حمید علوانی پور، محمد جوان نیکخواه، حشمت اله امینیان، خلیل عالمی سعید، کریم سرخه،
جلد 13، شماره 2 - ( بهار و تابستان 1403 )
چکیده
قارچ Mauginiella scaettae عامل بیماری مخرب خامج (پوسیدگی گلآذین) شایع در مناطق مختلف کشت نخل خرما است. UP-PCR یکی از روشهای انگشتنگاری DNA است که تکرارپذیری و اختصاصیت بالایی دارد. هدف از این مطالعه بررسی امکان تکثیر DNA با آغازگرهای UP-PCR و امکانسنجی بررسی تنوع ژنتیکی جدایه های M. scaettae با استفاده از این نشانگر بود. گل آذینهای نخل خرمای دارای علائم بیماری خامج در استانهای خوزستان و فارس نمونه برداری شدند. جدایه های خالص شده، براساس مطالعه خصوصیات ریختی شناسایی و با تکثیر و با توالی یابی ناحیه ی ژنومی ITS-nrDNA تایید شدند. از سه جفت آغازگر UP-15/19، UP-21 و UP-45 به منظور بررسی امکان تکثیر و تعیین تنوع ژنتیکی در بین جدایه های قارچ استفاده شد. پنج جدایهی M. scaettae از سه شهرستان آبادان، شهرستان کارون و بهبهان استان خوزستان و یک نمونه از شهرستان کازرون استان فارس به دست آمدند. جدایه ها از روی چهار رقم نخل خرمای: سایر، خضراوی، خاصی و زاهدی به دست آمدند. واکاوی تبارزایشی با اعتبار سنجی 100 درصد تعلق جدایهی مورد مطالعه را به قارچ M. scaettae تایید نمود. بررسی نتایج تکثیر نشانگر UP-PCR نشان داد بیشترین تعداد باند مشاهده شده مربوط به آغازگر UP15 و کمترین تعداد باند مربوط به آغازگر UP45 است. بین آغازگرهای UP-PCR به کار رفته، تنوع باندی دیده شد، ولی بین پنج جدایه ی M. scaettae در هیچ یک از سه آغازگر UP-PCR تنوع ژنتیکی مشاهده نشد و الگوی باندی جدایه ها برای هر کدام از آغازگرها شبیه هم بود. دلیل عدم تشخیص تنوع ژنتیکی بین جدایه های این بیمارگر با استفاده از این آغازگرها و نشانگر، میتواند ناشی از رابطه ی ژنتیکی نزدیک آنها باشد.
