18 نتیجه برای نوع مطالعه: مروری
محیا رحیمیزاده، مهدی صدروی،
جلد 6، شماره 1 - ( 12-1395 )
چکیده
رحیمیزاده م. و صدروی م. 1395. معرفی هشت گونهی مفید Aspergillus. دانش بیماریشناسی گیاهی 6(1): 32-22.
گونههای Aspergillus اغلب به حالت گندرو در بقایای گیاهی در خاک، آب، برخی فراوردههای گیاهی، میوههای تازه و آبدار آسیبدیده یا میوهها و دانههای انباری یافت میشوند. این قارچها را میتوان بر اساس ویژگیهای پرگنه، کنیدیومبر، حباب، فیالید و کنیدیومها، روی محیط کشتهای اختصاصی شناسایی کرد. توانایی برخی جدایههای هشت گونه A. flavus، A. fumigatus، A. niger، A. piperis، A. repens، A. tamarii، A. terrus و A. tubingensis، برای مهار بیماریهای سیاهشدن غلاف کاکائو، غده ریشه و پوسیدگی فوزاریومی ریشه گوجهفرنگی، لکهبرگی آلترناریایی، پوسیدگی خشک فوزاریومی، پوسیدگی صورتی و نرم غده سیبزمینی و یا بهعنوان عامل افزایشدهنده رشد گیاهان و عامل کاهنده تولید آفلاتوکسین در دانهها و خشکبار به اثبات رسیده است. خصوصیات ریختشناسی کلیدی این قارچها در این مقاله شرح داده شده است. اکثر این قارچها از ایران گزارش شدهاند بنابراین شناسایی و کاربرد جدایههای مؤثر آنها برای مبارزه با بیماریهای گیاهی و افزایش رشد گیاهان پیشنهاد میشود.
نجمه مرادی، مهدی صدروی،
جلد 6، شماره 2 - ( 6-1396 )
چکیده
صدروی م. و مرادی ن. 1396. چهار بیماری مهم درختان بلوط در ایران. دانش بیماریشناسی گیاهی 6(2): 23-14.
درختان بلوط رشتهکوههای زاگرس در غرب و مناطقی در شمال ایران را پوشانده اند. چهار بیماری مهم انواع بلوط در ایران پوسیدگی ذغالی، سوختگی شاه بلوط، مرگ ناگهانی و سفیدک پودری هستند. نشانه های این بیماریها، مشخصات بیمارگرها و نحوه شیوع آنها شرح داده شده است و راهکارهایی جهت حفاظت درختان بلوط در برابر این بیماریها پیشنهاد شده اند.
مونس بخشی،
جلد 7، شماره 1 - ( 12-1396 )
چکیده
بخشی م. 1396. معیارهای مهم شناسایی گونه های Cercospora. دانش بیماریشناسی گیاهی 7(1): 14-1.
گونههای Cercospora گروهی از قارچهای بیمارگر گیاهی مهم با توزیع جغرافیایی گسترده هستند. آنها اغلب باعث ایجاد لکه برگی در گیاهان تیره های عمده دولپهایها، بیشتر تیره های تکلپهایها، برخی بازدانگان و سرخسها میشوند. ویژگیهای مختلفی از قبیل ریختشناسی، تولید زهرابه های قارچی و تخصص یافتگی میزبانی برای تشخیص گونه های این جنس به کار رفته اند. یافته های جدید پژوهشی نشان داده اند که برای شناسایی دقیق گونه های Cercospora بررسی مجموعه خصوصیات ریختشناسی، زیستشناسی و فیلوژنتیک آنها، که در این مقاله شرح داده شده اند، از کارآیی بهتری برخوردار هستند. شناسایی دقیق این بیمارگرها، قدم اول برای یافتن روشهای مناسب مدیریت بیماریهای آنها است، بنابراین پیشنهاد میشود که بهمنظور شناسایی دقیق گونه های Cercospora، آنها بر اساس این معیارها مورد مطالعه و بازبینی قرار گیرند.
مهسا آبادخواه، داود کولیوند،
جلد 7، شماره 2 - ( 6-1397 )
چکیده
آبادخواه م. و کولیوند د. 1397. بیوسنسورها و کاربرد آنها در بیماریشناسی گیاهی. دانش بیماریشناسی گیاهی 7(2): 59-47. DOI:10.2982/PPS.7.2.47
پیشگیری از خسارت بیماریهای گیاهی نیازمند استفاده از ابزارهای جدید، توانمند، ساده و قابل حمل برای تشخیص سریع عوامل بیماریزا است. امروزه فناوری بیوسنسور ابزاری توانمند برای ارزیابی روشهای مرسوم در علوم کشاورزی است. از ویژگیهای مهم بیوسنسورها حساسیت، گزینندگی و قابل حمل بودن آنها میباشد که برای تجزیه و تحلیل سریع ترکیبات پیچیده با مقدار کم نمونه بکار میروند. هر بیوسنسور مرکب از سه بخش عنصر زیستی، مبدل و آشکارساز است. مهمترین کاربرد آنها در بیماریشناسی گیاهی تشخیص سریع بیمارگرهای گیاهی برای کاهش مصرف مواد شیمیایی گرانقیمت و آسیبرسان به محیط زیست است. این مقاله به معرفی انواع بیوسنسورها و کاربردهای آنها در بیماریشناسی گیاهی میپردازد.
محمد مرادی، سید رضا فانی،
جلد 7، شماره 2 - ( 6-1397 )
چکیده
مرادی م. و فانی س. ر. 1397. مروری بر آفلاتوکسین در پسته و راهبردهای کاهش آن. دانش بیماریشناسی گیاهی 7(2): 33-22. DOI: 10.2982/PPS.7.2.22
آلودگی پسته به آفلاتوکسین، یک چالش بهداشتی است که ارزش اقتصادی بزرگترین محصول صادراتی غیرنفتی کشور را میتواند تحت تأثیر قرار دهد. این زهرابهی بالقوه سرطانزای کبد، توسط برخی گونههای قارچ Aspergillus بهویژه Aspergillus flavus تحت شرایط ویژه، در طول مدت تشکیل میوه، در مرحله برداشت، حمل و نقل و انبارداری ممکن است تولید شود. عامل کلیدی در بروز آلودگی پسته به آفلاتوکسین، قرار گرفتن مغز پسته در معرض آلودگی قارچی در باغ است. این وضعیت با تشکیل پستههای زودخندان و آسیبهای مکانیکی ناشی از عوامل زنده و غیرزنده روی میدهد. دما و رطوبت نسبی محیط و میزان رطوبت مغز پسته طی مراحل مختلف تولید و فرآوری پسته، در بروز و اشاعه آلودگی قارچی و افزایش تولید آفلاتوکسین نقش بهسزایی دارند. مهار عوامل یادشده با روشهای مختلف زراعی، مکانیکی، فیزیکی و بیولوژیک امکانپذیر است. احداث اصولی باغ و رعایت فواصل کاشت، یکنواختی ارقام و در مراحل بعدی، هرس، آبیاری صحیح و اصولی، تغذیه مناسب، برداشت به موقع، فرآوری و انبارداری صحیح میتواند تولید محصولی سالم، بازارپسند و ارزشمند را تضمین نماید. مهارزیستی با استفاده از سویههای غیرتوکسینزای A. flavus و مخمرها نیز راهبردی موفق در کاهش آفلاتوکسین پسته بوده است.
عبداله احمدپور،
جلد 7، شماره 2 - ( 6-1397 )
چکیده
احمدپور ا. 1397. مروری بر بیماری لکه غربالی درختان میوه هستهدار. دانش بیماریشناسی گیاهی 7(2):13-1. DOI: 10.2982/PPS.7.2.1
لکه غربالی ناشی از Stigmina carpophila یک بیماری مهم درختان میوه هسته دار در ایران و جهان است. بیمارگر اسپورودوکیومهای با کنیدیومبرهای سمپودیال و کنیدیومهای 5-3 سلولی تولید میکند و دامنه ی میزبانی وسیعی دارد و تقریباً به تمام گونههای درختان میوه هستهدار حمله میکند. بیمارگر به صورت میسلیوم در شاخهها یا به شکل کنیدیومها در جوانهها، زمستانگذرانی میکند. رطوبت و دما نقش مهمی در شیوع و شدت بیماری دارند. قارچ به بافتهای گیاهی به صورت مستقیم با کمک چنگک و یا غیرمستقیم از طریق روزنه ها نفوذ میکند. بیماری لکه غربالی درختان میوه هستهدار در ایران اهمیت زیادی دارد، بنابراین در این مقاله نشانه ها، مشخصات عامل، نحوهی شیوع و روشهای مدیریت بیماری شرح داده شدهاند.
مونس بخشی،
جلد 8، شماره 1 - ( 12-1397 )
چکیده
بخشی م. 1397. بازنگری بر آرایهبندی جنس Pseudocercospora. دانش بیماریشناسی گیاهی 8(1): 14-1. DOI: 10.2982/PPS.8.1.1.
گونههای Pseudocercospora از قارچهای بیمارگر گیاهی با دامنه میزبانی وسیع روی گیاهان علفی و چوبی هستند. از زمان توصیف اولیه این جنس، آرایهبندی آن همواره چالش برانگیز بوده است. در سالهای اخیر دادههای توالی DNA از نواحی ژنی مختلف اطلاعات مفیدی در مورد آرایهبندی صحیح جنس Pseudocercospora فراهم نمودهاند. این دادهها نشان داده اند که گونه های Pseudocercospora در بیش از یک مسیر درون قارچهای تیره Mycosphaerellaceae، راسته Capnodiales، رده Dothideomycetes، شاخه Ascomycota تکامل یافتهاند و چندنیایی هستند. همچنین گونههای با ریختشناسی، نشانه ها و دامنه میزبانی مشابه، ولی از مناطق جغرافیایی مختلف ممکن است از لحاظ فیلوژنتیکی گونههای متمایزی باشند. شناسایی دقیق عامل بیماری، گام اول در مدیریت بیماریهای این بیمارگرها است. صفات کلیدی ریختشناسی و داده های ژنتیکی نوین برای شناسایی گونه های این جنس، در این مقاله شرح داده شدهاند.
امیررضا امیرمیجانی،
جلد 8، شماره 1 - ( 12-1397 )
چکیده
امیرمیجانی ا. ر. 1397. صفات مهم در تشخیص گونه های Cladosporium. دانش بیماریشناسی گیاهی 8(1): 59-50. DOI: 10.2982/PPS.8.1.50.
Cladosporium یکی از جنسهای بزرگ قارچها است که گونههای آن اغلب به صورت بیمارگر گیاهان، گندرو در خاک و یا روی مواد گیاهی خشک، یا فراانگل سایر قارچها زندگی میکنند. صفات ظاهری کنیدیومها مانند شکل، نحوه تشکیل و تزیینات سطح آنها، ویژگیهای کنیدیومبرها نظیر شکل، نحوه انشعاب و محلهای کنیدیومزایی و دادههای بدست آمده از توالییابی نواحی مختلف DNA در شناسایی گونههای این جنس از اهمیت بسیاری برخوردار هستند. صفات ریختشناسی و نواحی ژنومی مهم برای شناسایی گونههای نزدیک یا پنهان این جنس، در این مقاله شرح داده شده اند.
سید حسین وفائی،
جلد 8، شماره 2 - ( 6-1398 )
چکیده
وفائی س ح (1398) بیماری سوختگی نخود. 8(2): 57-45. DOI: 10.2982/PPS.8.2.45.
بیماری سوختگی ناشی از Mycosphaerella rabiei مهمترین عامل محدودکننده تولید نخود در دنیا است. بررسی جمعیت قارچ از نظر بیماریزایی و ژنتیکی برای مدیریت بیماری ضروری میباشد. راهبردهای مختلفی از قبیل تیمار بذر با قارچکشها، استفاده از رقمها مقاوم، تنظیم تاریخ کاشت و تلفیق مقاومت با کاربرد قارچکشها پس از آلودگی برای مدیریت این بیماری توصیه شده است. استفاده از رقمهای مقاوم بهترین ساز و کار مدیریتی جهت کاهش خسارت ناشی از سوختگی است ولی اثربخشی رقمهای مقاوم به دلیل مقاومت ناقص ژرم پلاسم نخود و تغییرپذیری بیماریزایی جمعیت بیمارگر دارای محدودیت میباشد. در این مقاله زیستشناسی، تنوع بیماریزایی و ژنتیکی بیمارگر، توارث مقاومت در میزبان و مدیریت بیماری بیان شده است.
سید رضا فانی، محمد مرادی، منصوره میرابوالفتحی،
جلد 8، شماره 2 - ( 6-1398 )
چکیده
فانی س ر، مرادی م و میرابوالفتحی م (1398) مروری بر بیماری انگومک پسته. دانش بیماریشناسی گیاهی 8(2):30-16. DOI: 10.2982/PPS.8.2.16
پسته ارزشمندترین محصول باغی صادراتی ایران است. پوسیدگی طوقه و ریشه ناشی از گونههای Phytophthora مهمترین بیماری پسته است که سالیانه منجر به نابودی تعداد قابل توجهی درختان بارور و نابارور میگردد. عامل بیماری از تمامی استانهای پستهخیز گزارش شده است. عامل بیماری خاکزاد است و با اسپورانژیوم یا زئوسپورانژیومهای رها شده از آن به کمک آب پخش شده و درختان سالم را به بیماری مبتلا می کند. حساسیت طوقه درختان پسته به فیتوفتورا و آبیاری به شیوه غرقابی در اغلب باغات از عوامل کلیدی توسعه بیماری است. سوختگی سرشاخه در اوایل بهار، سبزخشکی برگها در طول فصل رشد، خروج صمغ از ناحیه طوقه و پوسیدگی ریشه از جمله نشانههای بیماری است. مدیریت تلفیقی بیماری با احداث باغ در زمینهای غیرآلوده، استفاده از رقمهای مقاوم یا متحمل، استفاده از نهالهای سالم، اصلاح روش آبیاری و پرهیز از تماس مستقیم آب با طوقه، جداسازی کرتهای آلوده از سالم، استفاده از قارچکش مناسب و مهار زیستی بر پایه گونه های Trichoderma و Bacillus است.
سمانه احمدی، فریبا قادری، داریوش صفایی،
جلد 9، شماره 1 - ( 12-1398 )
چکیده
احمدی س، قادری ف، صفایی د (1398) بیماری پوسیدگی ذغالی بلوط در ایران. دانش بیماریشناسی گیاهی 9(1): 128-118. DOI: 10.2982/PPS.9.1.118.
بیماری پوسیدگی ذغالی بلوط توسط دو قارچ Biscogniauxia mediterranea و Obolarina persica پدید میآید. این قارچها که فرصتطلب یا مهاجم ثانویه هستند و به درختان دچار تنش حمله میکنند، یکی از مشکلات اصلی جنگلهای بلوط در ایران هستند. بیماری اولین بار در سال 1390 در حنگلهای شمال روی درختان Quercus castaneifolia و Zelkova carpinifolia و سپس در جنگلهای زاگرس روی درخت Q. brantii گزارش شده است. بیماری طی سالیان گذشته، بهسرعت در جنگلهای زاگرس انتشار یافته است. نشانههای بیماری بهصورت زوال و مرگ درختان، قهوهای شدن برگها و خزان زودرس میباشد. ترشح صمغ روی شاخهها و تنه درختان مسن و قهـوهای شدن بافت چوب و آوندهای چوبی در سرتاسر ارتفاع تنه به سمت بالا و پایین درخت دیده میشود. مشخصات ریختشناختی بیمارگرها، گسترش و بقای بیمارگرها و روشهای مدیریت بیماری در این مقاله شرح داده شدهاند.
موسی نجفی نیا، مهدی آزادوار،
جلد 9، شماره 1 - ( 12-1398 )
چکیده
نجفی نیا م، آزادوار م (1398) مروری بر روشهای مدیریت پایدار بیمارگرهای گیاهی خاکبرد. دانش بیماریشناسی گیاهی 9(1): 77-68. DOI: 10.2982/PPS.9.1.68.
بیماریهای گیاهی نقش محدودکننده مهمی در تولید محصولات کشاورزی دارند و مهار آنها با استفاده از آفتکشها، نگرانیهای جدی در مورد ایمنی مواد غذایی و سلامت محیط زیست به وجود میآورد و ضرورت استفاده از سایر روشهای مدیریت پایدار بیماریها را دوچندان میسازد. بسیاری از بیمارگرهای گیاهی ممکن است آلودگی را روی قسمتهای هوایی گیاهان ایجاد کنند اما بخشی از چرخه زندگی خود را در خاک طی نموده و بقای خود را حفظ نمایند. در اینگونه موارد، بخشی از چرخه زندگی بیمارگر گیاهی که در خاک است ممکن است بسیار مهم باشد، حتی اگر ریشهها را آلوده نکند. تک کشتهای پیاپی و یا کاشت گونههای گیاهی مشابه با هم در زمین زراعی ثابت، احتمال شیوع بیماری را افزایش میدهد. عملیات مختلف زراعی ازجمله استفاده از گیاهان پوششی، تناوب زراعی، کاربرد کمپوست، تقویت مواد آلی خاک، استفاده از بذر و مواد تکثیری سالم و گواهی شده، کشت رقمهای مقاوم، استفاده از قارچهای میکوریز، خاکورزی مناسب و آفتابدهی خاک بهعنوان گزینههای مناسب مدیریت پایدار بیماریهای ناشی از بیمارگرهای خاکبرد و حفظ کیفیت و سلامت خاک محسوب میشوند.
لیلا ابراهیمی،
جلد 9، شماره 1 - ( 12-1398 )
چکیده
ابراهیمی ل (1398) بیماریهای لکه سیاه سیب و گلابی. دانش بیماریشناسی گیاهی 9(1):67-57. DOI:10.2982/PPS.9.1.57
بیماریهای لکه سیاه سیب و گلابی با عوامل Venturia inaequalis و V. pyrina مهمترین بیماری قارچی این گیاهان به لحاظ اقتصادی هستند. این بیمارگرها به شکل سودوتسیومهای کروی شکل روی بقایای برگهای آلوده زمستان گذرانی میکنند. هر چند در مناطق با زمستانهای معتدل، آنها به صورت میسلیوم یا کنیدیوم در جوانهها و شاخهها نیز باقی میماند. نشانه های بیماری روی برگها به شکل لکههای سیاه رنگ با سطح مخملی میباشد. در آلودگیهای شدید و زودهنگام روی میوهها، بدشکلی و ترکهایی ایجاد میشود. رطوبت و دما از عوامل مهم و تاثیرگذار در شیوع و شدت این بیماری میباشند. بهطوریکه در مناطقی که فصل بهار و اوایل تابستان هوا خنک و مرطوب باشد، خسارت بیماری شدید خواهد بود. نشانه های بیماریها، خصوصیات ریختشناسی بیمارگرها، چرخه بیماریها و روشهای مدیریت بیماریها شامل رقمهای مقاوم، بهداشت باغی، مبارزه زیستی، مبارزه شیمیایی و برنامه پیش آگاهی آنها شرح داده شدهاند.
صمد جمالی،
جلد 10، شماره 2 - ( 6-1400 )
چکیده
جمالی ص (1400) دنبلانهای ایران. دانش بیماریشناسی گیاهی 10(2): 14-1. Doi: 10.2982/PPS.10.2.1.
دنبلانها قارچهای خوراکی متعلق به شاخه Ascomycota هستند. این قارچهای ارزشمند به دو دسته دنبلانهای بیابانی و جنگلی تقسیم شده اند. آنها میکوریزهای اجباری درختان، درختچهها، گیاهان یکساله، یا چندساله هستند. این قارچها در ۳۸ جنس، شش تیرهی راسته Pezizales ، رده Pezizomycetes قرار دارند. دنبلانهای جنگلی در Tuberaceae و دنبلانهای بیابانی در بقیه تیره ها قرار دارند. پژوهشهای ریخت شناسی و مولکولی وجود گونههای Tuber aestivum از تیره Tuberaceae، Terfezia claveryi، Terfezia boudieri، Tirmania pinoyi و Tirmania nivea از تیره Pezizaceae، Picoa juniperi، Picoa lefebvrei، Geopora cooperi و Geopora ramila از تیره Pyronemataceae را در ایران اثبات کرده اند. خصوصیات ریختشناسی، گیاهان همزیست و مناطق انتشار این قارچها شرح داده شده اند.
امیرحسین محمدی، معصومه حقدل، منصوره میرابوالفتحی، حسین علایی،
جلد 11، شماره 2 - ( 6-1401 )
چکیده
محمدی ا ح، حقدل م، میرابوالفتحی م، علایی ح (1401) بیماری پوسیدگی آرمیلاریایی ریشه و طوقه در باغهای پسته. دانش بیماریشناسی گیاهی 11(2): 102-92. Doi: 10.2982/PPS.11.2.92
چکیده
پسته یکی از مهمترین محصولات باغی در ایران بوده که تولید آن همواره تحت تأثیر عوامل محدودکننده زنده و غیر زنده قرار میگیرد. پوسیدگی آرمیلاریایی طوقه و ریشه ناشی از Armillaria mellea، یک بیماری مهم در باغهای پسته بوده که باعث مرگ و میر درختان بارور میشود. کنترل این بیماری بسیار سخت و هزینهبَر میباشد. نشانههای بیماری در اندام هوایی درختان مبتلا شامل زردی، برگریزی زودهنگام، پژمردگی ناگهانی، سرخشکیدگی شاخهها و کاهش رشد اندام هوایی میباشد. این نشانهها همراه با پوسیدگی و قهوهای شدن بافتهای چوبی، تشکیل صفحات میسلیومی بادبزنی سفید تا کرمی رنگ در ریشه و طوقه و همچنین مشاهده نماریشه (رایزومورف) قارچ، شواهد کافی جهت تشخیص قطعی ابتلا به پوسیدگی آرمیلاریایی طوقه و ریشه در درختان پسته میباشند. فرآیند آلودگی با اتصال محکم ریسه و نماریشهها روی سطح ریشهها شروع شده و سپس بیمارگر با استفاده از روشهایی مانند فشار مکانیکی، تولید توکسین و آنزیمهای تجزیه کننده دیواره سلولی به بافتهای ریشه نفوذ میکند. تأخیر در تشخیص بیماری، وجود شبکه گسترده از نماریشهها در فواصل دور از درخت و در اعماق خاک و مخفی ماندن میسلیومها زیر پوست و داخل چوبهای مرده، باعث میشود که کنترل موفق بیماری تنها با تلفیق روشهای کنترل شیمیایی، زراعی، بیولوژیکی و استفاده از پایه و ارقام مقاوم امکان پذیر باشد.
حدیث شهبازی،
جلد 13، شماره 1 - ( 12-1402 )
چکیده
شهبازی، ح. (1402). همه گیری شناسی و روشهای مدیریت بیماری سوختگی غلاف برگ برنج. دانش بیماریشناسی گیاهی 13 (1)، 54-42.
سوختگی غلاف برگ ناشی از قارچ خاکزی Rhizoctonia solani AG1-IA ، یکی از بیماریهای مهم برنج در دنیا است، که در بعضی مناطق کشت برنج در ایران نیز شایع است. بیمارگر معمولا به شکل سختینه در خاک و بقایای گیاهی و میسلیوم در بقایای گیاهی و بذر زمستانگذرانی میکند. سختینهها قادرند سالها در خاک و کاهوکلش برنج به صورت خفته باقی بمانند. پس از کاشت رقمهای حساس برنج، سختینهها جوانهزده، تولید میسلیوم کرده و غلاف برگهای پایینی بوتههای برنج را آلوده میکنند. نشانه مشخصه این بیماری لکههای سبز مایل به خاکستری آبسوخته، کروی تا بیضی شکل یا تغییر رنگ یافته نامنظم کشیده روی غلاف برگها است. لکهها با گذر زمان به هم پیوسته و مرکز آنها خاکستری تا قهوهای-روشن و حاشیه قهوهای-تیره تا قرمز میشود. عواملی مانند نوع رقم برنج، تراکم کاشت، مرحله رشدی گیاه، مقدار زادمایه اولیه بیمارگر، شرایط محیطی و تغذیه گیاه بر شدت بیماری و همه گیری آن تاثیرگذار هستند. مدیریت بیماری به دلیل توانایی بیمارگر برای زنده ماندن طولانی مدت در خاک و سطح پایین مقاومت رقمهای تحت کشت برنج در برابر بیماری دشوار است، اما با روشهای زراعی مناسب مانند عدم کشت رقمهای پاکوتاه و پرپنجه در مزرعههای با سابقه حضور بیمارگر، ضدعفونی بذر، رعایت تراکم کاشت، مصرف بهینه کودهای نیتروژنه، رعایت بهداشت زراعی و مبارزه شیمیایی میتوان از همه گیری و خسارت بیماری پیشگیری کرد.
مریم موسیوند،
جلد 13، شماره 1 - ( 12-1402 )
چکیده
موسیوند، م. (1402). فنآوریهای نوین تشخیص زهرقارچها در محصولها و فرآورده های گیاهی. دانش بیماریشناسی گیاهی، 13 (1)، 103-89.
زهرقارچها متابولیتهای ثانویه قارچها هستند که به دلیل سمیت و سرطانزایی تهدیدی جهانی برای سلامت انسان و دام به شمار می آیند. افزایش تقاضا برای ردیابی سریع، ساده و کم هزینه این ترکیبها، بهویژه در محل، منجر به توسعه حسگرهای زیستی متنوعی شده است. اگر چه آنتیبادیها برای چندین دهه پرکاربردترین پروب تشخیصی در طراحی حسگرهای زیستی بودهاند اما دشواری تولید آنتیبادی منوکلونال برای زهرقارچها به دلیل قرارگیری آنها در گروه مولکولهای کوچک و غیر ایمنوژن، منجر به ابداع فنآوری نوین پروبهای آپتامری برای ردیابی این مولکولهای خطرناک شده است. آپتامرها توالیهای تک رشته الیگونوکلئوتیدی هستند که با تبدیل شدن به ساختار سه بعدی خود، مولکول هدف را با اختصاصیتی در حد آنتی بادیهای منوکلونال ردیابی مینمایند. مزایای بسیار زیاد آپتامرها از جمله نداشتن محدویت در نوع مولکول هدف، اندازه کوچک، پایداری بالا، قابلیت تولید کم هزینه و آسان، این پروبهای تشخیصی را به یکی از مهترین رقبای آنتیبادیها در طراحی حسگرها تبدیل کرده است. به کارگیری پروبهای آپتامری در طراحی حسگرهای زیستی منجر به توسعه آپتاحسگرهایی که از حساسیت و اختصاصیت بالایی در ردیابی مولکولهای هدف برخوردارند، شده است. پروبهای آپتامری، روش آزمایشگاهی غربال آنها ، انواع آپتاحسگرها و کاربرد آنها در تشخیص زهرقارچهای مهم در این مقاله شرح و بحث شده است.
سارا سیاهپوش، علی دهقانی،
جلد 13، شماره 1 - ( 12-1402 )
چکیده
سیاهپوش، س.، دهقانی، ع. (1402). اثر تنشهای محیطی در همه گیری بیماری پوسیدگی ذغالی حبوبات. دانش بیماریشناسی گیاهی، 13(1)، 124-113.
پوسیدگی ذغالی ناشی از قارچ خاکزیphaseolina Macrophomina از مهمترین بیماریهای قارچی حبوبات است که در شرایطی که گیاهان تحت تنش هستد شیوع مییابد. تغییرات اقلیمی طی چند دهه اخیر شرایط محیطی را برای کشت و تولید بهینه حبوبات دشوار ساخته است. تنش خشکی مهمترین تنش غیرزنده در تولید حبوبات است. پیش آمودگی گیاهان برای آلوده شدن به بیمارگرهای خشکی پسند از زمینه های بروز و گسترش بیماریهایی مانند پوسیدگی ذغالی است. با توجه به این که کشت و تولید حبوبات در اراضی قلیایی و آهکی در ایران گسترش زیادی دارد و گیاهان در معرض تنشهای مختلف محیطی به ویژه خشکی در طی فصل زراعی هستند، اهمیت این بیماری، میزان خسارت آن، دامنه میزبانی وزیست شناسی بیمارگر، شرایط مناسب همه گیری آن و خلاصه یافتههای پژوهشی روی بیماری در ایران در این مقاله شرح داده شده است.