مریم سیسخت نژاد، رقیه ذوالفقاری،
دوره 1، شماره 2 - ( 12-1393 )
چکیده
خشکی ازجمله تنشهای محیطی مهم است که بر رشد و نمو گیاهان اثر منفی میگذارد و مطالعه تبادلات گازی در شرایط تنش خشکی میتواند به شناسایی فاکتورهای مؤثر در مقاومت به این تنش کمک کند. از آنجاییکه جنگلهای زاگرس با اقلیم مدیترانهای جز جنگلهای خشکیگرا هستند، بنابراین این تحقیق بهمنظور بررسی تأثیر تنش خشکی بر روی تبادلات گازی دو گونه بلوط ایرانی Quercus brantii و ویول Quercus libani صورت گرفت. تیمارهای موردنظر شامل 4 سطح (100، 70، 50 و 30 درصد ظرفیت مزرعهای) بود که در شرایط گلخانهای اعمال شد. نهالهای درنظر گرفتهشده برای تنش کمبود آب آبیاری نشدند تا به ظرفیت مزرعهای موردنظر (70، 50 و 30 درصد ظرفیت مزرعهای) رسیدند، ولی نهالهای کنترل هر روز آبیاری گردیدند تا محتوی آب خاک گلدانها در حدود 100 درصد ظرفیت مزرعهای نگه داشته شود. نتایج نشان داد که تیمار تنش کمبود آب سبب کاهش معنیداری در هدایت روزنهای، فتوسنتز، هدایت مزوفیلی و دیاکسید کربن زیر روزنهای به محیطی و تعرق شد. همچنین گونه ویول فتوسنتز، کارایی مصرف آب و تعرق بیشتری نسبت به بلوط ایرانی داشت. بهطورکلی میتوان نتیجهگیری کرد که در هر دو گونه محدودیت روزنهای و غیرروزنهای باعث کاهش فتوسنتز گردید. همچنین گونه ویول با داشتن کارایی مصرف آب بالاتر و کاهش کمتر درصد تغییرات پارامترهای گازی از مکانیسم تحمل به خشکی و گونه بلوط ایرانی از مکانیسم اجتناب از خشکی در زمان تنش بهره میجوید.
