32 نتیجه برای بیماری
علی اصغر دهقان، رضا قادری،
جلد 9، شماره 1 - ( 12-1398 )
چکیده
دهقان ع ا، قادری ر (1398) کاربرد جلبک‌های دریایی در مدیریت بیماریهای گیاهی. دانش بیماریشناسی گیاهی 9(1): 107-101. DOI: 10.2982/PPS.9.1.101.
جلبک‌های دریایی به دلیل دارا بودن مقادیر زیادی از مواد معدنی، اسیدهای آمینه، ویتامین‌ها و تنظیمکننده‌های رشد همانند اکسین، سیتوکینین و جیبرلین از مهمترین محرک‌های رشد گیاهان محسوب میشوند. استفاده از این محرک‌ها در گیاهان زراعی موجب افزایش ریشه‌زایی، بهبود عملکرد، افزایش فعالیت فتوسنتزی و مقاومت در برابر بیمارگرها میشود. کاربرد جلبک‌های دریایی بر علیه بیماریهای مختلف گیاهی شامل بیماریهای باکتریایی، قارچی، ویروسی و نماتدی و همچنین آفتها به اثبات رسیده است. این جلبک‌ها به صورت پودر مخلوط با خاک، عصاره و یا محلول‌پاشی برگ برای مبارزه با بیماریهای گیاهی استفاده میشوند. جلبک‌های دریایی معمولاً از طریق القای مقاومت در گیاه، خاصیت تعارضی به‌واسطه افزایش فعالیت ریزجانداران دیگر و افزایش رشد گیاه، در مدیریت بیمارگرهای گیاهی نقش دارند. به طور کلی، در برنامه‌های مدیریت تلفیقی بیماریها، جلبک‌های دریایی قابلیت کاربرد به عنوان میکرب‌کش، کود زیستی، محرک زیستی و تقویت‌کننده خاک را دارا هستند.
مسعود لطیفیان، اسماعیل راهخدایی،
جلد 9، شماره 1 - ( 12-1398 )
چکیده
لطیفیان م ، راهخدایی ا (1398) سیستم پیش‌آگاهی و ردیابی بیماری خشکیدگی خوشه خرما در استان خوزستان. دانش بیماریشناسی گیاهی 9(1): 56-40. DOI: 10.2982/PPS.9.1.40.
مقدمه: بیماری خشکیدگی خوشه از مهمترین عوامل خسارت‌زای نخل خرما میباشد. هدف از انجام این پژوهش ایجاد سیستم تصمیم‌گیری در مدیریت بیماری با استفاده از مدل‌های آب و هوایی و زمین آماری برای پیش‌آگاهی و ردیابی بیماری در استان خوزستان بود. مواد و روشها: در مناطق مورد مطالعه استان خوزستان از دادههای 5 ساله شبکه مراقبت نخیلات این استان استفاده گردید. برای برآورد درصد آسیب بیماری از هر روستا یک نخلستان به صورت تصادفی انتخاب و در طول فصل نمونه‌برداری انجام شد. یافته‌ها: یافته ها نشان داد که آسیب بیماری از حدود فروردین ماه آغاز شد و به تدریج با گرم شدن هوا بر شدت آن افزوده شد. مدل رگرسیون برازش شده برای پیش‌آگاهی در کلیه مناطق در سطح 1 و 5 درصد معنی‌دار بود. تغییرنمـای پراکنش بیماری خشکیدگی خوشه خرما نشان داد میزان اثر قطعه در این مدل به ترتیب در مناطق آبادان - خرمشهر، شادگان، ماهشهر، اهواز و بهبهان معادل 5/2، 51/0، 15/0، 7/1 و 6/1 بوده و نشان دهنده کم بودن خطای برآورد شدت آسیب بیماری در فواصل کمتر از فاصله نمونه‌برداری بود. دامنه تغییر نمای پراکنش به ترتیب معادل 1/4، 9/12، 7/4، 9/1 و 06/11 کیلومتر بود و در فواصل بیشتر از این حد کمترین همبستگی بین داده باقی می‌ماند. آستانه مدل به ترتیب معادل 51/0، 31/0، 37/0، 76/0 و 49/0 بود که نشان دهنده نسبتی از ناحیه مورد مطالعه میباشد که با خطای معادل نوگت یا کمتر از آن بیماری قابلیت ردیابی داشت. نتیجه‌گیری: یافته ها این پژوهش گامی اساسی در ایجاد سیستم تصمیم‌گیری در زمینه مدیریت این بیماری در شبکه مراقبت نخیلات است. براساس یافته ها این پژوهش، بیماری خشکیدگی به نحو مناسبی قابل ردیابی، پیش‌آگاهی و مدیریت قبل از وقوع حداکثر آسیب آن است.
ثریا میرزاپور، مصطفی درویش‌نیا، عیدی بازگیر، حسین میرزائی نجفقلی،
جلد 9، شماره 2 - ( 6-1399 )
چکیده
میرزاپور ث، درویش‌نیا م، بازگیر ع، میرزائی نجفقلی ح (1399) تنوع بیماریزایی جدایه های Didymella rabiei عامل سوختگی نخود در سه استان غربی ایران. دانش بیماریشناسی گیاهی 9(2): 13-1.
DOI:10.2982/PPS.9.2.1
مقدمه: سوختگی ناشی از Didymella rabiei مهمترین عامل محدودکننده تولید نخود در جهان، از جمله استانهای غربی ایران است. هدف از این پژوهش تعیین تنوع بیماریزایی جدایههای بیمارگر از استانهای غربی ایران (ایلام، لرستان و کرمانشاه) و ارتباط تنوع بیماریزایی با منشا جغرافیایی آنها بود. مواد و روشها: در طول فصل زراعی 97- 96 نمونه هایی از گیاهان آلوده از مزارع نخود استانهای غربی، جمع آوری شده و به آزمایشگاه منتقل گردید. بدین ترتیب صد جدایه خالص از D. rabiei تهیه شد. جدایه‌ها بر اساس محل جمع آوری به 20 گروه تقسیم شدند. از هر گروه، بر اساس خصوصیات مورفولوژیک، یک جدایه به عنوان نماینده جهت انجام آزمایش گلخانهای انتخاب گردید. تنوع بیماریزایی این 20 جدایه روی هشت رقم افتراقی نخود در قالب آزمایش فاکتوریل با طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی در گلخانه بررسی شد. یافته ها: تجزیۀ واریانس دادههای آزمایش نشان داد که اختلاف معنی داری بین واکنش رقمها به جدایههای مختلف بیمارگر در سطح احتمال یک درصد وجود دارد. جدایه های بیمارگر بر اساس واکنش رقمهای افتراقی، در سه گروه بیماریزای 1 ( کم آزار) ، 2 (پرآزار یا نیمه پرآزار) و 3 (بسیار پرآزار) شناسایی شدند. جدایه های استانهای کرمانشاه و لرستان در گروه 1 و جدایه های استان ایلام در گروه‌های 1، 2 و 3 قرار گرفتند. بیشترین شدت بیماری در سه جدایه از استان ایلام مشاهده شد. رقم ILC3996 بیشترین مقاومت را نسبت به همه این جدایه ها نشان داد. نتیجه گیری: جدایه های D. rabiei در سه استان غربی ایران در سه گروه بیماریزای 1، 2 و 3 ، کمآزار، نیمه پرآزار و بسیار پرآزار قرار دارند. جدایههای بسیار پرآزار در استان ایلام شناسایی شدند که از آنها میتوان برای برنامه های اصلاحی تولید رقمهای مقاوم نخود به بیماری استفاده نمود. رقم غیرزراعی ILC3996 که نسبت به همه این جدایه ها مقاومت نشان داد، دارای ژنهای مقاومت به این گروه‌های بیماریزای بیمارگر است.
زهرا محمدی، فرهاد نظریان فیروزآبادی، زیبا نظری،
جلد 9، شماره 2 - ( 6-1399 )
چکیده
محمدی ز، نظریان فیروزآبادی ف، نظری ز (1399) میزان بیان ژنهای کدکننده LysM-RLKs سیبزمینی پس از القا با محرک کیتین. دانش بیماریشناسی گیاهی 9(2):50-37. DOI:10.2982/PPS.9.2.37.
مقدمه: گیرنده‌های شبه کینازی دارای موتیف لیزین(LysM-RLKs) سهم مهمی در مسیر پاسخ دفاعی گیاهان به بیماریها و تنشهای محیطی دارند. این پژوهش برای بررسی تاثیر کیتین به عنوان محرک بیان ژنهای کدکننده LysM-RLKs انجام شد. مواد و روشها: میزان بیان سه ژن PGSC0003DMP400010799،PGSC0003DMP400010800 وPGSC0003DMP400061331 کدکننده LysM-RLKs در اثر تیمار با کیتین (μg/ml 150) در برگ‌های جوان سیبزمینی هفت هفته‌ای رقم Jely در برگ‌های تیمار شده و شاهد بررسی گردید. یافته‌ها: تجزیه و تحلیل دادههای بیان ژنها نشان داد که بیان هر سه ژن نسبت به شاهد به صورت معنیداری در اثر استفاده از کیتین افزایش مییابد. نتیجه‌گیری: افزایش بیان ژنهای کدکننده LysM-RLKs با استفاده از کیتین میتواند در القای مقاومت سیستمیک به بیماریهای گیاهی و تنشهای محیطی مؤثر باشد.
درنا فرقانی، عیدی بازگیر، مهدی نصر اصفهانی، مصطفی درویش نیا،
جلد 9، شماره 2 - ( 6-1399 )
چکیده
فرقانی د، بازگیر ع، نصراصفهانی م، درویش‌نیا م (1399) شدت بیماریزایی جدایههای ایرانی Rhizoctonia solani در سیبزمینی رقم بورن. دانش بیماریشناسی گیاهی 9(2):72-63. DOI:10.2982/PPS.9.2.63.
مقدمه: Kühn Rhizoctonia solani یک قارچ خاکزاد عامل پوسیدگی ریشه سیبزمینی است که هرساله خسارت زیادی به محصول سیبزمینی در منطقه های مختلف ایران وارد می‌سازد. هدف از این پژوهش بررسی بیماریزایی جدایههای مختلف این قارچ از منطقه های مختلف سیب‌زمینیکاری ایران روی رقم بورن بود. مواد و روشها: شدت بیماریزایی 70 جدایه R. solani جدا شده از منطقه های مهم کشت سیبزمینی در ایران شامل استانهای اردبیل، اصفهان، فارس، کردستان، کرمان، لرستان و همدان بر روی رقم سیبزمینی بورن در شرایط گلخانهای و در قالب طرح کاملاً تصادفی بررسی گردید. یافته‌ها: تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که بیماریزایی جدایه‌ها از تنوع بالائی برخوردار بوده و جدایه‌ها از نظر شدت بیماریزایی در در سطح یک درصد اختلاف معنیداری داشته و در گروه‌های مختلف قرار دارند. نتیجه‌گیری: جدایههای اردبیل-1، اردبیل-5، اصفهان-14، فارس-26، فارس-29، کردستان-34، کردستان-39، کردستان-40، کرمان-47 و همدان-66 بالاترین و جدایههای
فارس-21، اصفهان-20، همدان-65 و اصفهان-18 پایین‌ترین شدت بیماریزایی را نشان دادند.
علی رستمی، مهدی صدروی، رسول رضایی، محمد عبداللهی،
جلد 9، شماره 2 - ( 6-1399 )
چکیده
رستمی ع، صدروی م، رضائی ر، عبداللهی م (1399) مهار زیستی پوسیدگی فوزاریومی ریشه لوبیا با دو گونه Trichoderma و Pseudomonas fluorescens. دانش بیماریشناسی گیاهی 9(2):27-14. Doi: 10.2982/PPS.9.2.14
مقدمه: پوسیدگی فوزاریومی ریشه، ناشی ازf. sp. phaseoliFusarium solani ، یکی از بیماریهای مهم لوبیا در جهان است، که خسارت آن تا 85 درصد محصول گزارش شده است. مهار زیستی روشی سالم و سازگار با محیط زیست برای مدیریت این بیماری خاکبرد است. مواد و روشها: مزرعه های لوبیا در استان کهگیلویه و بویراحمد بازدید شدند و از ریشه های پوسیده بوته های بیمار نمونه‌برداری شد. دو جدایه بیمارگر از آنها جداسازی، خالصسازی و شناسایی شدند. قدرت بیماریزایی این دو جدایه روی دو رقم درخشان و پاک لوبیا در گلخانه آزمایش شد. قدرت بازدارندگی از رشد پرگنه جدایه پرآزارتر بیمارگر توسط 14 جدایه Trichoderma harzianum ، چهار جدایه Trichoderma virens ، دو جدایه Trichoderma atroviridae و پنج جدایه بومی florescensPseudomonas و CHAOP. florescens در شرایط آزمایشگاهی با توانایی فرا انگلی و تولید مواد پادزیست بررسی شدند. سرانجام تاثیر چهار جدایه برتر T. harzianum یک جدایه T. atroviridae و دو جدایه P. florescens برشدت بیماری در قالب طرح آماری کاملا تصادفی در گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: تمام جدایه های سه گونه Trichoderma توانایی فرا انگلی و از بین بردن ریسه های بیمارگر را داشتند. در آزمایش تولید مواد پادزیستی فرار و نافرار چهار جدایه harzianum T. توانایی بیشتر معنیداری نشان دادند. در آزمایش گلخانه نیز تمام تیمارها باعث کاهش معنی دار شدت بیماری شدند ولی یک جدایه harzianum T. تاثیر بیشتری داشت. نتیجه گیری: بیماری پوسیدگی فوزاریومی ریشه در مزرعه های لوبیا در جنوب غربی ایران هم وجود دارد. جدایه های بومی T. harzianum ، T. virens و T. atroviridae توانایی فرا انگلی بیمارگر را دارند. این قارچها و جدایه های باکتری florescensPseudomonas توانایی بازدارندگی از رشد پرگنه بیمارگر با تولید مواد پادزیستی دارند. جدایه های Trichoderma harzianum و T. atroviridae و . florescens CHAO P
توانایی کاهش شدت بیماری را در شرایط گلخانه دارند.
زهرا سلیمی، مریم میرطالبی،
جلد 10، شماره 1 - ( 12-1399 )
چکیده
سلیمی ز، میرطالبی م (1399) مدیریت بیماریهای گیاهی در کشاورزی اُرگانیک. دانش بیماریشناسی گیاهی 10(1): 140-128.
Doi: 10.2982/PPS.10.1.128.
امروزه مشکلات بوم شناختی، زیست محیطی و جامعه شناختی مرتبط با کشاورزی مرسوم بسیار نگران کننده است. بر این اساس، کشاورزی اُرگانیک باید به عنوان یک روش جایگزین مورد توجه قرار گیرد که با عدم وجود سموم شیمیایی و کودهای مصنوعی و با کمترین اتلاف عناصر غذایی و انرژی و همچنین کمترین اثرات منفی روی محیطزیست، غذای سالم را فراهم میکند. کشاورزی اُرگانیک با این ایده که تمام فرآیندهای درون یک نظام زراعی به هم وابسته اند، اداره میشود و هدف آن دستیابی و حمایت از کارایی، تنوع، خودکفایی، خودتنظیمی و برگشت پذیری از طریق فرآیندهای طبیعی با استفاده از امکانات بوم شناختی نظام کشاورزی است. مدیریت بیماری در کشاورزی اُرگانیک بر اساس حفظ تنوع زیستی و سلامت خاک است. در این بررسی، ابتدا شرح مختصری از کشاورزی اُرگانیک ارائه میشود. سپس روشهایی شرح داده میشوند که در کشاورزی اُرگانیک برای مدیریت بیماریها از آنها استفاده میگردد؛ مانند بهداشت زراعی، اصلاحات آلی خاک، تناوب طولانیمدت، کاهش خاک ورزی، زمان مناسب کشت، انتخاب رقم مناسب و استفاده از گیاهان پوششی و کشت مخلوط. به طور کلی نتیجه گیری میشود که کشاورزی اُرگانیک قابلیت افزایش بازیافت زیست توده و بهینه سازی در دسترس بودن مواد غذایی و ایجاد شرایط مناسب خاک برای رشد گیاه را دارد.
حسین کربلائی خیاوی، سید یعقوب سید معصومی، عادل پیرایش، حسین خباز جلفایی،
جلد 10، شماره 1 - ( 12-1399 )
چکیده
کربلائی خیاوی ح، سید معصومی س ی، پیرایش ع، خباز جلفایی ح (1399) واکنش ده رقم هلو و ده رقم شلیل به سفیدک پودری. دانش بیماریشناسی گیاهی 10(1): 13-1.
Doi: 10.2982/PPS.10.1.1.
مقدمه: سفیدک پودری ناشی از Podosphaera pannosa یکی از بیماریهای مهم هلو و شلیل در جهان است. هدف از این پژوهش بررسی واکنش رقمهای هلو و شلیل تحت کشت در ایران دربرابر بیماری بود. مواد و روشها: واکنش رقمهای هلوی روبین، ارلیرد، ردتاپ، شاستا، آمسدون، ولوت، انجیری، پائیزه، دیکسیرد، سانکرست و رقمهای شلیل ایندپندنس، استارگلد، سانگلد، سانکینگ، گیوتا، شبرنگ کرج، وگا، اوریون، جیوا و وینبرگر نسبت به بیماری در شرایط آلودگی طبیعی و مایه‌زنی مصنوعی، در دو آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار، در دو سال در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مشگین‌شهر مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته‌ها: تجزیه واریانس دادههای آزمایشها نشان دادند که بین رقمهای هر گیاه اختلاف معنیداری در سطح احتمال 1 درصد وجود دارد. رقمهای هلوی انجیری و ردتاپ خیلی مقاوم، ولوت، شاستا و ارلیرد مقاوم، آمسدون، دیکسیرد و روبین نیمه مقاوم، سانکرست حساس و پاییزه خیلی حساس به بیماری بودند. رقم شلیل وینبرگر مقاوم و رقمهای ایندپندنس، استارگلد، سانکینگ، گیوتا، شبرنگ کرج، وگا، اوریون و جیوا نیمه مقاوم و سانگلد خیلی حساس به بیماری بودند. نتیجه گیری: هشتاد درصد رقمهای مورد مطالعه هلو خیلی مقاوم تا نیمه مقاوم و 20 درصد حساس و خیلی حساس، 90 درصد رقمهای مورد مطالعه شلیل مقاوم تا نیمه مقاوم و 10درصد حساس به بیماری سفیدک پودری هستند. یافته های این پژوهش باید در مدیریت بیماری سفیدک پودری هلو و شلیل مد نظر قرار گیرد.
امین الله طهماسبی،
جلد 10، شماره 1 - ( 12-1399 )
چکیده
طهماسبی ا (1399) نقش یوبیکوئیتین در برهمکنش‌های ویروس-گیاه. دانش بیماریشناسی گیاهی 10(1): 152-141. Doi: 10.2982/PPS.10.1.141.
ویروسهای گیاهی باعث خسارت عمده به محصولات کشاورزی در سراسر دنیا میشوند. گیاهان از طریق چندین سازوکار دفاعی نظیر یوبیکوئیتین به آلودگیهای ویروسی پاسخ میدهند. یوبیکوئیتین و سیستم یوبیکوئیتین پروتئازوم نقش مهمی در تغییر عملکرد و تجزیه پروتئین در گیاهان ایفا میکنند. اتصال یوبی-کوئیتین به پروتئینهای سلولی باعث تغییر در پایداری، استقرار سلولی و یا فعالیت پروتئین هدف میشود. نقش مهم سیستم یوبیکوئیتین پروتئازوم در سازوکارهای دفاعی و سایر فرایندهای گیاه نیز مشخص شده است. ویروسها به عنوان انگلهای اجباری درون سلولی، سازوکارهایی را در جهت تداخل و یا استفاده از سیستم یوبیکوئیتین پروتئازوم تکامل داده اند. در مواردی هم ممکن است پروتئینهای ویروسی توسط سیستم یوبیکوئیتین پروتئازوم مورد هدف قرار گیرند. یوبی کوئیتینه شدن پروتئینها نقش مهمی در برهمکنش گیاه-ویروس ایفا میکند که میتواند منجر به مقاومت گیاه یا بیماریزایی در گیاه میزبان شود. بنابراین، شناخت بیشتر سیستم یوبیکوئیتین پروتئازوم و بررسی نقش آن در برهمکنش ویروس-گیاه، می-تواند باعث توسعه روشهای جدید برای افزایش مقاومت به آلودگیهای ویروسی در گیاهان شود.
معصومه دلارامی فر، مهدی پیرنیا، مجتبی کیخاصابر، شیراحمد سارانی، حمیده خواجه،
جلد 12، شماره 2 - ( 6-1402 )
چکیده
دلارامی فر م، پیرنیا م، کیخاصابر م، سارانی ش ا، خواجه ح (1402) واکنش هشت ژنوتیپ لوفا به بیماری گیاهچه میری. دانش بیماریشناسی گیاهی 12(2): 85-76.
مقدمه: گیاهچه میری ناشی از Pythium aphanidermatum یکی از بیماریهای مهم لوفا است. شناسایی و کاشت رقمهای مقاوم راهکاری سازگار با محیط زیست برای مدیریت تلفیقی بیماری است. این پژوهش برای تعیین واکنش هشت ژنوتیپ بومی و غیر بومی لوفا نسبت به بیماری انجام شد. مواد و روشها: بیمارگر(P. aphanidermatum IRAN597C) از کلکسیون قارچ‌های موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور تهیه شد . آن به گیاهچه‌های هشت ژنوتیپ لوفا تلقیح شد. پس از ظهور علائم زردی و مرگ گیاهچه شاخص شدت بیماری و سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری برای هر ژنوتیپ محاسبه شد. اصول کخ برای اثبات بیماریزایی انجام و بیمارگر مجدد از گیاهچه های بیمار جداسازی گردید. سپس برای تایید مولکولی بیمارگر، از توالییابی ناحیه ITS-rDNA آن استفاده شد. یافته‌ها: توالییابی ناحیه ITS-rDNA بیمارگر قرابت فیلوژنتیکی 99 درصدی با سایر جدایههای P. aphanidermatum را نشان داد. تعیین شاخص شدت بیماری نشان داد که ژنوتیپ‌های شمالی بزرگ و لوفا بلند حساس و سایر ژنوتیپ‌ها شامل شمالی بذرسیاه، شمالی بذر سفید، توری، افغانی، شیاردار و برزیلی مقاوم به بیماری هستند. بر اساس سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری، به ترتیب ژنوتیپ‌های شمالی بذر سیاه و شمالی بذر سفید پایین ترین سطح، ژنوتیپ‌های توری، شیاردار، افغانی و برزیلی سطح متوسط و ژنوتیپ‌های شمالی بزرگ و لوفا بلند بالاترین سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری را نشان دادند. نتیجه گیری: با توجه به مقادیر پایین شاخص شدت بیماری و سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری در دو ژنوتیپ شمالی بذر سیاه و شمالی بذر سفید، کاشت این دو ژنوتیپ برای مدیریت بیماری در لوفا پیشنهاد میشود.
سمانه دشتی پور، دوستمراد ظفری،
جلد 13، شماره 1 - ( 12-1402 )
چکیده
دشتی پور، س. ، ظفری، د. (1402). معرفی دو گونه ی فوزاریوم بیماریزای نیشکر در استان خوزستان، ایران. دانش بیماریشناسی گیاهی 13 (1)، 26-14.
نیشکر یک محصول مهم تجاری است که برای تولید شکر و مصارف صنعتی زیادی مورد استفاده قرار می گیرد. این پژوهش به منظور شناسایی گونههای فوزاریوم عامل بیماری پوکابونگ نیشکر، در بوتههای دارای علایم پژمردگی آوندی و رگههای قرمز در برگ انجام شد. این بیماری، از بیماریهای مهم و در حال گسترش نیشکر در جهان است که منجر به کاهش قابل توجهی در محصول نیشکر می شود.
هدف از این پژوهش شناسایی گونه های فوزاریوم عامل این بیماری در استان خوزستان ایران بود. مزرعه های نیشکر این استان بازدید شدند و از بافتهای بیمار بوته ها نمونه برداری شدند. بافتهای بیمار پس از شستشو و ضدعفونی سطحی، روی محیط سیب زمینی/ دکستروز/آگار کشت شدند. شناسایی مرفولوژی گونه ها با استفاده از کلیدهای معتبر شناسایی انجام شد و از روش آنالیز ترکیبی از دادههای نواحی ژنهای tef 1α وrpb2 برای تایید هویت آنها استفاده شد. گونههایFusarium culmorum و Fusarium oxysporum به عنوان عامل بیماریزای نیشکر شناسایی شدند. آزمون بیماریزایی انجام شد و نتایج آن حاکی از بیماریزا بودن گونههای شناسایی شده بود. این اولین گزارش از گونههای F. culmorum و F. oxysporum به عنوان بیمارگرهای نیشکر در ایران میباشد.
حمید علوانی پور، محمد جوان نیکخواه، حشمت اله امینیان، خلیل عالمی سعید، کریم سرخه،
جلد 13، شماره 2 - ( 6-1403 )
چکیده
قارچ Mauginiella scaettae عامل بیماری مخرب خامج (پوسیدگی گلآذین) شایع در مناطق مختلف کشت نخل خرما است. UP-PCR یکی از روشهای انگشتنگاری DNA است که تکرارپذیری و اختصاصیت بالایی دارد. هدف از این مطالعه بررسی امکان تکثیر DNA با آغازگرهای UP-PCR و امکانسنجی بررسی تنوع ژنتیکی جدایه های M. scaettae با استفاده از این نشانگر بود. گل آذینهای نخل خرمای دارای علائم بیماری خامج در استانهای خوزستان و فارس نمونه برداری شدند. جدایه های خالص شده، براساس مطالعه خصوصیات ریختی شناسایی و با تکثیر و با توالی یابی ناحیه ی ژنومی ITS-nrDNA تایید شدند. از سه جفت آغازگر UP-15/19، UP-21 و UP-45 به منظور بررسی امکان تکثیر و تعیین تنوع ژنتیکی در بین جدایه های قارچ استفاده شد. پنج جدایهی M. scaettae از سه شهرستان آبادان، شهرستان کارون و بهبهان استان خوزستان و یک نمونه از شهرستان کازرون استان فارس به دست آمدند. جدایه ها از روی چهار رقم نخل خرمای: سایر، خضراوی، خاصی و زاهدی به دست آمدند. واکاوی تبارزایشی با اعتبار سنجی 100 درصد تعلق جدایهی مورد مطالعه را به قارچ M. scaettae تایید نمود. بررسی نتایج تکثیر نشانگر UP-PCR نشان داد بیشترین تعداد باند مشاهده شده مربوط به آغازگر UP15 و کمترین تعداد باند مربوط به آغازگر UP45 است. بین آغازگرهای UP-PCR به کار رفته، تنوع باندی دیده شد، ولی بین پنج جدایه ی M. scaettae در هیچ یک از سه آغازگر UP-PCR تنوع ژنتیکی مشاهده نشد و الگوی باندی جدایه ها برای هر کدام از آغازگرها شبیه هم بود. دلیل عدم تشخیص تنوع ژنتیکی بین جدایه های این بیمارگر با استفاده از این آغازگرها و نشانگر، میتواند ناشی از رابطه ی ژنتیکی نزدیک آنها باشد.
