نشریه

---

ارزیابی جنگل‌کاری‌های انجام‌گرفته مبنایی برای مدیران، جهت بهبود کمی و افزایش میزان موفقیت جنگل‌کاری‌های سال‌های آینده می‌باشد. بر این اساس پژوهش حاضر به بررسی و مقایسه جنگل‌کاری‌های 18 ساله پارک جنگلی مخمل‌کوه خرم‌آباد می‌پردازد. بدین‌منظور منطقه مورد مطالعه با 60 قطعه نمونه دایره‌ای شکل (4 آری) به صورت تصادفی سیستماتیک با یک شبکه مستطیلی (150×50 متر) آماربرداری گردید. در هر قطعه نمونه ابتدا پارامترهای قطر و سطح مقطع برابر سینه، ارتفاع و میزان تاج‌پوشش برای هر گونه اندازه‌گیری شد. سپس موجودی حجمی گونه‌ها و رویش متوسط برحسب سن هر پارامتر محاسبه گردید. نتایج نشان داد به لحاظ تعداد در هکتار، آمیختگی و درصد تاج‌پوشش بین گونه‌های سوزنی‌برگ و پهن‌برگ به ترتیب سرو نقره‌ای و بادامک بیشترین و سرو شیراز به همراه زیتون کمترین میزان را دارا بودند. میزان زنده‌مانی کل گونه‌های جنگل‌کاری شده 5/78 درصد بود و تیپ‌های مختلف جنگل‌کاری شده به لحاظ قطر، سطح مقطع، درصد تاج‌پوشش و موجودی حجمی دارای اختلاف معنی‌داری بودند. کاج بروسیا و سرو نقره‌ای با متوسط رویش قطری برحسب سن 78/0 و 64/0 سانتی‌متر و متوسط رویش ارتفاعی برحسب سن 35/0 و 27/0 متر دارای بیشترین میزان رویش، همچنین زیتون و بادامک (با متوسط رویش قطری 48/0 سانتی‌متر و 11/0 متر رویش ارتفاعی) کمترین میزان رویش قطری و ارتفاعی را داشتند. بر اساس نتایج، سرونقره ای و کاج بروسیا موفق‌ترین گونه‌ها برای جنگل‌کاری در این منطقه هستند، هر چند از منظر اکولوژیک کشت بادامک نیز به دلیل بومی بودن و سازگاری قابل توصیه می‌باشد.

---

 پژوهش حاضر، به‌منظور بررسی تأثیر آشفتگی زوال بر توزیع قطری جنگل‌های شاخه زاد بلوط ایرانی ناحیه رویشی زاگرس مرکزی انجام گرفت. بدین منظور دو عرصه‌ی همگن با مساحت‌های یکسان (32 هکتار) از جنگل‌های زاگرس مرکزی (شوراب در استان لرستان و زرآبین در استان ایلام) که زوال در آن‌ها به‌طور محسوسی مشاهده می‌شد، انتخاب گردیدند. در راستای دستیابی به هدف تحقیق، مشخصه قطر برابر سینه در مرحله قبل از قطع درختان زوال یافته و پس از آن، با استفاده از آماربرداری صد در صد برداشت شد. در این بررسی از توزیع‌های آماری بتا، جانسون، ویبول، گاما، نرمال و لوگ‌نرمال که در مطالعات زیستی کاربرد بیشتری دارند، استفاده گردید. نتایج حاصل از آزمون نیکویی برازش حاکی از آن است که برای توصیف قطر پایه‌های چوبی در منطقه شوراب به ترتیب توزیع بتا، ویبول و جانسون مناسب بوده و در منطقه‌ی زرآبین توزیع‌های جانسون و بتا مناسب ارزیابی شدند. فرضیه اختلاف توزیع قطر برابر سینه در مراحل قبل و بعد از زوال از دو جنبه بررسی شدند. یکی بر اساس توزیع مرگ‌ومیر در طبقات مختلف قطری که اختلاف زیادی بین مراحل قبل و پس از قطع درختان زوال یافته زوال مشاهده شد. جنبه‌ی دیگر آن به­کار گرفتن توزیع‌های آماری بود که بر این اساس، اختلافی برای قبل و بعد از وقوع پدیده زوال مشاهده نشد. بروز زوال در این مناطق به شکلی بود که تمامی طبقات قطری را به شکل تقریباً یکسانی تأثیر گذاشته، درنتیجه بر الگوی کلی برازش قطر تأثیر معنی‌داری نداشت.

�i���