کامگار ا، کتابچی س (1401) اثر سه کودزیستی برشاخصهای رشدی گوجه فرنگی و شدت بیماری پژمردگی باکتریایی. دانش بیماریشناسی گیاهی 12(1): 112-105.
چکیده
مقدمه: پژمردگی باکتریایی ناشی از Ralstonia solanacearum یکی از بیماریهای مهم گوجه فرنگی در جهان است. امروزه روشهای جدید بر پایه استفاده از محصولات زیستی برای مدیریت بیماریهای گیاهی مورد توجه قرار گرفته تا با کاهش مصرف سمهای شیمیایی و آسیب به محیطزیست، محصولی ارگانیک در اختیار مصرف کنندگان قرار گیرد. مواد و روشها: تاثیر سه کودزیستی نیتروکارا (حاوی چند باکتری تثبیت کننده ازت)، میکروارگانیزمهای مؤثر (:EM® حاوی چند گونه مخمر و باکتری) و کمپوست بر شاخصهای رشدی گوجه فرنگی و شدت بیماری پژمردگی باکتریایی در قالب طرح کاملا تصادفی در شرایط گلخانه مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: تجزیه واریانس داده های آزمایش نشان داد که این سه کود تاثیر معنیداری در افزایش شاخصهای رشدی گوجه فرنگی دارند ولی باعث کاهش معنی دار شدت بیماری نمی گردند. کمپوست در بین آنها بیشترین تاثیر را بر شاخصهای رشدی گوجه فرنگی حتی در حضور بیمارگر داشت. نتیجه گیری: کمپوست میتواند به عنوان یک عامل بهبوددهنده شاخصهای رشدی گوجه فرنگی در برنامه مدیریت بیماری پژمردگی باکتریایی مد نظر قرار گیرد.
مدیریت بیماریهای گیاهی در کشاورزی پایدار، با روشهای زیستسازگار به منظور کاهش وابستگی به مواد شیمیایی اهمیت ویژهای یافته است. ورمیکمپوست و فرآورده های آن، از جمله چای و ورمیواش، با ترکیبهای زیستفعالی کرمهای خاکی و جمعیت بالای ریزجانداران مفید، سلامت خاک و رشد گیاه را بهبود میبخشند و در مهار قارچها، باکتریها و نماتدهای بیمارگرگیاهی مؤثر هستند. یافتههای پژوهشی نشان دادهاند که این محصولها میتوانند شدت بیماریهایی مانند پژمردگی فوزاریومی، شانکر باکتریایی و نماتد غده ریشه را کاهش دهند و شاخصهای رشدی گیاهچهها را افزایش دهند. کیفیت ورمیکمپوست و فرآورده های آن تحت تأثیر مواد اولیه، درجه رسیدگی و روش تولید قرار دارد و انتخاب مناسب این عوامل، کارآیی در کنترل بیمارگرها را تقویت میکند. مزایای همافزایی ترکیبهای زیستفعال و ریزجانداران مفید، ورمیکمپوست را به ابزاری مؤثر برای کاهش مصرف سموم شیمیایی و افزایش بهرهوری کشاورزی تبدیل کرده است. توسعه تولید، آموزش کشاورزان و سیاستهای حمایتی میتواند نقش این محصولها را در ارتقای کشاورزی پایدار تقویت کند و راهکار عملی برای بهبود سلامت گیاه، کاهش بیماریها و حفاظت از محیط زیست ارائه دهد.