16 نتیجه برای نماتد
عباس صلاحی اردکانی، سيد عباس حسینی نژاد،
جلد 1، شماره 1 - ( 12-1390 )
چکیده
صلاحی اردکانی، ع. و حسینی‌نژاد، س. ع. 1390. کاربرد بومادران، زیتون‌تلخ و چریش در مبارزه با نماتد غده ریشه
Meloidogyne incognita . دانش بیماریشناسی گیاهی 1(1): 26-14.
استفاده از سموم شیمیایی برای مبارزه با نماتدهای انگل گیاهی، علاوه بر صرف هزینه زیاد، می‌تواند باعث باقی‌ماندن آنها در محصول، از بین رفتن دشمنان طبیعی نماتدها و آلودگی محیط زیست شود. بر اساس پژوهش‌های انجام شده روغن، عصاره و پودر مغز بذر و کنجاله چریش، عصاره و پودر بذر کامل زیتون تلخ، عصاره و پودر
قسمت‌های هوایی بومادران باعث مرگ لاروهای سن دوم نماتد مولد غده ریشه گیاهان Meloidogyne incognita میشوند. تاثیر این مواد گیاهی بر مرگ و میر این نماتد در مقایسه با شاهد بیمار، از نظر آماری و در سطح 1 درصد اختلاف معنی‌دار دارند. با کاربرد این مواد گیاهی میتوان مصرف سموم شیمیایی و خطرات استفاده از آنها، را کاهش داد.
مهدی صدروی،
جلد 1، شماره 1 - ( 12-1390 )
چکیده
صدروی،
م. 1390. نقش قارچهای میکوریز آربوسکولار در مدیریت بیماریهای گیاهی. دانش بیماریشناسی گیاهی 1(1) : 13-1.
قارچهای میکوریز آربوسکولار، همزیست ریشه 80% گیاهان، از جمله اغلب گیاهان زراعی و درختان میوه هستند. آنها ضمن استقرار درون بافت ریشه و تولید آربوسکول درون سلول‌های پوست داخلی آن، شبکه ظریف
ریسه‌های خارج ریشه‌ای نیز تولید میکنند. این قارچ‌ها با افزایش جذب آب و عناصر غذایی برای گیاهان، تغییر در مواد شیمیایی بافت‌های گیاهی، رقابت با بیمارگرها برای محل استقرار و مواد غذایی، تغییر در ساختار ریشه، کاستن از تنش‌های محیطی و افزایش جمعیت باکتری‌های مفید خاک به مدیریت بیماریهای قارچی، شبه قارچی، نماتدی، باکتریایی، فیتوپلاسمایی و فیزیولوژیک گیاهان کمک می‌نمایند. جمع‌آوری، شناسایی، خالص سازی ، تکثیر و تلقیح این قارچ‌ها به گیاهان می‌تواند مصرف کودها و سموم شیمیایی را کاهش دهد.
محمد عبدالهی،
جلد 2، شماره 1 - ( 12-1391 )
چکیده
عبدالهی، م. 1391. نماتدهای مرتبط با حشرات با تاکید بر گونه‌های بیمارگر . دانش بیماریشناسی گیاهی
2(1) : 49-34.
اغلب نماتدها آزادزی هستند. آنها در دریاها، آب‌های شیرین و خاک زندگی و از باکتری‌ها، قارچ‌ها و سایر نماتدها تغذیه میکنند. بعضی شکارچی و عده‌ای انگل گیاهان و جانوران هستند. از بین نماتدهای انگل جانوری، برخی با حشرات در ارتباط هستند. نوع ارتباط نماتد با حشره در گروه‌های مختلف متفاوت است. نماتدهای مفیدی که موجب ایجاد بیماری در حشره میشوند، اصطلاحاٌ بیمارگر حشرات نام دارند که توانایی کشتن حشرات را دارند. ثابت شده نماتدهای بیمارگر از جنس‌های Steinernema و Heterorhabditis موثرترین عوامل مهارزیستی حشرات هستند. لاروهای این نماتدها قادرند در خاک زندگی کرده، حشره میزبان را بیابند و به درون بدن آن نفوذ کنند. در این مقاله انواع رابطه موجود بین نماتدها و حشرات، با تاکید بر نماتدهای بیمارگر حشرات بیان شده است.
محمد عبدالهی، نگین اکرمی پور،
جلد 3، شماره 2 - ( 6-1393 )
چکیده
عبدالهی م. و اکرمی‌پور ن. 1393. کاربرد باکتری‌ها در مبارزه زیستی با نماتدهای انگل گیاهی .
دانش بیماری‌شناسی‌گیاهی 3(2): 20-1.
نماتدهای انگل گیاهی در بسیاری از مناطق جهان موجب خسارت اقتصادی به انواع محصولات کشاورزی میشوند. بعضی از این نماتدها در خاک تحت تاثیرباکتریهای متعارض قرار می‌گیرند و همین موضوع امکان استفاده از این باکتری‌ها را در مبارزه زیستی با آنها فراهم کرده است. باکتری‌ها به شیوههای مختلفی از جمله سرکوب مستقیم نماتدها، افزایش رشد گیاه، افزایش جمعیت در فراریشه و فعالیت تعارضی، بر نماتدها اثر میگذارند. به طور کلی، با در نظر گرفتن نحوه تأثیر باکتری‌ها بر نماتدها، آنها به گروه‌های انگل کننده، تولیدکننده زهرابه، مواد پادزیستی و آنزیم‌ها و افزایشدهندهی رشد گیاهان تقسیم‌بندی شده‌اند. بر اساس پژوهش‌های انجام شده این باکتری‌ها در گروه‌های نماتدخوار، فرصت‌طلب، حاضر در فراریشه، درونرست، همزیست با نماتدهای بیمارگر حشرات و تشکیل دهندهی پروتیینهای کریستالی قرار داده شده‌اند. همچنین امکان کاربرد تلفیقی باکتری‌ها با بعضی ریزجانداران متعارض دیگر در مبارزه زیستی با نماتدهای انگل گیاهی نیز به اثبات رسیده است.
زهرا تنها معافی، رامین حیدری،
جلد 4، شماره 2 - ( 6-1394 )
چکیده
تنها معافی ز. و حیدری ر. 1394. مروری بر وضعیت نماتد سیست سویا در ایران. دانش بیماریشناسی گیاهی 4(2):16-1.
نماتد سیست سویا در اکثر کشورهای تولید کننده سویا در دنیا گسترش داشته و به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل خسارتزای این محصول محسوب می‌گردد. در ایران نماتد سیست سویا اولین بار در سال 1378 از شمال کشور گزارش شد. در حال حاضر این نماتد در استان‌های گلستان و مازندران گسترش دارد، میزان آلودگی در مزارع از دامنه وسیعی برخوردار است و در اکثر مزارع آلوده در هر دو استان در زمان برداشت محصول و همچنین قبل از کاشت سویا میزان جمعیت بالاتر از حد آستانه زیان اقتصادی است که برای این نماتد ذکر شده است. نژادشماره 3 یا Hg Type 0 به‌عنوان نژاد غالب و رقم کتول (DPX) تنها رقم مقاوم سویا به این نماتد در ایران تعیین شده است. در این مقاله اهمیت نماتد سیست سویا، پراکنش و شدت آلودگی، شکل شناسی نماتد و نشانههای آلودگی در مزرعه، نژاد یا تیپ (Hg Type)، چرخه زندگی، واکنش ارقام سویا نسبت به نژاد غالب در ایران و مدیریت آن براساس پژوهش‌های انجام شده در ایران و جهان شرح داده شده است.
حبیب اله چاره گانی،
جلد 5، شماره 1 - ( 12-1394 )
چکیده
چاره‌گانی ح. 1394. کاربرد فنآوری ریزآرایه‌ها در نماتدشناسی گیاهی. دانش بیماریشناسی گیاهی 5(1):89-76.
در طی یک واکنش سازگار، نماتدهای مولد غده ریشه (Meloidogyne spp.) با تحریک تولید سلول‌های غول‌آسای چند هسته‌ای منجر به ایجاد تمایز در ریشه گیاه میزبان می‌گردند. رشد و تکثیر بیش‌از اندازه سلول‌های اطراف سلول‌های غول منجر به تولید غده روی ریشه گیاه میزبان می‌شود. مطالعات مختلف نشان داده که تغییرات حاصل در سلول‌های ریشه و تولید مکان‌های تغذیه‌ای با کارکرد و شکل اختصاصی، نیازمند ایجاد تغییرات در میزان بیان تعداد زیادی از ژن‌ها درون سلول‌های میزبان می‌باشد. روش‌های قدیمی بررسی تغییرات در میزان بیان ژن‌ها، شامل تفاوت در بیان ژن‌ها در سلول‌های سالم و آلوده، ردیابی ژن‌های مشخص با استفاده از نشانگر GUS یا استفاده از روش دورگ‌سازی در محل و روش به دام اندازی راه‌انداز ژن، نشان داده‌اند که درون سلول‌های غول‌آسا در مقایسه با بافت‌های سالم ریشه در حدود 50 ژن گیاهی افزایش بیان و 10 ژن کاهش بیان پیدا میکنند. فنآوری ریزآرایه این امکان را به محققین می‌دهد که در یک مرحله آزمایش، تغییرات در بیان تعداد بسیار زیادی از ژن‌ها در همکنش گیاه-نماتد را مورد بررسی قرار دهند. ریزآرایه DNA مجموعه‌ای از نقاط میکروسکوپی DNA روی یک بستر جامد می‌باشد. هر کدام از نقاط DNA شامل 12-10 مول از یک توالی DNA مشخص به نام پروب می‌باشد که می‌تواند تکه کوچکی از یک ژن باشد که با cDNA یا cRNA استخراج شده از نمونه مورد بررسی (نمونه هدف) هیبرید شود. پروب-هدف هیبرید شده معمولاً بوسیله هدف نشاندار شده با رنگ‌های فلورسانت یا نقره ردیابی و تشخیص داده می‌شود.
لیلا صادقی، سالار جمالی،
جلد 5، شماره 2 - ( 6-1395 )
چکیده
صادقی ل. و جمالی س. 1395. سازوکارهای مولکولی دفاعی گیاهان در برابر نماتدها. دانش بیماریشناسی گیاهی 5(2): 100-90.
نماتدهای انگل گیاهی قادر هستند آسیب‌های زیادی به محصولات کشاورزی وارد سازند. آنها انگل اجباری بوده و جهت کسب مواد غذایی لازم برای رشد و تکثیر خود، نیازمند برقراری رابطهی سازگار انگلی با گیاه میزبان هستند. ممانعت از دفاع میزبان، گام اصلی برای بیماری‌زایی موفق نماتدها است. پاسخ دفاعی گیاه از لحظه نفوذ نماتد به ریشه فعال می‌شود. استایلت و ترشحات غدد مری، نقش اصلی در طول مراحل نفوذ، مهاجرت به داخل ریشه و استقرار در محل تغذیه سلول‌های گیاه میزبان ایفا میکنند. یافته‌های جدید نشان می‌دهند که ترشحات غدد مری نماتدها به‌عنوان عملگر، در آپوپلاست و سیتوپلاسم سلول‌های میزبان دریافت شده و سبب فعال شدن پاسخ‌های دفاعی در گیاه مقاوم میشوند. سازوکارهای مولکولی دفاعی گیاهان در برابر نماتدها، در این مقاله شرح داده شده اند.
المیرا ابوترابی،
جلد 6، شماره 1 - ( 12-1395 )
چکیده
ابوترابی ا. 1395. معرفی چهار گونه‌ی گل جعفری مهارکننده‌ی نماتدهای غده ریشه. دانش بیماریشناسی گیاهی 6(1): 79-68.
نماتدهای غده ریشهMeloidogyne spp.) ) از عوامل بازدارنده کشت محصولات کشاورزی هستند. کشت برخی از گیاهان با داشتن خاصیت آللوپاتی، همراه با گیاه میزبان نماتد، یکی از روش‌های مدیریتی در جهت مهار عوامل بیمارگر خاکزاد و تولید محصول سالم است و می‌تواند جایگزین مناسبی برای حذف و یا کاهش مصرف سموم آلاینده باشد. گلهای جعفری (Tagetes spp.) گیاهانی یک‌ساله از تیره Astraceae و شامل بیش از 50 گونه می‌باشند که به‌عنوان گیاهان زینتی پوششی کشت میشوند. اثر مهارکنندگی این گیاهان روی جنس‌های مختلف نماتدها به اثبات رسیده است. بنابراین گلهای جعفری می‌توانند جایگزین مناسبی برای نماتدکشها باشند. گلهای جعفری با ترشح آنزیم آلفا- ترتینیل علاوه بر اثر بازدارندگی روی نماتدهای غده ریشه، سایر بیمارغدهای موجود در خاک از جمله قارچ‌ها، باکتری‌ها و حشرات را نیز مهار نموده و نقش مثبتی در رشد رویشی گیاه همراه دارند. در این مقاله اثر مهارکنندگی مهم‌ترین گونه‌های گل جعفری شامل Tagetes tenuiifolia Cav., Tagetes minuta L., Tagetes patula L., Tagetes erecta L. روی نماتدهای غده ریشه شرح داده شده است.
احسان فاطمی، حبیب‌اله چاره‌گانی،
جلد 7، شماره 1 - ( 12-1396 )
چکیده
فاطمی ا. و چاره‌گانی ح. 1396. نماتد مولد زخم ریشه Pratylenchus thornei. دانش بیماریشناسی گیاهی 7(1): 39-28.
نماتدهای مولد زخم ریشه یکی از مهم‌ترین و مخربترین عوامل بیماریزای گیاهی به شمار می‌آیند که در تمام مراحل رشدی گیاه بین خاک و ریشه حرکت میکنند. این نماتدها انگل داخلی مهاجر بوده و تغذیه ی نماتد سبب پدیدار شدن زخمهای قهوه‌ای نکروتیک روی سطح و درون کورتکس ریشه‌ی آلوده می‌گردد و باعث از بین رفتن سیستم ریشه ای، کم شدن رشد، پژمردگی و بالاخره مرگ گیاه می‌شود. استفاده از ارقام مقاوم، آیش و تناوب و استفاده از عوامل مبارزه زیستی از روش‌های مدیریتی این نماتد به‌حساب می‌آیند. در این مقاله، اهمیت و خسارت نماتد مولد زخم Pratylenchus thornei، موقعیت آرایه‌بندی، زیست‌شناسی، نشانههای آلودگی و در نهایت مهم‌ترین روش‌های مدیریت این نماتد شرح داده شده است.
زینب ذوالفقاری، عیدی بازگیر، آرزو نقوی،
جلد 9، شماره 1 - ( 12-1398 )
چکیده
ذوالفقاری ز، بازگیر ع، نقوی ا (1398) معرفی پنج گونه نماتد انگل گیاهی از درختان جنگلی زالزالک غرب ایران. دانش بیماریشناسی گیاهی 9(1):29-15. DOI: 10.2982/PPS.9.1.15
خانواده Hoplolaimidae از بزرگ‌ترین و از نظر اقتصادی یکی از مهم‌ترین خانواده‌های راسته/ فوق بالاخانواده Tylenchida / Tylenchomorpha محسوب می‌گردد. اعضای این خانواده در همه نقاط دنیا پراکنده بوده و در انواع اقلیم‌ها و شرایط آب و هوایی یافت میشوند. بعضی گونه‌های این خانواده انگل جدی گیاه بوده و با حمله به آنها باعث کاهش قابل توجه محصول در آنها میشوند. مواد و روش‌ها: طی سال‌های 1398-1396، تعداد 70 نمونه خاک از فراریشه درختان زالزالک جنگل‌های شهرستان خرم‌آباد، جمع‌آوری و پس از ثبت مشخصات هر نمونه به آزمایشگاه منتقل و در دمای چهار درجه سانتی‌گراد نگهداری شدند. نماتدها با استفاده از روش سینی استخراج شدند و در مرحله بعد تثبیت و به گلیسرین خالص انتقال یافتند و از آنها اسلایدهای میکروسکوپی دائمی تهیه گردید. سپس ویژگی‌های ریخت‌شناختی و ریخت‌سنجی نماتدها توسط میکروسکوپ نوری مجهز به دوربین Dino Capture بررسی شد. پس از انجام ریخت‌سنجی، تشخیص گونه‌ها با استفاده از منابع و کلیدهای معتبر انجام گرفت. یافته ها: پنج گونه نماتد انگل گیاهی متعلق به دو جنس در خانواده Hoplolaimidae شامل Rotylenchus goodeyi، Helicotylenchus canadensis، Helicotylenchus digonicus، H. vulgaris و Helicotylenchus tunisiensis در این پژوهش شناسایی گردیدند. نتیجه گیری: R. goodeyi برای فون نماتدهای ایران جدید است. مشخصات ریخت‌شناسی و ریخت‌سنجی این نماتدها شرح داده شده است.
حبیب اله چاره گانی،
جلد 9، شماره 2 - ( 6-1399 )
چکیده
چاره‌گانی ح (1399) تأثیر سرکه چوب، اسید هیومیک و ریزجانداران موثر بر نماتد Meloidogyne javanica روی گوجهفرنگی. دانش بیماریشناسی گیاهی 9(2):84-73. DOI:10.2982/PPS.9.2.73.
مقدمه: نماتد غده ریشه Meloidogyne javanica خطرناک‌ترین نماتد بیماریزای گیاهی در جهان است. با توجه به خطرهای زیست محیطی حاصل از سمهای شیمیایی برای مهار این نماتد، یافتن ترکیبهای ایمن و دوستدار محیط زیست ضروری می‌باشد. مواد و روش‌ها: در مطالعه حاضر اثر سرکه چوب در غلظتهای 3/0، 6/0 و 9/0 درصد حجمی-حجمی، ریزجانداران مؤثر (EM®) در غلظتهای 5، 10 و 15 درصد حجمی-حجمی و اسید هیومیک در غلظتهای 2/0، 4/0 و 6/0 درصد حجمی-حجمی و نماتدکش ترویگو (شاهد مثبت) در غلظت 4/0 درصد حجمی-حجمی در خسارت M. javanica روی گوجهفرنگی رقم Early-Urbana در شرایط گلخانه بررسی شد. یافته‌ها: EM® در بالاترین غلظت (15 درصد حجم به حجم) موثرترین ترکیب آلی مورد استفاده برای کاهش شاخصهای جمعیتی نماتد بود. این تیمار موجب افزایش طول، وزن‌تر و خشک شاخساره به ترتیب به میزان 41، 28 و 36 درصد و کاهش تعداد تخم، گال و کیسه‌تخم در ریشه و عامل تولیدمثل نماتد به ترتیب به میزان 58، 48، 49 و 57 درصد شد. نماتدکش ترویگو موجب کاهش تعداد تخم، گال و کیسه‌تخم در ریشه و فاکتور تولیدمثل نماتد به ترتیب به میزان 87، 88، 96 و 87 درصد درمقایسه با گیاهان تیمار نشده گردید. نتیجه‌گیری: ترکیبهای آلی مورد استفاده در این آزمایش توانایی مهار M. javanica در گوجهفرنگی کشت شده در شرایط گلخانه را دارند.
شلاله مصلحی، نگین اسکندرزاده، ناهید واعظ،
جلد 10، شماره 1 - ( 12-1399 )
چکیده
مصلحی ش، اسکندرزاده ن، واعظ ن (1399) اثر بازدارندگی عصاره آبی Datura stramonium، D. metel و Hyoscyamus niger بر Meloidogyne javanica . دانش بیماریشناسی گیاهی 10(1): 41-27.
Doi: 10.2982/PPS.10.1.27.
چکیده
مقدمه: نماتدهای غده ریشه، از نظر خسارت اقتصادی به محصولات کشاورزی، از مهم‌ترین گروه نماتدهای انگل گیاهی هستند. مبارزه زیستی یکی از روش‌های ایمن برای محیط زیست در مدیریت این نماتدها به شمار می‌رود. مواد و روش‌ها: تاثیر عصارههای آبی تاتوره(Datura stramonium)، داتورهمتل(Datura metel) و بنگدانه(Hyoscyamus niger) بر نماتد Meloidogyne javanica روی خیار در شرایط گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. خیارهای کاشته شده در گلدان‌ها با سوسپانسیون تخم و لارو سن دو نماتد مایه‌زنی شدند. پس از یک هفته، عصاره آبی هر گیاه با غلظت 66/1 درصد در گلدان‌های ریخته شدند. گیاهان پس از 45 روز برداشت شده و برخی شاخصهای رشدی گیاه و نماتد ثبت گردیدند. یافته‌ها: عصاره هیچ کدام از گیاهان، تاثیری در تعداد غده در ریشه نداشتند، اما تعداد کیسه تخم در ریشه و در هر گرم ریشه، تیمارهای دریافت‌کننده نماتد و عصاره در مقایسه با تیمارهایی که تحت تأثیر عصاره قرار نگرفته بودند دارای تعداد کمتری کیسه تخم بودند. جمعیت نهایی و عامل تولیدمثلی نماتد نیز در تیمارهای دارای عصاره گیاهی در مقایسه با تیمارهای بدون عصاره مقادیر کمتری داشتند. به علاوه، هیچ کدام از عصارههای گیاهی اثر منفی بارزی بر رشد خیار در گلخانه نداشتند. نتیجه‌گیری: عصارههای Datura stramonium، Datura metel و Hyoscyamus niger به طور نسبی سبب کاهش آلودگی به این نماتد در خیار میشوند بنابراین آنها را به عنوان عوامل بالقوه مهارزیستی نماتدهای غده ریشه میتوان در نظر گرفت.
سعید ایمانی، سید محمد رضا موسوی، رسول زارع، طاهره بصیرنیا،
جلد 10، شماره 2 - ( 6-1400 )
چکیده
ایمانی س، موسوی س م ر، زارع ر، بصیرنیا ط (1400) بستر و حامل بهینه برای Purpureocillium lilacinum و تأثیر آن بر Meloidogyne javanica روی گوجهفرنگی. دانش بیماریشناسی گیاهی 10(2): 64-50. Doi: 10.2982/PPS.10.2.50.
مقدمه: نماتد خاکزی مولد غده ریشه Meloidogyne javanica خسارت‌زیادی به گوجه فرنگی هر ساله وارد می‌کند. مدیریت آن با سمهای شیمیایی اغلب دشوار و پرهزینه است و باعث از بین رفتن ریزجانداران مفید خاک می‌شود، بنابراین باید با روش بی‌خطر مبارزه زیستی جایگزین گردد. قارچ Purpureocillium lilacinum عامل مهم مبارزه زیستی با نماتدهای غده ریشه و سیستی است. این پژوهش، برای تعیین بستر و حامل مناسب این قارچ و تاثیر آن بر این نماتد در گوجه فرنگی اجرا شد. مواد و روش‌ها: قارچ روی بسترهای دانه‌های ارزن، ذرت، یونجه و شبدر در شرایط آزمایشگاهی کشت شد و هاگدهی آن در سه بازه‌ی زمانی 10، 20 و 30 روز مورد ارزیابی قرار گرفت. ماندگاری هاگ قارچ در سه حامل تالک، کائولن و پودر چوب بلال ذرت طی 12 ماه بررسی شد. تاثیر قارچ در حامل‌های فوق بر M. javanica روی گوجه فرنگی در شرایط گلخانه در قالب طرح کاملا تصادفی آزمایش شد. یافته‌ها: قارچ روی بستر دانه‌ی ارزن 30 روز پس از کشت، بیشترین میزان هاگ را در یک گرم بستر تولید کرد. همچنین روی پودر چوب بلال ذرت در طول 12 ماه بیشترین ماندگاری هاگ را در یک گرم حامل داشت. قارچ فرموله شده در حامل پودر چوب بلال ذرت در شرایط گلخانه‌ای بالاترین توانایی مهار نماتد (95%) را داشت که از نظر آماری شبیه نماتدکش فلوپیرام بود. همچنین این فرمولاسیون در ماندگاری هاگ قارچ در خاک و روی ریشه و در پی آن کاهش شاخصهای بیماری‌زایی نماتد و رشد بهتر گیاه موثرتر بود. نتیجه‌گیری: دانه‌ی ارزن بستری مناسب برای تکثیر قارچ می‌باشد و حامل پودر چوب بلال ذرت یک ماده‌ی مناسب جهت ماندگاری قارچ است و می‌تواند پایه‌ی یک فرمولاسیون مناسب جامد برای این قارچ در جهت مهارزیستی با نماتدM. javanica باشد.
سمیه وهابی، حبیب اله چاره گانی، محمد عبدالهی، رسول رضایی،
جلد 10، شماره 2 - ( 6-1400 )
چکیده
وهابی س، چاره‌گانی ح، عبداللهی م، رضایی ر (1400) واکنش هشت رقم خربزه به نماتد Meloidogyne javanica . دانش بیماری شناسی گیاهی10(2):73- 65. Doi: 10.2982/PPS.10.2.65.
مقدمه: نماتدهای غده ریشه (.spp Meloidogyne ) از زیان‌بارترین بیمارگرهای گیاهی با دامنه میزبانی وسیع می‌باشند که خسارت زیادی به محصولات کشاورزی وارد می‌نمایند. استفاده از رقمهای مقاوم به عنوان یک روش ایمن، کم هزینه و مؤثر برای مدیریت این نماتدها است. مواد و روش‌ها: واکنش هشت رقم خربزه احلام، 105، تریسی، روناک، دلتاگرین، مک، هولار و ونو به گونه M. javanica در شرایط میکروپلات مورد ارزیابی قرار گرفت. بذرها در گلدان‌های دو کیلوگرمی کشت و در شرایط میکروپلات در شهر خورموج، استان بوشهر نگهداری شدند. گیاهچه‌ها در مرحله چهار برگی با 5000 تخم و لارو سن دوم نماتد M. javanica مایه‌زنی شدند. آزمایش بر پایه طرح کاملاً تصادفی در پنج تکرار انجام گرفت. شصت روز پس از مایه‌زنی نماتد گیاهان برداشت و شاخصهای رویشی گیاه و جمعیتی نماتد تعیین شدند. یافته‌ها: فاکتور تولیدمثل نماتد در رقمهای روناک، دلتاگرین و ونو به طور معنی‌داری از سایر رقمها کمتر بود. وزن‌تر شاخساره در رقم روناک آلوده به نماتد اختلاف معنی‌داری با گیاهان سالم نداشت. نتیجه‌گیری: رقمهای روناک، دلتاگرین و ونو حساسیت کمتری به نماتد M. javanica دارند.
فرزاد مرادی، حجت اله مظاهری لقب، لیلا کاشی، سید سعید موسوی،
جلد 11، شماره 2 - ( 6-1401 )
چکیده
مرادی ف، مظاهری‌لقب ح، کاشی ل، موسوی س س (1401) تأثیر ساپونینهای خام و خالص شش اکوتیپ یونجه بر تفریخ تخم Ditylenchus dipsaci. دانش بیماریشناسی گیاهی 11(2): 72-61.
Doi:10.2982/PPS.11.2.61
مقدمه: نماتد ساقه و پیاز Ditylenchus dipsaci یک عامل بیماریزای مهم و خسارتزا در تعدادی از گیاهان زراعی و زینتی از جمله یونجه است. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر ساپونینهای خام و خالص شش اکوتیپ یونجه بر تفریخ تخم این نماتد بود تا روشی زیستی برای مدیریت آن یافت شود. مواد و روش‌ها: تأثیر ساپونینهای خام و خالص شش اکوتیپ یونجه بر تفریخ تخم این نماتد آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی به صورت فاکتوریل با دو فاکتور اکوتیپهای یونجه (شش اکوتیپ) و ساپونینهای (خام و خالص آنها) در شرایط آزمایشگاهی بررسی گردید. یافته‌ها: تجزیه واریانس داهها نشان داد که اثرمتقابل بین دو فاکتور اکوتیپ و ساپونین از نظر آماری معنی‌دار است. با غلظتهای 50 و 90 میکرولیتر ساپونین خام اکوتیپهای مختلف، به ترتیب 30 تا 42 درصد و 33 تا 59 درصد تخم‌های نماتد تفریخ نشدند. اکوتیپهای نیشابوری بیشترین و پلی‌کراس شیراز و کریساری کم‌ترین تعداد تفریخ تخم را موجب شدند. غلظتهای 10 و 50 میکرولیتر ساپونین خالص به ترتیب بین 56 تا 69 درصد و 61 تا 79 درصد مجموع تخم‌های نماتد تفریخ نشدند. اکوتیپهای محلی میاندوآب و نیشابوری بیشترین و پلی‌کراس شیراز کم‌ترین تعداد تفریخ تخم را داشتند. نتیجه‌گیری: ساپونینهای خالص اکوتیپهای یونجه نسبت به ساپونینهای خام تاثیر بیشتری برمیزان تفریخ تخم نماتد دارند. ساپونینهای اکوتیپ پلی‌کراس شیراز یونجه تاثیر بهتری نسبت به سایر اکوتیپها دارد.
حبیبه جباری، غلامرضا نیکنام، امین فلاحی،
جلد 12، شماره 2 - ( 6-1402 )
چکیده
جباری ح، نیکنام غ، فلاحی ا (1402) اولین گزارش Proleptonchus brevisaccus (Nematoda: Leptonchidae) از ایران. دانش بیماریشناسی گیاهی 12(2):94-86.
نماتدها موجوداتی پرسلولی، کرمیشکلی متنوع از نظر تعداد، دامنه میزبانی، زیستگاه و دارای گونه‌های بسیار متنوعی هستند که شاخه مستقلی را در سلسله جانوران به خود اختصاص داده و توان زندگی و بقا در کلیه زیستگاه‌ها را دارند. به منظور بررسی فون نماتدهای آزادزی در اطراف شهر آستارا، جنگل مشه سویی نمونه‌های متعددی از کناره‌های ماسه‌ای رودخانه محلی موجود در منطقه در سال1393 جمع آوری گردید. نماتدهای داخل نمونه‌ها به روش‌های معمول از خاک جداسازی و بعد از کشتن و تثبیت به گلیسیرین خالص رسانده شدند. بعد از تهیه اسلایدهای دایمی از نماتدها، خصوصیات ریخت شناختی و ریخت سنجی آنها با استفاده از میکروسکوپ نوری مورد بررسی قرار گرفت. در بین نماتدهای مختلف تشخیص داده شده که از گروه‌های مختلف تغذیه‌ای بودند، جمعیتی از تیره Leptonchidae متعلق به جنس Proleptonchus نیز به‌دست آمد. مشخصه اصلی این جنس داشتن کیلوستوم کوزه‌ای شکل است. با استفاده از منابع و کلیدهای شناسایی معتبر، این جمعیت تحت نامP. brevisaccus شناسایی گردید. این گونه جزو افراد معدود این جنس که کیسه عقبی رحم کوتاه دارند، می‌باشد. با بررسی گزارشات موجود، این گونه برای فون نماتدی ایران جدید بوده و نر آن نیز برای اولین بار گزارش و توصیف می‌شود.
