حدیث شهبازی،
جلد 13، شماره 1 - ( 12-1402 )
چکیده
شهبازی، ح. (1402). همه گیری شناسی و روشهای مدیریت بیماری سوختگی غلاف برگ برنج. دانش بیماریشناسی گیاهی 13 (1)، 54-42.
سوختگی غلاف برگ ناشی از قارچ خاکزی Rhizoctonia solani AG1-IA ، یکی از بیماریهای مهم برنج در دنیا است، که در بعضی مناطق کشت برنج در ایران نیز شایع است. بیمارگر معمولا به شکل سختینه در خاک و بقایای گیاهی و میسلیوم در بقایای گیاهی و بذر زمستان‌گذرانی می‌کند. سختینه‌ها قادرند سال‌ها در خاک و کاهوکلش برنج به صورت خفته باقی بمانند. پس از کاشت رقم‌های حساس برنج، سختینه‌ها جوانه‌زده، تولید میسلیوم کرده و غلاف برگ‌های پایینی بوته‌های برنج را آلوده می‌کنند. نشانه مشخصه این بیماری لکه‌های سبز مایل به خاکستری آبسوخته، کروی تا بیضی شکل یا تغییر رنگ یافته نامنظم کشیده روی غلاف برگ‌ها است. لکه‌ها با گذر زمان به هم پیوسته و مرکز آنها خاکستری تا قهوه‌ای-روشن و حاشیه قهوه‌ای-تیره تا قرمز می‌شود. عواملی مانند نوع رقم برنج، تراکم کاشت، مرحله رشدی گیاه، مقدار زادمایه اولیه بیمارگر، شرایط محیطی و تغذیه گیاه بر شدت بیماری و همه گیری آن تاثیرگذار هستند. مدیریت بیماری به دلیل توانایی بیمارگر برای زنده ماندن طولانی مدت در خاک و سطح پایین مقاومت رقم‌های تحت کشت برنج در برابر بیماری دشوار است، اما با روشهای زراعی مناسب مانند عدم کشت رقم‌های پاکوتاه و پرپنجه در مزرعه‌های با سابقه حضور بیمارگر، ضدعفونی بذر، رعایت تراکم کاشت، مصرف بهینه کودهای نیتروژنه، رعایت بهداشت زراعی و مبارزه شیمیایی میتوان از همه گیری و خسارت بیماری پیشگیری کرد.
تکتم سلاح ورزی، بهرام عابدی، ناصر بیک زاده،
جلد 13، شماره 1 - ( 12-1402 )
چکیده
سلاح‌ورزی، ت.، عابدی، ب.، و بیک‌زاده، ن. (1402). اثر عصارههای آبی و اتانولی میوه و برگ توت آمریکایی بر Erwinia amylovora عامل آتشک سیب و گلابی. دانش بیماریشناسی گیاهی، 13 (1)، 88-75.
آتشک ناشی ازErwinia amylovora یکی از بیماریهای مهم درختان سیب و گلابی در جهان است. هدف از این پژوهش، تعیین اثر ضدباکتریایی عصارههای اتانولی و آبی میوه و برگ درخت توت آمریکایی یا پرتقال اوسیج (Maclura pomifera) علیه عامل این بیماری بود. اثر عصارههای اتانولی و آبی برگ و میوه این گیاه بررشد کلنی E. amylovora در هشت غلظت با روش انتشار در دیسک آزمایش شد. همچنین فعالیت آنتی‌اکسیدانی و فنل کل این عصارهها نیز اندازه‌گیری شدند. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار برای هر تیمار در شرایط آزمایشگاهی اجرا شد. یافتهها نشان دادند که نوع عصاره و اندام گیاهی در خاصیت ضد باکتریایی، فعالیت آنتی اکسیدانی و میزان فنل کل موثر است. عصاره اتانولی میوه با غلظت 1000 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر با قطر متوسط هاله بازدارندگی 57/5 میلی‌متر، بیشترین اثر بازدارندگی را در برابر E. amylovora، فعالیت آنتی‌اکسیدانی و محتوای فنل کل داشت، در حالی که عصاره آبی میوه و عصاره آبی و اتانولی برگ تاثیر معنیداری نداشتند. بنابراین عصاره اتانولی میوه توت آمریکایی تاثیر بازدارندگی از رشد کلنی E. amylovora دارد و میتواند در مدیریت بیماری به عنوان یک ترکیب طبیعی در نظر گرفته شود.
صفر نیک مرام، مهدی صدروی، مصطفی قادری زفره ای،
جلد 13، شماره 1 - ( 12-1402 )
چکیده
نیکمرام، ض.، صدروی، م.، قادریزفرهای، م. (1402). تاثیر سه قارچ میکوریز آربوسکولی بر بیماری پاخوره گندم ناشی از Gaeumannomyces graminis var. tritici. دانش بیماریشناسی گیاهی، 13 (1)، 112-104.
پاخوره ناشی از قارچ خاکزی Gaeumannomyces graminis var. tritici یکی از بیماریهای مهم گندم در جهان است، که میزان خسارت آن تا 50 درصد محصول گزارش شده است. این بیماری از مناطق مختلف کشت گندم در ایران نیز گزارش شده است. کنترل بیولوژیک یکی از روشهای سالم و سازگار با محیط زیست برای مدیریت بیماریهای گیاهی است و قارچهای میکوریز آربوسکولی میتوانند نقش مهمی در این زمینه ایفا کنند. این پژوهش برای تعیین تاثیر سه قارچ میکوریز آربوسکولی بر شدت این بیماری اجرا شد. جدایهای از بیمارگر از بوته های بیمار گندم در استان کهگیلویه و بویراحمد،جنوب غربی ایران، بدست آمد. تاثیر سه قارچ میکوریز آربوسکولی Funneliformis mosseae ، Rhizoglomus intraradices و Blaszkowskia deserticola به تنهایی و ترکیب آنها بر شدت بیماری وشاخصهای رشدی گندم در شرایط گلخانه در قالب طرح کاملاً تصادفی آزمایش شد. همه تیمارهای قارچهای میکوریز باعث کاهش شدت بیماری و افزایش شاخصهای رشد نسبت به گیاهان شاهد شدند ولی تیمار F. mosseae نسبت به دیگران موثرتر بود. بنابراین از قارچ میکوریز آربوسکولی F. mosseae میتوان برای کاهش شدت بیماری و بهبود شاخصهای رشدی گندم استفاده کرد.
سیده عاطفه حسینی، زهرا انوری،
جلد 13، شماره 1 - ( 12-1402 )
چکیده
حسینی، س. ع.، انوری، ز. (۱۴۰۲). کاربردهای فنآوریهای نوین اطلاعات در بیماریشناسی گیاهی. دانش بیماریشناسی گیاهی، ۱۳(۱)،۱۴۸-۱۳۵.
رشد جمعیت فشار قابل توجهی بر زنجیره تامین مواد غذایی وارد کرده است و اطمینان از اینکه همه به غذای کافی، سالم و مغذی دسترسی دارند، چالش برانگیزتر شده است. استفاده از فنآوری های نوین اطلاعات مبتنی بر هوش مصنوعی در کشاورزی میتواند نقش بسزایی در افزایش تولید محصولهای گیاهی سالم و تامین امنیت غذایی انسانها داشته باشد. همه محصولهای گیاهی به شدت در برابر بیماریها آسیبپذیر هستند و مدیریت به موقع و صحیح بیماریها برای بهینه سازی تولید آنها ضروری است. فنآوریهای نوین اطلاعات مانند سنجش از دور، تجزیه و تحلیل طیفهای نوری جذبی گیاهان، استفاده از نرم افزارهای تخصصی اینترنتی تشخیص دهنده بیماریهای گیاهی در تلفن همراه، می توانند به تشخیص سریع و دقیق بیماریها، اجرای یک برنامه پیش آگاهی و پایش آنها، برای پیشگیری از شیوع آنها و اجرای به موقع روشهای مدیریتی آنها کمک کنند. کاربردهای منحصر به فرد این فنآوریهای نوین اطلاعات در شناسایی، پایش و مدیریت بیماریهای گیاهی در این مقاله شرح داده شده اند.
مینا راستگو، سیروس هنرور،
جلد 13، شماره 1 - ( 12-1402 )
چکیده
راستگو، م.، هنرور، س. (1402). کاربرد فاژها برای مهار زیستی باکتریهای بیماریزای گیاهان. دانش بیماریشناسی گیاهی، 13 (1)، 64-55.
باکتریهای بیماریزا یکی از مهمترین عوامل کاهش عملکرد محصولات گیاهی می باشند. مدیریت این بیمارگرها در گذشته به استفاده از سمهای ضد باکتریایی یا القاکنندههای مقاومت محدود می شد، اما با کشف باکتریوفاژها در دهه های اخیر، توجه به استفاده از آنها افزایش یافته است. باکتریوفاژها یا فاژها ویروسهایی هستند که به صورت کاملا اختصاصی بر سلولهای باکتریایی اثر میگذارند. در حال حاضر، صدها باکتریوفاژ جداسازی و علیه باکتریهای بیماریزای گیاهی آزمایش شدهاند و همچنان تعداد زیادی نیز وجود دارند که بایستی بررسی شوند. این رویکرد نیازمند پروتکل‌های خاصی برای شناسایی فاژهای جدید، درک پیدایش کلون‌های مقاوم به فاژ و عفونت‌پذیری سایر گونه‌های باکتریایی میباشد. فاژتراپی یا استفاده از فاژها برای مهارزیستی با باکتریهای بیماریزای گیاهی به خاطر ارزان بودن، اختصاصیت بسیار بالا فاژها علیه باکتریها، عدم تاثیر منفی روی انسان یا حیوانات و عدم آلودگی زیست محیطی، به عنوان روشی مناسب برای مهارزیستی این بیمارگرها میتواند در نظر گرفته شود.
