دانش بیماری شناسی گیاهی

---

متابولومیکس یا واکاوی متابولیت‌های سلولی، دانش مطالعه‌ی مولکول‌های کوچک درون سلولی و تغییرات آن‌ها در شرایط مختلف است. اندازه‌گیری کمّی و کیفی این متابولیت‌ها اطلاعات مفیدی از وضعیت بیوشیمیایی سلول و فعالیت ژن‌ها را فراهم می‌کند. متابولومیکس امروزه کاربرد وسیعی در کشاورزی پیدا کرده و در بیماری-شناسی گیاهی با استفاده از آن پاسخ گیاهان به تنش‌های زیستی و غیرزیستی، بیماری‌های انباری و ارقام مقاوم شناسایی می‌شوند. از آنجایی که متابولیت‌ها محصولات نهایی بیان ژن‌ها هستند، بررسی پروفیل متابولیتی موجب درک کامل-تری از سازوکار‌های دفاعی گیاه در برابر بیمارگرها می‌شود. این روش ابزاری سریع، آسان و دقیق برای شناسایی متابولیت‌های مرتبط با مقاومت به عنوان نشانگرهای زیستی برای شناسایی ارقام مقاوم به بیماری‌ها است. علاوه بر این دانستن سازوکار مقاومت در سطح مولکولی، درک بهتری را از عملکرد ژن‌های مقاومت به بیماری‌ها ایجاد کرده و هرمی کردن ژن‌های مقاوم مناسب در یک رقم منتخب را امکان‌پذیر می‌کند. این مقاله مروری بر روش‌های مطالعه متابولیت‌ها، مشکلات اجرایی آن‌ها و کاربردهای آن در بیماری‌شناسی گیاهی است.