---

یکی از ارکان‌ توسعه پایدار هر کشور در بخش کشاورزی تولید مواد غذایی مناسب و تامین امنیت آن است. در حال حاضر بیش از 800 میلیون نفر عموما در آفریقا وآسیا از گرسنگی رنج می برند و کشاورزی مبنع اصلی برای تهیه غذای این افراد است. یکی از کاربردهای فنآوری هسته‌ای، استفاده از آن در کاهش خسارت آفات و بیماری‌های گیاهی است. روش‌های هسته‌ای در بیمار‌ی‌شناسی‌ گیاهی به طور کلی در 3 گروه ردیابی، ایجاد جهش و پرتوتابی محصولات برای القای مقاومت در گیاهان و کاهش یا نابودی عوامل بیماری‌زا مورد استفاده قرار می‌گیرند. امروزه یکی از جدیدترین مباحثی که مورد توجه قرارگرفته، استفاده از اشعه گاما در القای مقاومت در برابر تنش-های محیطی و بیمارگرها و بهبود خصوصیات رشدی گیاهان است. استفاده از این توان بویژه برای مدیریت بیماری-های بذر و گیاهچه که بخش اعظم خسارت را در اولین هفته‌های رشد گیاهچه وارد می‌آورند از اهمیت بالایی برخوردار است.

---

شهبازی ح، ترنگ ع، پاداشت ف، حسینی­ چالشتری م، اله‌قلی‌پور م، خشکدامن م، موسوی ­قلعه رودخانی س­ ا، نظری­ تابک س، اسداللهی شریفی ف، پورعباس­ دولت­آباد م (1400) واکنش 109 لاین برنج به بیماری بلاست. دانش بیماری­ شناسی گیاهی 11(1):35-24.           

مقدمه: بلاست ناشی از Pyricularia oryzae، مهم‌ترین بیماری قارچی برنج در جهان است. بهترین روش مدیریت بیماری شناسایی و کشت رقم‌های مقاوم است. مواد و روش‌ها: ، واکنش 109 لاین از لاین‌های امیدبخش موسسه تحقیقات برنج کشور به همراه سه رقم شاهد (حساس و مقاوم) در مقابل بیماری بلاست در این پژوهش مورد ارزیابی قرار گرفت. بذر هر یک از لاین‌ها به‌صورت آپلند در خزانه بلاست به‌منظور ارزیابی بلاست برگ، در اوایل تیرماه،کشت شد. جهت آلوده­ سازی لاین‌های موردنظر، از نقاط مختلف استان گیلان برگ‌های آلوده به بلاست جمع‌آوری و در سطح خزانه پاشیده شد. در تمام مراحل، رطوبت لازم جهت ایجاد بیماری توسط آبیاری بارانی تأمین شد. شدت بیماری براساس روش استاندارد موسسه بین ­المللی تحقیقات برنج با درجه ­های صفر تا نه ارزیابی شد. نشاها در گلدانهای بزرگ در گلخانه کشت شدند و مایه‌زنی به‌روش تزریق در گردن خوشه به منظور ارزیابی بلاست خوشه صورت‌ گرفت. یافته‌ها: هفت و 14 لاین با درجه ­های 2 و 3، واکنش مقاومت به بلاست برگ را نشان دادند. سایر لاینها نسبتاً حساس تا بسیارحساس به بیماری بودند. سه لاین TH1، TH2 و TH3 با درجه آلودگی 5، حساس به بیماری بلاست خوشه ارزیابی شدند. نتیجه‌گیری: بیست و یک لاین شناخته شده مقاوم به بلاست برگ را میتوان در برنامه اصلاح رقمهای زراعی برنج استفاده کرد.

 

---

شهبازی، ح. (1402). همه ­گیری ­شناسی و روش­های مدیریت بیماری سوختگی غلاف برگ برنج.  دانش بیماری­شناسی گیاهی 13 (1)، 54-42.