خنشا، م.، برزگر، ف. و حمزه زرقانی، ح. 1391. معرفی سامانه پیشآگاهی تامکست برای مبارزه شیمیایی با بیماری سوختگی زودهنگام گوجهفرنگی. دانش بیماریشناسی گیاهی 1 (2): 20-10
سوختگی زودهنگام از بیماریهای مهم گوجهفرنگی در دنیا است که کشاورزان برای مبارزه با آن مجبور به سمپاشی-های مکرر میشوند. یکی از راههای کاهش مصرف سموم، هزینههای تولید و خطر آلودگی محیط زیست، سمپاشی بر اساس پیشبینی سامانه پیشآگاهی تامکست است، که در آن بر اساس مدت زمان مرطوب بودن سطح برگها و دما در طی دوره رشد گوجهفرنگی در هر منطقه، شدت بیماری پیشبینی و زمان مناسب سمپاشی تعیین میشود . استفاده از این سامانه در بعضی کشورها مصرف سموم روی گوجهفرنگی را به نحو قابل توجهی کاهش داده است. این سامانه زمان سمپاشی را به نحوی پیشبینی میکند که سمپاشی در زمان مورد نیاز و با تاثیر حداکثر انجام شود. با استفاده از این روش پیشآگاهی در ایران میتوان ضمن کاهش مصرف سموم روی این میوه که معمولاً به صورت تازه مصرف میشود، کارآیی سموم مصرفی و میزان محصول را نیز افزایش داد.
امجدی، ز. و حمزهزرقانی،
ح. 1392. متابولومیکس و کاربرد آن در بیماریشناسیگیاهی. دانش بیماریشناسیگیاهی 3(1): 16-1
متابولومیکس یا واکاوی متابولیتهای سلولی، دانش مطالعهی مولکولهای کوچک درون سلولی و تغییرات آنها در شرایط مختلف است. اندازهگیری کمّی و کیفی این متابولیتها اطلاعات مفیدی از وضعیت بیوشیمیایی سلول و فعالیت ژنها را فراهم میکند. متابولومیکس امروزه کاربرد وسیعی در کشاورزی پیدا کرده و در بیماری-شناسی گیاهی با استفاده از آن پاسخ گیاهان به تنشهای زیستی و غیرزیستی، بیماریهای انباری و ارقام مقاوم شناسایی
میشوند. از آنجایی که متابولیتها محصولات نهایی بیان ژنها هستند، بررسی پروفیل متابولیتی موجب درک کامل-تری از سازوکارهای دفاعی گیاه در برابر بیمارگرها میشود. این روش ابزاری سریع، آسان و دقیق برای شناسایی
متابولیتهای مرتبط با مقاومت به عنوان نشانگرهای زیستی برای شناسایی ارقام مقاوم به بیماریها است. علاوه بر این دانستن سازوکار مقاومت در سطح مولکولی، درک بهتری را از عملکرد ژنهای مقاومت به بیماریها ایجاد کرده و هرمی کردن ژنهای مقاوم مناسب در یک رقم منتخب را امکانپذیر میکند. این مقاله مروری بر روشهای مطالعه متابولیتها، مشکلات اجرایی آنها و کاربردهای آن در بیماریشناسی گیاهی است.