اعظمی ساردویی ذ.، میرزائی ع. و فکرت ف. 1395. نقش آفتاب‌دهی خاک در مدیریت بیماری‌های گیاهی خاکزاد. دانش بیماری‌شناسی گیاهی 6(1): 67-57.

امروزه مهار و مدیریت بیماری‌های خاکزاد و علف‌های هرز بسیار مشکل و هزینه‌بر می‌باشد. در دهه‌های اخیر به دلیل مدیریت نامناسب و استفاده‌ی بیش از حد سموم آفت‌کش و آلودگی‌های زیست‌محیطی، فلور و فون رو و زیر خاک به مخاطره افتاده است. به همین دلیل اکثر بوم‌شناسان و متخصصین بیماری‌های گیاهی به فکر یافتن راهی جایگزین جهت کاهش این عوامل برآمده‌اند. یکی از این رهیافت‌ها، ضدعفونی خاک با کمک نور خورشید است. آفتاب‌دهی یک روش غیر شیمیایی ساده، ارزان، پاک و کارا جهت مدیریت بیماری‌های گیاهی خاکز‌اد، بعضی از آفات و همچنین بذور بسیاری از علف‌های هرز محسوب می‌شود. این روش بر مبنای اصول زیست­بوم­شناسی در مدیریت بیماری‌ها، آفات و علف‌های هرز و حفظ محیط‌زیست و همچنین کاهش تأثیرات منفی علف‌کش‌ها و آفت‌کش‌ها بسیار مفید و کارا عمل می‌کند و در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته به‌وفور مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله تاریخچه، مزایا و اصول انجام عملیات آفتاب‌دهی خاک، شرح داده شده است.

میرزاپور ث، درویش‎نیا م، بازگیر ع، میرزائی نجفقلی ح (1399) تنوع بیماری­زایی جدایه ­های Didymella rabiei عامل سوختگی نخود در سه استان غربی ایران. دانش بیماری‌شناسی گیاهی 9(2): 13-1. 
DOI:10.2982/PPS.9.2.1

مقدمه: سوختگی ناشی از Didymella rabiei  مهم­ترین عامل محدودکننده تولید نخود در جهان، از جمله استان­های غربی ایران است. هدف از این پژوهش تعیین تنوع بیماری­زایی جدایه­های بیمارگر از استان­های غربی ایران (ایلام، لرستان و کرمانشاه) و ارتباط تنوع بیماری­زایی با منشا جغرافیایی آنها بود.  مواد و روش­ها: در طول فصل زراعی 97- 96 نمونه­ هایی از گیاهان آلوده از مزارع نخود استان­های غربی، جمع ­آوری شده و به آزمایشگاه منتقل گردید. بدین ترتیب صد جدایه خالص از D. rabiei تهیه شد. جدایه‌ها بر اساس محل جمع ­آوری به 20 گروه تقسیم شدند. از هر گروه، بر اساس خصوصیات مورفولوژیک، یک جدایه به عنوان نماینده جهت انجام آزمایش گلخانه­ای انتخاب گردید. تنوع بیماریزایی این 20 جدایه روی هشت رقم افتراقی نخود در قالب آزمایش فاکتوریل با طرح آماری بلوک­های کامل تصادفی در گلخانه بررسی شد. یافته­ ها: تجزیۀ واریانس داده­های آزمایش نشان داد که اختلاف معنی­ داری بین واکنش رقم­ها به جدایه­های مختلف بیمارگر در سطح احتمال یک درصد وجود دارد. جدایه­ های بیمارگر بر اساس واکنش رقم­های افتراقی، در سه گروه بیماریزای 1 ( کم آزار) ، 2 (پرآزار یا نیمه پرآزار) و 3 (بسیار پرآزار) شناسایی شدند. جدایه ­های استان­های کرمانشاه و لرستان در گروه 1 و جدایه ­های استان ایلام در گروه‌های 1، 2 و 3 قرار گرفتند. بیشترین شدت بیماری در سه جدایه از استان ایلام مشاهده شد. رقم ILC3996 بیشترین مقاومت را نسبت به همه این جدایه ­ها نشان داد. نتیجه­ گیری: جدایه ­های D. rabiei در سه استان غربی ایران در سه گروه بیماری­زای 1، 2 و 3 ، کم­آزار، نیمه پرآزار و بسیار پرآزار قرار دارند. جدایه‌های بسیار پرآزار در استان ایلام شناسایی شدند که از آنها می­توان برای برنامه ­های اصلاحی تولید رقم­های مقاوم نخود به بیماری استفاده نمود. رقم غیرزراعی ILC3996 که نسبت به همه این جدایه ­ها مقاومت نشان داد، دارای ژن‌های مقاومت به این گروه‌های بیماری­زای بیمارگر است.