طلایی ف، صدروی م، ادهمی ا (1401) همبستگی بین میکوریزای آربوسکولی در گندم و
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاک. دانش بیماریشناسی گیاهی 11(2): 41-32.
Doi: 10.2982/PPS.11.2.32.
مقدمه: قارچهای میکوریز آربوسکولی(AMF) در همزیستی با ریشه گیاهان به جذب بیشتر فسفر و افزایش رشد و نمو گیاهان کمک میکنند. هدف از این پژوهش تعیین همبستگی جمعیت و تنوع قارچهای میکوریزآربوسکولی با ویژگیهای فیزیکی وشیمیایی خاک، در مزرعه های گندم استان کهگیلویه و بویراحمد در جنوب غربی ایران، بود. مواد و روشها: سی مزرعه گندم این استان در نزدیکی زمان برداشت محصول بازدید شدند و از ریزوسفر و اندامهای هوایی آنها نمونه برداری شد. هاگهای AMFبه روش الک سوسپانسیون ریزوسفر در آب و سانتریفیوژ کردن در محلول سوکرز جداسازی شدند. جمعیت هاگ این قارچها شمارش شدند. درصد کلنیزاسیون طول ریشه توسط این قارچها در هر نمونه محاسبه شد. خصوصیات ریختشناسی هاگهای جداسازی شده مطالعه شدند و اطلاعات جمعآوری شده، با توصیفهای AMF مقایسه و قارچهای حاضر در هر نمونه شناسایی شدند. بافت، pH خاک ، فسفر خاک و موجود در گیاه تعیین شدند و ضریب همبستگی بین جمعیت و تنوع AMFبا این خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و گیاه محاسبه شدند. یافته ها:پانزده قارچ میکوریز آربوسکولی، متلعق به 9 جنس : Acaulospora ، Archaeospora ، Entrophospora ، Gigaspora ، Rhizoglomus ، Claroideumglomus ، Funeliformis ، Septoglomus و Scutellospora شناسایی شدند.تنوع این قارچها در نمونه ها (5-) 9/2 (-2)و F. mosseae با فراوانی 90 درصد گونه غالب بود. جمعیت این قارچها با pH خاک همبستگی منفی ولی با فسفر محلول خاک و فسفر گیاه همبستگی مثبت داشت. تنوع این قارچها نیز با فسفر محلول خاک همبستگی مثبت داشت. بین میزان شن در خاک و درصد کلنیزاسیون ریشهها همبستگی مثبت وجود داشت.نتیجه گیری: قارچهای میکوریز آربوسکولی در خاکهای با بافت سبک، pH کمتر همراه با مقادیر کم فسفر محلول و ماده آلی جمعیت و تنوع بیشتری دارند. همبستگی مثبت جمعیت این قارچها با فسفر گیاه حاکی از سودمندی آنها برای گیاه است.
حیدری، ف.، چاره‌گانی، ح.، عبداللهی، م.، و ادهمی، ا. (1402). تاثیر کودهای مرغی و کبوتر بر آلودگی لوبیا چیتی به نماتد غده ریشه.javanicaMeloidogyneدانش بیماریشناسی گیاهی، 13 (1)، 13-1. لوبیاچیتی با داشتنمقدار قابل توجهی پروتیین سهم مهمی در زندگی بشر دارد. نماتدهای غده ریشه (گونه های Meloidogyne) سالانهخسارت زیادی به مزرعه های حبوبات وارد میکنند. استفاده از کودهای شیمیایی منجر به عدم پایداری سیستم‌های زراعی و به خطر افتادن سلامت بشر شده است و استفاده از کودهای دامی می‌تواند جایگزین مناسبی برای آن باشد. تأثیر نسبت‌های مختلف کودهای کبوتری و مرغی بر گیاه لوبیا چیتی آلوده به نماتد M. javanicaدر شرایط گلخانه در پژوهش حاضر بررسی گردید. بدین منظور کود مرغی و کبوتری پوسیده شده به صورت جداگانه در سه نسبت وزن به وزن1، 2 و 3 درصد در گلدان‌های 5/1 کیلوگرمی با خاک سترون مخلوط شد. بذور لوبیا چیتی در گلدان‌ها کشت و گیاهچه‌ها تا زمان پایان آزمایش در زمان مورد نیاز آبیاری و کوددهی شدند. گیاهچه‌ها در مرحله چهار برگی با 4000 تخم نماتد M. javanica مایه‌زنی شدند. گیاهان بعد از گذشت 60 روز برداشت و شاخص‌های رویشی گیاه و جمعیتی نماتد مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل، در قالب طرح کاملاً تصادفی در پنج تکرار انجام گرفت.نتایج نشان داد که استفاده از کود مرغی با نسبت 2 % وزن به وزن به عنوان بهترین تیمار آزمایش، باعث افزایش طول، وزن تر و خشک شاخساره و وزن تر ریشه در گیاهان آلوده به نماتدM. javanicaو همچنین باعث کاهش تعداد گال، کیسه تخم و تعداد تخم در سیستم ریشه، تعداد لارو سن دوم در خاک و فاکتور تولیدمثلی نسبت به گیاهان آلوده شاهد (بدون تیمار با کود) شد. یافته های این پژوهش نشان داد که استفاده از کود مرغی در مقایسه با کود کبوتر تأثیر بهتری بر کاهش خسارت نماتدjavanicaM.در گیاه لوبیا چیتی دارد.
