جستجو در مقالات منتشر شده


31 نتیجه برای بنیه بذر

اعظم رومانی، سید محمدرضا احتشامی،
جلد 1، شماره 1 - ( 3-1393 )
چکیده

به‌منظور بررسی اثر سطوح مختلف تنش شوری بر صفات جوانه‌زنی و رشد اولیه بذر شنبلیله، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان انجام شد. تیمارهای مورد استفاده شامل: سطوح مختلف تنش شوری (0، 2/0-، 4/0-، 6/0-، 8/0-، 1-، 2/1-، 4/1-، 6/1- و 8/1- مگاپاسکال) ناشی از کلرید سدیم بودند. نتایج به‌دست آمده نشان داد که با افزایش سطوح شوری درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، انرژی جوانه‌زنی، شاخص میزان جوانه‌زنی، درصد آب بافت گیاهچه، طول گیاهچه، وزن تر و خشک گیاهچه و شاخص بنیه بذر به‌طور معنی‌داری کاهش یافت. اگر چه سطوح شوری (2/0- و 4/0- مگاپاسکال) از طریق تحریک رشد اولیه، میزان وزن خشک و تر گیاهچه را نسبت به شاهد افزایش دادند. به‌علاوه کاهش میزان جوانه‌زنی، روندی افزایشی را نسبت به تیمار شاهد داشت. بررسی نتایج ضرایب همبستگی بین صفات مورد مطالعه نشان داد که بین درصد جوانه‌زنی با دیگر مؤلفه‌های جوانه‌زنی به‌جز میزان کاهش جوانه‌زنی همبستگی مثبت و معنی‌داری برقرار بود. به‌طورکلی نتایج آزمایش نشان داد که بذر شنبلیله در زمان جوانه‌زنی، میزان شوری تا 2/1- مگاپاسکال (9/38 دسی‌زیمنس بر متر) را می‌تواند تحمل کند.

کاظم بادله، مهدی عقیقی شاهوردی، حشمت امیدی،
جلد 1، شماره 2 - ( 11-1393 )
چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر پرایمینگ بر جوانه‌زنی بذر کدو سبز در شرایط تنش خشکی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در ‌سه تکرار انجام گرفت. فاکتورهای آزمایش شامل پتانسیل اسمزی در پنج سطح (صفر، 3/0-، 6/0-، 9/0- و 2/1- مگاپاسکال) و چهار سطح پیش تیمار بذر، جیبرلیک‌اسید (250‌ قسمت در میلیون به مدت‌24‌ ساعت)، نیترات‌پتاسیم (2/0‌ درصد به مدت ‌24‌ ساعت) و هیدروپراپمینگ (به مدت ‌24‌ ساعت) و شاهد (عدم پیش‌تیمار) بود. نتایج نشان داد که اثر پرایمینگ بر صفات درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، متوسط جوانه‌زنی روزانه، متوسط زمان لازم برای جوانه‌زنی و ضریب سرعت جوانه‌زنی معنی‌دار شد. اثر تنش خشکی بر صفت سرعت جوانه‌زنی و برهمکنش تنش خشکی و پرایمینگ بذر بر تمامی صفات مورد مطالعه (درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، متوسط جوانه‌زنی روزانه، متوسط زمان لازم برای جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی روزانه، ضریب سرعت جوانه‌زنی و شاخص قدرت گیاهچه) اثر معنی‌داری داشت. پرایمینگ بذر به‌خصوص در سطوح تنش خشکی شدیدتر منجر به افزایش درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، و شاخص بنیه گیاهچه گردید. افزون بر این نتایج نشان داد بذر گیاه کدو سبز مقاومت نسبی در برابر تنش خشکی داشته و پرایمینگ با جیبرلیک‌اسید در درجه اول و هیدروپرایمینگ در درجه دوم اهمیت می‌تواند جوانه‌زنی این گیاه را در شرایط تنش خشکی بهبود و رشد بهتر گیاهچه‌ها را باعث گردد.

حسن حبیبی، مهدی عقیقی شاهوردی، زهرا نصیری، محمد رضا چایچی، محمد حسین فتوکیان،
جلد 1، شماره 2 - ( 11-1393 )
چکیده

به‌منظور بررسی اثر تیمارهای مقدار بذر یونجه (Medicago sativa L.) و کارایی باکتری‌های تسهیل‌کننده جذب فسفر (PGPR) به‌همراه مقادیر مختلف مصرف کود شیمیایی فسفات بر کیفیت بذر تولیدی، آزمایش‌های جوانه‌زنی و بنیه بذر قبل و بعد از اعمال پیری تسریع‌شده، به صورت کرت­های دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در 3 تکرار در سال 1388 در مزرعه آموزشی و پژوهشی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در کرج اجرا گردید. عامل فسفر در 4 سطح (صفر، 30، 60 و 90 کیلوگرم فسفر در هکتار) در کرت­های اصلی، باکتری‌های تسهیل‌کننده جذب فسفر (سودوموناس) در 3 سطح (بدون باکتری، باکتری سویه شماره 9 و باکتری سویه شماره 41) در کرت‌های فرعی و عامل مقدار بذر در 3 سطح (2، 6 و 10 کیلوگرم بذر در هکتار) در کرت­های فرعی فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد بیش‌ترین میزان جوانه‌زنی و بنیه بذر از مقدار 6 کیلوگرم بذر در هکتار، استفاده از سویه شماره 41 باکتری تسهیل‌کننده جذب فسفر به‌همراه 30 کیلوگرم فسفر در هکتار و پس از اعمال پیری تسریع‌شده، از مقدار 10 کیلوگرم بذر در هکتار با استفاده از سویه شماره 41 باکتری تسهیل جذب فسفر به‌همراه 60 کیلوگرم فسفر در هکتار تیمار به‌دست آمد. بعد از اعمال پیری تسریع‌شده برای دست‌یابی به بیش‌ترین شاخص جوانه‌زنی و بنیه بذر، نیاز به مقدار بذر و فسفر بیشتری نسبت به شرایط استاندارد بود. با توجه به نتایج به‌دست آمده، در شرایط انبارداری، باکتری سویه شماره 41  تأثیر بهتری نسبت به باکتری سویه شماره 9 بر افزایش بنیه بذر داشت. برای تولید بذر یونجه با بنیه بالا، استفاده از مقدار بذر و فسفر مطلوب (به‌ترتیب 6 و 30 کیلوگرم در هکتار) به‌همراه باکتری تسهیل‌کننده فسفر (سویه شماره 41) می­تواند در زراعت این گیاه مدنظر و نتایج مطلوب‌تری را ایجاد نماید


خدیجه بادپا، محسن موحدی دهنوی، علیرضا یدوی،
جلد 2، شماره 2 - ( 12-1394 )
چکیده

به‌منظور بررسی برهم‌کنش نیترات کادمیوم و سالیسیلیک اسید بر جوانه‌زنی بذر گلرنگ (رقم صفه) این آزمایش در سال 1391 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار شامل تیمارهای پرایمینگ بذر با سالیسیلیک اسید در چهار سطح (0، 3/0، 6/0 و 9/0 میلی‌مولار) و محلول نیترات کادمیوم در هشت سطح (0، 5، 10، 15، 20، 25، 30 و 35 میلی‌مولار) اجرا گردید. نتایج نشان داد که در تمامی تنش‌های نیترات کادمیوم اعمال شده پرایم توسط سالیسیلیک اسید 9/0 میلی‌مولار بیشترین سرعت جوانه‌زنی (84 درصد در تیمار بدون کادمیوم)، سرعت جوانه‌زنی (58/6 بذر در روز در تیمار 5 کادمیوم)، طول ریشه‌چه (21/4 سانتی‌متر در تیمار بدون کادمیوم) و ساقه‌چه (29/3 سانتی‌متر در تیمار بدون کادمیوم)، وزن خشک ریشه‌چه (25/2 میلی‌گرم در تیمار بدون کادمیوم) و ساقه‌چه (94/بدون میلی‌گرم در تیمار بدون کادمیوم) و شاخص بنیه بذر (30/6 در تیمار بدون کادمیوم) را داشت. به‌طور کلی تیمار بذور با سطوح مختلف پرایمینگ باعث کاهش اثر سوء نیترات کادمیوم بر جوانه‌زنی بذر شد و بهترین سطح پرایمینگ، سطح 9/0 میلی‌مولار سالیسیلیک اسید بود.


مینا ارست، علی طویلی، سعید شجاعی،
جلد 2، شماره 2 - ( 12-1394 )
چکیده

سطح وسیعی از کشور ایران پوشیده از شن‌های روان است که همواره لزوم کنترل و تثبیت بیولوژیکی با کاشت گونه‌های سازگار با شرایط سخت در این مناطق به چشم می‌خورد. گونه درخت شنی یا گرگ خار (Ammodendron persicum) گونه‌ای سازگار با شرایط بیابانی است. در این تحقیق جهت بررسی تأثیر تیمارهای مختلف بر تحریک جوانه‌زنی و شکست خواب بذر گونه گرگ خار آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی در آزمایشگاه، به مدت 30 روز، با 10 تیمار، شامل تیمارهای جیبرلیک اسید با غلظت 300 پی‌پی‌ام در زمان 48 ساعت، خراش‌دهی بذر با اسید سولفوریک غلیظ در دو زمان 20 و 30 دقیقه و تلفیق آن‌ها با خراش‌دهی با سمباده، خراش‌دهی بذرها با جیبرلیک اسید با غلظت 300 پی‌پی‌ام به مدت 48 ساعت و تلفیق آن با خراش با کاغذ سمباده، آب داغ (80 درجه سانتی‌گراد) در دو زمان 5 و 10 دقیقه، خراش‌دهی به‌وسیله کاغذ سمباده و شاهد (آب مقطر) انجام شد. نتایج حاصله نشان‌دهنده افزایش درصد جوانه‌زنی در آزمایشگاه در حدود 90 درصد با اعمال تیمار ترکیبی اسید سولفوریک به مدت 30 دقیقه با خراش‌دهی سمباده می‌باشد. تیمارهای آب گرم در دو زمان 5 و 10 دقیقه و اسید جیبرلیک اسید 48 ساعته و تلفیق آن با خراش‌دهی با سمباده نیز با اختلاف معنی‌دار نسبت به نمونه‌ی شاهد، افزایش درصد جوانه‌زنی را به ترتیب 45/15، 45/8، 17/10 و 68/28 را به همراه داشتند. همچنین تیمار اسید غلیظ به مدت 30 دقیقه افزایش بنیه بذر را به مقدار 510 در نمونه‌های آزمایشگاه به همراه داشت. بدین ترتیب تیمار ترکیب سمباده و خیساندن بذور در اسید غلیظ طی 30 دقیقه به‌عنوان بهترین تیمار انتخاب شد.


محمد بهمنی، سونیا یوسفی، داود کرتولی نژاد،
جلد 3، شماره 1 - ( 6-1395 )
چکیده

در این پژوهش، اثرات دزهای مختلف پرتو گاما بر فیزیولوژی و جوانه‌زنی بذر گیاه لگجی بررسی گردید. پرتودهی گاما با استفاده از کبالت 60 و با سرعت پرتوتابی 018/0 گری در ثانیه با 5 سطح اشعه گاما (0، 20، 40، 60، 100 گری) در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که پرتو دهی گاما، برخی خصوصیات جوانه‌زنی بذر را به طور معنی‌داری تحت تأثیر قرار می‌دهد. به طوری که دز 100 گری در مقایسه با سایر سطوح، درصد جوانه‌زنی را 2/43 درصد افزایش داد. میانگین زمان جوانه‌زنی در تیمارهای گاما نسبت به شاهد نیز 91/0 روز کاهش نشان داد. طول ساقه‌چه در تیمارهای گاما نسبت به شاهد افزایش 3/62 درصدی نشان داد؛ به طوری که وزن‌تر و خشک ساقه‌چه در دز 100 گری به ترتیب نسبت به شاهد 4/171 و 2/27 درصد افزایش داشت. وزن‌تر و خشک ریشه‌چه به ترتیب 9/417 و 668 درصد نسبت به شاهد افزایش داشتند. شاخص بنیه بذر نیز در دز 100 گری در مقایسه با شاهد 3/32 درصد افزایش داشت. در بین دزهای مورد بررسی، دز 100 گری گاما با مقادیر هر چند اندک، دارای بیشترین تأثیر بر جوانه‌زنی و فیزیولوژی بذر گیاه لگجی بود. این تحقیق آشکار ساخت که پرتودهی گاما تأثیر قابل توجهی بر ارتقاء اکثر صفات جوانه‌زنی بذور لگجی ندارد.


شهرام نظری، محمدعلی ابوطالبیان، فرید گل زردی،
جلد 3، شماره 1 - ( 6-1395 )
چکیده

پرایمینگ بذر یکی از روش‌های بسیار مؤثر در بهبود جوانه‌زنی و استقرار گیاهچه است. به‌منظور تعیین بهترین تیمارهای هیدروپرایمینگ و اسموپرایمینگ بر ویژگی‌های جوانه‌زنی بذر کلزا آزمایش‌های جداگانه‌ای در سال 1393 در آزمایشگاه فنآوری بذر دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج انجام شد. آزمایش اول، هیدروپرایمینگ بذرهای سه رقم کلزا (اُکاپی، زرفام و طلاییه) با بهره‌گیری از آب معمولی بود که در سطوح زمانی 0، 2، 6، 10، 14، 20 و 24 ساعت آبگیری انجام شد. آزمایش دوم شامل سه رقم کلزا، شش غلظت سولفات روی (0، 035/0، 1/0، 4/0، 1 و 4 گرم در لیتر) و طول دوره پرایمینگ در پنج سطح (0، 6، 10، 14 و 18 ساعت) بود. هر دو آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و با چهار تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج مقایسه میانگین اثر متقابل رقم و مدت زمان هیدروپرایمینگ نشان داد که بیشترین درصد جوانه‌زنی در هر سه رقم اُکاپی، زرفام و طلاییه به ترتیب با 99، 95 و 80 درصد در هیدروپرایم 10 ساعت مشاهده شد. همچنین در ارتباط با سرعت جوانه‌زنی، بهترین سرعت جوانه‌زنی مربوط به رقم طلاییه در هیدروپرایم 10 ساعت بود. بیشترین شاخص طولی بنیه بذر و شاخص وزنی بنیه بذر به ترتیب با 55/1050 و 56/4 در رقم اُکاپی در سطح چهارم هیدروپرایم مشاهده شد. اثرات متقابل رقم، غلظت سولفات روی و مدت زمان اسموپرایمینگ بر کلیه صفات مورد بررسی بجز وزن خشک ساقه‌چه و شاخص وزنی بنیه بذر، اثر معنی‌دار نداشت. نتایج مقایسه میانگین اثرات متقابل سه‌گانه نشان داد که بیشترین وزن خشک ساقه‌چه با 11/0، 057/0 و 055/0 گرم و همچنین شاخص وزنی بنیه بذر به ترتیب در ارقام اُکاپی، زرفام و طلاییه در غلظت 035/0 گرم در لیتر سولفات روی و در مدت زمان 10 ساعت مشاهده شد. نتایج به دست آمده از این مطالعه نشان داد هیدروپرایمینگ و پرایم با سولفات روی موجب بهبود کارکرد بذر کلزا می‌شود.


محسن آذرنیا، عباس بیابانی، حمیدرضا عیسوند، ابراهیم غلامعلی‌پور علمداری، سعید صفی خانی،
جلد 3، شماره 1 - ( 6-1395 )
چکیده

پرایمینگ بذر به‌عنوان یک راهکار مهم جهت افزایش سرعت و درصد جوانه‌زنی، افزایش کیفیت گیاهچه‌های تولیدی و استقرار مطلوب گیاه مطرح است. به‌منظور ارزیابی عکس‌العمل بذر عدس به مدت زمان پرایمینگ و غلظت مواد به‌کاررفته در پرایمینگ، آزمایشی در سال 1392 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در آزمایشگاه زراعت دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبدکاووس اجرا شد. فاکتورها شامل مدت زمان پرایمینگ (4، 8 و 12 ساعت) و غلظت‌های مختلف پرایمینگ (هیدروپرایمینگ، پرایمینگ هورمونی با غلظت‌های 50، 100 و 150 پی‌پی‌ام هورمون‌های اسید جیبرلیک و اسید سالیسیلیک و بذور پرایم نشده) بود. نتایج نشان داد که اثر متقابل مدت زمان و غلظت پرایمینگ بر تمامی صفات مورد مطالعه به‌استثنای صفات بنیه بذر، درصد جوانه‌زنی و وزن خشک گیاهچه در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار شد. کمترین زمان تا 5، 10 و 50 درصد جوانه‌زنی (72/2، 43/5 و 17/18 ساعت) از تیمار هیدروپرایمینگ در مدت زمان 12 ساعت پرایمینگ به‌دست آمد. بیشترین وزن‌تر ریشه‌چه از تیمار هیدروپرایمینگ در هر سه مدت زمان بود. بیشترین سرعت جوانه‌زنی (14/12 گیاهچه در روز) از تیمار جیبرلین 50 پی‌پی‌ام در مدت زمان 12 ساعت به‌دست آمد. بیشترین درصد جوانه‌زنی نیز از تیمار جیبرلین 50 پی‌پی‌ام به‌دست آمد. در این مطالعه بیشترین طول ساقه‌چه، طول ریشه‌چه و سرعت رشد نسبی مربوط به تیمار اسید جیبرلیک 100 پی‌پی‌ام در مدت زمان 8 ساعت پرایمینگ بود. به‌طور کلی، تیمار اسید جیبرلیک 100 پی‌پی‌ام اثر افزایشی بر اغلب صفات مورد اندازه‌گیری عدس داشت؛ بنابراین می‌توان به‌عنوان بهترین ترکیب تیماری در مطالعه حاضر معرفی شود.


عبدالجلیل یانق، محمد خواجه حسینی،
جلد 3، شماره 1 - ( 6-1395 )
چکیده

نیاز به شناسایی بذرهایی که بنیه پایین و در نتیجه سبز شدن ضعیف دارند، منجر به معرفی آزمون‌های مختلف بنیه بذر شده است. هدف از انجام این آزمایش نیز بررسی توانایی آزمون فرسودگی کنترل‌شده برای ارزیابی بنیه بذر و پیش‌بینی سبز شدن توده‌های بذر کلزا در مزرعه بود. برای این منظور، 19 نمونه بذر کلزا از 19 کشاورز مختلف استان‌های خراسان شمالی و رضوی که در سال زراعی 89-1388 کشت شده بودند، تهیه شد و آزمایش‌های جوانه‌زنی قبل و بعد از آزمون فرسودگی کنترل‌شده بر روی بذرها انجام شد. درصد سبز شدن هر توده بذر در مزرعه، 30 روز پس از کشت ارزیابی شد. همبستگی بین نتایج آزمایشگاهی قبل و بعد از آزمون فرسودگی کنترل‌شده با سبز شدن در مزرعه نشان داد که همبستگی جوانه‌زنی نهایی، گیاهچه نرمال و متوسط زمان جوانه‌زنی قبل از فرسودگی کنترل‌شده با سبز شدن در مزرعه به ترتیب با ضرایب همبستگی 072/0، 24/0 و 042/0، معنی‌دار نبود، ولی نتایج آزمایشگاهی بعد از فرسودگی کنترل‌شده همبستگی بالا و معنی‌داری با سبز شدن در مزرعه داشتند. به‌طوری که، جوانه‌زنی نهایی، گیاهچه نرمال و متوسط زمان جوانه‌زنی توده‌های بذر به ترتیب با ضریب 57/0، 51/0 و 49/0 قادر به پیش‌بینی سبز شدن توده‌های بذر در مزرعه بودند. همبستگی بین نتایج آزمایشگاهی بعد از فرسودگی کنترل‌شده با سبز شدن در مزرعه، نشان می‌دهد که این آزمون می‌تواند روشی مناسب برای ارزیابی سبز شدن بذر کلزا قبل از کشت باشد.


سحر محمدیان، مریم نصراصفهانی،
جلد 3، شماره 1 - ( 6-1395 )
چکیده

جوانه‌زنی کارآمد بذر و ظهور سریع و یکنواخت گیاهچه در راندمان تولید محصول مهم هستند؛ بنابراین استفاده از راهکارهایی برای بهبود جوانه‌زنی و استقرار گیاهچه برای بالا بردن میزان تولید محصول ضروری می‌باشد. هیدروپرایمینگ یک تکنیک ساده پیش از جوانه‌زنی است که باعث بهبود عملکرد بذر می‌شود. در این تحقیق تأثیر دوره‌های مختلف هیدروپرایمینگ (10، 24، 48 و 72 ساعت) در دماهای مختلف (10 و 25 درجه سانتی‌گراد) و در مقایسه با بذرهای پرایم نشده روی صفات جوانه‌زنی در پنج جمعیت خارمریم (اهواز، ساری، اصفهان، دزفول و گچساران) مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. کیفیت جوانه‌زنی توسط درصد نهایی جوانه‌زنی، میانگین زمان جوانه‌زنی، ضریب سرعت جوانه‌زنی، شاخص تیمسون، T50 و شاخص‌های رشد و ویگور گیاهچه ارزیابی شد. نتایج نشان داد که هیدروپرایمینگ در دمای 10 درجه سانتی‌گراد تأثیر بهتری روی عملکرد جوانه‌زنی بذور خارمریم در مقایسه با هیدروپرایمینگ در دمای 25 درجه سانتی‌گراد دارد. به‌علاوه، مقایسه پاسخ شاخص‌های جوانه‌زنی و رشد به دوره‌های مختلف هیدروپرایمینگ در پنج جمعیت خارمریم نشان داد که بهترین دوره هیدروپرایمینگ برای جمعیت‌های اهواز و گچساران 72 ساعت، برای ساری و دزفول 48 و 72 ساعت و برای اصفهان 10 و 24 ساعت می‌باشد؛ بنابراین، تأثیر هیدروپرایمینگ روی کیفیت جوانه‌زنی به جمعیت گونه گیاهی، دما و زمان هیدروپرایمینگ وابسته است و به این ترتیب انتخاب بهترین شرایط هیدروپرایمینگ به بهبود قابلیت جوانه‌زنی و بنیه بذر کمک می‌کند.


الماس نعمتی، حمید شریفی، محمد گردکانه، زینب شریفی،
جلد 3، شماره 1 - ( 6-1395 )
چکیده

به‌منظور شکستن خواب بذر در هندوانه ابوجهل (Citrulus colocynthis) و خارمریم (Silybum mrianum) بذرهای این دو گونه در تابستان 1393 از رویشگاه‌های طبیعی آن‌ها در شهرستان کوهدشت (استان لرستان) جمع‌آوری و برای هر گونه آزمایش‌های جداگانه‌ای، در قالب طرح کاملاً تصادفی با 14 تیمار و 4 تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه انجام شد. تیمارهای به کار رفته شامل تیمار سرمادهی مرطوب (شاهد، 10، 20، 30، 40، 50، 70 و 90 روزه در دمای چهار درجه سانتی‌گراد)، تیمار جیبرلیک اسید در غلظت‌های 200، 400، 600 و 800 پی‌پی‌ام، تیمار تلفیقی جیبرلیک اسید با غلظت 400 پی‌پی‌ام به همراه سرمادهی به مدت 30 روز 70 روز بودند. نتایج به دست آمده نشان داد که در هر دو گونه با افزایش مدت زمان سرمادهی و افزایش غلظت جیبرلیک اسید، درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی و شاخص بنیه بذر بهبود یافت و نسبت به شاهد تفاوت معنی‌داری پیدا کردند. بهترین تیمار شکستن خواب برای بذرهای هندوانه ابوجهل سرمادهی مرطوب 90 روزه و برای خارمریم جیبرلیک اسید 800 پی‌پی‌ام بود. نتایج حاصل از تیمارها نشان داد که بذرهای این دو گونه دارای ترکیبی از خواب فیزیولوژیکی (مربوط به مواد بازدارنده داخل بذر) و خواب فیزیکی (مربوط به پوسته سخت) بودند.


فرهاد صادقی،
جلد 3، شماره 2 - ( 12-1395 )
چکیده

به‌منظور مطالعه اثر عناصر روی و منیزیم بر خصوصیات زراعی و جوانه‌زنی بذر گندم (رقم سیوند)، این پژوهش به­روش فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در ایستگاه ماهیدشت در سال‌های 1392 و 1393 انجام شد. تیمارها شامل چهار سطح روی (صفر، 20، 40 و 60 کیلوگرم در هکتار از منبع سولفات روی) و چهار سطح منیزیم (صفر، 70،140 و 210 کیلوگرم در هکتار از منبع سولفات منیزیم) بود. نتایج نشان داد، اثر عامل‌های سولفات روی و منیزیم برای بیشتر صفات در سطح احتمال 1 و 5 درصد معنی‌دار بودند. اثر سطوح متفاوت سولفات روی نشان از برتری تیمار مصرف 60 کیلوگرم در هکتار سولفات روی برای کلیه صفات تحت بررسی بود. اثر این تیمار بر روی دو صفت مهم عملکرد دانه و درصد پروتئین به­ترتیب با 10/7 تن در هکتار و 05/12 درصد نسبت به تیمار شاهد در حدود 115 و 103 درصد برتری نشان داد. اثر سطوح متفاوت سولفات منیزیم بر صفات نشان از برتری تیمار مصرف 210 کیلوگرم در هکتار سولفات منیزیم بود. اثر تیمار یاد شده بر عملکرد (84/7 تن در هکتار) و درصد پروتئین دانه (89/11 درصد) نسبت به تیمار شاهد به­ترتیب 124 و 5/101 درصد برتری نشان داد. با توجه به مقدار عناصر غذایی زمین محل آزمایش و نیاز مطلوب گندم به این عناصر، تیمارهای مصرف 20 کیلوگرم در هکتار سولفات روی و 140 کیلوگرم در هکتار سولفات منیزیم از نظر بیشتر صفات تحت بررسی نسبت به سایر تیمارها برتری داشتند و از نظر اقتصادی بسیار باصرفه و قابل توصیه هستند.


شهرام نظری، رضا دیهیم فرد، جواد فرجی،
جلد 3، شماره 2 - ( 12-1395 )
چکیده

شناخت الگوهای جوانه‌زنی و سبز شدن علف‌های هرز و شناخت عوامل مؤثر بر آن در برنامه‌های مدیریتی علف هرز سودمند می‌باشد. به‌منظور بررسی اثرات دما، طول دوره غرقاب و تنش شوری بر جوانه‌زنی و سبز شدن علف هرز سلمه‌تره آزمایش‌های جداگانه‌ای در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. نتایج آزمایش دما نشان داد که بیشترین درصد جوانه‌زنی با 87، 93 و 88 درصد به ترتیب در دامنه دمایی 15، 20 و 25 درجه سانتی‌گراد بود. بیشترین سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه و وزن خشک گیاهچه در دمای 20 درجه سانتی‌گراد به دست آمد. همچنین سطح مطلوب شاخص بنیه بذر با 29/796 در دمای 20 درجه سانتی‌گراد بود. نتایج مدل رگرسیونی طول دوره غرقاب نشان داد درصد جوانه‌زنی در تیمار شاهد و طول دوره غرقاب به مدت دو روز به ترتیب با 93 و 90 درصد دارای حداکثر مقدار بود ولی با افزایش طول دوره غرقاب تا مدت زمان‌های 8 و 10 روز غرقاب درصد جوانه‌زنی متوقف شد. همچنین نتایج مقایسه میانگین مؤید آن است که با افزایش طول دوره غرقاب، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه، وزن خشک گیاهچه و شاخص بنیه بذر کاهش معنی‌داری داشت. بررسی اثر تنش شوری نشان داد که بیشترین درصد و سرعت جوانه‌زنی و وزن خشک گیاهچه در تیمارهای شاهد و غلظت 50 میلی‌مولار مشاهده شد که با افزایش غلظت کلرید سدیم این مؤلفه‌ها روند نزولی داشت تا این‌که در محدوده 300 تا 400 میلی‌مولار صفات مورد بررسی متوقف شد. طول ریشه‌چه و ساقه‌چه نیز به ترتیب از 51/10 و 23/9 سانتی‌متر در تیمار شاهد به 57/3 و 47/2 سانتی‌متر در غلظت 250 میلی‌مولار کلرید سدیم کاهش یافت. نتایج اثر شوری نشان داد که حداکثر شاخص بنیه بذر با 84/851 در تیمار شاهد مشاهده شد که با افزایش غلظت نمک به بالاتر از 250 میلی‌مولار این شاخص متوقف شد. در نهایت نتایج نشان داد که دمای 20 درجه سانتی‌گراد، دمای مناسب جوانه‌زنی سلمه تره بوده و وجود تنش‌های شوری و غرقاب می‌تواند باعث کاهش شاخص‌های رشدی این علف هرز در مراحل جوانه‌زنی و گیاهچه‌ای شود.
 


محمود رضا تدین، محمد رحیمی،
جلد 3، شماره 2 - ( 12-1395 )
چکیده

هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر نانو ذرات دی‌اکسید تیتانیوم (TiO2 Nano) و نانو تیوب کربنی (CNT) بر برخی ویژگی‌های جوانه‌زنی بذر ارقام گیاه جو بود. آزمایش در سال 1393 در آزمایشگاه دانشگاه شهرکرد اجرا شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل نانوذره دی‌اکسید تیتانیوم و نانو تیوب کربن در چهار غلظت (صفر، 10، 30، 60 میلی‌گرم بر لیتر) بود که بر روی بذرهای ارقام جو پوشینه‌دار بهمن، ماکویی و نصرت اعمال گردید. صفات مورد اندازه‌گیری شامل: وزن خشک گیاهچه، طول گیاهچه، درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، میانگین زمان جوانه‌زنی، درصد مقاومت ریشه‌چه، شاخص طولی و وزنی بنیه بذر بودند. نتایج نشان داد تیمار نانو تیوب کربن با غلظت 60 میلی‌گرم بر لیتر نسبت به سایر تیمارها تأثیر مثبت بر درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، شاخص طولی و وزنی بنیه و وزن خشک گیاهچه داشت. در این آزمایش، بیشترین درصد مقاومت ریشه‌چه، شاخص وزنی بنیه و وزن خشک گیاهچه رقم نصرت تحت تیمار نانو تیوب کربن با غلظت 60 میلی‌گرم بر لیتر نسبت به تیمار شاهد به ترتیب معادل،7، 2/122 و 9/64 درصد به دست آمد. همچنین، تیمار نانو تیوب کربن با غلظت 60 میلی‌گرم بر لیتر سبب افزایش شاخص بنیه بذر در رقم ماکویی به میزان 8/39 درصد نسبت به تیمار شاهد شد. می‌توان نتیجه گرفت که رقم نصرت در صفات شاخص طولی و وزنی بنیه بذر، طول گیاهچه، وزن خشک گیاهچه و درصد مقاومت ریشه‌چه نسبت به ارقام بهمن و ماکویی عملکرد مورفولوژیکی بهتری در شرایط آزمایشگاهی نشان داد.
 


مهدی عقیقی شاهوردی، حشمت امیدی، سید اسماعیل موسوی،
جلد 3، شماره 2 - ( 12-1395 )
چکیده

به‌منظور ارزیابی اثر کیتوزان بر جوانه‌زنی و برخی ویژگی‌های بیوشیمیایی گیاه دارویی ماریتیغال در شرایط تنش شوری، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه علوم و تکنولوژی بذر دانشگاه شاهد تهران در سال 1394 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل سطوح تنش شوری (صفر، 4، 8 و 12 دسی‌زیمنس بر متر) و سطوح مختلف کیتوزان (صفر، 25/0، 5/0، 75/0 و 1 درصد) بودند. نتایج نشان داد که تنش شوری موجب کاهش درصد جوانه‌زنی، ضریب جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، شاخص وزنی و طولی بنیه بذر، طول ریشه‌چه، ساقه‌چه و گیاهچه و بیوماس کل و افزایش متوسط زمان جوانه‌زنی گردید. پیش‌تیمار بذر با کیتوزان تا غلظت 5/0 درصد سبب افزایش صفات ضریب جوانه‌زنی، شاخص وزنی بنیه بذر و طول ساقه‌چه شد. بیشترین میزان کلروفیل کل و پروتئین کل در پیش تیمار بذر با سطوح 5/0 درصد کیتوزان در شوری صفر دسی زیمنس بر متر (شاهد) به دست آمد. با افزایش تنش شوری، میزان فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و پراکسیداز افزایش داشت، به‌طوری که بیشترین فعالیت این دو آنزیم در سطح تنش شوری 12 دسی زیمنس بر متر در پیش‌تیمار با 5/0 درصد کیتوزان به دست آمد. نتایج نشان داد که تیمار بذر با کیتوزان 5/0 درصد می‌تواند اثرات مضر تنش شوری را بر برخی صفات در گیاهچه ماریتیغال کاهش داده و رشد گیاهچه را بهبود بخشد.
 


زهرا عجریب‌زاده، حمیدرضا بلوچی، علیرضا یدوی، امین صالحی،
جلد 4، شماره 1 - ( 6-1396 )
چکیده

 
به‌منظور بررسی تأثیر دگرآسیبی عصاره آبی نه گونه علف هرز بر شاخص‌های جوانه‌زنی بذر و رشد گیاهچه انیسون، آزمایشی در سال 1393 در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج به اجرا در آمد. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل که شامل تأثیر عصاره آبی نه گونه علف هرز به‌عنوان فاکتور اول در غلظت‌های مختلف از عصاره آبی (10، 20، 30، 40 و 50 گرم در لیتر) به‌عنوان فاکتور دوم در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که برهمکنش عصاره آبی علف‌های هرز مختلف با غلظت‌های متفاوت تأثیر معنی‌داری بر درصد و سرعت جوانه‌زنی، طول و وزن ریشه‌چه و ساقه‌چه و بنیه بذرهای انیسون در سطح احتمال خطای یک درصد داشت. بیشترین اثرات دگرآسیبی بر درصد و سرعت جوانه‌زنی انیسون در غلظت 10 گرم در لیتر عصاره آبی علف‌های هرز جغجغک و آلاله وحشی و در غلظت 20 و 30 گرم در لیتر عصاره آلاله وحشی و ازمک و در غلظت 40 و 50 گرم در لیتر عصاره آلاله وحشی، ازمک، کاهو وحشی و جغجغک مشاهده شد و جوانه‌زنی بذر انیسون را به صفر رساند.

جنبه‌های نوآوری:
  1. بررسی اثر دگرآسیبی نه گونه علف‌هرز رایج در منطقه کهگیلویه و بویراحمد بر جوانه‌زنی بذر گیاه انیسون.
  2. بررسی اثر غلظت‌های مختلف عصاره آبی علف‌هرز بر شاخص‌های جوانه‌زنی انیسون.
 
فرزاد مندنی، اشکان جلیلیان، آتوسا الفتی،
جلد 5، شماره 1 - ( 6-1397 )
چکیده

چکیده مبسوط
مقدمه: پنیرک (Malva neglecta) گیاهی پایا از تیره Malvaceae است. خواب بذر یک ویژگی سازگار کننده در بعضی بذرها به‌ویژه بذر علف‌های هـرز بـرای بهینه‌سازی توزیع جوانهزنی در طول زمان است که شناخت این ویژگی در مدیریت اکولوژیک آن‌ها نقش بسیار مهمی دارد. دلیل خواب فیزیکی بذر، ساختار ردیف سلولهای خارجی پوسته آن است که به آب نفوذناپذیراست. در خواب فیزیکی، پوسته بذر به‌قدری سخت است که به جنین اجازه بزرگ شدن در حین جوانهزنی را نمیدهد. خواب شیمیایی بذر گیاهان به دلیل وجود مواد بازدارنده در پوسته خارجی بسیار از میوه‌ها و بذرها و همچنین ممکن است توسط یک لایهی لعابی که مانع تبادل اکسیژن میگردد ایجاد شود. بدیهی است شناخت اکولوژی جوانهزنی و خواب بذر این علفهرز کمک شایانی به مدیریت درازمدت آن خواهد کرد. لذا این مطالعـه بـاهـدف شـناخت عوامل مؤثر بر شکستن خواب و همچنین تأثیر تیمارهای شیمیایی و مکانیکی بر جوانهزنی بذر پنیرک انجام گردید.
مواد و روش‌ها: به‌منظور شناخت تأثیر پیش تیمارهای شیمیایی و مکانیکی بر شکستن خواب‌و برخی از مهم‌ترین ویژگیهای جوانهزنی بذر علف هرز پنیرک آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار در آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهان زراعی دانشگاه رازی کرمانشاه در سال 1395 اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل آب مقطر (شاهد)، اسیدسولفوریک 98 درصد (2، 3 و 4 دقیقه)، نیترات پتاسیم 3 درصد (3، 4 و 7 روز)، پراکسید هیدروژن 30 درصد (2، 3 و 4 دقیقه) و خراش‌دهی با سمباده و سرمادهی مرطوب (1، 2 و 3 هفته) بود. ویژگیهای مورد ارزیابی شامل درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی، طول و وزن خشک ساقهچه، طول و وزن خشک ریشهچه، وزن خشک کل گیاهچه و شاخص بنیه بذر بود. مقایسه‌های گروهی، تجزیه و تحلیل دادهها و مقایسه میانگینها نیز به روش LSD و در سطح احتمال 5 درصد با استفاده از نرم‌افزار آماری SAS نسخه 4/9 انجام گرفت.
یافته‌ها: نتایج نشان داد بیشترین درصد جوانهزنی به تیمار خراشدهی مکانیکی همراه با سرمادهی به مدت سه هفته (82 درصد) و کمترین آن به تیمار شاهد (5 درصد) مربوط بود. نتایج مقایسههای گروهی نیز نشان‌دهنده بیشترین اثرگذاری تیمار خراش‌دهی مکانیکی به همراه سرمادهی در مقایسه با سایر تیمارها بر شکستن خواب بذر پنیرک بود. بیشترین طول ساقهچه (92/34 میلیمتر)، وزن خشک ساقهچه (60/2 گرم)، وزن خشک گیاهچه (29/3 گرم) و بنیه بذر (13/58) در تیمار خراشدهی مکانیکی و سرمادهی به مدت سه هفته مشاهده شد. همچنین بیشترین سرعت جوانهزنی (21/5 بذر در روز)، طول ریشه‌چه (88/44 میلیمتر) و وزن خشک ریشهچه (85/0 گرم) مربوط به تیمار اسید سولفوریک 98 درصد در مدت زمان دو دقیقه بود. با توجه به نتایج به دست آمده این امکان وجود دارد که خواب بذر پنیرک، ترکیبی از خواب فیزیولوژیکی و فیزیکی باشد، زیرا تأثیرگذاری تیمارهای مورد بررسی بر هر دو فرایند متابولیکی و فیزیکی باعث افزایش درصد جوانهزنی گردید.
نتیجه‌گیری: در میان تیمارهای مورد بررسی و با توجه به نتایج مقایسات گروهی تیمار خراشدهی به همراه سرمادهی بیشترین تأثیر را بر شکستن خواب بذر پنیرک داشت. با توجه به نقش تیمار خراش‌دهی به همراه سرمادهی در شکستن خواب بذرها، می‌توان گفت که این خواب، خواب فیزیولوژیکی می‌باشد و عامل دخیل در این خواب، نارس بودن جنین، وجود عوامل بازدارنده در بذر و یا هر دو عامل می‌باشد. افزایش جوانه‌زنی پنیرک با خراش‌دهی پوسته بذر مؤید وجود مقاومت مکانیکی پوسته در مقابل خروج جوانه است و به عبارت دیگر پوسته به‌عنوان یک مانع فیزیکی از طریق ممانعت از گسترش رویان و یا از طریق ایجاد محدودیت در جذب آب و شاید تبادلات گازی عمل می‌کند.

جنبه‌های نوآوری:
1- بررسی شکستن خواب و ویژگی‌های جوانه‌زنی جنس neglcta گیاه پنیرک
2- بررسی پیش تیمار­های شیمیایی متفاوت و مکانیکی بر ویژگی­های جوانه‌زنی پنیرک

حکیمه درویژه، مرتضی زاهدی، بهلول عباس زاده، جمشید رزمجو،
جلد 5، شماره 1 - ( 6-1397 )
چکیده

 
چکیده مبسوط
مقدمه: سرخارگل از خانواده آستراسه، گیاه دارویی مؤثر در تقویت سیستم ایمنی بدن به شمار می‌آید. عوامل محدودکننده رشد گیاه مادری از جمله تنش خشکی بر کیفیت جوانه‌زنی بذر آن‌ها تأثیر­گذار است. نقش اسید سالیسیلیک و اسپرمین در تعدیل تنش مشخص شده و انتظار می‌رود بر جوانه‌زنی بذر تولیدی گیاهان نیز مؤثر ­باشد.
مواد و روش‌ها: به‌منظور بررسی بنیه­ی بذر سرخارگل پس از محلول‌پاشی گیاه مادری با اسید سالیسیلیک و اسپرمین (عدم محلول‌پاشی، اسید سالیسیلیک در دو سطح 75 و 150 میلی‌گرم در لیتر، اسپرمین در سطح 70 میلی‌گرم در لیتر و سطوح مختلف اسید سالیسیلیک همراه با اسپرمین) تحت سطوح مختلف رطوبت (آبیاری پس از تخلیه 20، 40 و 60 درصد رطوبت قابل استفاده) آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه البرز موسسه جنگل‌ها و مراتع کشور طی سال زراعی 1396-1395 به اجرا درآمد.
یافته‌ها: در اثر تنش خشکی درصد و سرعت جوانه‌زنی، طول ساقه‌چه و گیاهچه، وزن خشک ساقه‌چه، انرژی جوانه‌زنی و شاخص بنیه بذر کاهش یافت. نتایج نشان داد که محلول‌پاشی، به‌تنهایی روی طول ساقه‌چه، ریشه‌چه و گیاهچه، وزن خشک ساقه‌چه، ریشه‌چه و گیاهچه، سرعت جوانه‌زنی، ضریب آلومتریک و شاخص بنیه بذر تأثیر معنی‌دار داشت. مقایسه میانگین اثر متقابل تنش خشکی در محلول‌پاشی نشان داد که بیشترین مقدار طول ریشه‌چه (8/28 میلی‌متر)، وزن خشک ریشه‌چه (81/1 میلی‌گرم)، وزن خشک گیاهچه (20/6 میلی‌گرم) و ضریب آلومتریک (412/0) متعلق به شاهد (بدون تنش) و تیمار 150 میلی‌گرم در لیتر اسید سالیسیلیک + 70 میلی‌گرم در لیتر اسپرمین بود.
نتیجه­‌گیری: براساس نتایج این آزمایش محلول‌پاشی سرخارگل با اسید سالیسلیک و اسپرمین موجب بهبود جوانه‌زنی بذر سرخارگل در هر دو شرایط بدون تنش و تنش کم‌آبی گردید و بیشترین تأثیر مثبت با کاربرد توأم غلظت بالای اسید سالیسیلیک (150 میلی‌گرم در لیتر) با اسپرمین (70 میلی‌گرم در لیتر) حاصل شد.

جنبه‌های نوآوری:
  1. بررسی نقش محلول‌پاشی گیاه مادری سرخارگل با اسید سالیسیلیک و اسپرمین تحت تنش خشکی بر جوانه‌­زنی بذر
  2. محلول‌پاشی گیاهان سرخارگل با اسید سالیسیلیک و اسپرمین موجب افزایش کیفیت جوانه‌­زنی بذر تحت تنش خشکی می­‌گردد.

الناز محمدیان، هرمزدیار کیانمهر، حجت عطایی سماق، ندا آزاد نفس مهجور، فاطمه صفری، آرزو صفرزاده،
جلد 5، شماره 1 - ( 6-1397 )
چکیده

چکیده مبسوط
مقدمه: استویا گیاهی چندساله، روز کوتاه و متعلق به خانواده آستراسه است که گیاه شکر برگ نیز نامیده می­‌شود. جوانه‌­زنی ضعیف در این گیاه مانعی برای کشت در مقیاس بزرگ بوده و سبب کمیاب شدن و گران‌قیمت بودن مواد مؤثره این گیاه دارویی شده است. در بسیاری از گیاهان مرحله جوانه­‌زنی بذر به شوری حساس بوده و تعیین کننده بقای گیاهان در خاک‌های شور می­ باشد. سطوح بالای شوری خاک می­‌تواند به طور معنی داری از جوانه‌­زنی و رشد گیاهچه به دلیل اثرات مربوط به پتانسیل اسمزی بالا و سمیّت ویژه یون، جلوگیری نماید. از طرفی جاسمونات­‌ها از تنظیم کننده­‌های رشد گیاهی جدید به شمار می‌­روند که در افزایش مقاومت گیاهان به تنش­های محیطی از جمله تنش شوری نیز از نقش مهمی برخوردارند. به همین دلیل این آزمایش با هدف بررسی تأثیر پیش تیمار بذر با متیل جاسمونات بر شاخص­ های جوانه‌­زنی و صفات بیوشیمیایی گیاهچه­‌های گیاه دارویی استویا تحت تنش شوری انجام گرفت.
مواد و روش­ها: این تحقیق به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1395 در آزمایشگاه زیست‌­شناسی گیاهی مجتمع پروفسور حسابی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلام شهر اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل پیش تیمار متیل جاسمونات در 5 سطح (صفر، 5/2، 5، 10 و 15 میکرومولار) و تنش شوری در 4 سطح (صفر، 3، 6 و 9 دسی زیمنس بر متر) فاکتورهای آزمایشی بودند. در پایان آزمایش صفات درصد جوانه‌­زنی و سرعت جوانه­‌زنی، میانگین زمان جوانه‌­زنی، ارزش جوانه‌زنی، طول گیاهچه، شاخص قوه نامیه بذر، کلروفیل کل، میزان پرولین، فعالیت آنزیم کاتالاز، پراکسیداز و سوپراکسیددیسموتاز اندازه­‌گیری شدند.
یافته­‌ها: نتایج تحقیق نشان داد که اثرات تنش شوری، متیل جاسمونات و اثر متقابل شوری و متیل جاسمونات بر درصد و سرعت جوانه­‌زنی، میانگین زمان جوانه‌­زنی، ارزش جوانه‌­زنی، شاخص بنیه بذر، کلروفیل کل، پرولین و فعالیت آنزیم کاتالاز معنی‌­دار بود. پرایمینگ بذر با 5 میکرومولار متیل جاسمونات در سطح شوری با هدایت الکتریکی صفر دسی زیمنس بر متر، بیشترین درصد و سرعت جوانه­زنی، ارزش جوانه‌­زنی، شاخص بنیه بذر، میزان کلروفیل کل و پرولین آزاد را داشت. با افزایش تنش شوری و میزان متیل جاسمونات فعالیت آنزیم کاتالاز افزایش معنی‌­داری نشان داد. شوری باعث کاهش شاخص‌­های جوانه‌­زنی و رشد گیاهچه استویا و افزایش فعالیت آنزیم­های پراکسیداز و سوپراکسیددیسموتاز گردید، ولی پرایمینگ بذر با متیل جاسمونات از طریق افزایش درصد و سرعت جوانه­‌زنی و شاخص بنیه بذر، رشد گیاهچه را بهبود بخشیده و اثرات ناشی از تنش شوری را تعدیل نمود.
نتیجه‌­گیری: به طور کلی با توجه به نتایج این تحقیق می­‌توان اظهار داشت که متیل جاسمونات به عنوان بهبود دهنده احتمالاً می‌­تواند باعث کاهش اثرات منفی شوری شود و با افزایش شاخص‌های جوانه­ زنی مثل درصد و سرعت جوانه‌­زنی در بهبود رشد گیاه استویا مؤثر باشد، البته برای دست‌یابی به نتایج دقیق­‌تر، باید تحقیقات بیشتری انجام گیرد.

جنبه­‌های نوآوری:
  1. تیمار شوری اثر منفی و متیل جاسمونات اثر مثبتی بر شاخص‌­های جوانه‌­زنی و فعالیت آنزیم­‌های آنتی‌اکسیدانت بذر استویا داشت.
  2. استفاده از متیل جاسمونات در غلظت 5 میکرومولار می‌­تواند در بهبود رشد گیاه استویا و کاهش اثرات منفی شوری مؤثر باشد.

علی عباسی سورکی، زهرا حسینی، سینا فلاح،
جلد 5، شماره 2 - ( 12-1397 )
چکیده

چکیده مبسوط

مقدمه: بذرها گزینه مناسبی جهت برنامه‌های تکثیر و حفاظت گیاهان دارویی هستند. اگر چه وجود خواب در بذر برای گیاهان دارویی وحشی یک راهبرد سازگاری محسوب می‌شود، اما در مسیر اهلی‌سازی، زراعت و پرورش آن‌ها یک صفت نامطلوب محسوب می‌شود و باید آن را برطرف نمود. بذر خوشاریزه نیز علیرغم دارا بودن خواص دارویی قابل توجه، دارای خواب می‌باشد.
مواد و روش‌ها: به منظور شکست خواب بذر گیاه خوشاریزه سه آزمایش جداگانه شامل سرمادهی مرطوب، تیمار هورمونی و ترکیبی از هردو اجرا گردید. برای تیمار سرمادهی مرطوب بذرها در 10 نمونه 100 تایی به صورت مرطوب در دمای 5 درجه سانتی‌گراد به مدت 2، 4، 6، 8، 10، 12، 14 و 16 هفته قرار گرفته و با استفاده از طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار مورد مقایسه قرار گرفتند. برای تیمار هورمونی بذرها به مدت 24 ساعت در بستر حاوی غلظت‌های صفر، 500 و 1000 میلی‌گرم در لیتر جیبرلین قرار گرفتند و سپس به شرایط جوانه‌زنی منتقل شدند ولی از آنجاکه شکست خواب اتفاق نیفتاد، این آزمایش مورد بحث قرار نگرفت. برای ترکیب تیمارهای هورمونی و سرمادهی بذرها به مدت 24 ساعت در دمای 20 درجه سانتی‌گراد در غلظت‌های ذکر شده جیبرلین قرار داده شدند و سپس به محیط حاوی آب مقطر در دمای 5 درجه سانتی‌گراد منتقل شد و در مدت 2، 4، 6 و 8 هفته در یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار مورد مقایسه قرار گرفتند. عامل اول غلظت جیبرلین در سه سطح و عامل دوم مدت زمان سرمادهی در 4 سطح بود.
یافته‌ها: سرمادهی مرطوب اثر مثبتی بر شکستن خواب بذر داشت و در تیمار 16 هفته سرمادهی صفات درصد و سرعت جوانه‌زنی و شاخص‌های بنیه به بیشترین مقدار خود رسید. استفاده توام تیمارهای هورمونی موجب تسریع شکست خواب و بهبود خصوصیات جوانه‌زنی بذرهای این گیاه گردید بطوریکه در 8 هفته به بالاترین میزان ممکن رسید. تیمار 8 هفته سرمادهی مرطوب در دمای 5 درجه سانتی‌گراد توأم با 1000 میلی‌گرم در لیتر جیبرلیک اسید، بهترین تیمار برای شکست خواب بذر خوشاریزه بود.
 نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد خواب بذرهای خوشاریزه از نوع فیزیولوژیکی است که بطور موفقیت آمیزی توسط سرمادهی و کاربرد همزمان سرمادهی و هورمون جیبرلین شکسته می‌شود. اگرچه هورمون جیبرلین به تنهایی اثری بر شکست خواب نداشت، اما سبب کاهش نیاز سرمایی بذرهای خوشاریزه گردید و استفاده توام این دو اثر هم‌افزایی داشت.

جنبه‌های نوآوری:
  1. خواب بذر خوشاریزه تحت تأثیر سرمادهی مرطوب برطرف شد، ولی جیبرلین به تنهایی اثری بر شکست خواب نداشت.
  2. استفاده از جیبرلین سبب کاهش نیاز سرمایی گردید و استفاده توام این دو بر شکست خواب اثر هم‌افزایی داشت.


صفحه 1 از 2    
اولین
قبلی
1
 

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله پژوهشهای بذر ایران می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Iranian Journal of Seed Research

Designed & Developed by : Yektaweb

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.