جهاندیده م، نعمت اللهی س، رخشنده رو ف (1402) واکنش چهاررقم کدو به ویروس موزاییک خیار با آنالیز بیان ژنهای PAL و . PR2 دانش بیماریشناسی گیاهی 12(2): 26-11.
مقدمه: ویروس موزائیک خیار Cucumber mosaic virus, CMV)) یکی از مهمترین ویروسهای بیمارگر کدو است. شناسایی و کشت رقمهای مقاوم یا متحمل بهترین روش مدیریت بیماری است. پژوهش حاضر به منظور بررسی واکنش چهار رقم کدو نسبت به CMV با ارزیابی بیان ژنهای دخیل در مقاومت (PAL, PR2) انجام پذیرفت. مواد و روشها:چهل نمونه برگ کدوی مشکوک به بیماری از مزرعه های شمال غربی ایران جمع آوری و توسط آزمون TAS-ELISA بررسی شدند. یک جدایه CMV پس از خالصسازی بیولوژیکی برای بررسی واکنش چهار رقم کدوی تحت کشت در این منطقه به اسامی : اسما،پارس، پروف و PS در آزمایشی گلخانه ای به گیاهان مایه زنی شد. با آزمونهای TAS-ELISA و semi quantitative(Sq)-RT-PCR غلظت ویروس در رقمهای کدو بررسی و شاخص شدت بیماری تا ۳۰ روز پس از مایه زنی ارزیابی شد. میزان بیان ژن های PAL و PR2 نیز با تکنیک Real time PCRQuantitative بررسی شد.یافته ها: شانزده نمونه از مجموع 40 نمونه آلوده به CMV بودند. بررسی تیتر ویروس نشان داد که غلظت ویروس و شاخص شدت بیماری در دو رقم پارس و پروف نسبت به رقمهای PS واسما بالاتر بود. بیان ژنهای PAL و PR2 در همه رقمها نسبت به شاهد افزایش داشت ولی در رقم PS و پس از آن اسما بیشتر بود.نتیجه گیری: رقمهای PS و اسما از تحمل بالاتری نسبت بهCMV برخوردار هستند و کشت وسیعتر آنها برای مدیریت مفید است.
اغلب ویروسهای گیاهان که اخیرا در نواحی گرمسیری، نیمه‌گرمسیری و معتدل شیوع یافته‌اند و تولید محصولهای مهم گیاهی را محدود کرده اند، توسط سفیدبالک‌ها انتقال می‌یابند. سه گونه مهم سفید بالک Bemisia tabaci، Trialeurodes vaporariorum و Trialeurodes abutiloneusبه عنوان ناقل بیشتر ویروس‌های‌گیاهی شناخته شدهاند.ویروسهای گیاهی که توسط سفید بالک‌ها انتقال می‌یابند در جنس‌های Begomovirus، Crinivirus، Ipomovirus، Carlavirus،Torradovirusو Polerovirusقرار دارند. مبارزه با سفیدبالک‌ها به دلیل اینکه دامنه میزبانی وسیع آنها، نرخ بالای تولید مثلی، اندازه جمعیت بزرگ، و همچنین مقاومت آنها به حشره کش‌ها مشکل است، ولی روشهای نوین مبارزه شیمیایی، زیستی و تولید گیاهان تراریخته مقاوم برای مدیریت آنها ابداع شدهاند، که در این مقاله شرح داده شده اند.
پورعزیز، پ.، کولیوند، د. (۱۴۰۲). کاربرد پلیمرهای زیستی در مدیریت بیماریهای ویروسی گیاهان. دانش بیماریشناسی گیاهی، ۱۳(۱)، ۱۳۴-۱۲۵.
پلیمرهای با منشا طبیعی، پلیمر زیستی شناخته می شوند. پلیمرهای زیستی به دلیل ویژگیهای سازگاری زیستی و زیست تخریبی کاربردهای گسترده ای در زمینه های متفاوت از جمله کشاورزی⸲ پزشکی و صنعت دارند. پلیمرهای زیستی با افزایش سیستم ایمنی گیاهان از طریق تآثیر بر ژنهای مقاومت و همچنین فعال کردن مکانیسم های مربوط به مقاومت باعث محدود کردن فعالیتهای بیمارگرهای گیاهی می شوند. بنابراین استفاده از این مواد جهت مقابله با بیمارگرهای گیاهی کاربرد وسیعی در کشاورزی پیدا کرده است. استفاده از پلیمرهای زیستی جهت مقابله با بیمارگرهای گیاهی مانند قارچها و باکتریها راه حل مناسبی برای کاهش خسارت آنها است. همچنین تیمار گیاه آلوده به ویروس با پلیمرهای زیستی باعث کاهش علایم و خسارت بیماری می شود. مکانیسم‌های مولکولی ضد ویروسی برخی پلیمرهای زیستی مانند کیتوزان، کیتین، الیگوکیتوزان، بتاگلوکانها، لنتینان، آلژینات و هیدروژل و ترکیبهای آن در مدیریت بیماریهای ویروسی گیاهان در این مقاله شرح داده شده اند.
موزاییک زرد ناشی از ویروس موزاییک زرد جو (BaYMV)، که توسط شبه قارچ Polymyxa graminis منتقل میشود، یکی از بیماریهای مهم ویروسی جو در جهان است. برای ردیابی سرولوژیکی و مولکولی این ویروس از مزرعه های جو استان خراسان رضوی، شمال شرق ایران، 86 نمونه برگ به صورت تصادفی و یا دارای علایمی شامل موزاییک، زردی و رگبرگ روشنی در اوخر زمستان سال 1400، جمع آوری شدند. نمونه ها پس از انتقال به آزمایشگاه توسط آزمون های سرولوژیکی الایزا و مولکولی واکنش زنجیره‌ای پلیمراز- ترانسکریپتاز معکوس(RT-PCR) مورد بررسی قرار گرفتند. با استفاده از آغازگرهای اختصاصی BaYMV طراحی شده، قطعهای به طول 800 جفت باز مربوط به پروتیین پوششی ویروس تکثیر شد. از بین جدایه های مثبت آزمون RT-PCR، قطعه دی ان ا تکثیر شده مربوط به جدایه بجستان پس از استخراج از ژل، تعیین توالی گردید. توالی دریافتی جدایه بجستان , BaYMV پس از تایید صحت با استفاذه از برنامه بلاست، به همراه سایر توالی های پروتیین پوششی BaYMV موجود در بانک ژن NCBIبه وسیله نرم افزارهای DNAMAN-7 و Vector NTI مورد واکاوی فیلوژنتیکی قرار گرفت. قطعه تعیین توالی شده جدایه بجستان دارای بیشترین شباهت در سطح نوکلئوتیدی (79/94 درصد) و آمینواسیدی (59/90 درصد) با قطعه مشابه یک جدایه از اروپا بود. این اولین گزارش وقوع BaYMV از شهرستان بجستان استان خراسان رضوی ایران است.
