بیماری شانکر باکتریایی از بیماریهای مهم و اقتصادی گوجه فرنگی است که توسط باکتری Clavibacter michiganensis subsp. michiganensisایجاد میشود. بوت ههای بیمار برگهای رنگ پریده، زرد و خشک و ساقه هایی با نشانه های نوارهای کمرنگ تا بیرنگ و در حالت پیشرفت شانکر دارند و پژمردگی بوته ها مشاهده میشود. کشت بذر و نشاهای عاری از بیمارگر ، رعایت بهداشت گلخانه و مزرعه و مقررات قرنطینه در مناطق آلوده، آیش و تناوب با گیاهان غیر از تیره Solanaceae شخم زدن زمین پس از برداشت محصول، آبیاری قطرهای و محلولپاشی بوته های بیمار با ترکیبات مسی از راهکارهای مدیریت بیماری هستند.
آزادیمقدم م، اعظمی ساردوئی ذ و آزادوار م. 1398. بیماری شانکر باکتریایی پوستی درخت گردو. دانش بیماریشناسی گیاهی 8(2):44-38.DOI: 10.2982/PPS.8.2.38
بیماری شانکر باکتریایی یکی از مخربترین بیماریهای گردو است که باعث کاهش کمیت و کیفیت محصول، خشکیدگی شاخهها و زوال درختان گردو میشود. این بیماری به دو شکل عمقی و سطحی به ترتیب توسط دو باکتری Brenneria nigrifluens و B. rubrifaciens ایجاد میشود. مهمترین راه ورود بیمارگرها در تنه و شاخهها، زخمهای ناشی از فعالیتهای انسانی یا وسایل برداشت مکانیکی میباشد. این بیماری با افزایش درجه حرارت، رطوبت بالای ناشی از آبیاری کرتی یا غرقابی و تغذیه ناکافی شدت مییابد. در مقاله حاضر تاریخچه، اهمیت، نشانهها، زیستشناسی و دامنه میزبانی باکتریها، نحوه نمونهبرداری، جداسازی و خصوصیات افتراقی باکتریها و روشهای مدیریت بیماری بیان شده است.
رضائی ر (1398) اثر هشت اسانس گیاهی بر بیماری شانکر باکتریایی مرکبات. دانش بیماریشناسی گیاهی 9(1): 39-30. DOI: 10.2982/PPS.9.1.30.
مقدمه: شانکر باکتریایی مرکبات، ناشی از باکتری Xanthomonas citri subsp. citri یک بیماری مهم اقتصادی در بسیاری از کشورهای نواحی گرمسیری و نیمهگرمسیری به شمار میآید. چندین پاتوتیپ از بیمارگر توصیف شده است که بر اساس منشاء جغرفیایی، دامنه میزبانی و همچنین برخی ویژگیهای ژنوتیپی متمایز شدهاند. اینبیماریدرایرانبسیارشایعاستوتهدید جدیبرایدرختان لیموترش(Citrus aurantifolia) به شمار میآید، بنابراینمدیریتبیماریدر مناطقکشت مرکبات، که بیماری مستقر شده، ضروریاست. یکیازاقدامهایمدیریتیبیماریاستفادهازسمهایمسیاست،ولیاستفادهطولانیمدتازاینسمهامنجربهظهورسویههایمقاوممیگردد.امروزهاستفادهازاسانسها و عصارههایگیاهی بافعالیتضدمیکروبیبهعنوانیکروشسازگاربامحیطزیستبرایمدیریتبیماریهایگیاهیاهمیتویژهایپیدا کردهاست.اخیراپژوهشهایبسیاریدرزمینهاسانسهایگیاهیحاویترکیباتضدمیکروبیمتمرکزشدهاست.مواد و روشها: در این پژوهش اثر ضدباکتریایی اسانسهای گیاهان بومادران (Achillea millefolium)، زنجبیل (Zingiber offcinale)، بابونه (Anthemis tinctoria)، رازیانه (Foeniculum vulgare)، مریمگلی(Salvia officinalis)، گون (Astaraglus gossypinus)، مرزه (Satureja hortensis) و هل (Elettaria cardamomum) علیه دو پاتوتیپ باکتری عامل بیماری در شرایط آزمایشگاه و گلخانه مورد ارزیابی قرار گرفت. یافتهها: همه اسانسهای مورد استفاده تأثیر ممانعتکنندگی از رشد باکتری را داشتند. همچنین اسانس گیاهان زنجبیل و هل به خوبی از رشد دو پاتوتیپ باکتری به ویژه پاتوتیپ A* جلوگیری کردند و سایر اسانسها تأثیر متوسط تا ضعیف داشتند. نتیجهگیری: اسانسهای این هشت گیاه، مخصوصا زنجبیل و هل ، پتانسیلخوبیبرایمدیریتبیماریشانکر باکتریاییمرکبات دارا میباشند.
قاسمی دودران ص، داوری م (1399) بیماریهای قارچی فندق در ایران. دانش بیماریشناسی گیاهی 9(2): 94-85.DOI:10.2982/PPS.9.2.85.
درخت فندق، دارای رویشگاههای طبیعی در شمال غرب ایران در جنگلهای استانهای اردبیل و گیلان است. بیماری زوال یک عامل تهدیدکننده درختان فندق در این ناحیه است. نشانههای بیماری به شکل ضعف عمومی، کاهش رشد، برگریزی و سرخشکیدگی شاخهها، شانکر روی شاخه و تنه و پوسیدگی ریشه ظاهر میشوند که سرانجام به مرگ تدریجی یا زوال درختان منجر میشوند.قارچهایی که باعث ایجاد بیماری زوال فندق در ایران میشوند Diaporthe amygdali،
و Cytospora fuckeliiبهعنوان عاملهای شانکر و Fusarium semitectum، F. lateritium، F. anthophilum و Armillaria melleaبهعنوان عاملهای پوسیدگی ریشه گزارش شدهاند. نشانههای زوال درختان فندق در ایران، قارچهای بیمارگر و راهکارهای مدیریت بیماری در این مقاله شرح داده شدهاند.
خضری م، الهیاری ایگدیر س، آقازاده سوره ز (1399) بیماریهای باکتریایی گوجهفرنگی در استان آذربایجان غربی ایران.دانش بیماریشناسی گیاهی 10(1): 96-86.
Doi: 10.2982/PPS.10.1.86.
مقدمه:گوجهفرنگی یکی از مهمترین و پرمصرفترین سبزیها در جهان است. گوجهفرنگی یکی از محصولات مهم در استان آذربایجان غربی نیز هست که در اقتصاد کشاورزی استان نقش مهمی دارد.تشخیص دقیق بیماریهای باکتریایی، اولین و مهمترین گام برای ارایه راهکارهای مدیریت این بیماریها است. مواد و روشها:مزرعه های گوجهفرنگی حومه شهرستانهای این استان بازدید شدند و از بوتههای بیمار نمونهبرداری شد. باکتریها از بافتهای بیمار جداسازی و خالصسازی شده و براساس خصوصیات فنوتیپی و مولکولی شناسایی شدند. آزمون اثبات بیماریزایی باکتریها براساس اصول کخ انجام شد. یافته ها:باکتریهای بیماریزای گوجهفرنگی در این استان، Clavibactermichiganensis subsp. michiganensis، Xanthomonas vesicatoria، Pseudomonassyringae pv. tomato، P.syringae pv. syringae و Dickya chrysanthemiعامل شانکر باکتریایی، لکه باکتریایی، خالزدگی باکتریایی، لکهبرگی سیرینگایی و پوسیدگی نرم ساقه هستند. نشانه بیماریها، ویژگیهای فنوتیپی و مولکولی باکتریهای بیمارگر، گزارشهای پیشین از این باکتریها در ایران و پراکنش آنها در مناطق مختلف استان آذربایجان غربی شرح داده شده است. نتیجه گیری:این باکتریها، بهجز باکتری عامل بیماری شانکر باکتریایی گوجهفرنگی، برای نخستین بار از استان آذربایجان غربی گزارش میشوند.
بخشی گنجه م (1400) بیماری زوال حاد بلوط. دانش بیماریشناسی گیاهی 11(1):132-122.
Doi: 10.2982/PPS.11.1.122.
زوال حاد بلوط با نشانه های شانکر و تراوشات رنگی روی تنه درختان بالغ از دو دهه پیش در شمال ایران گزارش شده است. چند باکتری از راسته Enterobacterales ، تیره Pectobacteriaceae و جنس Brenneria از درختان بیمار جداسازی و شناسایی شده اند. بلوط هرچند که ژنهای متعددی دارد که محصولات آنها مسئول مقاومت گیاه در برابر قارچهای بیمارگر، بیمارگرهای بیوتروف، همیبیوتروف و تنشهای آبی هستند ولی مقاومتی در برابر این باکتریهای بیمارگر نکروتروف نشان نمیدهد. سازوکار بروز و شیوع بیماری زوال حاد بلوط، پیش آمادگی درختان در اثر خشکسالیهای پیاپی، طغیان بعضی آفتها و سرعت به نسبت پایین تکامل ژنهای دفاعی بلوط در مقابل سرعت بالای تکامل فاکتورهای بیماریزایی باکتریهای نکروتروف نظیر گونه های Brenneria است. نظر به تغییرات آب و هوایی زیاد سالهای اخیر ممکن است در آینده شاهد شیوع بیماری در جنگلهای سایر مناطق کشور باشیم. پژوهشهای انجام شده در مورد بیماری در این مقاله شرح داده شده اند تا راه برای ارائه روش مناسب مدیریت بیماری هموار شود.