دانش بیماری شناسی گیاهی

قاسمی ک. 1396. نقش گوگرد در مدیریت بیماری‌های گیاهی. دانش بیماری‌شناسی گیاهی 7(1):72 -63.

گوگرد با داشتن خاصیت قارچ‌کشی و تقویت سیستم دفاعی گیاه می­تواند در کشت آلی نقش مهمی داشته باشد. وجود ترکیبات دفاعی گوگرددار شامل گوگرد عنصری، H₂S، گلوتاتیون، فیتوکلاتین­ها، ترکیبات ثانویه و پروتیین­های غنی از گوگرد در شرایط تنش­ حیاتی است. دی سولفات کربن به‌عنوان ضدعفونی‌کننده خاک علیه چندین قارچ خاک­زاد مولد بیماری مانند تدخین خاک برای کنترل قارچ آرمیلاریای پوسیدگی طوقه و ریشه مورد استفاده قرار می­گیرد. همچنین از بخار گوگرد برای کنترل سفیدک پودری در گلخانه­ها استفاده می­شود. پد آزادکننده گوگرد و دوددهی، جهت کنترل پوسیدگی در انبار انگور و برخی دیگر ازمیوه­ ها بکار می­رود. گوگرد همچنین برای مبارزه با زنگ، پوسیدگی میوه، بلایت، کنه عنکبوتی، پسیل و تریپس مؤثر است.

فاطمی ا. و چاره‌گانی ح. 1396. نماتد مولد زخم ریشه Pratylenchus thornei. دانش بیماری‌شناسی گیاهی 7(1): 39-28.

نماتدهای مولد زخم ریشه یکی از مهم‏ترین و مخرب‏ترین عوامل بیماری‏زای گیاهی به ‏شمار می‏آیند که در تمام مراحل رشدی گیاه بین خاک و ریشه حرکت می‏کنند. این نماتدها انگل داخلی مهاجر بوده و تغذیه‏ ی نماتد سبب پدیدار شدن زخم‏های قهوه‌ای نکروتیک روی سطح و درون کورتکس ریشه‌ی آلوده می‏گردد و باعث از بین رفتن سیستم ریشه‏ ای، کم شدن رشد، پژمردگی و بالاخره مرگ گیاه می‏شود. استفاده از ارقام مقاوم، آیش و تناوب و استفاده از عوامل مبارزه زیستی از روش‌های مدیریتی این نماتد به‌حساب می‌آیند. در این مقاله، اهمیت و خسارت نماتد مولد زخم Pratylenchus thornei، موقعیت آرایه‌بندی، زیست‌شناسی، نشانه‌های آلودگی و در نهایت مهم‌ترین روش‌های مدیریت این نماتد شرح داده شده است.

بخشی م. 1396. معیارهای مهم شناسایی گونه­ های Cercospora. دانش بیماری‌شناسی گیاهی 7(1): 14-1. 

گونه­های Cercospora گروهی از قارچ­های بیمارگر گیاهی مهم با توزیع جغرافیایی گسترده هستند. آنها اغلب باعث ایجاد لکه برگی در گیاهان تیره ­های عمده دولپه­ای­ها، بیشتر تیره ­های تک‌لپه‌ای‌ها، برخی بازدانگان و سرخس­ها می­شوند. ویژگی­های مختلفی از قبیل ریخت­شناسی، تولید زهرابه­ های قارچی و تخصص ­یافتگی میزبانی برای تشخیص گونه­ های این جنس به­ کار رفته­ اند. یافته ­های جدید پژوهشی نشان داده ­اند که برای شناسایی دقیق گونه­ های Cercospora بررسی مجموعه خصوصیات ریخت‌شناسی، زیست‌شناسی و فیلوژنتیک آن­ها، که در این مقاله شرح داده شده­ اند، از کارآیی بهتری برخوردار هستند. شناسایی دقیق این بیمارگرها، قدم اول برای یافتن روش­های مناسب مدیریت بیماری­های آن­ها است، بنابراین پیشنهاد می­شود که به‌منظور شناسایی دقیق گونه­ های Cercospora، آن­ها بر اساس این معیارها مورد مطالعه و بازبینی قرار گیرند.

کشاورزی م. 1396. بیماری سندروم زوال سریع زیتون. دانش بیماری‌شناسی گیاهی 7(1): 50-40.

بیماری سندروم زوال سریع زیتون ناشی از Xylella fastidiosa subsp. pauca  اخیرا در بعضی کشورهای اروپایی در حوزه دریای مدیترانه شیوع یافته است و خطر انتشار آن به کشورهای خاورمیانه وجود دارد. نشانه‌های بیماری با سوختگی برگ­ها شروع شده، سرشاخه­ها خشک می­شوند، سپس میوه­ها می­ریزند و سرانجام  کل درخت می­خشکد. خرزهره و بادام نیز علاوه بر زیتون، به بیماری حساس‌ هستند. مشخصات بیمارگر، زیست­شناسی آن، دامنه میزبانی، روش­های انتقال و انتشار آن شرح داده شده­اند. روش­های پیشگیری از بروز بیماری و مدیریت آن پیشنهاد شده­ اند.   

دستجردی ر.، نادی س. و دامیار س. 1396. شانکر دوده‌ای ‌درختان میوه در ایران. دانش بیماری‌شناسی گیاهی 7(1): 27-15. 
قارچ Neofusicoccum mangiferae عامل پژمردگی شاخه، سوختگی شکوفه، شانکر و سرخشکیدگی دامنه وسیعی از درختان میوه مانند بادام، فندق، زردآلو، هلو، مرکبات، انگور و سیب می‌باشد. جدا شدن پوست سطحی و نازک درختان و ظهور لایه‌ای از هاگهای سیاه و دوده‌ای در زیر آن، از نشانه­ های این بیماری است. عامل بیماری به‌تدریج سبب زوال و گاه خشکیدگی و مرگ کامل درختان بیمار می‌گردد. قارچ از طریق زخم‌های ناشی از هرس، سرمازدگی، تنش خشکی و یا ترک‌های ناشی از آفتاب‌سوختگی به میزبان رخنه کرده و پیشرفت آن در هوای گرم و آفتابی تابستان سریع‌تر رخ می‌دهد. رعایت بهداشت زراعی و تغذیۀ مناسب درختان، آبیاری کافی، مبارزه با آفات، ممانعت از ایجاد زخم، جلوگیری از هرس غیرضروری از روش­های مدیریت بیماری هستند.

عرفانی م. و داوری م. 1397. بازدارنده‌های پروتئازی و کاربرد آن‌ها بر علیه بیمارگرهای گیاهی. دانش بیماری‌شناسی گیاهی 7(2): 72-60. DOI: 10.2982/PPS.7.2.60

پروتئازها باعث شکستن پیوندهای پپتیدی شده و مانع فعالیت پروتیینها و باعث تخریب آن‌ها می­گردند. این مولکول­ها به چهار گروه پروتئازهای سرین، سیستئین، آسپارتیک و متالوپروتئازها تقسیم می­شوند. بیمارگرهای گیاهی از این مولکول­ها برای بیمار نمودن گیاهان استفاده می­کنند. در مقابل، گیاهان نیز موادی تولید می­کنند که بازدارنده پروتئازهای بیمارگری است. مهار کننده پروتئازی سرین یکی از مهم­ترین این مهارکننده‌ها است. این مولکول­ها در سلول­های گیاهی و در هنگام حمله ریزجانداران بیماریزا و ویروس­ها تولید می‌گردند. بازدارنده­های پروتئازی بر اساس تشابه توالی ژنی و ساختاری خود به خانواده­های مختلفی تقسیم می­شوند. با شناخت نحوه عمل این نوع مولکول­ها و انتقال ژن­های تولید کننده آن‌ها به گیاهان مهم می­توان از این مواد به عنوان یک روش مبارزه زیستی با بیمارگرهای گیاهی استفاده کرد، چرا که احتمال مقاوم شدن بیمارگرها به این روش دفاعی خیلی کم است.

راستگو م. 1397. خصوصیات ویروس خربزه‌ی ارومیه (OuMV). دانش بیماری‌شناسی گیاهی 7(2): 46-34. DOI :10.2982/PPS.7.2.34

 ویروس خربزه ­ی ارومیه یکی از عوامل بیماری موزاییک خربزه (Cucumis melo L.) در استان آذربایجان­ غربی و سایر نقاط ایران از جمله استانهای گیلان، فارس و البرز است. این ویروس اولین بار در سال 1978 از روی کدوییان دارای نشانه موزاییک و لکه حلقوی در ارومیه شناسایی شد. از همان ابتدای تحقیق روی این ویروس مشخص شد که ویروس دارای خصوصیات منحصر به فردی است که آن را از سایر ویروس‌های آلوده کننده کدوییان متمایز می­کند. پیکره­های ویروس تا اندازه­ای باسیلی ­شکل هستند و دو انتهای آن‌ها زاویه ­دار است. ژنوم ویروس به صورت سه قطعه آر. ان.ای تک رشته­ای با قطبیت مثبت می­باشد که هر کدام یک پروتیین کد می­کنند. دامنه میزبانی ویروس در طبیعت بیشتر شامل گیاهان تیره کدوییان و بادمجانیان است. ناقل طبیعی برای ویروس مشخص نشده است. ویروس خربزه­ی ارومیه همراه با ویروس اپیروس گیلاس و ویروس سی کاساوا در جنس اورمیاویروس (Ourmiavirus) قرار داده شده است.

باقری  ع. 1397. بیماری شانکر باکتریایی گوجه‌فرنگی . دانش بیماری‌شناسی گیاهی 7(2): 21-14.  DOI: 10.2982/PPS.7.2.14
 

بیماری شانکر باکتریایی از بیماری‏های مهم و اقتصادی گوجه‏ فرنگی است که توسط باکتری Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis ایجاد می‏شود. بوت ه­های بیمار برگ­های رنگ پریده، زرد و خشک و ساقه­ هایی با نشانه­ های نوارهای کم‌رنگ تا بی‌رنگ و در حالت پیشرفت شانکر دارند و پژمردگی بوته­ ها مشاهده می­شود. کشت بذر و نشا­های عاری از بیمارگر ، رعایت بهداشت گلخانه و مزرعه و مقررات قرنطینه در مناطق آلوده، آیش و تناوب با گیاهان غیر از تیره  Solanaceae شخم زدن زمین پس از برداشت محصول، آبیاری قطره­ای  و محلول‌پاشی بوته­ های بیمار با ترکیبات مسی از راهکارهای مدیریت بیماری هستند.

آبادخواه م. و کولیوند د. 1397. بیوسنسورها و کاربرد آن‌ها در بیماری‌شناسی گیاهی. دانش بیماری‌شناسی گیاهی 7(2): 59-47. DOI:10.2982/PPS.7.2.47

پیشگیری از خسارت بیماریهای گیاهی نیازمند استفاده از ابزارهای جدید، توانمند، ساده و قابل حمل برای تشخیص سریع عوامل بیماریزا است. امروزه فناوری بیوسنسور  ابزاری توانمند برای ارزیابی روش­های مرسوم در علوم کشاورزی است. از ویژگی­های مهم بیوسنسورها حساسیت، گزینندگی و قابل حمل ­بودن آن­ها می­باشد که برای تجزیه و تحلیل سریع ترکیبات پیچیده با مقدار کم نمونه بکار می­روند. هر بیوسنسور مرکب از سه بخش عنصر زیستی، مبدل و آشکارساز است. مهم‌ترین کاربرد آنها­ در بیماری­شناسی گیاهی تشخیص سریع بیمارگرهای گیاهی برای کاهش مصرف مواد شیمیایی گران‌قیمت و آسیب­رسان به محیط ­زیست است. این مقاله  به معرفی انواع بیوسنسورها و کاربردهای آنها در بیماری­شناسی گیاهی می­پردازد.

مرادی م. و فانی س. ر. 1397. مروری بر آفلاتوکسین در پسته و راهبردهای کاهش آن. دانش بیماری‌شناسی گیاهی 7(2): 33-22. DOI: 10.2982/PPS.7.2.22
 
آلودگی پسته به آفلاتوکسین، یک چالش بهداشتی است که ارزش اقتصادی بزرگ‌ترین محصول صادراتی غیرنفتی کشور را می­تواند تحت تأثیر قرار ­دهد. این زهرابه‌ی بالقوه سرطان‌زای کبد، توسط برخی گونه‌های قارچ‌ Aspergillus به‌ویژه Aspergillus flavus تحت شرایط ویژه، در طول مدت تشکیل میوه، در مرحله برداشت، حمل و نقل و انبارداری ممکن است تولید شود. عامل کلیدی در بروز آلودگی پسته به آفلاتوکسین، قرار گرفتن مغز پسته در معرض آلودگی قارچی در باغ است. این وضعیت با تشکیل پسته‌های زودخندان و آسیب‌های مکانیکی ناشی از عوامل زنده و غیرزنده روی می‌دهد. دما و رطوبت نسبی محیط و میزان رطوبت مغز پسته طی مراحل مختلف تولید و فرآوری پسته، در بروز و اشاعه آلودگی قارچی و افزایش تولید آفلاتوکسین نقش به‌سزایی دارند. مهار عوامل یادشده با روش‌های مختلف زراعی، مکانیکی، فیزیکی و بیولوژیک امکان‌پذیر است. احداث اصولی باغ و رعایت فواصل کاشت، یکنواختی ارقام و در مراحل بعدی، هرس، آبیاری صحیح و اصولی، تغذیه مناسب، برداشت به موقع، فرآوری و انبارداری صحیح می‌تواند تولید محصولی سالم، بازارپسند و ارزشمند را تضمین نماید. مهارزیستی با استفاده از سویه‌های غیرتوکسین‌زای A. flavus و مخمرها نیز راهبردی موفق در کاهش آفلاتوکسین پسته بوده است.

احمدپور ا. 1397. مروری بر بیماری لکه غربالی درختان میوه هسته‌دار. دانش بیماری‌شناسی گیاهی 7(2):13-1.  DOI: 10.2982/PPS.7.2.1

لکه غربالی ناشی از  Stigmina carpophila  یک بیماری مهم درختان میوه هسته­ دار در ایران و جهان است. بیمارگر اسپورودوکیومهای با کنیدیوم­بر‌های سمپودیال و کنیدیوم‌های 5-3 سلولی تولید می­کند و دامنه­ ی میزبانی  وسیعی دارد و تقریباً  به تمام گونه‌های درختان میوه هسته‌دار حمله می‌کند. بیمارگر به صورت میسلیوم در شاخه‌ها یا به شکل کنیدیومها در جوانه‌ها، زمستانگذرانی می­کند. رطوبت و دما نقش مهمی در شیوع و شدت بیماری دارند. قارچ به بافت­های گیاهی به صورت مستقیم با کمک چنگک و یا غیرمستقیم از طریق روزنه­ ها نفوذ می­کند. بیماری لکه غربالی درختان میوه هسته‌دار در ایران اهمیت زیادی دارد، بنابراین در این مقاله نشانه­ ها، مشخصات عامل، نحوه­ی شیوع و روشهای مدیریت بیماری شرح داده شده­اند.

کریمی­پور فرد ه. و سعیدی ک. 1397. آفت­ کش­های زیستی از نماتدهای بیمار­گر حشرات. دانش بیماری­شناسی گیاهی 8(1): 73-60. DOI: 10.2982/PPS.8.1.60.

 آفت­ کش­های زیستی از نماتدهای بیمارگر حشرات به روش­ها و با مواد مختلفی در یک دهه اخیر تولید شده­اند. اما تولید چنین آفت­ کش­هایی همواره به دلیل کیفیت کم محصول نهایی، کارایی پایین آنها در کاربرد مزرعه­ای  با محدودیتهایی همراه بوده است. اخیراً پیشرفتهای قابل توجهی در زمینه افزایش زمان بقای فرمولاسیونهای حاوی نماتدهای بیماریزای حشرات به­دست آمده است. فرمولاسیونهای گرانول قابل پخش در آب و کپسولهای آلجینات کلسیم، بقای این نماتدها را از هفت روز به 180 روز افزایش داده­اند. همچنین فرمولاسیونهای مبتنی بر استفاده از اجساد حشرات میزبان که حاوی نماتدهای بیمارگر حشرات هستند، نسبت به محلولهای آبی حاوی این گروه از نماتدها کارایی بالاتری در کنترل آفات نشان داده­اند. روشهای نوین تولید انبوه آفت­کشهای زیستی از نماتدهای بیمارگر حشرات  با استفاده از خطوط تولید خودکار و به­کارگیری افزودنیهای جدید با خواص بهتر برای کاربردهای مزرعه­ای و افزایش میزان عفونت­زایی این نماتدها در آفات، در این مقاله شرح داده شده­اند.

عباسی دمشهری م. و قادری ر. 1397. عوامل زوال درختان مرکبات استان فارس. دانش بیماری‌شناسی گیاهی 8(1): 23-15. DOI: 10.2982/PPS.8.1.15.

زوال درختان مرکبات یکی از علل اصلی کاهش سطح زیرکشت باغ‌های مرکبات استان‌های جنوبی کشور از جمله استان فارس در سال‌های اخیر محسوب می‌شود. عوامل متعدد زیستی و غیرزیستی به زوال مرکبات در منابع مختلف ارتباط داده شده است که در استان فارس به نظر می‌رسد تنش‌های غیرزیستی از قبیل خشکی  و شوری آب یا خاک در کنار بیماری‌هایی عفونی مانند انگومک، سرخشکیدگی، نماتد ریشه مرکبات و جاروک اهمیت بیشتری دارند. عوامل اصلی و شیوه‌های مدیریت بیماری‌های شناخته شده عامل زوال درختان مرکبات در استان فارس در این مقاله شرح داده شده­ اند.

صفایی فراهانی ب. و مستوفی­زاده قلمفرسا ر. 1397. مدیریت بیماریهای قارچی گیاهان با اسانسهای طبیعی. دانش بیماری­شناسی گیاهی 8(1): 37-24. DOI: 10.2982/PPS.8.1.24.

 اسانسها ترکیبات آب گریز، فرار و معطری هستند که از دیرباز به شکل مواد خوشبوکننده و طعم‌دهنده به کار رفته‌اند. بر اساس مطالعات اخیر برخی اسانسها در برابر بعضی قارچهای مهم بیمارگر گیاهی، خاصیت قارچکشی نیز دارند. به عنوان مثال اسانس آویشن باغی رشد Penicillium italicum و اسانس اسطوخدوس رشد Botrytis cinerea، Rhizopus stolonifer و Aspergillus niger را به طور کامل در محیط‌کشت متوقف می‌کنند. از اسانس آویشن باغی برای مهار پوسیدگی سیاه پرتقال ناشی از Alternaria citri و کپک خاکستری توت‌فرنگی ناشی از Botrytis cinerea نیز استفاده شده است. فعالیت ضد قارچی اسانسها اغلب ناشی از تأثیر آنها بر دیواره سلولی، غشای سیتوپلاسمی، عملکرد میتوکندریایی و میزان اکسید نیتریک در سلولهای قارچی است. با توجه به افزایش نگرانیها درباره مضرات قارچ‌کش‌های شیمیایی، اسانسها به عنوان قارچ‌کش‌های طبیعی می‌توانند بازار خوبی به دست آورند. در این مقاله، استفاده از اسانسهای گیاهان به شکل قارچ‌کش‌های طبیعی، نحوه اثر و جنبه‌های مربوط به سلامت آنها مورد بحث قرار گرفته است.

بخشی م. 1397. بازنگری بر آرایه‌بندی جنس Pseudocercospora. دانش بیماری‌شناسی گیاهی 8(1): 14-1. DOI: 10.2982/PPS.8.1.1.

گونه‌های Pseudocercospora از قارچهای بیمارگر گیاهی با دامنه میزبانی وسیع روی گیاهان علفی و چوبی هستند. از زمان توصیف اولیه این جنس، آرایه‌بندی آن همواره چالش برانگیز بوده است. در سال‌های اخیر داده‌های توالی DNA از نواحی ژنی مختلف اطلاعات مفیدی در مورد آرایه‌بندی صحیح جنس Pseudocercospora فراهم نموده­اند. این داده‌ها نشان داده­ اند که گونه­ های Pseudocercospora  در بیش از یک مسیر درون قارچهای تیره Mycosphaerellaceae، راسته Capnodiales، رده Dothideomycetes، شاخه Ascomycota تکامل یافته­اند و چندنیایی هستند. همچنین گونه‌های با ریختشناسی، نشانه ­ها و دامنه میزبانی مشابه، ولی از مناطق جغرافیایی مختلف ممکن است از لحاظ فیلوژنتیکی گونه‌های متمایزی باشند. شناسایی دقیق عامل بیماری، گام اول در مدیریت بیماری‌های این بیمارگرها است. صفات کلیدی ریختشناسی و داده ­های ژنتیکی نوین برای شناسایی گونه­ های این جنس، در این مقاله شرح داده شده‌اند. 

امیرمیجانی ا. ر. 1397. صفات مهم در تشخیص گونه­ های Cladosporium. دانش بیماری‌شناسی گیاهی 8(1): 59-50. DOI: 10.2982/PPS.8.1.50.

Cladosporium  یکی از جنس‌های بزرگ قارچها است که گونه‌های آن اغلب به صورت بیمارگر گیاهان، گندرو در خاک و یا روی مواد گیاهی خشک، یا فراانگل سایر قارچ‌ها زندگی می­کنند. صفات ظاهری کنیدیوم­ها مانند شکل، نحوه تشکیل و تزیینات سطح آنها، ویژگی‌های کنیدیوم­برها نظیر شکل، نحوه انشعاب و محل‌های کنیدیوم‌زایی و داده­های بدست آمده از توالی­یابی نواحی مختلف DNA در شناسایی گونه‌های این جنس از اهمیت بسیاری برخوردار هستند. صفات ریخت­شناسی و نواحی ژنومی مهم برای شناسایی گونه‌های نزدیک یا پنهان این جنس، در این مقاله شرح داده شده ­اند.

وفائی س ح (1398) بیماری سوختگی نخود. 8(2): 57-45. DOI: 10.2982/PPS.8.2.45. 
بیماری سوختگی ناشی از Mycosphaerella rabiei مهمترین عامل محدودکننده تولید نخود در دنیا است. بررسی جمعیت قارچ از نظر بیماریزایی و ژنتیکی برای مدیریت بیماری ضروری می‌باشد. راهبردهای مختلفی از قبیل تیمار بذر با قارچکش‌ها، استفاده از رقمها مقاوم، تنظیم تاریخ کاشت و تلفیق مقاومت با کاربرد قارچکش‌ها پس از آلودگی برای مدیریت این بیماری توصیه شده است. استفاده از رقم­های مقاوم بهترین ساز و کار مدیریتی جهت کاهش خسارت ناشی از سوختگی است ولی اثربخشی رقم­های مقاوم به دلیل مقاومت ناقص ژرم پلاسم نخود و تغییرپذیری بیماریزایی جمعیت بیمارگر دارای محدودیت می‌باشد. در این مقاله زیست‌شناسی، تنوع بیماریزایی و ژنتیکی بیمارگر، توارث مقاومت در میزبان و مدیریت بیماری بیان شده است.

آزادی‌مقدم م، اعظمی ساردوئی ذ و آزادوار م. 1398. بیماری شانکر باکتریایی پوستی درخت گردو. دانش بیماری‌شناسی گیاهی 8(2):44-38.DOI: 10.2982/PPS.8.2.38  

بیماری شانکر باکتریایی یکی از مخرب‌ترین بیماری‌های گردو است که باعث کاهش کمیت و کیفیت محصول، خشکیدگی شاخه‌ها و زوال درختان گردو می‌شود. این بیماری به دو شکل عمقی و سطحی به ترتیب توسط دو  باکتری Brenneria nigrifluens و B. rubrifaciens ایجاد می‌شود. مهم‌ترین راه ورود بیمارگرها در تنه و شاخه‌ها، زخم‌های ناشی از فعالیت‌های انسانی یا وسایل برداشت مکانیکی می‌باشد. این بیماری با افزایش درجه حرارت، رطوبت بالای ناشی از آبیاری کرتی یا غرقابی و تغذیه ناکافی شدت می‌یابد. در مقاله حاضر تاریخچه، اهمیت، نشانه‌ها، زیست‌شناسی و دامنه میزبانی باکتری­ها، نحوه نمونه‌برداری، جداسازی و خصوصیات افتراقی باکتری­ها و روش‌های مدیریت بیماری بیان ‌شده است.

داودی ز، حیدرنژاد ج و معصومی ح (1398) تکنیکِ نسل جدید توالی‌یابی و کاربرد آن در ویروس‌شناسی گیاهی. دانش بیماری‌شناسی گیاهی 8(2):85-77. DOI: 10.2982/PPS.8.2.77

تعیین توالی دی‌اِن‌اِ در همه شاخه‌های علوم زیستی کاربرد دارد. در میان اولین فن‌آوری‌های پیشرفته نسل توالی‌یابی، دانشمندان با ظهور توالی‌یابی سنگر، توانستند اطلاعات ژنتیکی گونه‌ها را در هر سیستم بیولوژیکی مشخص کنند. اگرچه هنوز هم این تکنیک به‌دلیل کیفیت توالی‌های خوانده شده، مورد توجه است، اما محدودیت هایی چون مقیاس کار، سرعت و تفکیک‌پذیری موانعی است که مانع دسترسی دانشمندان به اطلاعات اساسی مورد نیاز شده است. برای غلبه بر این موانع، فنآوری توالی‌یابی نسل جدید (NGS) در شروع قرن 21 ارائه شد. این فن‌آوری، توالی‌یابی بسیار کارآمد، سریع و کم هزینه را نسبت به فن‌آوری استاندارد و سنتی توسعه یافته در اواخر دهه 1970، فراهم نمود. در سال 2009 فن‌آوری NGS برای چندین جنبه ویروس‌شناسی گیاهی از جمله توالی‌یابی ژنوم، کشف و ردیابی، اکولوژی، اپیدمولوژی و تکثیر ویروس‌ها و ویروئیدها استفاده شد. انتظار می‌رود که فن‌آوری NGS نقش بسیار مهمی در بسیاری از تحقیقات ویروس‌شناسی گیاهی داشته باشد.

فکری کهن س و مستوفی‌زاده­ قلمفرسا ر (1398) مدیریت تلفیقی بیماری‌های ناشی از قارچ‌های گندمیان‌زی. دانش بیماری‌شناسی گیاهی 8(2):69-58. DOI: 10.2982/PPS.8.2.58

 گندم یکی از مهم‌ترین گیاهان زراعی است که به طور گسترده در ایران و جهان برای غذای انسان و دام کشت می‌شود. این محصول توسط عوامل مختلفی از جمله قارچ‌ها مورد حمله قرار می‌گیرد. قارچ‌های گندمیان‌زی بیمارگران مهمی هستند که در گندم پوسیدگی ریشه و طوقه، لکه برگی و نقطه سیاه ایجاد می‌کنند. روش‌هایی با کارایی زیاد و ایمن برای انسان و محیط زیست برای مبارزه با آن‌ها به کار گرفته شده است. از آن‌جا که فعالیت این قارچ‌ها به عواملی مانند دما، اسیدیته، رطوبت و مواد غذایی موجود در خاک بستگی دارد، انجام درست عملیات زراعی قبل از کاشت و آبیاری و کوددهی مناسب، در مهار این عوامل بسیار مؤثر خواهد بود. از طرف دیگر انواعی از گونه‌های Trichoderma و قارچ‌ریشه‌های آربوسکولی و برخی باکتری‌ها به روش‌هایی مانند تولید بیوفیلم، افزایش رشد گیاه و تولید آنزیم بیماری را مهار می‌کنند. به طور کلی مبارزه تلفیقی با استفاده از چند روش به طور هم‌زمان بهترین نتیجه را می‌دهد.