معصومه دلارامی فر، مهدی پیرنیا، مجتبی کیخاصابر، شیراحمد سارانی، حمیده خواجه،
جلد 12، شماره 2 - ( 6-1402 )
چکیده
دلارامی فر م، پیرنیا م، کیخاصابر م، سارانی ش ا، خواجه ح (1402) واکنش هشت ژنوتیپ لوفا به بیماری گیاهچه میری. دانش بیماریشناسی گیاهی 12(2): 85-76.
مقدمه: گیاهچه میری ناشی از Pythium aphanidermatum یکی از بیماری‌های مهم لوفا است. شناسایی و کاشت رقم‌های مقاوم راهکاری سازگار با محیط زیست برای مدیریت تلفیقی بیماری است. این پژوهش برای تعیین واکنش هشت ژنوتیپ بومی و غیر بومی لوفا نسبت به بیماری انجام شد. مواد و روش‌ها: بیمارگر(P. aphanidermatum IRAN597C) از کلکسیون قارچ‌های موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور تهیه شد . آن به گیاهچه‌های هشت ژنوتیپ لوفا تلقیح شد. پس از ظهور علائم زردی و مرگ گیاهچه شاخص شدت بیماری و سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری برای هر ژنوتیپ محاسبه شد. اصول کخ برای اثبات بیماریزایی انجام و بیمارگر مجدد از گیاهچه های بیمار جداسازی گردید. سپس برای تایید مولکولی بیمارگر، از توالییابی ناحیه ITS-rDNA آن استفاده شد. یافته‌ها: توالییابی ناحیه ITS-rDNA بیمارگر قرابت فیلوژنتیکی 99 درصدی با سایر جدایه‌های P. aphanidermatum را نشان داد. تعیین شاخص شدت بیماری نشان داد که ژنوتیپ‌های شمالی بزرگ و لوفا بلند حساس و سایر ژنوتیپ‌ها شامل شمالی بذرسیاه، شمالی بذر سفید، توری، افغانی، شیاردار و برزیلی مقاوم به بیماری هستند. بر اساس سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری، به ترتیب ژنوتیپ‌های شمالی بذر سیاه و شمالی بذر سفید پایین ترین سطح، ژنوتیپ‌های توری، شیاردار، افغانی و برزیلی سطح متوسط و ژنوتیپ‌های شمالی بزرگ و لوفا بلند بالاترین سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری را نشان دادند. نتیجه گیری: با توجه به مقادیر پایین شاخص شدت بیماری و سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری در دو ژنوتیپ شمالی بذر سیاه و شمالی بذر سفید، کاشت این دو ژنوتیپ برای مدیریت بیماری در لوفا پیشنهاد می‌شود.
