موسیوند، م. (1402). فنآوریهای نوین تشخیص زهرقارچها در محصولها و فرآورده های گیاهی. دانش بیماریشناسی گیاهی، 13 (1)، 103-89.
زهرقارچها متابولیتهای ثانویه قارچها هستند که به دلیل سمیت و سرطانزایی تهدیدی جهانی برای سلامت انسان و دام به شمار می آیند. افزایش تقاضا برای ردیابی سریع، ساده و کم هزینه این ترکیبها، به‌ویژه در محل، منجر به توسعه حسگرهای زیستی متنوعی شده است. اگر چه آنتیبادیها برای چندین دهه پرکاربردترین پروب تشخیصی در طراحی حسگرهای زیستی بودهاند اما دشواری تولید آنتیبادی منوکلونال برای زهرقارچها به دلیل قرارگیری آنها در گروه مولکولهای کوچک و غیر ایمنوژن، منجر به ابداع فنآوری نوین پروبهای آپتامری برای ردیابی این مولکولهای خطرناک شده است. آپتامرها توالیهای تک رشته الیگونوکلئوتیدی هستند که با تبدیل شدن به ساختار سه بعدی خود، مولکول هدف را با اختصاصیتی در حد آنتی بادیهای منوکلونال ردیابی مینمایند. مزایای بسیار زیاد آپتامرها از جمله نداشتن محدویت در نوع مولکول هدف، اندازه کوچک، پایداری بالا، قابلیت تولید کم هزینه و آسان، این پروبهای تشخیصی را به یکی از مهترین رقبای آنتیبادیها در طراحی حسگرها تبدیل کرده است. به کارگیری پروبهای آپتامری در طراحی حسگرهای زیستی منجر به توسعه آپتاحسگرهایی که از حساسیت و اختصاصیت بالایی در ردیابی مولکولهای هدف برخوردارند، شده است. پروبهای آپتامری، روش آزمایشگاهی غربال آنها ، انواع آپتاحسگرها و کاربرد آنها در تشخیص زهرقارچهای مهم در این مقاله شرح و بحث شده است.
