(پاییز و زمستان)
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد ، kazemkazem1357@iau.ac.ir
چکیده: (481 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه: مریم‌گلی گیاهی ارزشمند و دارویی از خانواده نعناعیان دارای مصارف متعدد دارویی و غذایی است. پژوهش حاضر به‌منظور بررسی اثرات تیمارهای هورمونی و دوره‌های سرمادهی مرطوب روی شاخص‌های بیوشیمیایی و جوانه‌زنی بذرهای سه گونه S .syriaca, S .leriifolia, S. officinalis انجام شد.
مواد و روش‌ها: این تحقیق به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1403 و بطور دو بار مجزا انجام شد. سطوح سرمادهی مرطوب (A1-A4) به عنوان عامل اول و تیمارهای هورمونی (B1-B8) به عنوان عامل دوم قرار گرفتند. سطوح سرمادهی مرطوب شامل عدم سرمادهی، 10، 20 و 30 روز سرمادهی (دمای 4 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 45 درصد) بود. تیمارهای هورمونی شامل اسید جیبرلیک (120 میلی گرم در لیتر)، بنزیل آدنین (4-10 مولار)، کینتین (4-10 مولار)، اسید جیبرلیک (120 میلی‌گرم در لیتر)+ بنزیل‌آدنین (4-10 مولار)، اسید جیبرلیک (120میلی‌گرم در لیتر)+کینتین (4-10 مولار)، بنزیل آدنین (4-10 مولار) + کینتین (4-10 مولار)، اسید جیبرلیک (120 میلی‌گرم در لیتر) + بنزیل آدنین (4-10 مولار) + کینتین (4-10 مولار) و شاهد (آب مقطر) بودند. صفات مورد اندازه‌گیری در این آزمایش شامل شاخص‌های بیوشیمیایی مقادیر آنزیم‌های آلفا آمیلاز، بتا-1 و 3-گلوکوناز و پراکسید هیدروژن و شاخص‌های جوانه‌زنی از جمله طول و وزن خشک گیاهچه، درصد جوانه‌زنی، بنیه بذر، میانگین مدت جوانه‌زنی و شاخص جوانه‌زنی بودند.
یافته‌ها: سرمادهی مرطوب و تیمارهای هورمونی به طور معنی‌داری بر صفات مورد ارزیابی اثرگذار بودند. اسید جیبرلیک در بیشتر صفات مورد بررسی، نقش مفید و افزایشی داشت. بیشترین و کمترین مقادیر صفات مهم جوانه‌زنی از جمله طول گیاهچه (56/5-1/2 سانتی‌متر)، شاخص بنیه بذر (1/5-94/0)، وزن خشک گیاهچه (35/45-84/19 میلی‌گرم)، جوانه‌زنی (74/91-22/38 درصد)، یکنواختی جوانه‌زنی (03/21-57/3 روز) و صفات بیوشیمیایی از جمله مقادیر آلفا آمیلاز (94/12-6/2 میلی‌مول بر گرم وزن تر بذر)، بتا-1 و 3-گلوکوناز (79/10-83/2 میلی‌مول بر گرم وزن تر بذر) و پراکسید هیدروژن (69/0-21/0 میلی‌مول بر گرم وزن تر بذر) به ترتیب در تیمار تلفیقی سرمادهی مرطوب (20 و 30 روز) + تیمار هورمونی بنزیل آدنین + کینتین + اسید جیبرلیک و تیمار عدم سرمادهی + عدم تیمار هورمونی به وجود آمد که نسبت به شاهد، افزایشی بیش از دو برابر را نشان داد. درصد جوانه‌زنی و غالب صفات مورد بررسی در گونه S. officinalis به ترتیب بیشتر از گونه S. syriaca و S. leriifolia بود.
نتیجه‌گیری: مقادیر شاخص‌های بیوشیمیایی و جوانه‌زنی بذر گونه‌های مریم‌گلی متفاوت است. بر اساس برهمکنش سرمادهی و تیمارهای هورمونی، 20 روز سرمادهی مرطوب با کاربرد هر یک از تیمارهای بنزیل آدنین، کینتین و اسید جیبرلیک جهت جوانه‌زنی بذر مریم‌گلی و تولید بالاترین مقادیر شاخص‌های جوانه‌زنی و بیوشیمیایی، مناسب به نظر می‌رسد.
جنبه‌های نوآوری:
مقدمه: مریم‌گلی گیاهی ارزشمند و دارویی از خانواده نعناعیان دارای مصارف متعدد دارویی و غذایی است. پژوهش حاضر به‌منظور بررسی اثرات تیمارهای هورمونی و دوره‌های سرمادهی مرطوب روی شاخص‌های بیوشیمیایی و جوانه‌زنی بذرهای سه گونه S .syriaca, S .leriifolia, S. officinalis انجام شد.
مواد و روش‌ها: این تحقیق به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1403 و بطور دو بار مجزا انجام شد. سطوح سرمادهی مرطوب (A1-A4) به عنوان عامل اول و تیمارهای هورمونی (B1-B8) به عنوان عامل دوم قرار گرفتند. سطوح سرمادهی مرطوب شامل عدم سرمادهی، 10، 20 و 30 روز سرمادهی (دمای 4 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 45 درصد) بود. تیمارهای هورمونی شامل اسید جیبرلیک (120 میلی گرم در لیتر)، بنزیل آدنین (4-10 مولار)، کینتین (4-10 مولار)، اسید جیبرلیک (120 میلی‌گرم در لیتر)+ بنزیل‌آدنین (4-10 مولار)، اسید جیبرلیک (120میلی‌گرم در لیتر)+کینتین (4-10 مولار)، بنزیل آدنین (4-10 مولار) + کینتین (4-10 مولار)، اسید جیبرلیک (120 میلی‌گرم در لیتر) + بنزیل آدنین (4-10 مولار) + کینتین (4-10 مولار) و شاهد (آب مقطر) بودند. صفات مورد اندازه‌گیری در این آزمایش شامل شاخص‌های بیوشیمیایی مقادیر آنزیم‌های آلفا آمیلاز، بتا-1 و 3-گلوکوناز و پراکسید هیدروژن و شاخص‌های جوانه‌زنی از جمله طول و وزن خشک گیاهچه، درصد جوانه‌زنی، بنیه بذر، میانگین مدت جوانه‌زنی و شاخص جوانه‌زنی بودند.
یافته‌ها: سرمادهی مرطوب و تیمارهای هورمونی به طور معنی‌داری بر صفات مورد ارزیابی اثرگذار بودند. اسید جیبرلیک در بیشتر صفات مورد بررسی، نقش مفید و افزایشی داشت. بیشترین و کمترین مقادیر صفات مهم جوانه‌زنی از جمله طول گیاهچه (56/5-1/2 سانتی‌متر)، شاخص بنیه بذر (1/5-94/0)، وزن خشک گیاهچه (35/45-84/19 میلی‌گرم)، جوانه‌زنی (74/91-22/38 درصد)، یکنواختی جوانه‌زنی (03/21-57/3 روز) و صفات بیوشیمیایی از جمله مقادیر آلفا آمیلاز (94/12-6/2 میلی‌مول بر گرم وزن تر بذر)، بتا-1 و 3-گلوکوناز (79/10-83/2 میلی‌مول بر گرم وزن تر بذر) و پراکسید هیدروژن (69/0-21/0 میلی‌مول بر گرم وزن تر بذر) به ترتیب در تیمار تلفیقی سرمادهی مرطوب (20 و 30 روز) + تیمار هورمونی بنزیل آدنین + کینتین + اسید جیبرلیک و تیمار عدم سرمادهی + عدم تیمار هورمونی به وجود آمد که نسبت به شاهد، افزایشی بیش از دو برابر را نشان داد. درصد جوانه‌زنی و غالب صفات مورد بررسی در گونه S. officinalis به ترتیب بیشتر از گونه S. syriaca و S. leriifolia بود.
نتیجه‌گیری: مقادیر شاخص‌های بیوشیمیایی و جوانه‌زنی بذر گونه‌های مریم‌گلی متفاوت است. بر اساس برهمکنش سرمادهی و تیمارهای هورمونی، 20 روز سرمادهی مرطوب با کاربرد هر یک از تیمارهای بنزیل آدنین، کینتین و اسید جیبرلیک جهت جوانه‌زنی بذر مریم‌گلی و تولید بالاترین مقادیر شاخص‌های جوانه‌زنی و بیوشیمیایی، مناسب به نظر می‌رسد.
جنبه‌های نوآوری:
- اثرات تیمارهای هورمونی و سرمادهی مرطوب روی شاخص‌های بیوشیمیایی و جوانه‌زنی بذر سه گونه مریم‌گلی بررسی شد.
- 20 روز سرمادهی مرطوب با کاربرد هر یک از تیمارهای بنزیل آدنین، کینتین و اسید جیبرلیک جهت جوانه‌زنی بذر مریم‌گلی پیشنهاد می‌گردد.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
فیزیولوژی بذر
دریافت: 1403/10/16 | ویرایش نهایی: 1404/3/19 | پذیرش: 1403/12/28
دریافت: 1403/10/16 | ویرایش نهایی: 1404/3/19 | پذیرش: 1403/12/28
فهرست منابع
1. Afrouz, M., Sayyed, R.Z., Fazeli-Nasab, B., Piri, R., Almalki, W. H. and Fitriatin, B. N. 2023. Seed bio-priming with beneficial Trichoderma harzianum alleviates cold stress in maize. PeerJ, 11: e15644. [DOI:10.7717/peerj.15644] []
2. Ahmadi, Kh., Omidi, H. and Soltani, E. 2021. Optimization of seed germination, growth index and photosynthetic pigments content of Kelussia odoratissima Mozaff seedlings under laboratory conditions. Journal of Horticultural Science, 36: 693-707. [In Persian]
3. Amirikia, F., Nabipour, M. and Farzaneh, M. 2023. Effect of hydro and hormone priming with gibberellin on germination, seedlings emergence and some growth characters in two Alhagi species (Alhagi graecorum Khuzestan ecotype and Alhagi maurorum Esfahan ecotype) under saline conditions of using seawater of Persian Gulf. Iranian Journal of Seed Research, 10: 63-80. [In Persian] [DOI:10.61186/yujs.10.1.63]
4. Ansari, O., Shirghani, E. and Shabani, K. 2023. The effect of gibberellic acid application on germination and biochemical indices of deteriorated safflower seed (Carthamus tinctorius) under water stress conditions. Iranian Journal of Seed Research, 10: 19-41. [In Persian] [DOI:10.61186/yujs.10.1.19]
5. Azimi, M.H., Edrisi, B. and Hadi, M. 2021. Effect of tuber size and GA3 on the growth and stimulation of flowering of Zantedeschia pentlandii cv. Picasso. Plant Productions, 44: 447-458. [In Persian]
6. Bagheri, F., and Yadegari, M. 2021. Characters of essential oil of Salvia syriaca L. under climatic and phenological properties in Chaharmal and Bakhtyari province. Journal of Environmental Physiology, 16(61): 94-105. [In Persian]
7. Bagheri, H., Souri, M., Adnani, S.M., Tavakoli Neko, H. and Nateghi Bagheri, S. 2022. Seed priming on germination and establishment of Astragalus brachyodontus species efficiency in greenhouse under water stress conditions. Iranian Journal of Range and Desert Research, 29: 596-607. [In Persian]
8. Baker, J.E. 1991. Purification and partial characterization of α-amylase allozymes from the lesser grain borer, Rhyzopertha dominica. Insect Biochemistry, 21(3): 303-311. [DOI:10.1016/0020-1790(91)90020-F]
9. Başkan, S., Öztekin, N. and Erim, F.B. 2007. Determination of carnosic acid and rosmarinic acid in sage by capillary electrophoresis. Food Chemistry, 101(4): 1748-1752. [DOI:10.1016/j.foodchem.2006.01.033]
10. Bernfeld, P. 1995. Amylases alpha and beta methods in enzymology. Methods in Enzymology, 149-158. [DOI:10.1016/0076-6879(55)01021-5]
11. Besharati-Far, M., Khajoei-Nejad, G., Tohidi-Nejad, E. and Ghanbari, J. 2023. Germination response of Dracocephalum kotschyi to sulfuric acid pretreatment, gibberellic acid, and mycorrhiza at different temperatures. Iranian Journal of Seed Science. [In Persian] [DOI:10.61186/yujs.9.2.177]
12. Biswas, P.K., Devi, A., Roy, P.K. and Paul, K.B. 1987. Enzyme activity in dormant and non-dormant larg crabgrass (Digitaria sanguinalis) seeds following hydration. Weed Science, 26(1): 90-93. [DOI:10.1017/S0043174500032744]
13. Bradford, K.J. 1995. Water Relation in Seed Germination. In Seed Development and Germination. Kigel and Galili, Eds: Marcel Dekker Inc, Newyork: 351-396 [DOI:10.1201/9780203740071-13]
14. Dehghanpour Farashah, H., Tavakkol-Afshari R., Sharifzadeh F. and Chavoshinasab S. 2011. Germination improvement and á-amylase and â-1,3-glucanase activity in dormant and nondormant seeds of Oregano (Origanum vulgare). Australian Journal of Crop Science, 5(4): 421-427.
15. Ebrahimi, E., Moosavi, S.A., Siadat, S.A., Moallemi, N. and Sabaeian, M. 2022. Effect of seed priming on salinity tolerance of (Cassia fistula L.) at seed germination and seedling growth stages using digital image analysis. Iranian Journal of Seed Science and Technology, 11: 17-34. [In Persian]
16. Emadi, M., Sabbagh, S.K., Kamali, K. 2022. The effect of cytokinin and gibberellic acid on seed germination and growth traits of Lemom balm. Journal of Seed Research, 12: 33-43.
17. Farid, Z., Wasif Amin, M., Younisi, H. and Joya, Kh. 2023. Reviving mung bean seeds: The impact of hydro priming and heat shock on germination rates. Journal for Research in Applied Sciences and Biotechnology, 2: 69-77. [DOI:10.55544/jrasb.2.2.11]
18. Ghasimi Hagh, Z., Jokar, S., Bodaghi, H. and Modarres, M. 2018. Effect of salicylic acid and methyl jasmonate on the production of rosmarinic acid and caffeic acid in callus culture of Salvia lerrifolia Benth. Iranian Journal of Plant Biology, 10(35): 68-80. [In Persian]
19. Ghiasy Oskooe, M. and Aghalikhani, M. 2023. Towards utilizing Asteraceae alternative oilseed species on marginal lands: Agronomic performance, fatty acid composition, oil biocompounds, and oil physicochemical properties of Asteraceae species. Journal of Agriculture and Food Research, 14: 100799. [DOI:10.1016/j.jafr.2023.100799]
20. Ghodsi Maab, S.M., Makarian, H., Ghasimi Hagh, Z., Gholipoor, M. 2022. Effects of cold plasma and salicylic acid on secondary metabolites and activity of enzymes involved in their biosynthesis in Salvia leriifolia Benth. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research, 37(6): 954-970. [In Persian]
21. Habibzadeh, R., Mahmoudi, J. and Nasery, B. 2022. Effect of chemical treatments (gibberellic, ascorbic and salicylic acid) on seed germination characteristics of species Lolium rigidum Gaudin. Lolium prenne L. Journal of Seed Research, 45:1-10. [In Persian]
22. Hasan beige, H., Mohammadi, M. and Saidi, M. 2020. The improvement growth indices and seed germination of Echinacea purpurea by some of pre-harvest and priming treatments of seeds. Journal of Plant Research, 34: 346-358.
23. Hasanvand, H., Parmoon, Gh., Moosavi, S.A. and Siadat, S.A. 2021. Effects of seed priming with gibberellic acid on cardinal temperatures of Borage (Borage officinalis L.) seed germination. Iranian Journal of Seed Science and Technology, 10: 43-56. [In Persian]
24. Hedayati, A., Agha Mohseni, F., Norouzi, E., Hemmati, S, Mir Yousefzadeh, M. and Bagheri, Z. 2022. Essential oil composition and effect of different treatments on seed dormancy breaking and germination of Salvia sahendica Boiss. and Buhse. Eco-phytochemical Journal of Medicinal Plants, 9(4): 59-72. [In Persian]
25. Hosseinzadeh, H., Sadeghnia, H.R., Imenshahidi, M. and Fazly Bazzaz, B.S. 2009. Review of the pharmacological and toxicological effects of Salvia leriifolia. Iranian Journal of Basic Medical Sciences, 12(1): 1-8. [In Persian]
26. Jafari, S., Mousavi-Fard, S., Rezaei Nejad, A., Mumivand, H. and Sorkheh, K. 2022. Effects of chitosan and titanium dioxide (bulk and nano) foliar application on yield and biochemical responses of Silybum marianum L. Gaertn ecotypes. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research, 38: 450-463. [In Persian]
27. Kang, S.M., Shaffique, Sh., Hoque, M.I., Alomrani, S.O. and Park, Y.S. 2023. Foliar treatment with melatonin modulates photosynthetic and antioxidant responses in Silybum marianum L. under salt stress. Scientia Horticulturae, 325(1): 112664. [DOI:10.1016/j.scienta.2023.112664]
28. Khosravi, F., Bahmanyar, M.A., and Akbarpour, V. 2023. Effect of different levels of humic acid and zinc sulfate on morphological and phytochemical traits of (Salvia officinalis L.). Journal of Horticultural Science, 37(3): 615-627. [In Persian]
29. McDonald, M.B. 1999. Seed Deterioration: Physiology, Repair and Assessment. Seed Science and Technology, 177-237.
30. Mehravi, Sh., Hanifei, M., Gholizadeh, A. and Khodadadi, M. 2023. Water deficit stress changes in physiological, biochemical and antioxidant characteristics of anise (Pimpinella anisum L.). Plant Physiology and Biochemistry, 201: 107806. [DOI:10.1016/j.plaphy.2023.107806] [PMID]
31. Momeni, K., Moradi, A., Mahmoudi, S. and Latif Manesh, H. 2023. The effect of biopriming and gibberellin on the quality and germination properties of parsley seed (Petroselinum crispum). Iranian Journal of Seed Research, 10(1): 1-17. [In Persian] [DOI:10.61186/yujs.10.1.1]
32. Mousavi Naserabad, M., Moradi, A., Masoumi Asl, A. and Balouchi, H.R. 2020. Effect of gibberellic acid, germination temperature and stratification on dormancy breaking and seed germination of Smyrnium cordifolium. Iranian Journal of Field Crop Science, 51 (2): 199-222. [In Persian]
33. Mousavoey, M., Jahanbakhsh, S., Modaresi, M., Parmoon, GH., Ebadi, A. and Kohan mo, M.A. 2021. Effect of salicylic and Jasmonic acid on yield and yield components of Milk thistle (Silybum marianum L.) under heat stress conditions. Journal of Plant Research, 34: 346-358. [In Persian]
34. Mozaffarian, V. 2008. A Pictorial Dictionary of Botanical Taxonomy Latin-English-French-Germany-Persian. Germany: Koeltz Scientific Books.
35. Nazari, M., Amiri, R. M., Mehraban, F. H. and Khaneghah, H. Z. 2012. Change in antioxidant responses against oxidative damage in black chickpea following cold acclimation. Russian Journal of Plant Physiology, 59: 183-189. [DOI:10.1134/S102144371201013X]
36. Nemati, A., Sharifi, H., Gerdakaneh, M. and Sharifi, Z. 2016. The Effect of pre-chilling and gibberellic acid on breaking seed dormancy of two medicinal plants species Silybum marianum and Citrulus colocynthis. Iranian Journal of Seed Research, 3(1): 169-177. [In Persian] [DOI:10.29252/yujs.3.1.169]
37. Pichand, M., Dianati Tilaki, Gh. and Morad, H. 2022. Effect of different seed dormancy breaking treatments on germination of Taverniera cuneifolia. Journal of Environmental Physiology, 66: 74-88. [In Persian]
38. Piri, R., Moradi, A. and Hoseini-Moghaddam, M. 2018. Effect of accelerated aging and seed priming on germination and some biochemical indices of cumin (Cuminum cyminum L.). Iranian Journal of Seed Science and Research, 5(1): 69-81. [In Persian] [DOI:10.22124/jms.2018.2901]
39. Piri, R., Moradi, A., Salehi, A. and Balouchi, H.R. 2021. Effect of seed biological pretreatments on germination and seedling growth of cumin (Cuminum cyminum L.) under drought stress. Iranian Journal of Seed Science and Technology, 9(4): 11-26. [In Persian] [DOI:10.22034/ijsst.2019.109182.1054]
40. Rahamooz Haghighi, S., Bagheri, Kh. and Sharafi, A. 2022. Improving seed germination, in vitro organogenesis and regeneration of Plantago major medicinal plant. Plant Research, 35(1): 1-18. [In Persian]
41. Sarani. M., Allahdou, M., Mehravaran. L. and Piri, H. 2024. Effects of drought stress on biochemical traits and its relationship with growth stage in milk thistle (Silybum marianum L.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research, 40: 191-205. [In Persian]
42. Sheikhnavaz jahed, P., Sedghi, M., Seyedsharifi, R. and Sofalian, O. 2022. Effect of seed priming on physiological and germination characteristics of deteriorated seed of squash (Cucurbita pepo L. var. styrica) under salinity stress. Iranian Journal of Seed Science and Technology, 11: 53-71. [In Persian]
43. Shim, J., Cho, H., Sung, J.S., Yoo, E., Chin, J.H. and Lee, S. 2024. Agricultural phenotype and silymarin content variations of cultivated milk thistle in Korea. Horticulture Environment and Biotechnology, 65(5): 891-901. [DOI:10.1007/s13580-024-00618-2]
44. Shirali, Z., Salehi Salmi, M.R. and Negaresh, K. 2022. Dormancy breaking and seed germination improvement of two types of verbascum (Verbascum L.) under physical and chemical treatments. Journal of Seed Research, 12: 17-36. [In Persian]
45. Soleymani, A. 2015. Effect of various treatments on breaking of seed dormancy of two accession of Foenicum vulgare L. New Find of Agriculture, 9:199-211. [In Persian]
46. Soltani Khankahdani, V., Balouchi, H., Moradi, A. and Gholamhoseini, M. 2021. Effect of water potential on seed germination indices of six Sesame cultivars (Sesamum indicum) at different temperatures and its relation to fatty acid composition. Plant Process and Function, 10 (42):31-52. [In Persian]
47. Tajbakhsh, M. and Gheyasi, M. 2008. Seed Ecology. Press University of Urmia. [In Persian]
48. Vazieea, Sh., Khoshhal Sarmast, M., Ghaderi-Far, F., Wang, C. 2022. The role of gibberellic acid, temperature and scarification on in/ex vitro germination of Rosa persica Michx ex Juss. Journal of Plant Production Research, 29: 231-245. [In Persian]
49. Yadegari, M. 2018a. Effects of the environmental characters on germination properties of seeds of Thymus daenensis and T. vulgaris. Journal of Agricultural Sciences, 63: 343-354. [DOI:10.2298/JAS1804343Y]
50. Yadegari, M. 2018b. Foliar application effects of salicylic acid and jasmonic acid on the essential oil composition of Salvia officinalis. Turkish Journal of Biochemistry, 43(4): 417-424. [DOI:10.1515/tjb-2017-0183]
51. Yousefi, F., Sihampoosh, A., Bakhshandeh, A. and Mousavi, S.A. 2021. The effect of hormone seed priming using gibberellic acid on seed germination characteristics and seedling growth of coneflower (Echinacea purpurea). Iranian Journal of Seed Science and Research, 8(1): 173-188. [In Persian] [DOI:10.52547/yujs.8.1.173]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله پژوهشهای بذر ایران می باشد.
طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق
© 2025 CC BY-NC 4.0 | Iranian Journal of Seed Research
Designed & Developed by : Yektaweb
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.