---

باکتری‌های بیمارگر گیاهی از راهبردهای اختصاصی جهت ایجاد بیماری در میزبان خود استفاده می‌کنند. از عامل‌های مهم پرآزاری در آن‌ها می‌توان به پروتیین‌های عملگر، آنزیم‌های تجزیه‌کننده دیواره یاخته‌ای، زهرابه‌ها، پلی‌ساکاریدهای خارج یاخته‌ای و هورمون‌ها اشاره کرد. همکنش‌هایی که بین باکتری‌ها و گیاهان میزبان‌شان اتفاق افتاده سبب شده که یک سیستم دفاعی هدفمند در برابر ژن‌های پرآزاری بیمارگر در گیاهان تکامل یابد. باکتری‌های بیمارگر همواره برای تغییر سازوکارهای غلبه بر نظام دفاعی میزبان و جذب مواد غذایی از یاخته گیاه، تحت‌فشار هستند. در مقابل، این سازوکارهای بیماری‌زایی و پرآزاری باکتری‌ها، باعث تکامل نظام دفاعی گیاهان نیز شده است. در این مقاله عامل‌های بیماری‌زایی و پرآزاری باکتری‌های بیمارگر شرح داده شده‌اند.

---

مرادی م. و فانی س. ر. 1397. مروری بر آفلاتوکسین در پسته و راهبردهای کاهش آن. دانش بیماری‌شناسی گیاهی 7(2): 33-22. DOI: 10.2982/PPS.7.2.22
 
آلودگی پسته به آفلاتوکسین، یک چالش بهداشتی است که ارزش اقتصادی بزرگ‌ترین محصول صادراتی غیرنفتی کشور را می­تواند تحت تأثیر قرار ­دهد. این زهرابه‌ی بالقوه سرطان‌زای کبد، توسط برخی گونه‌های قارچ‌ Aspergillus به‌ویژه Aspergillus flavus تحت شرایط ویژه، در طول مدت تشکیل میوه، در مرحله برداشت، حمل و نقل و انبارداری ممکن است تولید شود. عامل کلیدی در بروز آلودگی پسته به آفلاتوکسین، قرار گرفتن مغز پسته در معرض آلودگی قارچی در باغ است. این وضعیت با تشکیل پسته‌های زودخندان و آسیب‌های مکانیکی ناشی از عوامل زنده و غیرزنده روی می‌دهد. دما و رطوبت نسبی محیط و میزان رطوبت مغز پسته طی مراحل مختلف تولید و فرآوری پسته، در بروز و اشاعه آلودگی قارچی و افزایش تولید آفلاتوکسین نقش به‌سزایی دارند. مهار عوامل یادشده با روش‌های مختلف زراعی، مکانیکی، فیزیکی و بیولوژیک امکان‌پذیر است. احداث اصولی باغ و رعایت فواصل کاشت، یکنواختی ارقام و در مراحل بعدی، هرس، آبیاری صحیح و اصولی، تغذیه مناسب، برداشت به موقع، فرآوری و انبارداری صحیح می‌تواند تولید محصولی سالم، بازارپسند و ارزشمند را تضمین نماید. مهارزیستی با استفاده از سویه‌های غیرتوکسین‌زای A. flavus و مخمرها نیز راهبردی موفق در کاهش آفلاتوکسین پسته بوده است.