غلام‌نژاد ج. 1396. سازوکارهای دفاعی گیاهان در برابر بیمارگرها. دانش بیماریشناسی گیاهی 6(2): 32-24.
گیاهان دارای سازوکارهای دفاعی متعددی هستند، که میتوان آنها را با ریزجانداران یا مواد شیمیایی تحریک و فعال کرد. پنج نوع مقاومت القایی در گیاهان عبارتند از مقاومت اکتسابی موضعی، مقاومت اکتسابی سیستمیک، تنظیم سیستمیک خاموشی ژن‌ها، مقاومت سیستمیک القاشده و واکنش سیستمیک در برابر زخم. مقاومت اکتسابی سیستمیک مهمترین نوع مقاومت القایی است، که حفاظت مداوم و طولانی‌مدت علیه آلودگی در برابر دامنه وسیعی از بیمارگرها را در گیاهان موجب میشود. تشکیل پروتیینهای مرتبط با بیماری‌زایی، تغییر دیواره سلولی با رسوب و اتصال پلی‌ساکاریدها، پروتیینها، گلیکوپروتیینها، فنل‌ها،تولید فیتوآلکسین‌ها و لیگنینی شدن مراحل بروز این نوع مقاومت در گیاهان هستند.
رسولی ل، صدروی م، کشاورز ک (1401) غربالگری هشت رقم گوجه فرنگی برای مقاومت به بیماری پژمردگی فوزاریومی. دانش بیماریشناسی گیاهی 12 (1): 52-46.
مقدمه: پژمردگی فوزاریومی ناشی ازقارچ خاکزی Fusarium oxysporum f. sp. lycopersici (Fol) یکی از بیماریهای مهم گوجه فرنگی در دنیا است. شناسایی و کشت رقمهای مقاوم روشی دوستدار محیط زیست مدیریت بیماری است که به تولید محصولی عاری از مواد شیمیایی و تمیز می انجامد. این پژوهش برای تعیین واکنش هشت رقم گوجه فرنگی به بیماری و همبستگی واکنش آنها با آنزیم پراکسیداز انجام شد.مواد و روشها: بوته های پژمرده گوجه فرنگی در گلخانه های جنوب غربی ایران نمونه برداری شدند و پس از جداسازی و خالص سازی و مطالعه خصوصیات ریختی دو جدایه Fol شناسایی شدند. واکنشهای هشت رقم کینگ استون، سوپرچف، دافنیس، کارناک، سی اچ پویا، ارلی پویا، سوپرپویا و سی اچ نسبت به این دو جدایه در آزمایشی فاکتوریل با طرح آماری کاملا تصادفی با چهار تکرار برای هر تیمار در شرایط گلخانه بررسی شد. شدت بیماری و شاخص های رویشی و زایشی گیاه اندازه گیری شدند. میزان آنزیم پراکسیداز در برگهای بوته های هر تیمار به روش اسپکترو فتومتری در طول موج ۴۷۰ نانومتر اندازه گیری و ضریب همبستگی آن با شدت بیماری تعیین شد. یافته ها:تجزیه واریانس دادههای این آزمایش نشان داد که بین جدایه‌های Fol از نظر قدرت بیماری‌زایی و تاثیر متقابل جدایه‌های بیمارگر و رقمها تفاوت معنی‌داری وجود دارد. جدایه Fol2 پرآزارتر از Fol1 بود و رقم سی اچ نیمه حساس ، رقمهای دافنیس، کارناک، سی اچ پویا، ارلی پویا و سوپرپویا نیمه مقاوم، رقمهای کینگ استون و سوپرچف کاملا مقاوم به این جدایه پرآزار بیمارگر و بیماری بودند. سطح آنزیم پراکسیداز در گیاه با شدت بیماری همبستگی منفی داشت. نتیجه گیری: کینگ استون و سوپرچف در بین این رقمها مقاوم به بیماری هستند. اندازه گیری سطح آنزیم پراکسیداز می تواند به عنوان یک شاخص مقاومت برای تعیین واکنش رقم های گوجه فرنگی به بیماری استفاده شود.
سوختگی زودهنگام، ناشی از Alternariaalternata یک بیماری مهم گوجه‌فرنگی است، که خسارت اقتصادی قابل توجهی به محصول وارد میکند. هدف از این پژوهش بررسی کارایی دو قارچ Funeliformis mosseae وTrichoderma harzianumبرای یافتن روش مناسب مبارزه زیستی بیماری بود. بدین منظور ابتدا با روش کشت متقابل تاثیر بازدارندگی از رشد پرگنه بیمارگر توسط T. harzianumدر شرایط آزمایشگاه بررسی شد، که T. harzianum باعث کاهش 70 درصدی رشد پرگنه بیمارگر شد. سپس مایهزنی گوجه‌فرنگی با F. mosseae و T. harzianum، به تنهایی و باهم به صورت ترکیبی علیه A. alternata در شرایط گلخانه در قالب طرح کاملاً تصادفی، در سه تکرار برای هر تیمار بررسی شدند. شاخص‌هایی نظیر میزان کلروفیل a، b و کل، فنل کل، آنزیمهای کاتالاز و پراکسیداز و صفات رشدی گیاه شامل تعداد ساقه، ارتفاع ساقه، وزن تر و خشک اندام‌های هوایی، طول ریشه و وزن تر و خشک ریشه اندازه‌گیری شدند. تجزیه و تحلیل آماری دادههای این آزمایش نشان داد که، کاربرد T. harzianumو F. mosseae با افزایش فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدانت مانند کاتالاز و پراکسیداز و ترکیبهای فنلی، باعث بهبود رشد و افزایش ماده خشک گوجه‌فرنگی در شرایط آلودگی به بیمارگر می شوند.
