12 نتیجه برای ژن
مهدی صدروی،
جلد 1، شماره 2 - ( 6-1391 )
چکیده
صدروی، م. 1391. کاربرد مهندسی ژنتیک در ایجاد گیاهان مقاوم به بیماریها. دانش بیماریشناسی گیاهی 1(2): 9-1
دانش مهندسی ژنتیک از حدود 160 سال پیش با کشف قوانین وراثت صفات زیستی، آغاز گردیده و در آن
روش‌های جداسازی و خالص‌سازی DNA از سلول، همانند‌سازی و تکثیر قطعه‌های آن با واکنش زنجیره‌ای پلیمراز، شناسایی و خالص نمودن ژنهای مطلوب و انتقال آنها به درون سلول گیاهان به طور غیر مستقیم با استفاده از باکتری Agrobacterium tumefaciens و یا به طور مستقیم با تفنگ ژنی و تولید گیاه کامل تراریخته از سلول تراریخته با کشت بافت، در طی 4 دهه اخیر ابداع و کامل گردیده‌اند. با استفاده از این فنآوری امکان انتقال ژنهای مطلوب، بدون همراهی با هیچ ژن نامطلوبی به گیاهان میسر شده است و گیاهان تراریخته مقاوم به بیماریهای قارچی، باکتریایی، ویروسی، نماتدها و تنشهای محیطی تولید شده‌اند. مهندسی ژنتیک امیدی برای مدیریت بهتر بیماریهای گیاهان و افزایش تولید محصولات کشاورزی برای تامین نیازهای غذایی جمعیت روزافزون انسان، به‌وجود آورده است.
بنفشه صفایی فراهانی ، رضا مستوفی زاده قلمفرسا،
جلد 2، شماره 1 - ( 12-1391 )
چکیده
صفایی فراهانی، ب. و مستوفی‌زاده قلمفرسا، ر. 1391. فنآوری ریزآرایههای دی‌اِن‌اِی و کاربرد آن در
بیماری‌شناسی‌گیاهی. دانش بیماری شناسی گیاهی 2(1): 33-25.
فنآوری ریزآرایههای دی‌اِن‌اِی، روشی برای اندازه‌گیری بیان ژنها در مقیاس بزرگ است که بر پایه بررسی دورگ‌سازی بین توالی‌های کاوشگر و هدف استوار شده است. همچنین از این فنآوری میتوان برای شناسایی موجودات مختلف نیز استفاده کرد. در ریزآرایههای دی‌اِن‌اِی مجموعه‌ای از کاوشگرها به صورت نقاط ریز میکروسکوپی به یک سطح جامد متصل میشوند، پس از انجام دورگ‌سازی بین توالی‌های کاوشگر و هدف، میزان دورگ‌سازی با استفاده از روش‌های مختلفی مانند اندازه‌گیری میزان تابش رنگ‌های فلورسان مشخص می‌شود. بخش‌های مختلف یک آزمایشِ مبتنی بر فنآوری ریزآرایههای دی‌اِن‌اِی شامل ساخت تراشه دی‌اِن‌اِی، آماده کردن توالی هدف، انجام دورگ‌سازی، جمع‌آوری و واکاوی داده‌ها است. فنآوری ریزآرایههای دی‌اِن‌اِی درزمینه‌های مختلف بیماریشناسی گیاهی، از جمله تشخیص گونه‌های قارچها، باکتری‌ها، نماتدها و ویروسها و بررسی برهمکنش گیاه- بیمارگر کاربرد دارد.
مونس بخشی، مهدی ارزنلو، اسدالله بابای‌اهری،
جلد 2، شماره 1 - ( 12-1391 )
چکیده
بخشی، م.، ارزنلو،م. و بابای‌اهری، ا. 1391. تولید مثل جنسی و ساختار ژنهای تیپ آمیزشی در قارچهای بیمارگر گیاهان. دانش بیماری شناسی گیاهی 2(1): 63- 50.
در سلسله قارچها، تولید مثل جنسی با ژن‌گاه خاصی تحت عنوان ژن‌گاه تیپ آمیزشی تنظیم می‌شود. این ژن‌گاه از نظر ساختاری غیرمعمول است، زیرا 2 فرم متناوب (آلل) با توالی کاملا غیر مشابه را شامل می‌شود که فاکتورهای
نسخه‌برداری متفاوت را رمزگذاری میکنند، اما در عین حال یک موقعیت کروموزومی را اشغال میکنند. این مشخصه ژنومی مهم به صورت گسترده در بزرگترین شاخه قارچها، Ascomycota که بسیاری از قارچهای بیمارگر گیاهی را شامل می‌شود، مطالعه شده است. در مقاله حاضر سعی براین است تا جنبه‌های مختلف ژنهای تیپ آمیزشی مورد بررسی قرار گرفته و ساختار این ژنها در این شاخه بحث شود. آشنایی با این مقوله میتواند کمک شایانی به افزایش دانش ما از پتانسیل تشکیل چرخه تولید مثل جنسی در قارچهای بیمارگر گیاهی و بدنبال آن تنوع ژنتیکی در جمعیت‌های قارچی داشته باشد. کسب دانش لازم در زمینه تولید مثل جنسی و تنوع ژنتیکی قارچهای بیمارگر گیاهی از جنبه‌های مختلف در مدیریت بیماریهای گیاهی مفید است.
علیرضا شعلهورفرد، سیدمحمدرضا موسوی،
جلد 3، شماره 1 - ( 12-1392 )
چکیده
شعلهورفرد، ع. و موسوی، س. م. 1392. نقش عناصر غذایی در مدیریت بیماریهای گیاهی. دانش بیماریشناسی گیاهی 3(1): 36-17.
عناصر غذایی معمولا برای افزایش کمی و کیفی محصولات کشاورزی مصرف میشوند. این عناصر قادر به افزایش سطح تحمل یا مقاومت گیاهان به بعضی بیماریها نیز هستند. تصحیح و تعدیل مواد غذایی خاک میتواند به عنوان یک روش موثر مدیریت بیماریهای گیاهی در کشاورزی پایدار در نظر گرفته شود. عناصر غذایی اولین و مهمترین خط دفاعی را در برابر بیماریهای گیاهی تشکیل میدهند که روی تمام اجزای مثلث بیماری تاثیر می‌گذارند. مواد غذایی می‌توانند بیماریها را تاحد رضایت بخشی کاهش دهند یا حداقل آنها را تا سطحی تقلیل دهند که مهارشان توسط سایر روشها موفقیت‌آمیز‌تر و ارزان‌تر باشد. در این مقاله تاثیر عناصر غذایی روی میزان تحمل یا مقاومت، ساختار بافتی و ظاهری گیاه، بیماری‌زایی و بقای بیمارگر بررسی شده است.
کیوان کریمی، مهدی ارزنلو، فریبا میرابی،
جلد 4، شماره 1 - ( 12-1393 )
چکیده
کریمی ک.، ارزنلو م. و میرابی
ف. 1393. بیماری اسکالد جو. دانش بیماریشناسی گیاهی 4(1):12-1.
جو یکی از غلات پرمصرف در جهان به شمار می‌رود. بیماری سوختگی برگ یا اسکالد ناشی از قارچ Rhynchosporium commune یکی از مخربترین بیماریهای این گیاه به شمار می‌رود که در شرایط مساعد میزان خسارت آن میتواند به 40 درصد محصول برسد. آلودگی اولیه از هاگ‌های آزاد شده از بقایای بوته‌های بیمار سال زراعی قبل پدید می‌آید. آلودگی ثانویه نیز از طریق پراکنده شدن زادمایه بیمارگر توسط باران و باد صورت می‌گیرد. جمعیت بیمارگر با وجود عدم شناسایی شکل جنسی، از تنوع ژنتیکی بالایی برخوردار است، که به سازوکارهای جریان ژنی، چرخه شبه‌جنسی و نوترکیبی میتوزی نسبت داده شده است. مدیریت بیماری با روش‌های زراعی، شیمیایی و ارقام مقاوم عملی است. در این مقاله نشانه‌های بیماری، آرایه‌بندی و چرخه زندگی عامل بیماری و روش مدیریت بیماری شرح داده شده است.
حبیب اله چاره گانی،
جلد 5، شماره 1 - ( 12-1394 )
چکیده
چاره‌گانی ح. 1394. کاربرد فنآوری ریزآرایه‌ها در نماتدشناسی گیاهی. دانش بیماریشناسی گیاهی 5(1):89-76.
در طی یک واکنش سازگار، نماتدهای مولد غده ریشه (Meloidogyne spp.) با تحریک تولید سلول‌های غول‌آسای چند هسته‌ای منجر به ایجاد تمایز در ریشه گیاه میزبان می‌گردند. رشد و تکثیر بیش‌از اندازه سلول‌های اطراف سلول‌های غول منجر به تولید غده روی ریشه گیاه میزبان می‌شود. مطالعات مختلف نشان داده که تغییرات حاصل در سلول‌های ریشه و تولید مکان‌های تغذیه‌ای با کارکرد و شکل اختصاصی، نیازمند ایجاد تغییرات در میزان بیان تعداد زیادی از ژنها درون سلول‌های میزبان میباشد. روش‌های قدیمی بررسی تغییرات در میزان بیان ژنها، شامل تفاوت در بیان ژنها در سلول‌های سالم و آلوده، ردیابی ژنهای مشخص با استفاده از نشانگر GUS یا استفاده از روش دورگ‌سازی در محل و روش به دام اندازی راه‌انداز ژن، نشان داده‌اند که درون سلول‌های غول‌آسا در مقایسه با بافت‌های سالم ریشه در حدود 50 ژن گیاهی افزایش بیان و 10 ژن کاهش بیان پیدا میکنند. فنآوری ریزآرایه این امکان را به محققین میدهد که در یک مرحله آزمایش، تغییرات در بیان تعداد بسیار زیادی از ژنها در همکنش گیاه-نماتد را مورد بررسی قرار دهند. ریزآرایه DNA مجموعه‌ای از نقاط میکروسکوپی DNA روی یک بستر جامد میباشد. هر کدام از نقاط DNA شامل 12-10 مول از یک توالی DNA مشخص به نام پروب میباشد که میتواند تکه کوچکی از یک ژن باشد که با cDNA یا cRNA استخراج شده از نمونه مورد بررسی (نمونه هدف) هیبرید شود. پروب-هدف هیبرید شده معمولاً بوسیله هدف نشاندار شده با رنگ‌های فلورسانت یا نقره ردیابی و تشخیص داده می‌شود.
نادیا مشرف، سعید تابعین، سید علی اکبر بهجت نیا، آتنا صافی،
جلد 9، شماره 1 - ( 12-1398 )
چکیده
مشرف ن، تابعین س، بهجتنیا س ا ا، صافی ا (1398) نقش بتاستلایتها در برهمکنش ویروسها با گیاهان. دانش بیماریشناسی گیاهی 9(1): 78-90. DOI: 10.2982/PPS.9.1.78.
بتاستلایتها به عنوان دیانایهای کوچک حلقوی وابسته به بگوموویروسها، عواملی چندکاره هستند که علاوه بر القای علایم بیماری و سرکوب مسیرهای خاموشی آرانای، با طیف وسیعی از عوامل و مسیرهای سلولی برهمکنش میدهند. بتاستلایتها از سازمان ژنومی محافظتشدهای برخوردارند و یک چارچوب خوانش فعال βC1روی رشته مکمل ژنوم خود دارند. با وجود ناحیه حفاظتشده و ناحیه غنی از آدنین در ژنوم بتاستلایتها، تنها پروتیین کدشده توسط بتاستلایت است که میتواند بر چرخه بگوموویروس کمکی خود اثرگذار باشد. اندازه کوچک، داشتن توالی پیشبر قوی و امکان جایگزین کردن توالی ژنهای خارجی با توالی ژن رمزگذاری‌کننده βC1، باعث شده است که بتاستلایتها به عنوان ابزاری مناسب در مطالعات تعیین عملکرد ژنها، بیان ژنها و تراریختسازی مورد استفاده قرار بگیرند. افزایش دانش ما در مورد چگونگی برهمکنشهای چندگانه بتاستلایت/بگوموویروس و گیاه میزبان میتواند منجر به توسعه و پیشرفت شیوههای مدیریت خسارت ناشی از این گروه از بیمارگرها شود.
زهرا محمدی، فرهاد نظریان فیروزآبادی، زیبا نظری،
جلد 9، شماره 2 - ( 6-1399 )
چکیده
محمدی ز، نظریان فیروزآبادی ف، نظری ز (1399) میزان بیان ژنهای کدکننده LysM-RLKs سیبزمینی پس از القا با محرک کیتین. دانش بیماریشناسی گیاهی 9(2):50-37. DOI:10.2982/PPS.9.2.37.
مقدمه: گیرنده‌های شبه کینازی دارای موتیف لیزین(LysM-RLKs) سهم مهمی در مسیر پاسخ دفاعی گیاهان به بیماریها و تنشهای محیطی دارند. این پژوهش برای بررسی تاثیر کیتین به عنوان محرک بیان ژنهای کدکننده LysM-RLKs انجام شد. مواد و روشها: میزان بیان سه ژن PGSC0003DMP400010799،PGSC0003DMP400010800 وPGSC0003DMP400061331 کدکننده LysM-RLKs در اثر تیمار با کیتین (μg/ml 150) در برگ‌های جوان سیبزمینی هفت هفته‌ای رقم Jely در برگ‌های تیمار شده و شاهد بررسی گردید. یافته‌ها: تجزیه و تحلیل داده‌های بیان ژنها نشان داد که بیان هر سه ژن نسبت به شاهد به صورت معنی‌داری در اثر استفاده از کیتین افزایش مییابد. نتیجه‌گیری: افزایش بیان ژنهای کدکننده LysM-RLKs با استفاده از کیتین میتواند در القای مقاومت سیستمیک به بیماریهای گیاهی و تنشهای محیطی مؤثر باشد.
سعیده جاور،
جلد 10، شماره 2 - ( 6-1400 )
چکیده
جاور س (1400) نیازهای غذایی اولیه قارچها برای تولید انبوه در شرایط فرمانتاسیون مایع. دانش بیماریشناسی گیاهی 10(2): 138-128.
Doi: 10.2982/PPS.10.2.128.
قارچها فاقد کلروفیل هستند و قادر به فتوسنتز کردن نیستند و انرژی مورد نیاز خود را از تجزیه مواد آلی محیط کسب میکنند. به طور کلی برای تولید صنعتی عوامل زیستی، انتخاب منابع غذایی ارزان قیمت و قابل دسترس اهمیت زیادی دارد. در این مقاله به عمده ترین نیاز غذایی قارچها در شرایط فرمانتاسیون مایع که شامل منابع کربنی، منابع نیتروژن، مواد معدنی و اکسیژن در قارچهای هوازی میباشد پرداخته شده است. منابع کربنی در صنایع فرمانتاسیون مایع را کربوهیدراتها، چربیهای حیوانی، روغنهای گیاهی، هیدروکربنها و الکلها تشکیل میدهند که از این میان، عمدهترین منابع کربنی، کربوهیدراتها میباشند. هشت تا چهارده درصد از وزن خشک قارچها را نیتروژن تشکیل میدهد و برای تامین نیاز قارچها به نیتروژن، تعداد زیادی از ترکیبات معدنی و آلی را میتوان به کار برد. قارچها مانند سایر ریزجانداران برای رشد و متابولیسم سلولی خود به عناصر معدنی مشخصی نیاز دارند. بیشتر قارچهای زیستی که در سطح تجاری تولید و مصرف میشوند از گروه ریزموجودات هوازی و در مواردی، بیهوازی اختیاری هستند. در تولید انبوه قارچهای رشتهای، وجود اکسیژن حلشده کافی برای رشد و هاگزایی مناسب، عاملی مهم و محدود کننده محسوب می شود.
شینا سلیمانی، زهرا طهماسبی، علی اشرف مهرابی، همایون کانونی،
جلد 10، شماره 2 - ( 6-1400 )
چکیده
سلیمانی ش، طهماسبی ز، اشرف مهرابی ع، کانونی ه (1400) خصوصیات زراعی بیست و یک ژنوتیپ نخود مقاوم، نیمه مقاوم و حساس به بیماری سوختگی.
دانش بیماریشناسی گیاهی 10(2): 92-82.
Doi: 10.2982/PPS.10.2.82.
چکیده
مقدمه: سوختگی ناشی از Ascochyta rabiei مخربترین بیماری نخود در جهان است. شناسایی صفتهای زراعی و شکل شناختی رقمهای مقاوم به بیماری برای تنظیم یک برنامه مناسب اصلاح نخود ضروری است. مواد و روشها: دوازده صفت زراعی و شکل شناختی 21 ژنوتیپ نخود مقاوم، نیمه مقاوم و حساس به بیماری در یک آزمایش مزرعه‌ای در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با شش تکرار در یک سال زراعی در غرب ایران بررسی شد. یافته‌ها: همه ژنوتیپها بر اساس تجزیه خوشه ای روش جفت گروه بدون وزن با میانگین حسابی به سه خوشه اصلی تقسیم شدند. ژنوتیپهای با پایینترین عملکرد درخوشه II قرار گرفتند و ژنوتیپ IDDMAR-2012-32 حساس به بیماری و نوع دسی در این خوشه بود. ژنوتیپهای با بالاترین عملکرد درخوشه III قرار گرفتند و ژنوتیپ Gebres 419- 2مقاوم به بیماری و نوع دسی در این خوشه بود. همچنین در بین ژنوتیپهای نوع کابلی، ILC482 به عنوان رقم پرمحصول و نیمه مقاوم به بیماری در خوشه III قرار گرفت و لاینهای FLIp-02-65C و FLIp-01-164C با عملکرد پایین همراه با مقاومت به بیماری در خوشه I قرار گرفتند. نتیجه گیری:
Gebres 419-2 را میتوان با FLIp-02-65C یا FLIp-01-164C تلاقی داد تا گونه‌های نخود کابلی مقاوم و پرمحصول و با دانه‌های درشت ایجاد کرد.
فریبا قادری، سید علی اصغر هاشمی،
جلد 11، شماره 2 - ( 6-1401 )
چکیده
قادری ف، هاشمی س.ع.ا (1401) Phytophthora citricola عامل پوسیدگی ریشه خرمالو در استان فارس ایران. دانش بیماریشناسی گیاهی 11(2):10-1.
مقدمه: گونه‌های Phytophthora یک تهدید جدی برای محصولهای گیاهی در دنیا هستند. بنابراین شناسایی آنها اولین قدم برای یافتن روش مدیریت بیماری است. هدف از این مطالعه شناسایی گونه Phytophthora عامل پوسیدگی ریشه و طوقه درختان خرمالو در استان فارس بود. مواد و روشها: طوقه و ریشه درختان خرمالوی بیمار در تابستان 1399-1398، نمونه‌برداری شد. بافت‌های آلوده ریشه و طوقه در محیط CMA-PARPH کشت داده شدند. جدایه های گونهی Phytophthora به روش تک اسپور خالص‌سازی شدند و برای شناسایی آنها، از ویژگی‌های ریخت‌شناسی و مولکولی استفاده گردید. یافته‌ها: شش جدایه از ریشه درختان خرمالوی بیمار به دست آمدند، که بر اساس ویژگی‌های ریخت‌شناسی Phytophthora citricola شناخته شدند. بررسی فیلوژنتیکی بر اساس ژنهای بتاتوبولین و 28S rDNA، هر شش ایزوله (Iran-Pc1 to Iran-Pc6) در کلاد 2 با مقیاس اعتبارسنجی 100 گروهبندی گردیدند و گونه P. citricola را تأیید نمود. نتیجه‌گیری: این یک گزارش جدید از پوسیدگی ریشه و طوقه خرمالو توسط Phytophthora citricola در استان فارس میباشد.
سعیده دهقانپور فراشاه،
جلد 12، شماره 2 - ( 6-1402 )
چکیده
دهقانپورفراشاه س (1402) پاسخ‌های دفاعی بهواسطه اکسید نیتریک در برهمکنش گیاه- بیمارگر. دانش بیماریشناسی گیاهی 12(2): 142-130.
مبارزه با بیماریها در کشاورزی اغلب به آفت‌کش‌ها و کودهای شیمیایی متکی است که بر میکروفلور طبیعی محیط اطراف ریشه گیاهان و تعادل اکوسیستم تأثیر منفی می‌گذارند. امروزه، محققان به دنبال جایگزین کردن این مواد شیمیایی با سایر عوامل سازگار با محیط زیست برای بهبود تولید محصولات کشاورزی و کنترل عوامل بیماریزای گیاهی هستند. تحقیقات در مورد برهمکنش اکسید نیتریک(NO) با عوامل بیماریزای گیاهی نشان داده است که NO یک پیامرسان کلیدی در پاسخ گیاهان به تنشهای زیستی و غیرزیستی است. به دلیل نقش NO در تنظیم ژنهای دفاعی گیاهان، به ویژه از طریق مرگ برنامه ریزی‌شده سلولی، توجه بسیاری از بیماری‌شناسان گیاهی را به خود جلب کرده است. اگرچه NO نقش مهمی در واکنش فوق حساسیت در پاسخ به انواع تنشهای زیستی و غیرزیستی ایفا می‌کند ولی مشخص شده است که NO در تنظیم بیان ژنهای مرتبط با مقاومت غیراختصاصی نیز نقش دارد. در این مقاله‌ی مروری به پژوهش نقش اکسید نیتریک در برهمکنش گیاه با عوامل بیماری‌زا پرداخته شده است.
