دانش بیماری شناسی گیاهی

سوختگی زودهنگام از بیماری‌های مهم گوجه‌فرنگی در دنیا است که کشاورزان برای مبارزه با آن مجبور به سمپاشی-های مکرر می‌شوند. یکی از راه‌های کاهش مصرف سموم، هزینه‌های تولید و خطر آلودگی محیط زیست، سمپاشی بر اساس پیش‌بینی سامانه پیش‌آگاهی تام‌کست است، که در آن بر اساس مدت زمان مرطوب بودن سطح برگ‌ها و دما در طی دوره رشد گوجه‌فرنگی در هر منطقه، شدت بیماری پیش‌بینی و زمان مناسب سمپاشی تعیین می‌شود . استفاده از این سامانه در بعضی کشورها مصرف سموم روی گوجه‌فرنگی را به نحو قابل توجهی کاهش داده است. این سامانه زمان سمپاشی را به نحوی پیش‌بینی می‌کند که سمپاشی در زمان مورد نیاز و با تاثیر حداکثر انجام شود. با استفاده از این روش پیش‌آگاهی در ایران می‌توان ضمن کاهش مصرف سموم روی این میوه که معمولاً به صورت تازه مصرف می‌شود، کارآیی سموم مصرفی و میزان محصول را نیز افزایش داد.

 زنگ زرد مهمترین بیماری گندم در ایران است. هاگ‌های هوازاد قارچ عامل بیماری منبع اولیه آلودگی هستند. دما، رطوبت، شدت و جهت وزش باد، واکنش ارقام تحت کشت به بیماری، وجود بوته‌های گندم در تابستان، زمان کاشت گندم و وضعیت تغذیه گیاه در هر منطقه نیز عوامل موثر در شیوع بیماری هستند. در مدل پیش‌آگاهی بیماری، بر اساس ردیابی بیماری و شدت آن در طی سال، بررسی عوامل آب‌وهوایی موثر بر بیماری، واکنش ارقام تحت کشت در منطقه و مرحله رشد گیاه به هنگام بروز بیماری، زمان مناسب سمپاشی و تعداد دفعات آن تعیین می‌شود. اهمیت بیماری در ایران و جهان، نشانه‌های آن، عامل بیماری، عوامل موثر در شیوع بیماری، مدل پیش‌آگاهی و مراحل اجرایی آن و سموم مناسب برای مبارزه با بیماری شرح داده شده‌اند.

 بیماری سفیدک کرکی، ناشی از Pseudoperonospora cubensis ، مهمترین بیماری خیار در مناطق مرطوب و گلخانه‌های تولید آن در کشور است، که خسارت آن تا 100درصد محصول می‌رسد. از آنجا که برای مبارزه با این بیماری روی ارقام حساس تحت کشت، اغلب از مبارزه شیمیایی استفاده می‌شود، با برقراری برنامه پیش‌آگاهی آن براساس بررسی جمعیت بیمارگر در مزرعه و اندازه‌گیری دما و رطوبت نسبی هوا در مزرعه و گلخانه می‌توان زمان ظهور بیماری را پیش‌بینی نمود و با یک سمپاشی به موقع با یکی از سموم محفاظتی و یا جذبی مناسب از بروز و شیوع بیماری پیشگیری نمود و خطر باقیماندن سم در این محصول، که به صورت تازه مصرف می‌شود، هزینه‌های تولید و قیمت محصول را کاهش داد.