برنج یک محصول غذایی مهم در جهان است. بیماری سوختگی باکتریایی برگ، ناشی از oryzae pv. Xanthomonas oryzae یکی از بیماریهای مهم برنج است که روی رقمهای مختلف در جهان شایع است. شناسایی و کاشت رقمهای مقاوم یا نیمه مقاوم موثرترین روش مدیریت بیماری است. هدف از انجام این پژوهش، بررسی واکنش چهار رقم برنج ایرانی شیرودی، ستایش، فجر و هاشمی به بیماری در شرایط مزرعه بود. طی سال‌های 1401 تا 1402، نمونه‌برداری از بوته های برنج دارای علایم بیماری از مناطق مختلف استان کهگیلویه و بویراحمد، در جنوب غربی ایران انجام شد. بیمارگر، از برگ‌های آلوده پس از ضدعفونی سطحی آنها، روی محیط عصاره مخمر-دکستروز-کربنات کلسیم جداسازی شد. باکتری جداشده، میله‌ای شکل، گرم منفی، هوازی اجباری، اکسیداز منفی، کاتالاز مثبت، لوان و لسیتیناز مثبت بود. آن باعث القای واکنش فوق حساسیت در برگ‌های توتون شد و توانایی هیدرولیز نشاسته را نداشت، ولی ژلاتین، آسکولین و توئین 80 را هیدرولیز کرد. براساس مجموع خصوصیات مرفولوژیکی، بیوشیمیایی، بیماریزایی و ژنوتیپی، بیمارگر oryzae pv. X. oryzae شناسایی شد. واکنش این چهار رقم ایرانی برنج به بیماری، با مایه زنی بیمارگر و تعیین میزان پیشرفت علایم بیماری و رشد جمعیت باکتری درون بافت
رقمهای مختلف مورد ارزیابی قرار گرفت. بین رقمها اختلاف معنی داری از نظر شاخصهای طول ناحیه نکروز برگ و جمعیت باکتری در بافت وجود داشت و رقم هاشمی بیشترین حساسیت و رقم شیرودی کمترین حساسیت به بیماری نشان دادند. وقوع بیماری سوختگی باکتریایی برگ برنج در استان کهگیلویه و بویراحمد و واکنش این رقمها به بیماری برای نخستین بار گزارش می‌شوند.
