دانش بیماری شناسی گیاهی

علی‌شیری ا. و رخشنده‌رو ف. 1392. نقش اسید سالیسیلیک در دفاع گیاهان در برابر بیمارگرها. دانش بیماری‌شناسی‌گیاهی 3(1):82-75.  

اسید سالیسیلیک نوعی اسید فنلی است، که توسط گیاهان در پاسخ به تعدادی از بیمارگرهای گیاهی تولید و برای القای مقاومت اکتسابی فراگیر ضروری می‌باشد. این اسید بیان پروتئین‌های مرتبط با واکنش فوق‌حساسیت و مقاومت اکتسابی فراگیر را القا می‌کند. تغییراتی که مانع تولید ویا غیرفعال شدن این اسید در گیاهان شوند، حساسیت به بیماری‌ها را افزایش می‌دهند. نقش اسید سالیسیلیک و مسیرهای پیام‌رسان آن در القای مقاومت به بیماری‌ها و افزایش محصول گیاهان شرح داده شده است.

مقدمه: شانکر باکتریایی با عامل Pseudomonas syringae  یکی از مهم‌ترین بیماری‌های خسارت­زا در زردآلو است. این پژوهش با هدف ارزیابی مقاومت نسبی به شانکر باکتریایی در 22 دورگ منتحب بومی زردآلو از جمله AD507، AD405، HS731 که اخیراً با نام‌های جلیل، پارسی و شانلی معرفی شده‌اند، انجام شد. مواد و روش‌ها: روش‌های آلوده­سازی شامل مایه‌زنی مصنوعی نهال‌های دو ساله در شرایط باغی و شاخه‌های بریده در شرایط آزمایشگاهی بود. در ابتدا، پاتوار جدایه‌های بومی  P. syringae توسط آزمون‌های LOPAT   و GATTa مشخص و مخلوط سه جدایه در تهیه مایه تلقیح به کار برده شد. مایه‌زنی در ساقه نهال‌ها انجام و 1 و 5/1 سال بعد، طول شانکر یادداشت­برداری شد. یافته­ ها: پاتوار سویه‌ها P. syringae pv. syringae تشخیص داده شد. بیشترین و کمترین طول شانکر به ‌ترتیب در هیبریدهای AD1033 و AC113 معادل 76/34 میلی‌متر و 35/8 میلی‌متر دیده شد. روش مایه­زنی شاخه بریده برای ارزیابی واکنش رقمهای زردآلو مناسب نبود. هیبریدها در پنج گروه بسیار مقاوم، شش هیبرید مقاوم، هشت هیبرید نسبتا مقاوم و هفت هیبرید حساس بودند. نتیجه­ گیری: هیبریدهای AD1033, AD1042, AD940, AD811, HS210, DM101, HS203 حساس شناخته شدند، که پیشنهاد می‌شود در برنامه‌های اصلاحی و احداث/جایگزینی باغها به ­کار برده نشوند. رقمهای جلیل، پارسی و شانلی به‌ترتیب مقاوم و نسبتا مقاوم تشخیص داده شدند.

 مقدمه: نماتدهای غده ریشه (.spp Meloidogyne ) از زیان‌بارترین بیمارگرهای گیاهی با دامنه میزبانی وسیع می‌باشند که خسارت زیادی به محصولات کشاورزی وارد می‌نمایند. استفاده از رقمهای مقاوم به عنوان یک روش ایمن، کم هزینه و مؤثر برای مدیریت این نماتدها است. مواد و روش‌ها: واکنش هشت رقم خربزه احلام، 105، تریسی، روناک، دلتاگرین، مک، هولار و ونو به گونه M. javanica در شرایط میکروپلات مورد ارزیابی قرار گرفت. بذرها در گلدان‌های دو کیلوگرمی کشت و در شرایط میکروپلات در شهر خورموج، استان بوشهر نگهداری شدند. گیاهچه‌ها در مرحله چهار برگی با 5000 تخم و لارو سن دوم نماتد M. javanica مایه‌زنی شدند. آزمایش بر پایه طرح کاملاً تصادفی در پنج تکرار انجام گرفت. شصت روز پس از مایه‌زنی نماتد گیاهان برداشت و شاخص‌های رویشی گیاه و جمعیتی نماتد تعیین شدند. یافته‌ها: فاکتور تولیدمثل نماتد در رقمهای روناک، دلتاگرین و ونو به طور معنی‌داری از سایر رقمها کمتر بود. وزن‌تر شاخساره در رقم روناک آلوده به نماتد اختلاف معنی‌داری با گیاهان سالم نداشت. نتیجه‌گیری: رقمهای روناک، دلتاگرین و ونو حساسیت کمتری به نماتد M. javanica دارند.