دلارامی فر م، پیرنیا م، کیخاصابر م، سارانی ش ا، خواجه ح(1402) واکنش هشت ژنوتیپ لوفا به بیماری گیاهچه میری. دانش بیماریشناسی گیاهی 12(2): 85-76.
مقدمه: گیاهچه میری ناشی ازPythium aphanidermatum یکی از بیماریهای مهم لوفا است. شناسایی و کاشت رقمهای مقاوم راهکاری سازگار با محیط زیست برای مدیریت تلفیقی بیماری است. این پژوهش برای تعیین واکنش هشت ژنوتیپ بومی و غیر بومی لوفا نسبت به بیماری انجام شد. مواد و روشها: بیمارگر(P. aphanidermatum IRAN597C) از کلکسیون قارچهای موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور تهیه شد . آن به گیاهچههای هشت ژنوتیپ لوفا تلقیح شد. پس از ظهور علائم زردی و مرگ گیاهچه شاخص شدت بیماری و سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری برای هر ژنوتیپ محاسبه شد. اصول کخ برای اثبات بیماریزایی انجام و بیمارگر مجدد از گیاهچه های بیمار جداسازی گردید. سپس برای تایید مولکولی بیمارگر، از توالییابی ناحیه ITS-rDNA آن استفاده شد. یافتهها: توالییابی ناحیه ITS-rDNA بیمارگر قرابت فیلوژنتیکی 99 درصدی با سایر جدایههای P. aphanidermatum را نشان داد. تعیین شاخص شدت بیماری نشان داد که ژنوتیپهای شمالی بزرگ و لوفا بلند حساس و سایر ژنوتیپها شامل شمالی بذرسیاه، شمالی بذر سفید، توری، افغانی، شیاردار و برزیلی مقاوم به بیماری هستند. بر اساس سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری، به ترتیب ژنوتیپهای شمالی بذر سیاه و شمالی بذر سفید پایین ترین سطح، ژنوتیپهای توری، شیاردار، افغانی و برزیلی سطح متوسط و ژنوتیپهای شمالی بزرگ و لوفا بلند بالاترین سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری را نشان دادند. نتیجه گیری: با توجه به مقادیر پایین شاخص شدت بیماری و سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری در دو ژنوتیپ شمالی بذر سیاه و شمالی بذر سفید، کاشت این دو ژنوتیپ برای مدیریت بیماری در لوفا پیشنهاد میشود.
طاهره سلیمانی، مجتبی کیخاصابر، محمد علی آقاجانی، مهدی پیرنیا، لیلا فهمیده، جلد 14، شماره 1 - ( پاییز و زمستان 1403 )
چکیده
برنج یک محصول غذایی مهم در آسیا است. بیماریهای قارچی پوسیدگی ریشه، طوقه و ساقه و سوختگی غلاف برگ برنج در بیشتر مناطق کشت برنج در ایران شایع هستند و خسارت اقتصادی میزنند. این پژوهش برای شناسایی قارچهای عامل این بیماریها در استان گلستان ایران، که رتبه سوم تولید برنج کشور را دارد، صورت گرفت. شناسایی این عوامل بیماریزا زمینه را برای اجرای روشهای مدیریت مناسب آنها و افزایش تولید محصول فراهم میکند. نمونه های دارای علائم پوسیدگی ریشه وساقه و سوختگی غلاف برگ از مزرعه های نقاط مختلف استان گلستان جمع آوری شدند. قارچها از بافتهای بیمار روی محیط آب-آگار و سیب زمینی-دکستروز –آگار جداسازی و خالص سازی شدند. برای شناسایی دقیق مولکولی قارچها از واکنش زنجیرهای پلیمراز جهت تکثیر نواحی ژنی tef1-a و ITS-rRNA با آغازگرهای EF1728F/EF1-986R و ITS5/ITS4 استفاده گردید. تست بیماریزایی قارچها روی گیاهچه های برنج در محیط گلخانه انجام شد. بر اساس اطلاعات ریخت شناسی و مولکولی و تست بیماریزایی قارچهای بیمارگر Ceratorhiza hydrophila، Fusarium andiyazi، F. incarnatum و Rhizoctonia solani در نمونه های بیمار جمع آوری شده شناسایی شدند. وقوع C. hydrophila،F. andiyazi و F. incarnatum در مزرعه های برنج این استان برای نخستین بار گزارش می شوند.
