با توجه به نقش روی و بور در افزایش کیفیت بذر، فراهم نمودن مقدار کافی این عناصر در بذر دارای اهمیت میباشد. این پژوهش در قالب دو آزمایش مجزا در سال 1393 در آزمایشگاه زراعت دانشگاه یاسوج اجرا شد. در آزمایش اول بذور کنجد رقم داراب 1 حاصل از یک مطالعهی مزرعهای بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی شامل سطوح آبیاری پس از 75، 110 و 145 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر و محلولپاشی آب آبیاری، سولفات روی، اسید بوریک و ترکیب هر دو طی دو مرحله هشت برگی و سه هفته بعد از مرحله اول، در دمای 15 درجه سانتیگراد، مورد آزمون جوانهزنی قرار گرفتند. آزمایش دوم بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل اول در هشت سطح شامل خیساندن بذور کنجد با آب مقطر، خیساندن با محلولهای حاوی سولفات روی، اسید بوریک، سولفات روی و اسید بوریک با غلظت 3/0 درصد و بذور غنیشده از طریق محلولپاشی گیاه مادری با عناصر روی و بور شامل، بذر با مقدار روی 159 میلیگرم بر کیلوگرم (روی بالا)، بذر با مقدار بور 3/15 میلیگرم بر کیلوگرم (بور بالا) و بذر با مقدار 5/139 و 14 میلیگرم بر کیلوگرم (ترکیب روی و بور بالا) بهاضافه بذر خشک بدون پیش تیمار بود. عامل دوم شامل پیری تسریع شده به مدت صفر (شاهد)، 2 و 4 روز در دمای 45 درجه سانتیگراد و رطوبت 100 درصد بود. نتایج آزمایش اول نشان داد که با تأخیر در زمان آبیاری، تیمارهای محلولپاشی عناصر کممصرف روی، بور و ترکیب روی با بور در مقایسه با تیمار آب، موجب بهبود صفات جوانهزنی شدند. نتایج آزمایش دوم نیز نشان داد که تیمارهای بذر محتوی روی و بور با غلظتهای بالا حاصل از آزمایش اول، نسبت به تیمارهای غنیسازی بذر با غلظت 3/0 درصد عناصر روی و بور موجب افزایش شاخصهای جوانهزنی و فعالیت آنزیمهای کاتالاز و پراکسیداز شدند.
جنبههای نوآوری:
- بررسی نقش محلولپاشی گیاه مادری کنجد رقم داراب 1 با عناصر معدنی روی و بور بر جوانهزنی، بنیه و قابلیت انبارداری بذر.
- اثر خیساندن بذر کنجد رقم داراب 1 در محلولهای حاوی عناصر معدنی روی و بور بر جوانهزنی، بنیه و قابلیت انبارداری بذر.