قارچ Mauginiella scaettae عامل بیماری مخرب خامج (پوسیدگی گلآذین) شایع در مناطق مختلف کشت نخل خرما است. UP-PCR یکی از روشهای انگشتنگاری DNA است که تکرارپذیری و اختصاصیت بالایی دارد. هدف از این مطالعه بررسی امکان تکثیر DNA با آغازگرهای UP-PCR و امکانسنجی بررسی تنوع ژنتیکی جدایه های M. scaettae با استفاده از این نشانگر بود. گل آذینهای نخل خرمای دارای علائم بیماری خامج در استانهای خوزستان و فارس نمونه برداری شدند. جدایه های خالص شده، براساس مطالعه خصوصیات ریختی شناسایی و با تکثیر و با توالی یابی ناحیه ی ژنومی ITS-nrDNA تایید شدند. از سه جفت آغازگر UP-15/19، UP-21 و UP-45 به منظور بررسی امکان تکثیر و تعیین تنوع ژنتیکی در بین جدایه های قارچ استفاده شد. پنج جدایهی M. scaettaeاز سه شهرستان آبادان، شهرستان کارون و بهبهان استان خوزستان و یک نمونه از شهرستان کازرون استان فارس به دست آمدند. جدایه ها از روی چهار رقم نخل خرمای: سایر، خضراوی، خاصی و زاهدی به دست آمدند. واکاوی تبارزایشی با اعتبار سنجی 100 درصد تعلق جدایهی مورد مطالعه را به قارچ M. scaettaeتایید نمود. بررسی نتایج تکثیر نشانگر UP-PCR نشان داد بیشترین تعداد باند مشاهده شده مربوط به آغازگر UP15 و کمترین تعداد باند مربوط به آغازگر UP45 است. بین آغازگرهای UP-PCR به کار رفته، تنوع باندی دیده شد، ولی بین پنج جدایه ی M. scaettaeدر هیچ یک از سه آغازگر UP-PCR تنوع ژنتیکی مشاهده نشد و الگوی باندی جدایه ها برای هر کدام از آغازگرها شبیه هم بود. دلیل عدم تشخیص تنوع ژنتیکی بین جدایه های این بیمارگر با استفاده از این آغازگرها و نشانگر، میتواند ناشی از رابطه ی ژنتیکی نزدیک آنها باشد.
بلاست ناشی از Pyricularia grisea یکی از مهمترین و مخربترین بیماریهای برنج در سراسر جهان بوده که سالانه خسارت قابلتوجهی به این محصول وارد نموده و سبب کاهش عملکرد آن میگردد. با توجه به اینکه در حال حاضر، مصرف سموم شیمیایی در راستای کنترل این بیماری رواج بسیاری پیدا کرده و از طرفی، میتواند اثرات مخربی بر روی محیط زیست بگذارد، پژوهش حاضر با هدف بررسی پتانسیل Bacillus subtilis و Trichoderma harzianumبرای مهار زیستی بیماری در برنج رقم هاشمی انجام شد. در این پژوهش، تاثیر دو عامل مهار زیستی T. harzianum و B. subtilis بهتنهایی یا در ترکیب با یکدیگر، به سه روش بذرمال، آغشتهسازی نشاء و آبیاری، مورد بررسی قرار گرفتند. یافتهها نشان داد که در تمامی شاخصهای رشدی مورد مطالعه از قبیل وزن تر، وزن خشک و طول شاخساره، وزن تر، وزن خشک و طول ریشه و همچنین شاخصهای بیماریزایی مانند درصد آلودگی سطح برگ، شدت بیماری و درصد کاهش بیماری، استفاده از B. subtilis بهتنهایی و یا در ترکیب با T. harzianumبهصورت بذرمال، بهترین عملکرد را داشتند. بنابراین کاربرد باکتریB. subtilis به تنهایی یا در ترکیب با T. harzianum بهویژه بهروش بذرمال، بیشترین تاثیر را در کاهش بیماری بلاست برنج و مدیریت بیماری و همچنین بهبود شاخصهای رشدی این گیاه داشته و میتواند بهعنوان یک روش کاربردی در راستای مهار زیستی این بیماری، توسط کشاورزان مورد استفاده قرار گیرد.
