قاضیمحسنیو.، صباغ ک. و اسمعیل‌زاده بهابادی
ص. 1393. کاربرد کیتوزان در مدیریت بیماریهای
گیاهی. دانش بیماری شناسیگیاهی
4(1):63-54.
کیتوزان یک ماده طبیعی تجزیه‌پذیر مشتق شده از پوست میگو و خرچنگ است، که نقش ضد میکروبی دارد و کاربرد آن در مبارزه با قارچها و باکتریها گزارش شده است. کیتوزان
به‌طور مستقیم بر خصوصیات ریختی بیمارگرهای تیمار شده اثر می‌گذارد و توانایی قارچ‌ایستایی و قارچ‌کشی دارد. کیتوزان همچنین تولید گلوکانوهیدرولازها، مواد فنلی و فیتوآلکسین‌های ضد قارچی را افزایش و آنزیم‌های مرتبط با پوسیدگی نرم مثل
پلی‌گالاکترونازها را کاهش میدهد. علاوه بر این کیتوزان باعث ایجاد موانع ساختاری از طریق تشکیل مواد لیگنینی در گیاهان در برابر بیمارگرها می‌شود. بنابراین کیتوزان به‌عنوان یک ماده زیستی جدید ، غیرسمی، القاکننده مقاومت گیاهان در برابر بیماری‌ها، مورد توجه قرار گرفته است.
احمدی زاده اصفهانی آ، صدروی م و کاظمی ش (1398) تاثیر نانوکیتوزان بر بیماری سوختگی زودهنگام گوجه‌فرنگی. دانش بیماریشناسی گیاهی 8(2):109-102. DOI: 10.2982/PPS.8.2.102
مقدمه:سوختگی زودهنگام ناشی از گونه های Alternaria یکی از بیماریهای مهم گوجه فرنگی در جهان است. این بیماری از بیشتر مناطق ایران با آلودگی تا 90 درصد گزارش شده است. این پژوهش به منظور بررسی تاثیر نانوکیتوزان بر شدت بیماری برای استفاده از آن به عنوان جایگزین قارچکش شیمیایی کلروتالونیل انجام شد. مواد و روشها: مزرعه ها و گلخانه های تولید گوجه فرنگی استان فارس، در جنوب ایران، بازدید و از بوته های بیمار نمونه برداری شد. بیمارگرها از بافتهای بیمار جداسازی، خالصسازی وبا مطالعه خصوصیات ریختشناسی شناسایی گردیدند. تاثیر نانوکیتوزان در سه غلظت سه، پنج و هفت گرم بر لیتر قبل و بعد از تلقیح دو بیمارگر و قارچکش کلروتالونیل بر شاخصهای شدت بیماری در رقمهای Sunseed و 16، در شرایط گلخانه در قالب طرح آزمایشی فاکتوریل با طرح آماری کاملاً تصادفی با چهار تکرار برای هر تیمار آزمایش شدند.
داده های حاصله مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و میانگینها مقایسه شدند. یافته ها: بیمارگرها A. solani و A. alternataشناخته شدند.نتیجه آزمایش گلخانه ای نشان داد که قدرت بیماریزایی A. solani بیشتر از A. alternata است، رقم 16 مقاومت نسبی بیشتری به بیماری دارد و نانوکیتوزان در 5 و 7 میلیگرم در لیتر قبل از تلقیح بیمارگرها و در غلظت 7 میلیگرم بعد از تلقیح بیمارگرها شاخصهای شدت بیماری را به طور معنی داری بیشتر از سایر تیمارها کاهش میدهد. نتیجه گیری: نانوکیتوزان میتواند به عنوان یک قارچکش زیستی جایگزین مناسب قارچکش شیمیایی کلروتالونیل برای مدیریت بیماری باشد.
مهدیان ص، رمضانی دومیرکلایی ا و تاجیک قنبری م ع (1400)اثر اسانس مورد، کیتوزان و قارچکش تیابندازول بر کپک سبز مرکبات. دانش بیماری شناسی گیاهی 11(1):88-74.
Doi: 10.2982/PPS.11.1.74.
مقدمه: کپک سبز (Penicillium digitatum) از مهم‌ترین بیمارگرهای پس از برداشت میوه مرکبات است. سالانه دهها هزار تن از محصول مرکبات اغلب به وسیله کپک سبز در ایران از بین می‌رود. استفاده از سمهای شیمیایی برای مدیریت بیماری ضمن داشتن اثر سوء زیست محیطی موجب انتخاب جمعیت مقاوم قارچ می‌گردد و نیز سلامت مصرف کننده را به خطر می‌اندازد، بنابراین مهار غیرشیمیایی بیمارگر هدف مهم پژوهشگران در سالهای اخیر شده است. مواد و روشها: اجزای اسانس مورد(Myrtus communis L.) به وسیله دستگاه کلونجر استخراج و ترکیبات آن با دستگاه گاز کروماتوگرافی همراه با طیف‌سنج جرمی مورد شناسایی قرار گرفتند. اثر بازدارندگی از رشد پرگنه و جوانه‌زنی هاگ قارچ توسط اسانس مورد، کیتوزان و قارچکش تیابندازول به روش اختلاط آنها با محیط کشت PDA و PDB در آزمایشگاه و در انبار به روش آغشتگی سطحی میوه بررسی شد. یافته‌ها: سیزده ترکیب در اسانس مورد شناسایی شدند، که از نظر کمی بیشترین ترکیب 1-8 سینئول بود. اسانس گیاه مورد در غلظت 1700 قسمت در میلیون و کیتوزان در غلظت 500 قسمت در میلیون، همانند قارچکش تیابندازول باعث بازدارندگی 100 درصدی از رشد کلنی قارچ شدند. نتیجه‌گیری: استفاده از اسانس مورد یا کیتوزان به عنوان یک جایگزین قارچکش تیابندازول برای مبارزه با کپک سبز مرکبات امکان‌پذیر است.
پورعزیز، پ.، کولیوند، د. (۱۴۰۲). کاربرد پلیمرهای زیستی در مدیریت بیماریهای ویروسی گیاهان. دانش بیماریشناسی گیاهی، ۱۳(۱)، ۱۳۴-۱۲۵.
پلیمرهای با منشا طبیعی، پلیمر زیستی شناخته می شوند. پلیمرهای زیستی به دلیل ویژگیهای سازگاری زیستی و زیست تخریبی کاربردهای گسترده ای در زمینه های متفاوت از جمله کشاورزی⸲ پزشکی و صنعت دارند. پلیمرهای زیستی با افزایش سیستم ایمنی گیاهان از طریق تآثیر بر ژنهای مقاومت و همچنین فعال کردن مکانیسم های مربوط به مقاومت باعث محدود کردن فعالیتهای بیمارگرهای گیاهی می شوند. بنابراین استفاده از این مواد جهت مقابله با بیمارگرهای گیاهی کاربرد وسیعی در کشاورزی پیدا کرده است. استفاده از پلیمرهای زیستی جهت مقابله با بیمارگرهای گیاهی مانند قارچها و باکتریها راه حل مناسبی برای کاهش خسارت آنها است. همچنین تیمار گیاه آلوده به ویروس با پلیمرهای زیستی باعث کاهش علایم و خسارت بیماری می شود. مکانیسم‌های مولکولی ضد ویروسی برخی پلیمرهای زیستی مانند کیتوزان، کیتین، الیگوکیتوزان، بتاگلوکانها، لنتینان، آلژینات و هیدروژل و ترکیبهای آن در مدیریت بیماریهای ویروسی گیاهان در این مقاله شرح داده شده اند.
