دانشگاه محقق اردبیلی ، t.saadat2020@gmail.com
چکیده: (334 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه: در حال حاضر، افزایش جمعیت بهطرز گسترده، بار اضافی بر منابع کشاورزی دنیا ایجاد کرده است. در نتیجه، دستیابی به تقاضای جهانی غذا و افزایش درآمد کشاورزان به یک کار چالش برانگیز تبدیل شده است. شوری یکی از تنش غیرزیستی است که به شدت بر جوانهزنی، رشد و بازده محصولات زراعی اثر میگذارد. پرایمینگ بذر یک فناوری ساده است که بذرها را تا جایی آبگیری میکند که فعالیت متابولیکی برای جوانهزنی آغاز شود، اما ریشهچه خارج نشود. در واقع، بذرها پیش از قرار گرفتن در بستر خود و مواجهه با شرایط محیطی، از لحاظ فیزیولوژیک و بیوشیمیایی آمادگی جوانهزنی را بهدست میآورند. این پژوهش با هدف بررسی اثر پرایمینگ بذر با کیتوزان بر شاخصهای جوانهزنی و صفات بیوشیمیایی لوبیا تحت تنش شوری اجرا گردید.
مواد و روشها: این آزمایش در دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1400 به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار انجام شد. تیمارها شامل چهار سطح شوری (صفر، 50، 100 و 150 میلیمولار) و چهار سطح کیتوزان (صفر، 25/0، 50/0 و 75/0 درصد وزنی- حجمی) که همه در اسید استیک یک درصد حل شده بودند.
یافتهها: نتایج نشان داد که شوری درصد جوانهزنی، ارزش حداکثر و ارزش جوانهزنی را کاهش داد، ولی پرایمینگ با سطوح مختلف کیتوزان، بهویژه کیتوزان 75/0 درصد، درصد جوانهزنی، ارزش حداکثر و ارزش جوانهزنی را به ترتیب 7، 21 و 17 درصد نسبت به شاهد بهبود بخشید. با افزایش شوری میزان پرولین و فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز افزایش یافت، ولی کاربرد کیتوزان 75/0 درصد این صفات را به ترتیب 34 و 43 درصد نسبت به شاهد (پرایمینگ با آب مقطر) افزایش داد. نشت الکترولیت در پرایمینگ با کیتوزان 75/0 درصد نسبت به شاهد 31 درصد کاهش نشان داد، که بیانگر حفظ پایداری غشای سلولی است. میزان قندهای محلول در تیمار با کیتوزان 75/0 درصد و شوری 150 میلیمولار نسبت به شاهد در حدود 78 درصد افزایش نشان داد. بالاترین میزان همبستگی بین صفات ارزش حداکثر با ضریب جوانهزنی (*995/0) و پرولین با آنزیم پلی فنول اکسیداز (*917/0) مشاهده شد.
نتیجهگیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد که در بین تیمارهای مورد مطالعه، پیشتیمار بذر با کیتوزان 75/0 درصد مؤثرترین روش برای بهبود شاخصهای جوانهزنی و صفات بیوشیمیایی بذر لوبیا محسوب میشود و میتوان به عنوان یک تیمار جهت مقابله با شرایط شوری در گیاهچه لوبیا استفاده کرد و رشد گیاهچه را بهبود بخشید.
جنبههای نوآوری:
- پرایمینگ بذر با استفاده از کیتوزان سبب بهبود شاخصهای جوانهزنی بذر لوبیا چیتی تحت تنش شوری گردید.
- پرایمینگ با کیتوزان پرولین و آنزیم پلی فنل اکسیداز را افزایش داد.
- غلظت 75/0 درصد وزنی-حجمی کیتوزان تاثیر بهتری بر شاخصهای جوانهزنی و صفات بیوشیمیایی نشان داد.
- پرایمینگ با کیتوزان میتواند روش مناسب جهت کاهش اثرات سوء شوری، افزایش شاخصهای جوانهزنی و بهبود صفات بیوشیمیایی لوبیا باشد.
شمارهی مقاله: 2
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
فیزیولوژی بذر دریافت: 1401/10/29 | ویرایش نهایی: 1402/1/16 | پذیرش: 1402/1/31