زنگ زرد مهمترین بیماری گندم در ایران است. هاگهای هوازاد قارچ عامل بیماری منبع اولیه آلودگی هستند. دما، رطوبت، شدت و جهت وزش باد، واکنش ارقام تحت کشت به بیماری، وجود بوتههای گندم در تابستان، زمان کاشت گندم
و وضعیت تغذیه گیاه در هر منطقه نیز عوامل موثر در شیوع بیماری هستند. در مدل پیشآگاهی بیماری، بر اساس ردیابی بیماری و شدت آن در طی سال، بررسی عوامل آبوهوایی موثر بر بیماری، واکنش ارقام تحت کشت در منطقه و مرحله رشد گیاه به هنگام بروز بیماری، زمان مناسب سمپاشی و تعداد دفعات آن تعیین میشود. اهمیت بیماری در ایران و جهان،
نشانههای آن، عامل بیماری، عوامل موثر در شیوع بیماری، مدل پیشآگاهی و مراحل اجرایی آن و سموم مناسب برای مبارزه با بیماری شرح داده شدهاند.
سید طه دادرضائی، محمد ترابی، جلد 5، شماره 2 - ( 6-1395 )
چکیده
دادرضائی س. ط. و ترابی م. 1395. روش مدیریت زنگهای گندم. دانش بیماریشناسیگیاهی 5(2):89-81.
گندم مهمترین محصول زراعی جهان است و زنگها بیشترین خسارت را در طول تاریخ به گندم وارد کردهاند. روشهای زیادی برای مبارزه با این بیماریها وجود دارد که از این میان استفاده از ارقام مقاوم مؤثرترین و اقتصادیترین روش است. زنگها دارای تنوع بیماریزایی و قدرت تکاملی بسیار بالایی هستند. از طرف دیگر مهاجرت و موتاسیون باعث ظهور و پیدایش نژادهای غیربومی و جدید زنگ در یک منطقه میشوند که در نتیجه آن پاتوتیپهایی با ساختار بیماریزایی جدید که گاهی توانایی بیماریزایی روی ژنهای مقاومت موجود در ارقام مقاوم تجارتی را دارند بروز کرده و باعث ایجاد بیماری در ارقام مقاوم و شیوع بیماری در مزارع گندم میشوند. توسعه روشهای مؤثر و پایدار مدیریت این بیماریها بستگی به دانش ما از عامل بیماری در کشور دارد. این مقاله ضمن معرفی زنگهای مهم گندم و شرح عوامل مؤثر در شیوع آنها، راهکارهای مدیریت زنگها در کشور را پیشنهاد داده است.