5 نتیجه برای خواجه
سید محمد سیدی، محمد خواجه حسینی، پرویز رضوانی مقدم، حمید شاهنده،
جلد 2، شماره 1 - ( (بهار و تابستان) 1394 )
چکیده
بهمنظور بررسی اثر تیمارهای کود و پرایمینگ با محلول فسفات دی هیدروژن پتاسیم بر سبز شدن و رشد هتروتروفیک گیاهچههای سیاهدانه (Nigella sativa L.) آزمایشهایی در سال 1392-1391 در آزمایشگاه و گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. در آزمایش اول، ترکیب فاکتوریل اصلاحکنندههای خاک آهکی (شامل ورمی کمپوست (V) + باکتری تیوباسیلوس (T)، گوگرد بهصورت عنصری میکرونیزه (S) + T، V+S+T و شاهد) و سه سطح کاربرد فسفر (صفر، 30 و 60 کیلوگرم در هکتار از منبع فسفات دی آمونیوم) طی دوره رشد گیاه مادری، تیمارهای آزمایش بودند. در آزمایش دوم، تیمارهای انتخاب شده از آزمایش اول (با درصد سبز شدن کمتر از 60 درصد) و پرایمینگ بذر (عدم پرایمینگ، هیدرو پرایمینگ، پرایمینگ فسفر با محلولهای 100، 300 و 500 میلیمولار فسفات دی هیدروژن پتاسیم) به ترتیب عامل اول و دوم آزمایش بودند. بر اساس نتایج آزمایش اول، افزایش حلالیت فسفر ناشی از کاربرد اصلاحکنندههای خاک آهکی (V+T و V+S+T)، در مقایسه با شاهد، نقش معنیداری در افزایش درصد سبز شدن بذرهای سیاهدانه (به ترتیب تا 50 و 54 درصد) داشتند. در آزمایش دوم نیز پرایمینگ فسفر در سطح 300 میلیمولار منجر به افزایش معنیدار درصد تخلیه ذخایر بذر، کارایی استفاده از ذخایر بذر و افزایش درصد سبز شدن سیاهدانه (به ترتیب تا 9، 143 و 29 درصد) شد. علاوه بر این، بین میزان فسفر بذر پویا شده و درصد سبز شدن بذرهای سیاهدانه همبستگی مثبت و معنیداری به دست آمد (R2= 0.90 **).
حمید شریفی، محمد خواجهحسینی، محمدحسن راشد محصل،
جلد 2، شماره 1 - ( (بهار و تابستان) 1394 )
چکیده
وجود خواب در بذرهای گیاهان تیره چتریان یکی از مهمترین دلایلی است که کشت و اهلی کردن آنها را با مشکل مواجه کرده است. جهت ارزیابی خواب بذور هفت گونه دارویی مهم از تیره چتریان، در تابستان 1390 از رویشگاههای طبیعی آنها در استان لرستان جمعآوری گردید، و جوانهزنی آنها در آزمایشی با طرح کاملاً تصادفی و در چهار تکرار 25 تایی بذر مورد ارزیابی قرار گرفت. در آزمایش بررسی جوانهزنی در آب مقطر گونههای آوندول (Smyrnium cordifrolium)، چویل (Ferulago angulata)، کرفس وحشی (Kelussia odoratissima) و کندل کوهی (Dorema aucheri) فاقد جوانهزنی، حال آنکه گلپر (Heracleum persicum) دارای 30%، زیره لرستانی (Bunium luristanicum) 96% و غازیاقی (Falcaria vulgaris) 97% جوانهزنی از خود نشان دادند. برای شکستن خواب بذر گونههای با جوانهزنی کمتر از 30 درصد تیمارهایی شامل سرمادهی مرطوب به مدت زمانهای 2، 4، 6، 8، 10 و 12 هفته، اسید جیبرلیک با دو غلظت 250 و 500 میلیگرم در لیتر، تیمار ترکیبی (اسید جیبرلیک 250 میلیگرم در لیتر با تیمار 4 هفته سرمادهی و تیمار ترکیبی اسید جیبرلیک 500 میلیگرم در لیتر با تیمار 4 هفته سرمادهی) و نیترات پتاسیم 2/0 درصد اعمال گردید. نتایج نشان داد برای گلپر سرمادهی مرطوب 6 هفته (71%)، و برای گونههای کندل کوهی (90%)، کرفس وحشی (63%) و چویل (97%) تیمار 12 هفته سرمادهی مرطوب مؤثرترین تیمارهای شکستن خواب بذرها بودند. همچنین بذر گونههای گلپر و کندل کوهی دارای خواب فیزیولوژیکی متوسط و گونههای چویل و کرفس وحشی داری خواب فیزیولوژیکی عمیق بودند.
عبدالجلیل یانق، محمد خواجه حسینی،
جلد 3، شماره 1 - ( (بهار و تابستان) 1395 )
چکیده
نیاز به شناسایی بذرهایی که بنیه پایین و در نتیجه سبز شدن ضعیف دارند، منجر به معرفی آزمونهای مختلف بنیه بذر شده است. هدف از انجام این آزمایش نیز بررسی توانایی آزمون فرسودگی کنترلشده برای ارزیابی بنیه بذر و پیشبینی سبز شدن تودههای بذر کلزا در مزرعه بود. برای این منظور، 19 نمونه بذر کلزا از 19 کشاورز مختلف استانهای خراسان شمالی و رضوی که در سال زراعی 89-1388 کشت شده بودند، تهیه شد و آزمایشهای جوانهزنی قبل و بعد از آزمون فرسودگی کنترلشده بر روی بذرها انجام شد. درصد سبز شدن هر توده بذر در مزرعه، 30 روز پس از کشت ارزیابی شد. همبستگی بین نتایج آزمایشگاهی قبل و بعد از آزمون فرسودگی کنترلشده با سبز شدن در مزرعه نشان داد که همبستگی جوانهزنی نهایی، گیاهچه نرمال و متوسط زمان جوانهزنی قبل از فرسودگی کنترلشده با سبز شدن در مزرعه به ترتیب با ضرایب همبستگی 072/0، 24/0 و 042/0، معنیدار نبود، ولی نتایج آزمایشگاهی بعد از فرسودگی کنترلشده همبستگی بالا و معنیداری با سبز شدن در مزرعه داشتند. بهطوری که، جوانهزنی نهایی، گیاهچه نرمال و متوسط زمان جوانهزنی تودههای بذر به ترتیب با ضریب 57/0، 51/0 و 49/0 قادر به پیشبینی سبز شدن تودههای بذر در مزرعه بودند. همبستگی بین نتایج آزمایشگاهی بعد از فرسودگی کنترلشده با سبز شدن در مزرعه، نشان میدهد که این آزمون میتواند روشی مناسب برای ارزیابی سبز شدن بذر کلزا قبل از کشت باشد.
مصطفی علی نقی زاده، محمد خواجه حسینی، سید احمد حسینی، محمد حسن راشد محصل،
جلد 3، شماره 2 - ( (پاییز و زمستان) 1395 )
چکیده
بهمنظور بررسی رفتار جوانهزنی و روشهای شکستن خواب بذر تودههای مختلف علفهای هرز سلمهتره، پیچک و دمروباهی سبز، سه آزمایش فاکتوریل دوعاملی جداگانه در سال 1393 در آزمایشگاه زراعت دانشگاه ولیعصر رفسنجان انجام گرفت. عامل اول بذرهای علفهای هرز مورد بررسی از باغهای پسته 5 منطقه رفسنجان (مرکزی، انار، کشکوئیه، کبوترخان و نوق) بود. عامل دوم تیمارهای شکستن خواب بذرهای سلمهتره شامل شاهد (آب مقطر)، نیترات پتاسیم در غلظتهای 500 و 1000 پیپیام، خراشدهی با اسید سولفوریک غلیظ در زمانهای 5 و 10 دقیقه و سرمادهی مرطوب در زمانهای 1، 3 و 5 هفته، تیمارهای شکستن خواب بذرهای پیچک شامل شاهد، خراشدهی با سمباده، خراشدهی با اسید سولفوریک در زمانهای 20 و 30 دقیقه و خراشدهی با آبجوش در زمانهای 15 و 30 دقیقه و تیمارهای شکستن خواب بذرهای دمروباهی سبز شامل شاهد، اسید جیبرلیک در غلظتهای 250، 500 و 1000 پیپیام، نیترات پتاسیم در غلظتهای 500 و 1000 پیپیام، سرمادهی مرطوب در زمانهای 1، 3 و 5 هفته بودند. آزمایشها برای هر گونه بهطور مجزا بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار اجرا گردید. نتایج نشان داد که توده بذری، روشهای شکستن خواب و برهمکنش توده بذری و روشهای شکستن خواب اثر معنیداری بر درصد جوانهزنی و متوسط زمان جوانهزنی بذرهای علف هرز هر سه گونه داشت بهطوری که تیمار 5 هفته سرمادهی مرطوب در بذرهای سلمهتره توده نوق با میانگین جوانهزنی 97 درصد و متوسط زمان جوانهزنی 22/1 روز، تیمار خراشدهی با سنباده در بذرهای پیچک توده کبوترخان (98 درصد) و تیمار 1000 پیپیام اسید جیبرلیک در بذرهای دمروباهی سبز توده کبوترخان (60 درصد) بالاترین درصد جوانهزنی را داشتند و سریعتر جوانه زدند. همچنین با افزایش وزن هزار دانه علفهای هرز مورد بررسی، درصد جوانهزنی نیز افزایش یافت.
بهمن فاضلی نسب، حمیده خواجه، رامین پیری، زهرا مرادیان،
جلد 9، شماره 2 - ( (پاییز و زمستان) 1401 )
چکیده
چکیده مبسوط
مقدمه: بالنگو با نام علمی (Lallemantia royleana L.) گیاهی علفی و یکساله از خانواده نعناع در مناطق مختلف کشورهای اروپایی، خاورمیانه و به ویژه ایران است. گوار با نام علمی Cyamopsis tetragonoloba L. گیاهی از خانواده بقولات است. ویژگی مشترکی بین این دو گیاه صمغهای هیدروکلوئیدی است که با جذب آب و افزایش گرانروی و یا تشکیل ژل در فاز آبی باعث پایداری برخی امولسیونهای غذایی میشوند. ایران به دلیل دارا بودن پوشش گیاهی متنوع و غنی، قابلیت تولید انواع بیشماری از صمغهای گیاهی را دارا میباشد و بسیاری از دانهها همچون بالنگو و گوار حاوی صمغهای با ارزشی هستند. با توجه به کاربردهای مهم درمانی و صنعتی دو گیاه گوار و بالنگو و نیاز به اطلاعات و گزارشهای بیشتر در مورد تعیین بهترین سطح اسید هیومیک و تحمل به تنش شوری این گیاهان، هدف از انجام این پژوهش بررسی تحمل دو گیاه بالنگو و گوار به تنش شوری در مرحله جوانهزنی و مراحل ابتدایی رشد دو گیاه و کاربرد اسید هیومیک بود.
مواد و روشها: آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل در سال 1400 انجام گردید. در این آزمایش تنش شوری با استفاده از کلرید سدیم در سطوح شاهد (عدم شوری)، 70، 140، 210 میلیمولار و اسید هیومیک با سطوح (0، 40، 80 و 120 میلیگرم بر لیتر) مورد بررسی قرار گرفت. به هر پتری که حاوی 25 بذر بود، محلول اسیدهیومیک در سطوح مختلف شوری اضافه شد.
یافته ها: نتایج نشان داد که تنش شوری موجب کاهش درصد جوانهزنی، طول ریشهچه، طول ساقهچه، طول گیاهچه و وزن خشک گیاهچه گوار شد. در این گیاه، با افزایش سطح تنش شوری به 210 میلیمولار، 34/35 درصد جوانهزنی نسبت به شاهد کاهش یافت و با افزایش شدت تنش از سطح 140 میلیمولار، کاهش معنیداری در درصد جوانهزنی مشاهده شد. بیشترین طول ساقهچه بالنگو در تیمارهای شوری 70 میلیمولار و سطح کودی 40 میلیگرم بر لیتر و بیشترین طول ریشهچه در گیاه بالنگو از تیمار 40 میلیگرم بر لیتر اسید هیومیک در سطح تنش شوری 70 میلیمولار بدست آمد. همچنین نتایج نشان داد که بیشترین طول ریشهچه (46/1 سانتیمتر) در گیاه گوار به ترتیب مربوط به پیشتیمار اسید هیومیک در شرایط شوری 70 و 140 میلیمولار در سطوح کودی 40 و 80 میلیگرم بر لیتر بود.
نتیجه گیری: به طور کلی میتوان اظهار داشت شاخصهای جوانهزنی کاهش محسوسی در شرایط تنش داشتند و این امر مبین آن است که اسید هیومیک بهعنوان یک پیشتیمار مناسب میتواند شاخصهای رشدی گیاهچه گیاهان بالنگو و گوار را در شرایط تنش و بدون تنش بهبود دهد. با کاربرد اسید هیومیک در همه سطوح شوری به جز 210 میلیمولار شاخصهای جوانهزنی در دو گیاه مذکور در وضعیت مطلوبی قرار داشتند.
جنبه های نوآوری:
1- آستانه تحمل به تنش شوری در دو گیاه گوار و بالنگو بررسی شد.
2- کود اسید هیومیک در این تحقیق باعث تعدیل اثرات مخرب تنش شوری در دو گیاه گوار و بالنگو شد.