بیلهَر یا کندل کوهی (Dorema aucheri) یکی از گیاهان خانواده چتریان و دارای ترکیبات فلاونوئیدی و کومارینی میباشد. از آنجایی که تکثیر این گیاه در رویشگاههای طبیعی از طریق بذر صورت میگیرد و با توجه به خواب عمیق بذر، بررسی روشهای مختلف شکست خواب بذر، برای حفاظت از این گونه ضروری به نظر میرسد. در این تحقیق، روشهای مناسب شکست خواب بذر بیلهر با استفاده از روشهای سرمادهی، شستشو و اسید جیبرلیک بر روی بذور جمعآوری شده این گیاه از استان کهگیلویه و بویراحمد مورد مطالعه قرار گرفت. به این منظور، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی، با چهار تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج در سال 1390 انجام شد. عامل اول شامل طول دوره سرمادهی (سرمادهی مرطوب به مدت زمانهای 3 و 4 هفته)، عامل دوم شامل اسید جیبرلیک (صفر و 1500 پیپیام) و عامل سوم شامل شستشو (شستشو با آب مقطر و عدم شستشو) بودند. نتایج نشان داد که تیمار سرمادهی به مدت چهار هفته به همراه شستشو و اسید جیبرلیک 1500 پیپیام بیشترین سرعت جوانهزنی و شاخص بنیه گیاهچه را داشت. همچنین بیشترین وزن خشک محور زیر لپه و محور بالای لپه در این تیمار به دست آمد. این در حالی است که برای صفات درصد جوانهزنی، طول محور بالای لپه و طول محور زیر لپه هیچ یک از اثرات سهگانه و دوگانه معنیدار نشد. در صفت درصد جوانهزنی بذور سرمادهی شده به مدت 4 هفته در مقایسه با 3 هفته جوانهزنی بهتری داشتند. نتایج به دست آمده از آزمایش نشان دهنده این موضوع است که بذور بیلهر مورد مطالعه دارای درجاتی از خواب فیزیولوژیک بودند.
بهمنظور بررسی واکنش جوانهزنی بذر و رشد اولیه دو جمعیت کرج و اهواز علف هرز خرفه در شرایط مختلف محیطی، سه آزمایش جداگانه انجام شد. در آزمایش نخست، تأثیر پنج سطح غرقاب شامل عدم غرقاب، 1، 2، 4 و 8 روز، آزمایش دوم تأثیر اسیدیتههای مختلف در هفت سطح شامل 4، 5، 6، 7، 8، 9 و 10 و آزمایش سوم اثر دماهای بالا در نه سطح شامل 60، 80، 100، 120، 140، 160، 180، 200 و 220 درجه سانتیگراد بر درصد و سرعت جوانهزنی، طول ریشهچه و ساقهچه و همچنین وزنتر گیاهچه دو جمعیت کرج و اهواز خرفه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که در هر دو جمعیت مورد مطالعه کلیه صفات جوانهزنی تحت تأثیر دورههای غرقاب، اسیدیته و دماهای بالا قرار گرفتند. نتایج نشان داد که با افزایش طول دوره غرقاب تمامی صفات مورد بررسی در هر دو جمعیت کرج و اهواز کاهش یافت، بهطوری که با افزایش طول دوره غرقاب به 8 روز رشد خرفه در هر دو جمعیت بهطور کامل متوقف شد. همچنین نتایج حاکی از آن است که با افزایش اسیدیته از 4 به 7، درصد و سرعت جوانهزنی تدریجاً افزایش یافت. بررسی تأثیر سطوح مختلف دماهای بالا بر جوانهزنی خرفه در هر دو جمعیت نشان داد که یک رابطه معکوسی بین افزایش درجه حرارت آون و صفات مورد بررسی وجود دارد. بهطوری که با افزایش دمای آون درصد و سرعت جوانهزنی، طول ریشهچه و طول ساقهچه و وزنتر گیاهچه دو جمعیت را بهطور معنیداری کاهش یافت. این نتایج حاکی از آن است که شناخت اکولوژی و بیولوژی بذر علف هرز خرفه باعث ارائه راهکارهای جدید در جهت توسعه استراتژیهای مدیریت درازمدت، بهبود سیستمهای مدیریتی، پیشبینی الگوی جوانهزنی و سبز شدن گیاهچه این علف هرز میگردد.
در سالهای اخیر استفاده از اثرات دگرآسیبی در مدیریت علفهای هرز نظر بسیاری از متخصصین را به خود جلب کرده است. بدین منظور دو آزمایش جهت بررسی اثر عصاره آبی گیاه دارویی برنجاسف (Achilla wilhelmsii) و پونه (Mentha longifolia (L.) Huds) بر شاخصهای جوانهزنی بذر علف هرز بارهنگ در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1393 در آزمایشگاه تحقیقات بذر دانشگاه یاسوج انجام شد. تیمارها شامل صفر، 25، 50، 75 و 100 درصد غلظتهای عصاره آبی اندام هوایی گیاه برنجاسف و پونه بود. نتایج نشان داد که اثر عصاره آبی اندام هوایی گیاه برنجاسف و پونه بر درصد و سرعت جوانهزنی، طول ریشهچه و ساقهچه، وزنتر و خشک ریشهچه و ساقهچه و بنیه بذر گیاه بارهنگ معنیدار بود. بیشترین درصد و سرعت جوانهزنی مربوط به تیمار شاهد (آب مقطر) بوده که با افزایش غلظت عصارهها درصد و سرعت جوانهزنی کاهش معنیداری یافت. کمترین درصد و سرعت جوانهزنی مربوط به غلظت 100% عصارههای آبی بود که با غلظت 75% اختلاف معنیداری نداشت. در نهایت نتایج حاصل، اثرات دگرآسیبی عصاره آبی اندام هوایی گیاه برنجاسف و پونه را، بهعنوان یک علفکش زیستی، روی جوانهزنی و رشد علف هرز بارهنگ بهوضوح نشان داد.
صفحه 1 از 1 |
کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله پژوهشهای بذر ایران می باشد.
طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق
© 2024 CC BY-NC 4.0 | Iranian Journal of Seed Research
Designed & Developed by : Yektaweb