گل همیشهبهار (officinalis Calendula) گیاهی دارویی و متعلق به تیره کاسنی (Asteraceae) است که بررسی ویژگیهای مختلف، از جمله تکثیر بهتر آن جهت توسعه پوشش گیاهی و استحصال مواد خام دارویی ضروری به نظر میرسد. بهمنظور بررسی اثر مقاومسازی بذر و کیفیت بذرهای حاصل از بخشهای مختلف گلآذین بر انبارداری بذرهای گل همیشهبهار تحقیق حاضر در دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1390 انجام شد. ابتدا بذرهای همیشهبهار در محلولهای کلرید کلسیم 2%، آب مقطر و شاهد طی دو مرحله مقاوم و سپس، در مزرعه کاشته شدند. در مرحله برداشت، بذرها از دو ناحیه درونی و بیرونی طبق استحصال و جهت انجام آزمون به مدت 6 ماه در انبار با دمای C 400 قرار گرفتند. در نهایت آزمایش بهصورت فاکتوریل در پایه طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. نتایج نشان داد که بیشترین درصد جوانهزنی (96%) و سرعت جوانهزنی (91/3 بذر در روز) مربوط به بذرهای ناحیه بیرونی گلآذین بود. بیشترین طول ساقهچه (79/4 سانتیمتر)، طول ریشهچه (71/5 سانتیمتر) و وزن خشک گیاهچه (016/0 گرم) مربوط به بذرهای واقع شده در قسمت بیرونی گلآذین در تیمار با کلرید کلسیم بود. بیشترین وزن خشک باقیمانده بذر (061/0 گرم) مربوط به بذرهای واقع شده در قسمت بیرونی گلآذین در تیمار با آب مقطر بود. درکل، بهمنظور نگهداری بهینه بذر همیشهبهار در انبار، تیمار مقاومسازی بذر با آب مقطر و استفاده از بذرهای بیرونی طبق توصیه میشود.
چکیده مبسوط
مقدمه: انتظار میرود جمعیت جهان تا سال 2050 به سرعت افزایش یابد، به همین دلیل، تصور میشود که زمینهای موجود برای رشد غلات جهت تامین نیازهای غذایی فزاینده در آینده ناکافی باشند. کاهش اراضی کشاورزی در نتیجه افزایش عوامل تنش زیستی و غیرزیستی از جمله موانع مهم کشاورزی است. گندم یک گیاه علفی یکساله به عنوان یک ماده غذایی اساسی و راهبردی هم در ایران و هم در جهان استفاده می شود. شوری یکی از مهمترین تنشهای غیرزیستی است که امنیت غذایی را در جهان با تأثیر بر تولیدات کشاورزی، بهویژه در مناطق خشک و مناطق نیمهخشک جهان تهدید میکند. پیشتیمار بذر تکنیکی برای به حداقل رساندن زمان سبز شدن، تضمین جوانهزنی مداوم و بهبود عملکرد محصول است، پرایمینگ یک تیمار قبل از کاشت است که منجر به شرایط فیزیولوژیکی میشود که جوانهزدن بذر را بهبود میبخشد. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر پرایمینگ بذر با اسید سالیسیلیک روی جوانهزنی و صفات بیوشیمیایی گیاهچه گندم تحت تنش شوری اجرا گردید.
مواد و روشها: آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار در آزمایشگاه دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1403 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل چهار سطح شوری (صفر، 50، 100 و 200 میلیمولار کلریدسدیم) و چهار سطح اسیدسالیسیلیک (صفر، 1/0، 5/0 و 1 میلیمولار) بود.
یافتهها: نتایج نشان داد که تنش شوری موجب کاهش درصد جوانهزنی و افزایش مقدار پرولین و محتوای قندهای محلول گردید، ولی پرایمینگ بذر با هیدرو، اسید سالیسیلیک 1/0 و 5/0 میلیمولار بهویژه اسید سالیسیلیک یک میلیمولار این صفات را بهبود بخشید. مقدار پرولین و محتوای قندهای محلول در پرایمینگ با اسید سالیسیلیک یک میلیمولار به ترتیب در حدود 22 و 43 درصد نسبت به شاهد (آب مقطر) بیشتر بود. فعالیت آنزیم کاتالاز در تیمار با اسید سالیسیلیک یک میلیمولار و شوری 200 میلیمولار نسبت به شاهد در حدود 61 درصد افزایش نشان داد. همچنین، بیشترین فعالیت آنزیم آلفاآمیلاز (400/4 میلیگرم بر گرم وزن تر بر دقیقه) در تیمار با اسید سالیسیلیک یک میلیمولار و بدون شوری بهدست آمد.
نتیجهگیری: نتایج این تحقیق نشان داد که پرایمینگ بذر با هیدرو (آب مقطر)، سطوح مختلف اسید سالیسیلیک بهویژه اسید سالیسیلیک یک میلیمولار با تحریک آنزیمهای آنتیاکسیدانت و خنثیسازی رادیکالهای آزاد میتواند به عنوان بهبوددهنده رشد و کاهنده اثرات نامطلوب شوری در گیاه گندم مطرح شود.
جنبههای نوآوری:
صفحه 1 از 1 |
کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله پژوهشهای بذر ایران می باشد.
طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق
© 2025 CC BY-NC 4.0 | Iranian Journal of Seed Research
Designed & Developed by : Yektaweb