانند بهترتیب بین 70/2 تا 17/3، 27/21 تا 00/30 و 00/35 تا 05/35 درجه سانتیگراد متغیر بود؛ بنابراین با استفاده از مدل دندان مانند و پارامترهای تخمین زده شده میتوان از این مدل در تهیه و ارزیابی مدلهای پیشبینی جوانهزنی استفاده کرد.
غلامحسن رنجبر، حسین غدیری،
جلد 3، شماره 2 - ( 12-1395 )
چکیده
جهت کمیسازی میزان سبز شدن کوشیا (Kochia indica) تحت سطوح مختلف دما، شوری و عمق کاشت، آزمایشی بهصورت کنترلشده در مرکز ملی تحقیقات شوری یزد در سال 1392 انجام شد. تیمارها شامل رژیم دمایی روز/شب: 20/10، 25/15، 30/20، 35/25 و 40/30 درجه سانتیگراد، پنج سطح شوری: 2، 6، 10، 14 و 18 دسیزیمنس بر متر و کاشت بذر در عمق صفر (سطح خاک)، 5، 10 و 15 میلیمتر بود. درصد سبزشدن نهایی، شاخص سرعت سبز شدن و تعداد روز موردنیاز تا سبز شدن 50% از بذرها اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین درصد سبز شدن نهایی به ترتیب در دمای روز/شب 25/15 و 40/30 درجه سانتیگراد به دست آمد. میزان سبز شدن نهایی در شوریهای 6، 10، 14 و 18 دسیزیمنس بر متر به ترتیب 9، 22، 36 و 57% کمتر از تیمار 2 دسیزیمنس بر متر بود. همچنین میزان سبز شدن نهایی در عمقهای کاشت 5، 10 و 15 میلیمتر، به ترتیب 30، 44 و 72% کمتر از تیمار قرار دادن بذر در سطح خاک بود. تجزیه رگرسیونی نشان داد که درصد سبز شدن نهایی بهصورت خطی با افزایش سطوح شوری و عمق کاشت کاهش یافت. در حالی که زمان لازم برای حصول 50% سبز شدن (T50) با افزایش سطوح شوری و عمق کاشت افزایش یافت، بهطوری که بیشترین میزان T50 مربوط به شوری 18 دسیزیمنس بر متر و عمق کاشت 15 میلیمتر بود. افزایش در میزان شوری و عمق کاشت با کاهش معنیدار شاخص سرعت سبز شدن همراه بود. در مجموع با استفاده از یک رابطه رگرسیونی لجستیک، میزان سبز شدن بذر K. indica در هر روز پس از کاشت در ترکیبات مختلف شوری و دما کمی شد تا بتوان دامنه گسترش این گیاه را تحت این شرایط پیشبینی نمود.
مهدی شعبان، فرشید قادری فر، حمیدرضا صادقی پور، احد یامچی،
جلد 3، شماره 2 - ( 12-1395 )
چکیده
این تحقیق بهمنظور بررسی اثر زوال مصنوعی و انبارداری طبیعی بر جوانهزنی بذرها و رشد هتروتروفیک گیاهچه نخود زراعی در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال 1393 اجرا شد. آزمایش بهصورت طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. تیمارها شامل 8 سطح (انبارداری طبیعی 2 و 4 سال، زوال مصنوعی 1، 2، 3، 4، 5 روز و شاهد) بودند. نتایج نشان داد اثر تیمار زوال بر کل صفات اندازهگیری شده معنیدار بود. کاهش درصد و سرعت جوانهزنی، طول ساقهچه و ریشهچه، شاخص قدرت بذر و وزن خشک گیاهچه در شدتهای زوال مصنوعی 4 و 5 روز بیشتر از انبارداری طبیعی 2 و 4 سال بود. هدایت الکتریکی نیز با افزایش شدت زوال مصنوعی تا 4 و 5 روز نسبت به انبارداری طبیعی افزایش بیشتری یافت که به دلیل عدم توانایی غشاها در حفظ انسجام خود بوده و ناشی از حساسیت بیشتر بذرهای به شرایط زوال مصنوعی میباشد. کاهش میزان و کارایی استفاده از ذخایر و کسر ذخایر پویا شده در انبارداری طبیعی کمتر از زوالهای شدید 4 و 5 روز بود ولی بیشترین میزان و کارایی استفاده از ذخایر و کسر ذخایر پویا شده در تیمار 2 روز زوال رخ داد که میتوان دلیل آن را به افزایش سرعت واکنشهای ترمیمی بذر طی این شرایط و فعال شدن بیشتر آنزیمهای هیدرولیتیک نسبت داد. در نهایت نتایج این مطالعه نشان داد زوال مصنوعی در شدتهای 4 و 5 روز نسبت به انبارداری طبیعی 2 و 4 سال سبب خسارت بیشتری به بذرهای نخود شده که منجر به کاهش بیشتر درصد و سرعت جوانهزنی شد.
محمود رضا تدین، محمد رحیمی،
جلد 3، شماره 2 - ( 12-1395 )
چکیده
هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر نانو ذرات دیاکسید تیتانیوم (TiO2 Nano) و نانو تیوب کربنی (CNT) بر برخی ویژگیهای جوانهزنی بذر ارقام گیاه جو بود. آزمایش در سال 1393 در آزمایشگاه دانشگاه شهرکرد اجرا شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل نانوذره دیاکسید تیتانیوم و نانو تیوب کربن در چهار غلظت (صفر، 10، 30، 60 میلیگرم بر لیتر) بود که بر روی بذرهای ارقام جو پوشینهدار بهمن، ماکویی و نصرت اعمال گردید. صفات مورد اندازهگیری شامل: وزن خشک گیاهچه، طول گیاهچه، درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی، میانگین زمان جوانهزنی، درصد مقاومت ریشهچه، شاخص طولی و وزنی بنیه بذر بودند. نتایج نشان داد تیمار نانو تیوب کربن با غلظت 60 میلیگرم بر لیتر نسبت به سایر تیمارها تأثیر مثبت بر درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی، شاخص طولی و وزنی بنیه و وزن خشک گیاهچه داشت. در این آزمایش، بیشترین درصد مقاومت ریشهچه، شاخص وزنی بنیه و وزن خشک گیاهچه رقم نصرت تحت تیمار نانو تیوب کربن با غلظت 60 میلیگرم بر لیتر نسبت به تیمار شاهد به ترتیب معادل،7، 2/122 و 9/64 درصد به دست آمد. همچنین، تیمار نانو تیوب کربن با غلظت 60 میلیگرم بر لیتر سبب افزایش شاخص بنیه بذر در رقم ماکویی به میزان 8/39 درصد نسبت به تیمار شاهد شد. میتوان نتیجه گرفت که رقم نصرت در صفات شاخص طولی و وزنی بنیه بذر، طول گیاهچه، وزن خشک گیاهچه و درصد مقاومت ریشهچه نسبت به ارقام بهمن و ماکویی عملکرد مورفولوژیکی بهتری در شرایط آزمایشگاهی نشان داد.
احمد نوروزیان، مجید معصومیان، محمدعلی ابراهیمی، غلام رضا بخشی خانیکی،
جلد 3، شماره 2 - ( 12-1395 )
چکیده
آنغوزه (.Ferula assa- foetida L)، از گونههای مهم تیره چتریان است که بذرهای آن دوره خواب نسبتاً طولانی دارد. در این تحقیق تیمارهای سرمادهی مرطوب، آبشویی، اسید جیبرلیک، غلظت نمکهای معدنی محیط کشت و زمان برداشت بذر و همچنین تأثیر متقابل این عوامل بهمنظور دستیابی به شرایط بهینه جوانهزنی، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد سرمادهی مرطوب به مدت 2 هفته در دمای 5-4 درجه سانتیگراد به میزان 50 درصد میانگین جوانهزنی را در مقایسه با شاهد افزایش داد. در تیمار آبشویی، بیشینه جوانهزنی در مدت زمان 6 ساعت (42 درصد) و کمینه آن در زمان 2 ساعت (47/20 درصد) حاصل شد. اسید جیبرلیک با غلظت 10 میلیگرم در لیتر، توانست میانگین جوانهزنی را 5/41 درصد در مقایسه با شاهد افزایش دهد. تغییر در غلظت نمکهای معدنی محیط کشت نیز نشان داد که محیط MS ½ ، میتواند در مقایسه با محیط MS کامل، میانگین جوانهزنی را به میزان 25 درصد افزایش دهد. همچنین میانگین جوانهزنی در نتیجه اعمال تیمارهای مذکور بر روی بذرهای یکساله، اثر معنیداری در مقایسه با بذرهای تازه برداشت شده داشت (به ترتیب 61 در مقایسه با 36 درصد). با انجام آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی، بهترین ترکیب تیماری که توانست میانگین جوانهزنی را بهطور معنیداری افزایش دهد (83/73 درصد)، ترکیب دو هفته سرما، محیط MS ½ ، ده میلیگرم در لیتر اسید جیبرلیک و شش ساعت آبشویی بود. لذا با توجه به نتایج حاصله، بهمنظور شکست خواب بذر آنغوزه، پیشنهاد میشود علاوه بر استفاده از بذرهای یکساله، از محیط کشت MS ½ ، به همراه تیمارهای تلفیقی سرمادهی مرطوب، آبشویی و اسید جیبرلیک استفاده شود.
مصطفی علی نقی زاده، محمد خواجه حسینی، سید احمد حسینی، محمد حسن راشد محصل،
جلد 3، شماره 2 - ( 12-1395 )
چکیده
بهمنظور بررسی رفتار جوانهزنی و روشهای شکستن خواب بذر تودههای مختلف علفهای هرز سلمهتره، پیچک و دمروباهی سبز، سه آزمایش فاکتوریل دوعاملی جداگانه در سال 1393 در آزمایشگاه زراعت دانشگاه ولیعصر رفسنجان انجام گرفت. عامل اول بذرهای علفهای هرز مورد بررسی از باغهای پسته 5 منطقه رفسنجان (مرکزی، انار، کشکوئیه، کبوترخان و نوق) بود. عامل دوم تیمارهای شکستن خواب بذرهای سلمهتره شامل شاهد (آب مقطر)، نیترات پتاسیم در غلظتهای 500 و 1000 پیپیام، خراشدهی با اسید سولفوریک غلیظ در زمانهای 5 و 10 دقیقه و سرمادهی مرطوب در زمانهای 1، 3 و 5 هفته، تیمارهای شکستن خواب بذرهای پیچک شامل شاهد، خراشدهی با سمباده، خراشدهی با اسید سولفوریک در زمانهای 20 و 30 دقیقه و خراشدهی با آبجوش در زمانهای 15 و 30 دقیقه و تیمارهای شکستن خواب بذرهای دمروباهی سبز شامل شاهد، اسید جیبرلیک در غلظتهای 250، 500 و 1000 پیپیام، نیترات پتاسیم در غلظتهای 500 و 1000 پیپیام، سرمادهی مرطوب در زمانهای 1، 3 و 5 هفته بودند. آزمایشها برای هر گونه بهطور مجزا بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار اجرا گردید. نتایج نشان داد که توده بذری، روشهای شکستن خواب و برهمکنش توده بذری و روشهای شکستن خواب اثر معنیداری بر درصد جوانهزنی و متوسط زمان جوانهزنی بذرهای علف هرز هر سه گونه داشت بهطوری که تیمار 5 هفته سرمادهی مرطوب در بذرهای سلمهتره توده نوق با میانگین جوانهزنی 97 درصد و متوسط زمان جوانهزنی 22/1 روز، تیمار خراشدهی با سنباده در بذرهای پیچک توده کبوترخان (98 درصد) و تیمار 1000 پیپیام اسید جیبرلیک در بذرهای دمروباهی سبز توده کبوترخان (60 درصد) بالاترین درصد جوانهزنی را داشتند و سریعتر جوانه زدند. همچنین با افزایش وزن هزار دانه علفهای هرز مورد بررسی، درصد جوانهزنی نیز افزایش یافت.
مهدی عقیقی شاهوردی، حشمت امیدی، سید اسماعیل موسوی،
جلد 3، شماره 2 - ( 12-1395 )
چکیده
بهمنظور ارزیابی اثر کیتوزان بر جوانهزنی و برخی ویژگیهای بیوشیمیایی گیاه دارویی ماریتیغال در شرایط تنش شوری، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه علوم و تکنولوژی بذر دانشگاه شاهد تهران در سال 1394 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل سطوح تنش شوری (صفر، 4، 8 و 12 دسیزیمنس بر متر) و سطوح مختلف کیتوزان (صفر، 25/0، 5/0، 75/0 و 1 درصد) بودند. نتایج نشان داد که تنش شوری موجب کاهش درصد جوانهزنی، ضریب جوانهزنی، سرعت جوانهزنی، شاخص وزنی و طولی بنیه بذر، طول ریشهچه، ساقهچه و گیاهچه و بیوماس کل و افزایش متوسط زمان جوانهزنی گردید. پیشتیمار بذر با کیتوزان تا غلظت 5/0 درصد سبب افزایش صفات ضریب جوانهزنی، شاخص وزنی بنیه بذر و طول ساقهچه شد. بیشترین میزان کلروفیل کل و پروتئین کل در پیش تیمار بذر با سطوح 5/0 درصد کیتوزان در شوری صفر دسی زیمنس بر متر (شاهد) به دست آمد. با افزایش تنش شوری، میزان فعالیت آنزیمهای کاتالاز و پراکسیداز افزایش داشت، بهطوری که بیشترین فعالیت این دو آنزیم در سطح تنش شوری 12 دسی زیمنس بر متر در پیشتیمار با 5/0 درصد کیتوزان به دست آمد. نتایج نشان داد که تیمار بذر با کیتوزان 5/0 درصد میتواند اثرات مضر تنش شوری را بر برخی صفات در گیاهچه ماریتیغال کاهش داده و رشد گیاهچه را بهبود بخشد.
وحید منصوری گندمانی، حشمت امیدی، محمد رضایی چرمهینی،
جلد 3، شماره 2 - ( 12-1395 )
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر پیشتیمار ترکیب زیستی کیتوزان بر بذرهای سویا (Glycine max L.) (رقم ویلیامز) تحت شرایط تنش شوری آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه شاهد در سال 1394 انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل ترکیب کیتوزان در سه سطح (صفر ، 25/0 و 5/0 درصد وزنی-حجمی) و شوری در 4 سطح (صفر، 5، 5/7 و 10 دسیزیمنس بر متر) بود. نتایج نشان داد که برهمکنش پیشتیمار کیتوزان و تنش شوری بر درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی، میانگین مدت جوانهزنی، تعداد گیاهچه عادی و صفات فیزیولوژیک گیاهچه سویا نظیر میزان پرولین و قندهای محلول اندام هوایی معنیدار بود. پیش تیمار 25/0 درصد کیتوزان در تقابل با تنش شوری با افزایش 30 درصدی سرعت جوانهزنی و افزایش بهترتیب 24 و 35 درصدی میزان پرولین و قندهای محلول اندام هوایی باعث بهبود جوانهزنی گیاهچه سویا شد. با توجه به تأثیر تیمار کیتوزان بر جوانهزنی و رشد گیاهچه سویا میتوان تیمار 25/0 درصد وزنی-حجمی کیتوزان را بهعنوان یک تیمار جهت مقابله با شرایط شوری در گیاهچه سویا معرفی نمود.
سمیرا پارسایی، محسن موحدی دهنوی، حمیدرضا بلوچی،
جلد 4، شماره 1 - ( 6-1396 )
چکیده
با توجه به نقش روی و بور در افزایش کیفیت بذر، فراهم نمودن مقدار کافی این عناصر در بذر دارای اهمیت میباشد. این پژوهش در قالب دو آزمایش مجزا در سال 1393 در آزمایشگاه زراعت دانشگاه یاسوج اجرا شد. در آزمایش اول بذور کنجد رقم داراب 1 حاصل از یک مطالعهی مزرعهای بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی شامل سطوح آبیاری پس از 75، 110 و 145 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر و محلولپاشی آب آبیاری، سولفات روی، اسید بوریک و ترکیب هر دو طی دو مرحله هشت برگی و سه هفته بعد از مرحله اول، در دمای 15 درجه سانتیگراد، مورد آزمون جوانهزنی قرار گرفتند. آزمایش دوم بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل اول در هشت سطح شامل خیساندن بذور کنجد با آب مقطر، خیساندن با محلولهای حاوی سولفات روی، اسید بوریک، سولفات روی و اسید بوریک با غلظت 3/0 درصد و بذور غنیشده از طریق محلولپاشی گیاه مادری با عناصر روی و بور شامل، بذر با مقدار روی 159 میلیگرم بر کیلوگرم (روی بالا)، بذر با مقدار بور 3/15 میلیگرم بر کیلوگرم (بور بالا) و بذر با مقدار 5/139 و 14 میلیگرم بر کیلوگرم (ترکیب روی و بور بالا) بهاضافه بذر خشک بدون پیش تیمار بود. عامل دوم شامل پیری تسریع شده به مدت صفر (شاهد)، 2 و 4 روز در دمای 45 درجه سانتیگراد و رطوبت 100 درصد بود. نتایج آزمایش اول نشان داد که با تأخیر در زمان آبیاری، تیمارهای محلولپاشی عناصر کممصرف روی، بور و ترکیب روی با بور در مقایسه با تیمار آب، موجب بهبود صفات جوانهزنی شدند. نتایج آزمایش دوم نیز نشان داد که تیمارهای بذر محتوی روی و بور با غلظتهای بالا حاصل از آزمایش اول، نسبت به تیمارهای غنیسازی بذر با غلظت 3/0 درصد عناصر روی و بور موجب افزایش شاخصهای جوانهزنی و فعالیت آنزیمهای کاتالاز و پراکسیداز شدند.
جنبههای نوآوری:
- بررسی نقش محلولپاشی گیاه مادری کنجد رقم داراب 1 با عناصر معدنی روی و بور بر جوانهزنی، بنیه و قابلیت انبارداری بذر.
- اثر خیساندن بذر کنجد رقم داراب 1 در محلولهای حاوی عناصر معدنی روی و بور بر جوانهزنی، بنیه و قابلیت انبارداری بذر.
زهرا محمد زاده نصر آباد علیا، احمد مهتدی،
جلد 4، شماره 1 - ( 6-1396 )
چکیده
علفهای هرز تهدید جدی برای کشاورزی محسوب میشود. استفاده از ویژگی دگرآسیبی گیاهان بهویژه گیاهان دارویی، نقش مهمی در مدیریت و کنترل علفهای هرز ایفا میکند و میتواند فرصت مناسبی برای پیدایش علفکشهای طبیعی و نسل جدیدی از بازدارندههای رشد باشد. این تحقیق بهمنظور بررسی توان دگرآسیبی عصاره آبی بومادران بر دو علف هرز خردلی کاذب و جوی هرز وحشی انجام گرفت. دو آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در دو بخش آزمایشگاهی و کشت گلدانی انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل عصارهی آبی اندامهای (گل، برگ و ریشه) گیاه بومادران در 4 سطح 1، 2 و 5 درصد و شاهد (آب مقطر) بودند. نتایج نشان داد که بیشترین درصد جوانهزنی جوی هرز و خردلی کاذب در تیمار شاهد به ترتیب 100 و 91 درصد بود و جوانهزنی آنها تحت عصارههای برگ و گل بومادران با غلظت 5 درصد به صفر رسید. غلظتهای بالاتر از 2 درصد عصارهی بومادران سرعت جوانهزنی، طول ریشهچه و ساقهچه را در جوی هرز وحشی و خردلی کاذب بهطور معنیداری نسبت به شاهد کاهش داد. بر اساس یافتههای این تحقیق عصارهی برگ و گل بومادران دارای اثر دگرآسیبی قوی بوده و جوانهزنی بذرهای جوی هرز وحشی و خردلی کاذب و همچنین رشد آنها را به میزان زیادی کاهش داد که این امر میتواند در تولید علفکشهایی با منشأ طبیعی مورداستفاده قرار گیرد.
جنبههای نوآوری:
- عصاره آبی بومادران جوانهزنی و رشد جوی هرز وحشی و خردلی کاذب را به میزان زیادی کاهش میدهد.
- از عصاره آبی بومادران جهت تولید علفکشهایی با منشأ طبیعی میتوان استفاده کرد.
زهرا عجریبزاده، حمیدرضا بلوچی، علیرضا یدوی، امین صالحی،
جلد 4، شماره 1 - ( 6-1396 )
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر دگرآسیبی عصاره آبی نه گونه علف هرز بر شاخصهای جوانهزنی بذر و رشد گیاهچه انیسون، آزمایشی در سال 1393 در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج به اجرا در آمد. این آزمایش بهصورت فاکتوریل که شامل تأثیر عصاره آبی نه گونه علف هرز بهعنوان فاکتور اول در غلظتهای مختلف از عصاره آبی (10، 20، 30، 40 و 50 گرم در لیتر) بهعنوان فاکتور دوم در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که برهمکنش عصاره آبی علفهای هرز مختلف با غلظتهای متفاوت تأثیر معنیداری بر درصد و سرعت جوانهزنی، طول و وزن ریشهچه و ساقهچه و بنیه بذرهای انیسون در سطح احتمال خطای یک درصد داشت. بیشترین اثرات دگرآسیبی بر درصد و سرعت جوانهزنی انیسون در غلظت 10 گرم در لیتر عصاره آبی علفهای هرز جغجغک و آلاله وحشی و در غلظت 20 و 30 گرم در لیتر عصاره آلاله وحشی و ازمک و در غلظت 40 و 50 گرم در لیتر عصاره آلاله وحشی، ازمک، کاهو وحشی و جغجغک مشاهده شد و جوانهزنی بذر انیسون را به صفر رساند.
جنبههای نوآوری:
- بررسی اثر دگرآسیبی نه گونه علفهرز رایج در منطقه کهگیلویه و بویراحمد بر جوانهزنی بذر گیاه انیسون.
- بررسی اثر غلظتهای مختلف عصاره آبی علفهرز بر شاخصهای جوانهزنی انیسون.
روزبه فرهودی، زهرا خدارحم پور،
جلد 4، شماره 1 - ( 6-1396 )
چکیده
این پژوهش بهمنظور ارزیابی تأثیر تنشهای خشکی و شوری بر جوانهزنی، رشد گیاهچه و پایداری غشا سلولی انیسون و رازیانه در دو آزمایش جداگانه در قالب طرح کاملاٌ تصادفی با سه تکرار در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر در سال 1392 انجام شد. تیمارهای تنش خشکی ناشی از پلیاتیلن گلایکول 6000 عبارت بودند از صفر، 2-، 4-، 6- و 8- بار و تیمارهای شوری شامل محلولهای صفر، 40، 80 و 120 میلیمولار نمک کلرید سدیم. تنش خشکی و شوری موجب کاهش معنیدار درصد جوانهزنی و وزنتر گیاهچه انیسون و رازیانه شد، اما میانگین زمان جوانهزنی و نشت پذیری غشاء سلولی این گیاهان را افزایش داد. نتایج نشان داد بالاترین سطح تنش شوری و خشکی نشت پذیری غشاء سلولی گیاهچه انیسون را به ترتیب 83 و 76 درصد و نشت پذیری غشاء سلولی گیاهچه رازیانه را به ترتیب 77 و 75 درصد در مقایسه با شاهد افزایش داد. نتایج این پژوهش نشان داد تنش شوری و خشکی در مرحله جوانهزنی موجب تخریب غشاء سلولی و کاهش رشد گیاهچه رازیانه و انیسون میگردد.
جنبههای نوآوری:
- بررسی تغییرات غلظت مالون دی آلدهید و میزان تخریب غشاهای سلولی گیاهچه انیسون و رازیانه در واکنش به تنشهای محیطی.
- بررسی خصوصیات جوانهزنی گیاهچه انیسون و رازیانه تحت تنش شوری و خشکی.
مهری خشت زر، مهران شرفی زاد، جعفر قاسمی رنجبر،
جلد 4، شماره 1 - ( 6-1396 )
چکیده
جوانهزنی و استقرار مطلوب بذر در مزرعه متأثر از شاخصهای مختلف قدرت بذر از جمله اندازه بذر است. به منظور بررسی نقش اندازه بذر بر مؤلفههای جوانهزنی ذرت، آزمایشی در سال 1393 در آزمایشگاه ثبت و گواهی بذر و نهال واحد خوزستان، به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با 4 تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل؛ اندازه بذر در سه سطح (مخلوط، درشت و ریز) و هیبرید ذرت در سه سطح (KSC704، کارون و مبین) بودند. نتایج نشان داد هیبرید ذرت اثر معنیداری بر درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی، شاخص بنیه بذر، طول ریشهچه، طول ساقهچه و وزن خشک گیاهچه داشت. همچنین بیشترین درصد جوانهزنی (3/94 درصد)، سرعت جوانهزنی (4/8 بذر در روز)، شاخص بنیه بذر (6/37)، گیاهچههای عادی (7/91 درصد)، طول ساقهچه (21 سانتیمتر) و وزن خشک گیاهچه (59/0 گرم) که تحت تأثیر اندازه بذر قرار گرفتند، مربوط به رقم کارون بود. بطور کلی بین سه گروه بذر ذرت، از نظر مؤلفههای جوانهزنی و رشد گیاهچهها تفاوت مشاهده گردید. در بین هیبریدهای ذرت مورد بررسی، هیبرید ذرت کارون از نظر مؤلفههای جوانهزنی بهتر از بقیه بود.
جنبههای نوآوری:
1- استفاده از بذور درشت به جهت داشتن ذخیره دانه بیشتر سبب افزایش درصد سبزشدن گیاهچهها و استقرار بوتههای بیشتر در مزرعه خواهد شد.
2- استفاده از بذور درشت با بنیه بذری بیشتر با افزایش درصد سبز شدن رقابت بین گیاهچهها و تبخیر از سطح مزرعه را کاهش میدهد.
حمیده آزاد، بهمن فاضلی نسب، علی سبحانی زاده،
جلد 4، شماره 1 - ( 6-1396 )
چکیده
این پژوهش بهمنظور مطالعه اثر هورمونهای رشد آلی اسید جاسمونیک و اسید هیومیک بر برخی شاخصهای جوانهزنی چای ترش تحت تنش شوری، بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل اول شامل تنش شوری حاصل از کلرید سدیم در چهار سطح (0، 70، 140 و 210 میلیمولار)، عامل دوم شامل اسید جاسمونیک در چهار سطح (0، 50، 150 و 200 میلیمولار) و عامل سوم شامل اسید هیومیک در سه سطح (0، 40 و 80 میلیمولار) بود. نتایج نشان داد که سطوح مختلف شوری بر تمامی صفات موردبررسی به جز نسبت ساقهچه به ریشهچه اثر معنیداری داشت. با افزایش شدت تنش شوری از 70 به 210 میلیمولار درصد جوانهزنی (39 درصد)، سرعت جوانهزنی (55 درصد)، وزنتر و خشک گیاهچه (45 درصد)، طول ریشهچه (30 درصد) و ساقهچه (42 درصدی)، طول گیاهچه (37 درصد) و شاخص طولی (67 درصد) و وزنی بنیه (61 درصد) نسبت به شاهد کاهش یافت، اما شاخص طولی بنیه افزایش یافت. استفاده از اسید جاسمونیک و اسید هیومیک بر میزان صفات موردبررسی تأثیر معنیدار داشت. برهمکنش سهجانبه شوری و هورمون بر روی صفات وزنتر و خشک گیاهچه، طول ریشهچه، درصد جوانهزنی، شاخص وزنی بنیه و متوسط زمان لازم 50 درصد جوانهزنی معنیدار شد. با توجه به اینکه بیشترین میزان طول ریشهچه، وزنتر و وزن خشک گیاهچه متعلق به برهمکنش اسید هیومیک و اسید جاسمونیک در عدم حضور شوری بوده و از طرفی نیز در حضور 80 میلی مولار اسید هیومیک، گیاه چای ترش میتواند تا 140 میلی مولار شوری را تحمل کند و دچار کاهش طول ریشهچه نشود و با افزایش اسید جاسمونیک (200 میلی مولار) نیز جوانهزنی بیشتر شده، لذا میتوان نتیجه گرفت که استفاده از برهمکنش اسید جاسمونیک و اسید هیومیک میتواند هم میزان جوانهزنی را بهبود بخشد و هم با افزایش طول ریشهچه به گیاه کمک کرده تا بهتر بتواند شرایط کمآبی را تحمل کند.
جنبههای نوآوری:
1- اسید جاسمونیک و اسید هیومیک میزان جوانهزنی بذر چای ترش را در تنش شوری افزایش داد.
2- اسید جاسمونیک و اسید هیومیک میزان طول ریشهچه چای ترش را در تنش اسمزی افزایش داد.
اسد معصومی اصل، زهره چهابکاری، سکینه خلیلی، رضا امیری فهلیانی،
جلد 4، شماره 1 - ( 6-1396 )
چکیده
تنش شوری از جمله تنشهای محیطی است که کشت برنج را محدود میکند. بررسی وضعیت تحمل و حساسیت در بوتههای نسل تفرق، یکی از راههای دستیابی به ارقام متحمل میباشد. بهمنظور بررسی تأثیر تنش شوری (80 میلیمولار کلرید سدیم) روی نتاج نسل دوم حاصل از تلاقی سه رقم برنج (دولار با 304 و غریب با 304) و مقایسه آنها با والدین و دستهبندی آنها از نظر تحمل به شوری، ابتدا آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار انجام شد تیمارها شامل والدین تلاقی بههمراه دو رقم یاسوج و کامفیروز بود و سپس ارقام شاهد بههمراه نتاج نسل دوم بهصورت آگمنت با طرح پایه کاملاً تصادفی بررسی گردیدند. در مرحله جوانهزنی، رقم دولار در تمامی صفات اندازهگیریشده بهجز درصد جوانهزنی، دارای کمترین مقدار بوده و نسبت به شوری رقمی حساس بود، ولی ارقام غریب و کامفیروز نسبت به شوری متحمل بودند. در هر دو تلاقی، نتاج نسل دوم برای صفات اندازهگیری شده تنوع نشان دادند. مقدار وراثتپذیری عمومی (به ترتیب برای تلاقی دولار با 304 و غریب با 304) برای صفات طول ساقهچه (5/98% و 96%)، طول ریشهچه (8/90% و 86%) و وزنتر ساقهچه (8/95% و 7/92%) بالا بود و در نتیجه میتوان در مورد این صفات انتخاب را بر اساس فنوتیپ انجام داد. مقدار وراثتپذیری عمومی برای صفات وزنتر ساقهچه و طول ریشهچه در نتاج نسل دوم حاصل از تلاقی رقم دولار با رقم 304 بیشتر از نتاج نسل دوم تلاقی غریب با 304 بود. با توجه به وضعیت نتاج نسل دوم و وراثتپذیری بهدستآمده، میتوان نتیجه گرفت که از بین دو تلاقی مزبور، تلاقی دولار با 304 برای اصلاح برنج از نظر تحمل به شوری در مرحله جوانهزنی مفیدتر میباشد.
جنبههای نوآوری:
- برای اولین بار طرح آگمنت در تحقیقی آزمایشگاهی برای بررسی ژنوتیپهای بدون تکرار در نسل تفرق استفاده شد.
- بررسی تحمل و حساسیت ژنوتیپها با توجه به تعریف بازههای آماری انجام شد.
- معرفی تلاقی برتر جهت تکرار در سطح مزرعه شد.
فرشته دارابی، مریم ولی پور، رحیم ناصری، میثم مرادی،
جلد 4، شماره 1 - ( 6-1396 )
چکیده
شرایط نامساعد انبارداری، بهخصوص رطوبت نسبی بالای محیط انبار و مهمتر از آن دما، بهشدت بر کیفیت بذر گیاهان اثر میگذارد. بهمنظور بررسی اثر زوال بر روی جوانهزنی بذر ذرت و همچنین بررسی فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانت، سلامت غشاء و پروتئینهای محلول بذر، پژوهشی در آزمایشگاه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه ایلام در سال 1394 بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی و در سه تکرار انجام گرفت. ارقام هیبرید ذرت در شش سطح (سینگل کراس 703، 706، 711، 604، مبین و 701) و پیری زودرس در چهار سطح (شاهد، پیری در چهار، هشت و 12 روز با دمای 40 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 95 درصد) بهعنوان فاکتورهای این آزمایش بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثر متقابل پیری زودرس و هیبریدهای ذرت در تمامی صفات مورد بررسی معنیدار بود. درصد جوانهزنی، درصد گیاهچههای طبیعی، فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانت و پروتئینهای محلول کاهش معنیداری را با افزایش مدت زمان اعمال تنش بین هیبریدها نشان داد. علاوه بر این همبستگی معنیداری بین دادههای نشت الکترولیتها و سایر صفات مشاهده شد. اگرچه فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانت بهعنوان مکانیسم حفاظتی بذر، در تمام هیبریدهای ذرت در طول زوال بذر کاهش قابلتوجهی را نشان داد، اما بهطورکلی رقم سینگل کراس 703 در مقایسه با سایر ارقام نسبت به شرایط زوال متحملتر بود.
جنبههای نوآوری:
- واکنش جوانهزنی شش رقم هیبرید ذرت به شرایط زوال بذر .
- نقش فعالیت آنتیآکسدانتی در بذرهای زوال یافته ارقام هیبرید ذرت.
سیده ارحامه فلاح شمسی، همت اله پیردشتی، علی اکبر عبادی، مسعود اصفهانی، محمود رائینی،
جلد 4، شماره 1 - ( 6-1396 )
چکیده
بهمنظور بررسی اثر تنش خشکی در مرحله زایشی بر ویژگیهای جوانهزنی بذر هفت ژنوتیپ برنج، آزمایشی در سال 1394 در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری بر دو گروه از بذرهای حاصل از تیمار تنش و شرایط طبیعی اجرا گردید. نتایج مقایسههای گروهی نشان داد که در بین بذرهای حاصل از شرایط بدون تنش، ارقام بومی شاخص و سرعت جوانهزنی، درصد آب بافت گیاهچه، طول ساقهچه و وزن خشک ریشهچه کمتری از ارقام اصلاحشده داشتند؛ اما از بین بذرهای حاصل از تنش، شاخص و سرعت جوانهزنی ارقام بومی نسبت به ارقام اصلاحشده بیشتر بود. از بین بذرهای رقم حساس و متحمل حاصل از شرایط بدون تنش نیز شاخص، سرعت و درصد جوانهزنی رقم حساس نسبت به ارقام متحمل بیشتر بود. از سوی دیگر، از مقایسه بذرهای تنش دیده رقم حساس و متحمل مشخص گردید که تنش خشکی افزایش زمان تا 10، 50، 90 و 95 درصد جوانهزنی، درصد آب بافت گیاهچه و طول گیاهچه در رقم حساس نسبت به ارقام متحمل را در پی داشته است. در مجموع بهنظر میرسد بروز تنش خشکی در مرحله زایشی بر ویژگیهای جوانهزنی نسل بعد گیاه اثر معنیداری داشت هرچند نوع پاسخ بسته به میزان تحمل ژنوتیپ به تنش و منشأ ژنتیکی آن متفاوت بود.
جنبههای نوآوری:
1- بروز تنش خشکی در مرحله زایشی بر ویژگیهای جوانهزنی بذر تولیدی برنج اثر معنیداری دارد.
2- از بین بذرهای حاصل از تنش، شاخص و سرعت جوانهزنی ارقام بومی نسبت به اصلاحشده برنج بیشتر بود.
3- تنش خشکی افزایش زمان جوانهزنی را در ارقام حساس نسبت به ارقام متحمل برنج در پی داشت.
سید علی نورحسینی، محمدنقی صفرزاده، سید مصطفی صادقی،
جلد 4، شماره 2 - ( 12-1396 )
چکیده
بهمنظور بررسی اثر منطقه تولید و اندازه بذر بر شاخصهای جوانه زنی و رشد هتروتروفیک گیاهچه بادامزمینی از آزمونهای جوانه زنی استاندارد، سرما و پیری تسریع شده استفاده شد. این تحقیق در سالهای 1389 تا 1391 در سه مزرعه بادام زمینی در شهرستان آستانه اشرفیه و آزمایشگاه زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت انجام شد. آزمونها با استفاده از آزمایش فاکتوریل با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار به مرحله اجرا درآمد. فاکتور اول منطقه تولید بذر در سه سطح [نقره ده، امشل و بندر کیاشهر] و فاکتور دوم اندازه بذر در سه سطح [بزرگ، متوسط و کوچک] بودند. نتایج نشان داد که اثر منطقه تولید بر سرعت جوانه زنی (P<0.01) و ضریب یکنواختی جوانه زنی (P<0.05) معنیداری بود که بیشترین میانگین (به ترتیب 17/6 و 11/18 بر روز) در بذرهای امشل مشاهده شد. اثرمتقابل منطقه تولید در اندازه بذر بر شاخص میانگین سرعت جوانهزنی (P<0.05) معنی دار شد که بیشترین میانگین (22/282) متعلق به بذرهای بزرگ تولید شده در امشل بود. اثر منطقه تولید بر مقدار استفاده از ذخایر بذر در آزمونهای جوانه زنی استاندارد (P<0.01) و سرما (P<0.05) معنی دار بود. اثر اندازه بذر بر مقدار استفاده از ذخایر بذر و نسبت ذخایر بذر مصرف شده در هر سه آزمون جوانه زنی (P<0.01) معنی دار شد. بیشترین مقدار استفاده از ذخایر بذر در منطقه امشل (استاندارد و سرما به ترتیب 562/0 و 440/0 میلی گرم در هر بذر) وجود داشت. همچنین بذرهای بزرگ بیشترین مقدار استفاده از ذخایر بذر (استاندارد، سرما و پیری به ترتیب 541/0، 470/0 و 277/0 میلی گرم در بذر) را از خود نشان دادند. بیشترین نسبت ذخایر بذر مصرف شده در بادام زمینی (استاندارد، سرما و پیری به ترتیب 371/1، 310/1 و 664/1 متعلق به بذرهای کوچک بود.
جنبههای نوآوری:
- آزمونهای جوانه زنی بذر بادام زمینی بر مبنای مناطق تولید بذر و اندازههای مختلف بذر انجام شد.
- از سه آزمون بنیه مختلف (استاندارد، پیری، سرما) برای شناسایی بذرهای با کیفیت بیشتر استفاده شد.
- شاخصهای جوانه زنی حاکی از کیفیت بالای بذرهای درشت تولید شده در شرایط محیطی مختلف بودند.
- بذرهای درشت بادام زمینی دارای بیشترین مقدار ذخایر بذر و کمترین کسر ذخایر بذر در مرحله جوانه زنی بودند.