مطیعیان ل. و نصراصفهانی م. 1395. روش مدیریت نماتد سیستی چغندرقند. دانش بیماریشناسیگیاهی 5(2): 41-32.
چغندرقند یکی از محصولات اساسی و ماده اولیه صنایع قند و شکر کشور می‌باشد. نماتد سیستی چغندرقند (Heterodera schachtii) یکی از خسارت‌زاترین بیمارگرهای چغندرقند به شمار می‌آید. این نماتد دامنه‌ی میزبانی وسیعی دارد و 218 گونه از 95 جنس متعلق به 23 خانواده‌ی گیاهی، از گونه‌های زراعی، زینتی و علف‌های‌هرز را شامل میشود. روش مدیریت این نماتد شامل ممنوعیت کشت در اراضی شدیداً آلوده، کشت زود هنگام (فرار)، تناوب زراعی، استفاده از ارقام مقاوم، استفاده از عوامل دارای توان مهارزیستی بیمارگر، کودهای آلی، کودهای دامی، ضایعات گیاهی، کمپوست، ورمی کمپوست، آفتاب‌دهی و استفاده از سموم شیمیایی شرح داده شده است.
لاله ابراهیمی، زهرا تنهامعافی، حسین کربلایی خیاوی، قربان دیده باز مغانلو، یحیی آذرمی، رئوف زمانی، جلد 8، شماره 2 - ( 6-1398 )
چکیده
ابراهیمی ل،تنهامعافی ز،کربلایی خیاوی ح، دیده باز ق، آذرمی ی و زمانی ر (1398) پراکنش و تراکم جمعیت نماتد سیستیغلات در استان اردبیل. دانش بیماری‌شناسی گیاهی 8(2): 15-9. DOI: 10.2982/PPS.8.2.9
مقدمه: نماتدهای سیستی، گونه های Heterodera از نماتدهای مهم انگل غلات هستند. نماتدهای سیستی، گونه های Globodera ، نیز از خطرناکترین آفتهای سیبزمینی در جهان هستند. پایش مداوم این نماتدها برای پیشگیری از بروز خسارت آنها ضروری است. این پژوهش برای تعیین پراکنش و تراکم این نماتدها در استان اردبیل در شمال غربی ایران، که در آن سیبزمینی در تناوب با غلات کشت میشود، انجام شد. مواد و روشها:یکصدودو نمونه خاک مزرعه های سیبزمینی حومه شهر‌های اردبیل، نیر و نمین در سال اول و 116 نمونه خاک مزرعه هایی که در تناوب با سیبزمینی زیرکشت گندم بودند، در سال دوم جمع آوری شدند. نمونه‌ها به آزمایشگاه منتقل و از نظر وجود نماتدهای سیستی پژوهش شدند. پس از جداسازی سیست‌ها، شناسایی گونه براساس مشخصات مرفولوژی و مرفومتری سیست و لاروها انجام گردید. یافته‌ها: پژوهش نمونه‌های جمع‌آوری شده در هر دو سال نشان دهنده وجود نماتد سیستی غلات در بعضی نمونه ها بود، ولی نماتدهای سیستی سیبزمینی در هیچ یک از نمونه‌ها مشاهد نگردیدند. جمع‌بندی داده‌های ریخت‌شناسی و ریخت‌سنجی سیست‌های غلات جداسازی شده و مقایسه آنها با کلیدهای معتبرشناسایی، منجر به تشخیص گونهHeterodera filipjevi گردید. میانگین سیست‌های دارای تخم و لارو در خاک‌های نمونه‌برداری شده در سال اول 76/0 و در سال دوم 11/0 در 100 گرم خاک بود. مزرعه های گندم حومه اردبیل بیشترین و مزرعه های حومه نیر کمترین درصد آلودگی به نماتدسیستی غلات داشتند. نتیجه‌گیری: یافته های این پژوهش نشان دهنده آلودگی بعضی مزرعه های گندم استان به نماتد H. filipjevi و عدم آلودگی مزرعه های سیب زمینی به نماتدهای سیستی بود.
یاراحمدی ف، درویش نیا م، عزیزیک (1402) نماتدهای زخم ریشه و سیستی مزرعههای سبزی و صیفی حومه شهرستان رومشکان استان لرستان ایران. دانش بیماری‌شناسی گیاهی 12(2):65-53.
مقدمه: نماتدهای زخم ریشه و سیستی می‌توانند باعث خسارت و کاهش محصول سبزی و صیفی گردند. هدف از این پژوهش شناسایی این نماتدهای انگل گیاهی مهم در مزرعههای این گیاهان در حومه شهرستان رومشکان استان لرستان ایران بود. مواد و روشها: چهل و پنج نمونـه خاک و ریشه از مزرعههای سبزی و صیفی این منطقه در سال 1400 جمع‌آوری گردیدند. نماتدها به روش سینی استخراج و با استفاده از روش تکمیل شـده دگریـسه تثبیـت و بـه گلیسیرین منتقل شدند. پس از تهیه اسلایدهای دائمی، با استفاده از میکروسکوپ زمینه روشن مجهز به لنز دیجیتال، خصوصیات ریختی هـر یـک از نماتـدها مطالعه و با استفاده از کلیدهای معتبر شناسایی شدند. یافته ها: نماتدهای Pratylenchus speijeri ، P.neglectus، P. thornei و نماتد سیستی Heterodera schachtii در مزرعههای این منطقه شناسایی شدند. P. speijeri برای اولین بار از ایران گزارش و توصیف میشود. همچنین H. schachtii برای اولین بار از کاهو در ایران گزارش میشود. نتیجه‌گیری: نظر به حضور این نماتدهای انگل گیاهی مهم روی این گیاهان در این منطقه باید روش‌های مناسب مدیریت آنها را اجرا کرد.
نماتدهای انگل گیاهی، از عوامل بیماری‌زای مهم چغندرقند به شمار می‌روند که خسارت قابل توجهی را از طریق کاهش کمی و کیفی عملکرد محصول بوجود میآورند. این پژوهش با هدف تعیین پراکنش جمعیت نماتدهای انگل گیاهی در مزرعههای چغندرقند حوزه تحت پوشش کارخانه قند کشت و صنعت جوین، در استان خراسان رضوی که نقش مهمی در تأمین چغندرقند کشور ایفا می‌کنند، انجام شد.تعداد 150 نمونه خاک اطراف ریشه چغندرقند از مزرعههای پنج حوزه: نقاب، آزادوار، راه‌چمن، حکم‌آباد و قزلقارشی، کارخانه قند کشت و صنعت جوین به منظور بررسی پراکنش نماتدهای انگل گیاهی، در سال 1401 جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل گردیدند. نماتدها از نمونه‌ها به روش الک و سانتریفوژ و نماتدهای سیست به روش قیف فنویک استخراج شدند. برای تشخیص نماتدهای سیستی و غده ریشه از خصوصیات ریخت‌شناسی لارو و شکل برش انتهایی بدن نماتد ماده استفاده شد. دوازده نماتد متعلق به هشت جنس ، از هفت تیره بالا تیره Tylenchomorpha ، به اسامی: Heterodera schachtii، Meloidogyne javanica، M. incognita،Pratylenchus thornei،P. neglectus، Merlinius brevidens، Ditylenchus myceliophagus، Scutylenchus rugosus، Tylenchorhynchus annulatus،Helicotylenchus sp.، Aphelenchoides sp. و Aphelenchus avenae شناسایی شدند. نماتدهای سیستی و غده ریشه به ترتیب، فراوانیهای 38/3 % و 17% را داشتند. حوزه نقاب با 93/3 % فراوانی دارای بالاترین پراکنش نماتد سیستی و حوزه آزادوار با 60 % فراوانی بیشترین پراکنش نماتدهای غده ریشه را در بین حوزه‌های این کارخانه قند دارا بودند. نظر به پراکنش و جمعیت بالای نماتدهای سیستی و غده ریشه چغندرقند در بعضی حوزه‌های این کارخانه برنامه‌های مدیریتی برای پیشگیری از انتشار نماتدها در مزرعه‌ها و کاهش جمعیت آنها توصیه شده است.
