ایراندوست.، سلمانینژاد ف. و مستوفیزاده قلمفرسا ر. 1393. نحوه سازگاری فیتوپلاسماها
با میزبانهای گیاهی و حشرهای.دانش بیماریشناسیگیاهی 3(2): 72-63.
فیتوپلاسماها بیمارگرهای گیاهی هستند که در آوندهای آبکش مستقر می‌شوند و تکثیر می‌یابند. آن‌ها با
حشره‌های تغذیه کننده از شیره‌ی آوندی، در بین گیاهان مختلف انتقال می‌یابند. فیتوپلاسماها زیست‌شناسی و
چرخه‌ی زندگی متفاوتی نسبت به باکتری‌ها دارند، زیرا آن‌ها توانایی بقا در میزبان‌هایی از 2 سلسله‌ی کاملاً متفاوت یعنی گیاهان و جانوران (حشره‌ها) را دارند. آن‌ها میزبان‌هایشان را به صورت فراگیر آلوده می‌کنند. فیتوپلاسماها برای سازگاری با میزبانهای مختلف از سازوکارهایی مانند تغییر در میزان بیان ژن‌ها، ایجاد تنوع و نوترکیبی در
دی‌اِن‌اِی‌‌های خارج کروموزومی و نیز واحدهای بالقوه متحرک، تولید عمل‌گرها و خاموشی مسیرهای پیام‌دهی دفاعی استفاده می‌کنند و با موفقیت در آن‌ها استقرار و تکثیر یافته، تولید بیماری می‌کنند. شناسایی این سازوکار‌ها گامی مهم برای برنامه‌ریزی مدیریت موفق این بیمارگرها است.
نجفی‌نیا م. ، باقری ع.، آزادوار، م. و صالحی م. 1395. موقعیت بیماری جاروک لیموترش در ایران. دانش بیماریشناسیگیاهی 5(2):31-23.
لیموترش یکی از مهم‌ترین و اقتصادی‌ترین محصولات باغی در جنوب ایران می‌باشد. بیماری فیتوپلاسمایی جاروک لیموترش به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بیماری‌ها و عوامل تهدیدکننده درختان لیموترش است. عامل بیماری جاروک لیموترش یک فیتوپلاسما با نام پیشنهادی phytoplasma aurantifoliaCandidatus می‌باشد. نشانه های بیماری به‌صورت ظهور شاخه جارویی در یک قسمت از درخت و سپس گسترش بیماری و افزایش تدریجی تعداد جاروک‌ها در سایر قسمت‌ها است. هر جاروک، در واقع از تعداد زیادی شاخه و برگ با فاصله میان گره کوتاه تشکیل‌شده که رنگ آن‌ها از سبز کمرنگ تا زرد و اندازه آن‌ها از کوچک تا بسیار کوچک متغیر است. در شاخه‌های جارویی خار، گل و میوه تشکیل نمی‌شود و با افزایش شاخه‌های جارویی میزان محصول کاهش می‌یابد. خشک شدن برگ‌ها در جاروک‌ها منجر به خشکیدگی شاخه‌ها یکی پس از دیگری و نهایتاً مرگ درختان آلوده طی پنج تا هشت سال می‌شود. تلفیق روشهای مدیریتی شامل از بین بردن درختان آلوده، حذف علف‌های هرز، قطع جاروک‌ها و سم‌پاشی درختان برای مبارزه با حشره ناقل، سبب کاهش سرعت توسعه بیماری می‌شود. مبارزه شیمیایی و کاهش جمعیت زنجرک ناقل ضمن کاهش انتقال طبیعی بیماری، نقش مهمی در مدیریت بیماری داشته و سیر گسترش بیماری را به تأخیر می‌اندازد.
آزادوار م، علیزاده ح ر، نجفی‌نیا م، صفرنژاد م ر و اسفندیاری ص (1398) بیماری مرگ ناگهانی درختان مرکبات در جنوب استان کرمان. دانش بیماری‌شناسی گیاهی 8(2):37-31. DOI: 10.2982/PPS.8.2.31
بیماری نوظهور مرگ ناگهانی درختان مرکبات طی سال‌های اخیر تعداد زیادی از درختان مرکبات با پایه بکرایی در جنوب استان کرمان را از بین برده است. این بیماری ناشی از همراهی باکتری Candidatus Liberibacter asiaticus است و عوامل دیگری از جمله آلودگی هم‌زمان به بیمارگرهای خاکزی یا Ca. Phytoplasma aurantifolia و وجود تنش‌های گرمایی و خشکی سبب تشدید بیماری و بروز زوال در این درختان می‌شود. استفاده از نهال سالم و گواهی شده، استفاده از پایه نارنج یا ولکامرلمون بجای بکرایی و لیموترش، مبارزه با حشرات مکنده هم‌زمان با بروز جست‌های جدید، تغذیه مناسب، آبیاری بهینه و با توزیع مناسب بویژه در فصل تابستان، مبارزه با نماتدها و قارچ‌های بیمارگر خاکزی، خودداری از ایجاد هرگونه تنش در گیاه و هرس مناسب از جمله اقداماتی است که برای پیشگیری و مدیریت بیماری مرگ ناگهانی درختان مرکبات در جنوب استان کرمان توصیه می‌شود.
