RT - Journal Article T1 - Impact of raw and pure saponins of six alfalfa ecotypes on Ditylenchus dipsaci egg hatching JF - yu-pps YR - 2022 JO - yu-pps VO - 11 IS - 2 UR - http://yujs.yu.ac.ir/pps/article-1-375-fa.html SP - 61 EP - 72 K1 - Alfalfa K1 - Ditylenchus K1 - Nematode K1 - Saponin AB - مرادی ف، مظاهری‌لقب ح، کاشی ل، موسوی س س (1401) تأثیر ساپونین‌های خام و خالص شش اکوتیپ یونجه بر تفریخ تخم Ditylenchus dipsaci. دانش بیماری‌شناسی گیاهی 11(2): 72-61. Doi:10.2982/PPS.11.2.61 مقدمه: نماتد ساقه و پیاز Ditylenchus dipsaci یک عامل بیماری‌زای مهم و خسارت­زا در تعدادی از گیاهان زراعی و زینتی از جمله یونجه است. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر ساپونین‌های خام و خالص شش اکوتیپ یونجه بر تفریخ تخم این نماتد بود تا روشی زیستی برای مدیریت آن یافت شود. مواد و روش‌ها: تأثیر ساپونین‌های خام و خالص شش اکوتیپ یونجه بر تفریخ تخم این نماتد آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی به صورت فاکتوریل با دو فاکتور اکوتیپ‌های یونجه (شش اکوتیپ) و ساپونینهای (خام و خالص آنها) در شرایط آزمایشگاهی بررسی گردید. یافته‌ها: تجزیه واریانس داه­ها نشان داد که اثرمتقابل بین دو فاکتور اکوتیپ و ساپونین از نظر آماری معنی‌دار است. با غلظتهای 50 و 90 میکرولیتر ساپونین خام اکوتیپ‌های مختلف، به ترتیب 30 تا 42 درصد و 33 تا 59 درصد تخم‌های نماتد تفریخ نشدند. اکوتیپ‌های نیشابوری بیش‌ترین و پلی‌کراس شیراز و کریساری کم‌ترین تعداد تفریخ تخم را موجب شدند. غلظتهای 10 و 50 میکرولیتر ساپونین خالص به ترتیب بین 56 تا 69 درصد و 61 تا 79 درصد مجموع تخم‌های نماتد تفریخ نشدند. اکوتیپ‌های محلی میاندوآب و نیشابوری بیشترین و پلی‌کراس شیراز کم‌ترین تعداد تفریخ تخم را داشتند. نتیجه‌گیری: ساپونینهای خالص اکوتیپهای یونجه نسبت به ساپونینهای خام تاثیر بیشتری برمیزان تفریخ تخم نماتد دارند. ساپونینهای اکوتیپ پلی‌کراس شیراز یونجه تاثیر بهتری نسبت به سایر اکوتیپها دارد. LA eng UL http://yujs.yu.ac.ir/pps/article-1-375-fa.html M3 10.52547/pps.11.2.61 ER -