بیک‌زاده ن، افضلی ح (1398) اثر شش اسانس گیاهی بر کپک خاکستری توت فرنگی. دانش بیماریشناسی گیاهی 9(1):140-129. DOI: 10.2982/PPS.9.1.129.
مقدمه: کپک خاکستری که عامل آن Botrytis cinerea است، مهم‌ترین بیماری پس از برداشت میوه توت‌فرنگی است. استفاده از قارچ‌کش‌های شیمیایی میتواند تاثیر سویی بر سلامت مصرف کنندگان داشته باشد، بنابراین کاربرد اسانسهای گیاهی برای مدیریت بیماری مورد توجه قرار گرفته است. اثر شش اسانس گیاهی بر بیمارگر و آلودگی میوه های توت فرنگی در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفتند، تا اسانس مناسب برای مبارزه با بیماری شناسایی شود. مواد و روش‌ها: بیمارگر از میوه های توت فرنگی آلوده در شمال شرق ایران، جداسازی و شناسایی شد. اثر بازدارندگی غلظتهای مختلف اسانسهای نعناع فلفلی، مرزه، زیره سیاه، زیره سبز، اکالیپتوس و آویشن از رشد میسیلیوم و جوانهزنی هاگ بیمارگر به روش مخلوط کردن آنها با محیط کشت آزمایش شدند. سپس تاثیر این اسانسها در فازهای مایع و بخار، بر میزان آلودگی میوه های توت‌فرنگی آزمایش شدند. داده‌های این آزمایشها بعد از نرمالسازی با نرم افزار MSTAT-C، تجزیه واریانس شده و میانگین‌ها با آزمون دانکن مقایسه شدند. یافتهها: اسانسهای زیره سیاه و اکالیپتوس بیشترین تاثیر در بازدارندگی از رشد میسیلیوم بیمارگر داشتند. اسانسهای زیره سیاه، زیره سبز، مرزه، آویشن و نعناع فلفلی بیشترین تاثیر در بازدارندگی از جوانهزنی هاگ بیمارگر داشتند اسانسهای زیره سیاه، زیره سبز، مرزه، آویشن و نعناع فلفلی در فاز بخار، اسانسهای زیره سیاه و اکالیپتوس در فاز مایع، بیشتر از آلودگی میوه جلوگیری کردند. نتیجه‌گیری: یافتههای این پژوهش نشان داد که همه این اسانسها به طور معنی داری میتوانند از رشد میسلیوم و جوانه زنی هاگ بیمارگر و آلودگی میوه های توت فرنگی جلوگیری کنند، ولی تاثیر اسانس زیره سیاه در بیشتر موارد بهتر از سایرین است. بنابراین از آن می‌توان به عنوان جایگزین قارچ‌کش‌ها روی میوه توت‌فرنگی استفاده کرد.
تکتم سلاح ورزی، بهرام عابدی، ناصر بیک زاده، جلد 13، شماره 1 - ( (پاییز و زمستان) 1402 )
چکیده
سلاح‌ورزی، ت.، عابدی، ب.، و بیک‌زاده، ن. (1402). اثر عصارههای آبی و اتانولی میوه و برگ توت آمریکایی برErwinia amylovoraعامل آتشک سیب و گلابی. دانش بیماریشناسی گیاهی، 13 (1)،88-75.
آتشک ناشی ازErwinia amylovora یکی از بیماری‌های مهم درختان سیب و گلابی در جهان است. هدف از این پژوهش، تعیین اثر ضدباکتریایی عصارههای اتانولی و آبی میوه و برگ درخت توت آمریکایی یا پرتقال اوسیج (Maclura pomifera) علیه عامل این بیماری بود. اثر عصارههای اتانولی و آبی برگ و میوه این گیاه بررشد کلنی E. amylovora در هشت غلظت با روش انتشار در دیسک آزمایش شد. همچنین فعالیت آنتی‌اکسیدانی و فنل کل این عصارهها نیز اندازه‌گیری شدند. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار برای هر تیمار در شرایط آزمایشگاهی اجرا شد. یافتهها نشان دادند که نوع عصاره و اندام گیاهی در خاصیت ضد باکتریایی، فعالیت آنتی اکسیدانی و میزان فنل کل موثر است. عصاره اتانولی میوه با غلظت 1000 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر با قطر متوسط هاله بازدارندگی 57/5 میلی‌متر، بیشترین اثر بازدارندگی را در برابر E. amylovora، فعالیت آنتی‌اکسیدانی و محتوای فنل کل داشت، در حالی که عصاره آبی میوه و عصاره آبی و اتانولی برگ تاثیر معنیداری نداشتند. بنابراین عصاره اتانولی میوه توت آمریکایی تاثیر بازدارندگی از رشد کلنی E. amylovora دارد و میتواند در مدیریت بیماری به عنوان یک ترکیب طبیعی در نظر گرفته شود.
